Ecstasy စိတ္ၾကြေဆးမ်ား

ေဆးဝါးေဗဒအရ MDMA (3,4-Methylenedioxymethamphetamine) လို႔ေခၚတယ္။ အလြယ္ေခၚ Ecstasy, E, X, or XTC နာမည္ေတြ အမ်ားၾကီးရွိတယ္။ အေမရိကားမွာ Molly နဲ႔ ယူေကမွာ Mandy လို႔ေခၚတာမ်ားတယ္။

Psychoactive drug စိတ္ကိုေျပာင္းလဲေစတဲ့ ေဆးအမ်ိဳးအစားျဖစ္တယ္။ Amphetamine (အမ္ဖက္တမင္း) ကို အမ်ားဆံုး သံုးတယ္။ Euphoria စိတ္ကို ေပ်ာ္စရာမဟုတ္ဘဲ ေပ်ာ္ရႊင္ေက်နပ္ေစမယ္။ မအိမ္ခ်င္ဘူး။ ေဆးကုရာမွာ Post-traumatic stress disorder ဒဏ္ရာရျပီးေနာက္ စိတ္ဖိစီးမႈမ်ားတဲ့ေရာဂါအတြက္ သံုးတယ္။ တရားမဝင္ေဆးျဖစ္တယ္။ 

MDMA ေဆးေၾကာင့္ ဦးေႏွာက္ကေန Serotonin, Dopamine and Norepinephrine ဓါတ္ေတြထုတ္ေပးလာမယ္။ Oxytocin နဲ႔ vasopressin ေဟာ္မုန္းေတြလဲ ထုတ္ေပးမယ္။ ဒါေၾကာင့္ အႏၲရာယ္မ်ားတယ္။ ကိုယ္ပူခ်ိန္မ်ားလာမယ္၊ မနားမေန ကခ်င္ခုန္ခ်င္ေနမယ္။ ေရ-ဆားဓါတ္ခမ္းေျခာက္လာမယ္။ ႏွလံုးအေပၚသက္ေရာက္ရာကေန ဒုကၡေရာက္မယ္။ ေရေသာက္ဘို႔လိုမွန္းသိလို႔ ေရမ်ားမ်ားေသာက္ျပန္ရင္လဲ ဦးေႏွာက္ေရာင္လာမယ္။ ပိုထြက္လာတဲ့ Vasopressin ေဟာ္မုန္းေၾကာင့္ ဆီးပိုသြားမယ္။ ေရနည္းတာပိုဆိုးလာမယ္။ ေဆးစြဲတာက အေတာ္ကိုဆိုးတယ္။ ရာဇဝတ္မႈေတြ အမ်ားၾကီးဆက္ျဖစ္တယ္။

၂ဝဝ၈ ကုလ ခန္႔မွန္းခ်က္အရ လြန္ခဲ့တဲ့ႏွစ္အတြင္း လူေပါင္း ၁ဝ သန္းကေန ၂၅ သန္း တို႔ဟာ အနည္းဆံုး ၁ ၾကိမ္ MDMA သံုးစြဲခဲ့ၾကတယ္။ Cocaine ကိုကိန္း၊ Amphetamine (အင္ဖက္တမင္း) နဲ႔ Opioid  ဘိန္းသံုးခဲ့တဲ့အေရအတြက္လဲ ဆင္တူတယ္။

Recreational use ေခၚတာက အပန္းေျဖသံုးတာျဖစ္တယ္။ တခ်ိဳ႕ဘာသာေရးေတြမွာ ဆုေတာင္းတာ၊ တရားက်င့္ရာမွာ ေဆးအဆ နည္းနည္းေသးသံုးေသးသတဲ့။ ကလပ္ေတြ၊ ပြဲေတာ္ေတြနဲ႔ ပါတီေတြမွာ သံုးၾကတယ္။ တခ်ိဳ႕လဲ psychedelic drugs စိတ္ေျပာင္းလဲေဆးေတြျဖစ္တဲ့ LSD နဲျဖစ္ျဖစ္ psilocybin mushrooms မိႈတခ်ိဳးနဲ႔ျဖစ္ျဖစ္၊ cannabis (ကင္နားဗစ္) နဲ႔ျဖစ္ျဖစ္ တြဲသံုးၾကတယ္။

- MDMA + LSD = candy flipping ကင္ဒီ၊

- MDMA + psilocybin mushrooms = hippy flipping ဟစ္ပီ၊

- MDMA + ketamine = kitty flipping ကစ္တီ ဆိုျပီး ေဝါဟာရသံုးၾကတယ္။

ေဆးစသံုးျပီး မိနစ္ ၃ဝ-၆ဝ ေနရင္ ေဆးအစြမ္းအျမင့္ဆံုးေရာက္လာျပီး၊ ၇၅-၁၂ဝ မိနစ္ၾကာတယ္။ ၃ နာရီခြဲအထိေနတယ္။

Adverse effects ေဘးထြက္-ဆိုးက်ိဳးမ်ား

စိတ္ကိုအာရံုစူးစိုက္မရ၊ ေမးရိုးတင္းမာ၊ အိပ္ေပ်ာ္ခ်ိန္မွာသြားက်ိတ္၊ မစားခ်င္၊ အာေခါင္ေျခာက္၊ အိပ္မရ။

After-effects ေဆးသံုးျပီးေနာက္

- Anxiety and paranoia စိုးရိမ္စိတ္၊

- Depression စိတ္ဓါတ္က်၊

- Irritability စိတ္တို၊

- Fatigue အားယုတ္၊

- Impaired attention, focus, and concentration စူးစိုက္မႈမရွိ၊

- empathy, emotional sensitivity, and a sense of closeness to others စိတ္ခံစားမႈေတြေျပာင္းလဲ။

- Dizziness, lightheadedness, or vertigo ေခါင္းမူး၊

- Loss of appetite အစာမစားခ်င္၊

- Gastrointestinal disturbances ဝမ္းမမွန္၊

- Insomnia အိမ္ရ၊

- Aches and pains နာက်င္ကိုက္ခဲ၊

- Exhaustion အားကုန္ခမ္း၊

- Jaw soreness ေမးရိုးနာ။

Overdose ေဆးလြန္သြားရင္

- Disorientation and/or confusion စိတ္ရႈတ္ေထြး၊

- Agitation, restlessness and paranoia စိတ္တို၊ ဂနာမျငိမ္၊

- Hallucinations and/or delusions သူမ်ား မျမင္မၾကားတာေတြ ျမင္ၾကား၊

- Thought disorder or disorganized thinking ဘယ္ဟာမွ အစီအစဥ္တက်မရွိလို႔ ထင္ျမင္၊

- Cognitive and memory impairment ဆံုးျဖတ္ဥာဏ္၊ သံုးသပ္မႈေတြအားနည္း၊

- Muscle rigidity ၾကြက္သားေတြ တင္းေတာင့္၊

- Convulsions တက္၊

- Hyperreflexia or overresponsive or overreactive reflexes ၾကြက္သားတုန္႔ျပန္မႈေတြလြန္ကဲ၊

- Hyperactivity လုပ္သင့္တာထက္ပိုျပီးလုပ္ေန၊

- Hypertension or hypotension ေသြးဖိအားတက္-က်၊

- Tachycardia ႏွလံုးခုန္ုျမန္၊

- Tachypnoea အသက္ရွဴျမန္၊

- Palpitations ရင္တုန္၊

- Angina pectoris ရင္ပတ္နာ၊

- Vasculitis ေသြးေၾကာပ်က္စီး၊

- Cardiotoxicity ႏွလံုးထိခိုက္၊

- Cardiac dysfunction, arrest, myocardial infarction, and/or heart failure ႏွလံုးေရာဂါရ၊

- Hemorrhage and/or stroke ဦေႏွာက္ေသြးယို၊

- Severe hyperthermia အပူခ်ိန္လြန္ကဲ၊

- Loss of consciousness သတိလစ္၊

- Renal failure ကောက္ကပ္အလုပ္မလုပ္ႏိုင္၊

- Coma or death သတိလစ္၊ ေသဆံုး။

အရပ္သံုး ဘန္းစကာေတြရွိပါတယ္။ သူမ်ားႏိုင္ငံေတြမွာ ေသာၾကာညကစျပီး ေပ်ာ္စရာလိုက္ရွာရင္း ေဆးသံုးၾကတယ္။ တနလၤာေန႔ အလုပ္ျပန္ဝင္ရတယ္။ အဂၤါေနမွာ ျပႆနာေပၚတယ္။ Tuesday Blues (Suicide Tuesday) သတ္ေသခ်င္စိတ္ ျဖစ္တယ္။

ေဒါက္တာတင့္ေဆြ