UMEH ဦးပုိင္လီမိတက္

UMEH ဦးပုိင္လီမိတက္
(သုိ႔မဟုတ္)
တပ္မေတာ္လက္ဝါးႀကီးအုပ္ မဟာစီးပြားေရးလုပ္ငန္းၾကီးမ်ား

၁၅-၁-၂ဝ၁၆ ေန႔ကလႊတ္ေတာ္မွာ NLD ကိုယ္စားလွယ္ ဦးေအာင္မိုးညိဳေဆြးေနြးခ်က္ကို လႊတ္ေတာ္ဥကၠ႒ကေန သတိတာေပးခံလိုက္ရတယ္။ သူ႔ေဆြးေႏြးခ်က္ထဲမွာ စစ္တပ္ပိုင္ စီးပြါးေရးလုပ္ငန္းၾကီးေတြအေၾကာင္းပါတယ္။ ကြ်န္ေတာ္ရွာေဖြစုေဆာင္းထားတဲ့ စစ္တပ္ပိုင္မဟာစီးပြါးေရးလုပ္ငန္းၾကီးအေၾကာင္းက စာမ်က္ႏွာေပါင္း (၃ဝ) ေက်ာ္ရွိလို႔ အပိုင္း (၅) ပိုင္းခြဲ တင္ပါရေစ။

အပိုင္း (၁)
Union of Myanmar Economic Holdings Limited (UMEHL/UMEH) ျပည္ေထာင္စုျမန္မာႏုိင္ငံဦးပုိင္လီမိတက္ကို ဦးပိုင္လို႔ေခၚပါတယ္။ Myanmar Economic Corporation (MEC) ကိုလည္းစစ္တပ္ကပိုင္တယ္။ UMEHL ကို ၁၉၉ဝ အထူးကုမၸဏီမ်ားအက္ဥပေဒအရ ဖြဲ႔စည္းခဲ့တာျဖစ္တယ္။ ကနဦးရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံ႔မႈပမာဏ (၁႕၆) ဘီလီယန္ေဒၚလာရွိတယ္။ စစ္တပ္အစုႏွစ္ခုက ခြဲပိုင္ဆိုင္ၾကတယ္။ စစ္လက္နက္ပစၥည္းဝယ္ယူျဖည့္တင္းေရးဦးစီးဌာနက ၄ဝ% နဲ႔ စစ္ျပန္ စစ္မႈထမ္းေဟာင္းမ်ားအဖြဲ႔က ၆ဝ% ပိုင္တယ္။ ကုန္သြယ္ခြန္နဲ႔အျမတ္ခြန္ေတြကေန ကင္းလြတ္ခြင့္ ရယူထားတယ္။

၂ဝ၁ဝ မွာ Ruby Mart ကိုဖြင့္လိုက္တယ္။ ရန္ကုန္ ေက်ာက္တံတားမွာ ဧရိယာစတုရန္းေပ ၅ ေသာင္းက်ယ္တယ္။ ကုန္သြယ္ေရးဝန္ၾကီးဌာနေအာက္က စိုက္ပ်ိဳးထြက္ကုန္ ကုန္သယ္မႈကေနပိုင္တယ္။ ဧရိယာစတုရန္းေပ ၅ ေသာင္း က်ယ္တဲ့ သီလဝါ စက္မႈအထူးဇုန္ကိုပိုင္တဲ့ အစုေပါင္း (၁၈) ခုထဲကတခုလည္းျဖစ္တယ္။ မူးယစ္ေဆးဝါးလုပ္ငန္း ကေနရတဲ့ေငြေတြကို ခဝါခ်ေပးျပီး ေျမေပၚစီးပြါးေရးလုပ္ငန္းေတြလုပ္ေနတဲ့ ခရိုႏီေတြနဲ႔ ဆက္စပ္အလုပ္လုပ္တယ္။ ဘဏ္ေတြ၊ ခရီးသြားလုပ္ငန္းေတြ၊ အိုးအိမ္ျခံေျမလုပ္ငန္း၊ ပို႔ေဆာင္ေရးလုပ္ငန္း၊ သတၲဳလုပ္ငန္းစတာေတြလည္းပိုင္တယ္။ ႏိုင္ငံျခားရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံမႈေတြအမ်ားစုက UMEHL နဲ႔ဖက္စပ္လုပ္ေနၾကတယ္။ ၂ဝ၁၂ ခုႏွစ္ေမလထဲမွာ အေမရိကကေန ဆန္ရွင္ေတြ အေတာ္မ်ားေတြကို ရုပ္သိမ္းေပးလိုက္ေပမယ့္ ဒီစစ္တပ္ပိုင္ စီးပြါးေရးလုပ္ငန္းၾကီးေတြကို (ဆန္ရွင္) ဆက္ထားေသးတယ္။

ဦးပိုင္ရဲ႕လုပ္ငန္းမွားစာရင္းရွည္ၾကီးထဲက အစိတ္အပိုင္းတခု -
• Bandula Transportation ဗႏၶဳလပို႔ေဆာင္ေရးလုပ္ငန္း၊
• Parami Bus ပါရမီဘတ္စ္ကားလိုင္း၊
• Myawaddy Trading ျမဝတီထရိတ္ဒင္း၊
• Five Stars Ship Company ၾကယ္ငါးပြင့္ကုမၸဏီ၊
• Myawaddy Bank ျမဝတီဘဏ္၊
• Virginia Tobacco Company Limited ဗာဂ်ီးနီးယားေဆးကုမၸဏီလီမိတက္၊
• Myawaddy Tours & Travel ျမဝတီ ခရီးသြားလုပ္ငန္း၊
• Myawaddy Enterprises Group ျမဝတီ အင္တာပရိုက္စ္အုပ္စု၊
• Pyininbin Industrial Park စက္မႈပန္းျခံ၊
• UMEH Textile အထည္လုပ္ငန္း၊
• Jade mines ေက်ာက္စိမ္းလုပ္ငန္း၊
• Ruby and sapphire mines ပတၲျမားနဲ႔ နီလာလုပ္ငန္း၊

Myanmar Brewery Limited (MBL) ျမန္မာ့အရက္ခ်က္လုပ္ငန္းရဲ႕ ၄ဝ% ပိုင္တယ္။ စကၤာပူ Fraser and Neave Ltd က ၆ဝ% ပိုင္တယ္။ ၁၅ ႏွစ္စာခ်ဳပ္ျဖစ္ျပီး ထိုင္း Charoen Sirivadhanabhakdi ကဆက္ပိုင္တယ္။ Tiger Beer ဘီယာ၊ Myanmar Beer ျမန္မာဘီယာ၊ ABC stout and Anchor Beer ဘီယာေတြထုတ္လုပ္တယ္။ မၾကာေသးခင္က ေဒၚလာ ၂၄၆ သန္းတန္တဲ့ဘီယာေစ်းကြက္ၾကီးရဲ႕ ၅၅% ပိုင္ဘို႔ရာ UMEH ဦးပိုင္ကလုပ္လာတယ္။ Fraser and Neave နဲ႔ အတိုက္အခံျဖစ္တယ္။

တပ္မေတာ္ရဲ႕မဟာစီးပြားေရးလုပ္ငန္း (သို႔) ဦးပိုင္၏အစ
၁၉၅ဝ စုႏွစ္အေစာပုိင္းမွာ တပ္မေတာ္သားေတြကို စားသုံးကုန္ပစၥည္းေတြ ေစ်းႏႈန္းခ်ဳိခ်ိဳနဲ႔ ေရာင္းခ်ဘို႔ DSI (Defense Services Institute) ကုိတည္ေထာင္ခဲ့တယ္။ လုပ္ငန္းက႑ေတြတုိးခ်ဲ႕တယ္။ ၁၉၅ဝ စုႏွစ္ေႏွာင္းပုိင္းမွာ DSI ဟာ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ အႀကီးမားဆုံးစီးပြားေရးလုပ္ငန္းႀကီးျဖစ္လာတယ္။ တပ္မေတာ္လုပ္ကြက္ အေတာ္မ်ားမ်ားဟာ ၁၉၅ဝ ခုႏွစ္ အထူးကုမၸဏီ အက္ဥပေဒအရ တစိတ္တပုိင္းအထူးအဆင့္အတန္းရယူထားလို႔ ေအာင္ျမင္လာတယ္။ ဘဏ္လုပ္ငန္း၊ သေဘၤာလုပ္ငန္း၊ ကုန္သြယ္ေရးလုပ္ငန္း၊ ကုန္ထုတ္လုပ္ငန္း၊ စာအုပ္ထုတ္ေဝေရးလုပ္ငန္းနဲ႔ လက္လီစီးပြားေရး လုပ္ငန္းတုိ႔ကိုလည္းလုပ္ကတယ္။

အဲဒီ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းေတြကရတဲ့ ဝင္ေငြေတြကို တပ္မေတာ္သားေတြနဲ႔ သူတုိ႔၏မိသားစုေတြ သက္သာေခ်ာင္ခ်ိေရးနဲ႔ ေနထုိင္မႈဘဝ ေကာင္းမြန္ေရးတုိ႔အတြက္ အသုံးျပဳခဲ့တယ္။ လုပ္ငန္းအခ်ဳိ႕ကုိ တပ္မေတာ္ႏုိင္ငံေရးအစီအစဥ္ ေရွ႕ေျပး အေနနဲ႔ လုပ္ေဆာင္ခဲ့တယ္။ ဥပမာ ၁၉၅ဝ စုႏွစ္ အေစာပုိင္းကာလက DSI ကပိုင္တဲ့ ျမဝတီပုံႏွိပ္လုပ္ငန္းက လစဥ္ထုတ္ ျမဝတီစာေစာင္ကုိ ထုတ္ေဝခဲ့တယ္။ ၁၉၅၂ ခုႏွစ္မွာ ပထမဆုံးထုတ္ေဝတဲ့ျမဝတီမဂၢဇင္းဟာ တပ္မေတာ္အက်ဳိးစီးပြားကုိ ေဖာ္ထုတ္တဲ့ စိတ္ဓါတ္စစ္ဆင္ေရးလက္နက္တခုျဖစ္တယ္။ Guardian ဂါဒီယန္သတင္းစာနဲ႔ ဂါဒီယန္မဂၢဇင္းကုိလည္း ထုတ္ေဝခဲ့တယ္။ စစ္တပ္ကုိ ေထာက္ခံေသာအျမင္ကုိ ကုိယ္စားျပဳေနၾကတယ္။ စီးပြားေရးအေျခခံေပၚမွာသာ ထုတ္ေဝျဖန္႔ခ်ိတယ္။

၁၉၆ဝ စုႏွစ္ေစာေစာပုိ္င္းမွာ DSI ေအာက္မွာ လုပ္ငန္းအနည္းငယ္သာက်န္ၿပီး အမ်ားစုက အသစ္ထူေထာင္လုိက္တဲ့ ျမန္မာ့စီးပြားေရးဖြံ႔ၿဖိဳးမႈေကာ္ပုိေရးရွင္း BEDC (ဘီအီးဒီစီ) ေအာက္ေရာက္သြားတယ္။ သြင္းကုန္ပုိ႔ကုန္ လုပ္ငန္းနဲ႔ အင္းဝဘဏ္၊ အင္းဝစာအုပ္တုိက္မွအစ ဘီးအီးဒီစီအရက္ဆုိင္အထိ ေျခလွမ္းက်ဲခဲ့တယ္။ ဗမာ့စီးပြားေရးနယ္ပယ္မွာ အဓိကလႊမ္းမုိးေနရာယူလာေတာ့မယ့္အဖဲြ႔အစည္းတရပ္လို႔ စီးပြားေရးအသုိင္းအဝုိင္းက ေစာင့္ၾကည့္ေနခဲ့ၾကရတယ္။

အဲဒီအရင္းအႏွီးက အာဏာနဲ႔ေပါင္းစပ္ထားတဲ့ စစ္ဗ်ဴရုိကရက္အရင္းအႏွီးေတြျဖစ္လို႔ အခြင့္ထူးအခြင့္ေကာင္းေတြလည္း အမ်ားအျပားခံစားခြင့္ရခဲ့တယ္။ အလြယ္ဆုံးဥပမာမွာ စစ္တပ္အရာရွိမ်ား၏ လစာမွန္သမွ် အင္းဝဘဏ္ကတဆင့္ ထုတ္ယူႏုိင္ေအာင္ စီစဥ္ႏုိင္ခဲ့တယ္။ ရန္ကုန္နဲ႔ျပည္အၾကားရွိ စပါးစက္အခ်ဳိ႕နဲ႔ စပါးေတြကို လက္ဝါးႀကီးအုပ္ဝယ္ၿပီး ျပည္ပတင္ပုိ႔ခြင့္ရခဲ့တယ္။ သြင္းကုန္လုိင္စင္မ်ားလည္း အေျမာက္အမ်ားရခဲ့တယ္။

ထုိအခ်ိန္က ဗမာျပည္ႏုိင္ငံေရးေလာကမွာ မတည္မၿငိမ္ ကေသာင္ကနင္းရွိေနသည္။ လက္နက္ကုိင္အင္အားစုေတြ အားေကာင္းဆဲရွိေနသလုိ ဖဆပလအဖဲြ႔ကႏွစ္ျခမ္းကြဲထြက္သြားခဲ့တယ္။ စစ္ဗုိလ္ေတြက ကုိယ့္အစြမ္းကုိယ္ စမ္းၾကည့္လုိစိတ္ေတြေပၚေနျပီး ႏုိင္ငံေရးဇတ္ခုံေပၚတက္အစြမ္းျပဘို႔ တာစူလာေတာ့တယ္။ ၁၉၅၈ အာဏာသိမ္းပဲြဟာ ၁၉၆၂ အာဏာသိမ္းပဲြအတြက္ ဝတ္စုံျပည့္ဇတ္တုိက္ျခင္းလို႔ဆုိႏုိင္သည္။

ႏုိင္ငံေရးအင္အားစုတရပ္အေနနဲ႔ ေျဗာင္ထြက္ရပ္ျပဘို႔ရာ စစ္ေရးအင္အားသာမက ဓနအင္အားပါ ေက်ာေထာက္ေနာက္ခံ ရွိဖုိ႔လုိတယ္လို႔ ယူဆခဲ့ၾကဟန္တူတယ္။ DSI ေခၚ စစ္တပ္ကုန္ပစၥည္းအေရာင္းဆုိင္အေတြ႔အၾကဳံရထားတဲ့ စစ္ဗုိလ္ေတြဟာ ဘီအီးဒီစီကုိတည္ေထာင္ခဲ့ၾကတာျဖစ္တယ္။ အရင္းအႏွီးဆိုတာ စစ္သားလစာထဲက လစဥ္ ျဖတ္ယူတာလည္းပါခဲ့တယ္။ ဒါေပမယ့္ ျပည္ပထြက္ၿပီးဆက္သြယ္တာ၊ လာဘ္လာဘနဲ႔ အျခားပဲြစားခံစားခြင့္စတဲ့ အခြင့္ထူးေတြကုိ လက္တဆုပ္စာ ထိပ္ပုိင္းမွအရာရွိႀကီးေတြသာ ယူၾကတယ္။

ဘီအီးဒီစီကုိဦးစီးတဲ့ စစ္ဗုိလ္ေတြက ႏုိင္ငံတကာႏုိင္ငံေရး၊ စီးပြားေရးနယ္ပယ္မွာ ဝင္ဆန္႔လာေအာင္လုပ္ၾကတယ္။ ႏုိင္ငံျခားက ႏုိင္ငံေရး၊ စီးပြားေရး၊ အင္အားစုေတြနဲ႔ ဆက္သြယ္မႈ၊ ရင္းႏွီးမႈ၊ အထူးသျဖင့္ ဂ်ပန္ႏုိင္ငံေရးေလာက၊ စီးပြားေရးေလာကနဲ႔ ရင္းႏွီးမႈရွိလာေအာင္ လုပ္ခဲ့ၾကတယ္။

ဒါေပမယ့္ စစ္အုပ္စုဆိုျပီး ႏုိင္ငံေရးစစ္ေျမျပင္ကိုထြက္လာရာမွာ သူတုိ႔ေမြးရာပါေရာဂါကုိ မကုစားႏုိင္ပဲ ထြက္ခဲ့ျခင္းသာ ျဖစ္တယ္။ အဲဒီေရာဂါက စစ္အုပ္စုကြဲေတြ ထပ္မံကြဲေနျခင္းပင္ ျဖစ္တယ္။ ဘီးအီးဒီစီ ေပၚခဲ့ျခင္း သည္ပင္လ်င္ ထုိစဥ္က စစ္အုပ္စုအတြင္းမွာ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ေနဝင္းတဦးတည္း ျပည္မွားျပည္ပ ဝင္ေငြေတြနဲ႔ ႂကြယ္ဝေနျခင္းကုိ မေက်နပ္လို႔ ေနာက္အုပ္စုတခုမွ ထိပ္ပုိင္းကစီစဥ္ခဲ့ဲျခင္းျဖစ္တယ္လို႔ဆုိၾကတယ္။ အဲတာေၾကာင့္ ဘီအီးဒီစီကုိ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ၾကီးေနဝင္းက မ်က္စိစပါးေမြးစူးခဲ့တယ္လို႔ အဆုိရွိခဲ့တယ္။ အဲတာေၾကာင့္ ၁၉၆၂ ခုႏွစ္ အာဏာသိမ္းၿပီးသည့္ေနာက္ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ေနဝင္းက ႏုိင္ငံေတာ္အာဏာကုိ လက္ဝါးႀကီးအုပ္သိမ္းပုိက္ၿပီး တျခားႏုိင္ငံေရးအင္အားစုေတြကို ႏွိပ္ကြပ္ျခင္းနဲ႔အတူ စစ္တပ္ထဲကအုပ္စုေတြကိုလည္း အျပတ္ႏွိမ္ႏွင္းေတာ့တယ္။ က်ေနာ္ကေတာ့ ဒီေကာင္ေတြရဲ႕ပါးစပ္ေတြထဲကဟာေတြ အကုန္ေကာ္ထုတ္ပစ္မွာပဲလို႔ ေဆြးေႏြးပဲြတခုမွာ ဦးေနဝင္းကထုတ္ေျပာခဲ့တယ္။ ဘီအီးဒီစီ၊ အင္းဝဘဏ္စတဲ့ လုပ္ငန္းအားလုံး ျပည္သူပုိင္စာရင္းမွာ ပါသြားေတာ့တယ္။

၁၉၆၂ ခုႏွစ္၊ ေတာ္လွန္ေရးေကာင္စီနာမည္နဲ႔ အာဏာသိမ္းၿပီး ျမန္မာ့နည္းျမန္မာ့ဟန္ ဆုိရွယ္လစ္စီးပြားေရးစနစ္ကုိ စတင္ခ်ိန္မွာ အဲဒီတပ္မေတာ္စီးပြားေရးလုပ္ငန္းေတြဟာ ျပည္သူပုိင္လုပ္ေရးအစီအစဥ္ေအာက္မွာ ပထမဆုံး ခံလိုက္ရေတာ့တယ္။ ၁၉၆၃ ခုႏွစ္၊ ေအာက္တုိဘာလ (၂ဝ) ရက္ေန႔မွာ DSI နဲ႔ BEDC ပုိင္ဆုိင္သည့္ပုိင္ဆုိ္င္မႈနဲ႔ ကုမၸဏီ (၄၇) ခုကုိ ျပည္သူပုိင္သိမ္းပုိက္ခဲ့တယ္။ DSI ေအာက္မွာ ကုမၸဏီ (၅) ခုရွိၿပီး BEDC ေအာက္မွာ ကုမၸဏီ ၄၂ ခုရွိတယ္။

၁၉၆၂ ခုႏွစ္ကေန ၁၉၈၈ ခုႏွစ္အထိ၊ ဆုိရွယ္လစ္ေခတ္တေလွ်ာက္လုံး စစ္တပ္စီးပြားေရးလုပ္ငန္းဆိုတာ မရွိခဲ့ပါ။ ဒါေပမယ့္ အေျခခံကုန္ထုတ္လုပ္ေရးမွာပါဝင္ခဲ့တယ္။ အမ်ားစုက တပ္မေတာ္သားေတြနဲ႔ သူတုိ႔၏မိသားစု သက္သာ ေခ်ာင္ခ်ိေရးလုပ္ငန္းေတြျဖစ္ၿပီး အဓိကအားျဖင့္ အေသးစားလုပ္ငန္း၊ တဦးခ်င္းလုပ္ကုိင္ျခင္းျဖစ္တယ္။ တပ္ရင္းရံပုံေငြက ဘ႑ာေရးအေထာက္အပံ့ ရယူသည္။ ဥပမာ တပ္ရင္းအလုိက္ စပါးနဲ႔ အသီးအရြက္စုိက္၊ ၾကက္ဝက္ငါး ေမြးျမဴေရး၊ စားေသာက္ဆုိင္၊ အရက္ဆုိင္ဖြင့္ျခင္း၊ ဗီဒီယုိျပျခင္းနဲ႔ ဖေယာင္းတုိင္လုပ္ငန္းကဲ့သုိ႔ အိမ္မွားမႈလုပ္ငန္းေတြ ျဖစ္တယ္။ အာလုံးကုိ တပ္ရင္းရံပုံေငြက စုိက္ေပးတယ္။ ၁၉၈၈ ခုႏွစ္ စက္တင္ဘာလ၊ အာဏာသိမ္းၿပီးေနာက္မွသာ စစ္တပ္ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းမ်ား အႀကီးအက်ယ္ ျပန္လည္ရွင္သန္လာျခင္းျဖစ္တယ္။

(မွတ္ခ်က္။ ဦးဗလအမည္နဲ႔ေရးသားခ်က္ + အင္တာနက္ရင္းျမစ္ေတြကေန အေျခခံေရးသားထားတာျဖစ္ပါတယ္။ စစ္တပ္ရဲ႕ ထိပ္တန္းလိႈ႕ဝွက္သေဘာဆန္တဲ့အေၾကာင္းအရာျဖစ္လို႔ တိက်မႈအားနည္းႏိုင္ပါတယ္။)

ေဒါက္တာတင့္ေဆြ