Zika virus ဇီကာဗိုင္းရပ္စ္ သတိထားသင့္လာျပီ

Aung San Myint ဆရာတင့္ - ဇီကာဗိုင္းရပ္စ္အေၾကာင္းေလး ေျပာျပေပးပါ။ အာရွထိေရာက္ေနတယ္ တေန႔က TV မွာ ၾကည့္လိုက္ရတယ္။ ျမန္မာျပည္က ကိုယ္ဝန္ေတာင္မိခင္ေတြ သိသင့္တယ္ထင္လို႔ပါ ဆရာေရ။

လြန္ခဲ့တဲ့ (၄) နာရီေလာက္က အေမရိကန္သမတကေန သတိေပးလိုက္ပါတယ္။ ဒီဗိုင္းရပ္စ္ ကာကြယ္ေဆးသုေတသန လုပ္တာကို ျမန္ျမန္ဆန္ဆန္ျဖစ္လာဘို႔အၾကံေပးပါတယ္။

၂၄-၁-၂ဝ၁၆ ေန႔တံုးက ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ေတြအတြက္ Zika (ဇီကာ) ဗိုင္းရပ္စ္အႏၲရာယ္ သတိေပးစာကိုတင္ခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီတံုးက ေတာင္အေမရိကနဲ႔ ကရစ္ဘီယန္ေဒသအတြက္ က်န္းမာေရးအေရးေပၚသတိေပးခ်က္ျဖစ္ပါတယ္။

(ဇီကာ) ဗိုင္းရပ္စ္ေၾကာင့္ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္မွာ ဆိုးတဲ့ေမြးရာပါခ်ိဳ႕ယြင္းခ်က္ျဖစ္ႏိုင္တယ္။ ေမြးလာတဲ့ကေလးေတြမွာ Microcephaly ေခၚ ဦးေႏွာက္ေသးေနမယ္။ ဘရာဇီးႏိုင္ငံမွာ ေအာက္တိုဘာကေနစတြက္တာ အဲလိုကေလးေပါင္း ၄ဝဝဝ ရွိေနျပီ။ ဦးေခါင္းပတ္လည္အတိုင္းအတာ ၃၁႕၅ ကေန ၃၂ စင္တီမီတာထက္နည္းေနရင္ ဦးေႏွာက္ေသးတယ္လို႔ သတ္မွတ္တယ္။ Microcephaly လို႔ေခၚတယ္။

(ဇီကာ) ဗိုင္းရပ္စ္ကို ၁၉၄ဝ ေက်ာ္ကတည္းသိခဲ့တာပါ။ ျခင္ကေနကူးစက္တယ္။ လူကေနလူကိုေတာ့ မကူးစက္ပါ။ ကိုလမ္ဘီယာအစိုးရကေတာ့ ေနာက္ (၈) လအတြင္း ကိုယ္ဝန္မေဆာင္ၾကဘို႔ သတိေပးထားပါတယ္။ အီေကြေဒါ၊ ဂ်ေမကာနဲ႔ အယ္လ္ဆာဗာဒိုမွာလည္း အတူတူပဲ။

ကူးစက္ခံရရင္ တုပ္ေကြးလိုခံစားရမယ္။ ခပ္သင့္သင့္ဖ်ားတာ၊ မ်က္စိနာတာနဲ႔ ေခါင္းကိုက္တာစျဖစ္တယ္။ မိခင္ေလာင္းမွာ ပိုးကူးစက္ခံထားရရင္ အထဲကကေလးမွာ ေရာဂါရေစမယ္။

အဲတာကို အမ်ိဳးသမီးအခြင့္အေရးအဖြဲ႔ေတြက ကိုယ့္ကိုယ္ဝန္ကိုယ္ေဆာင္တာ ဘာျဖစ္လည္းလို႔ ေဝဖန္ၾကတယ္။
ကိုလမ္ဘီယာမွာ ကိုယ္ဝန္ ၅ဝ% က မထင္မွတ္ပဲရေနၾကတယ္။ လိင္ေစာ္ကားမႈကလည္းထူေျပာတယ္။ အဲဒီမွာ လူနာေပါင္း ၁၃၅ဝဝ ေယာက္မွာပိုးစစ္လို႔ရထားတယ္။  အဲလိုကေလး ၄၉ ေယာက္ေသဆံုးျပီးျပီ။ သူတို႔ထဲက ၅ ေယာက္မွာ ပိုးေတြ႔တယ္။

အေမရိကန္အစိုးရကလည္း အဲဒီေဒသက ႏိုင္ငံေပါင္း (၂ဝ) ေက်ာ္ဆီကို ကိုယ္ဝန္ရွိသူေတြခရီးမသြားၾကဘို႔ သတိေပးလိုက္ပါတယ္။

Aedes aegypti (ေအးဒီးစ္အီဂ်စ္ပတိုင္း) အမ်ိဳးအစားျခင္ကေန ေသြးလြန္တုပ္ေကြး၊ အဝါေရာင္အဖ်ားေရာဂါ၊ ဇီကာအဖ်ား ေရာဂါနဲ႔ ခ်စ္ကန္ဂူညာ (ဂ်ပန္၊ ဆင္ျဖဴေတာ္၊ ေမ်ာက္) တုပ္ေကြးေရာဂါေတြကိုကူးစက္ေစတယ္။ ဒီျခင္က ေနဝင္နဲ႔ မနက္အိပ္ယာထခ်ိန္ေတြမွာ ကိုက္တယ္။ အခန္းတြင္း၊ အိမ္ထဲနဲ႔ အရိပ္ရွိရာမွာေနတယ္။ တိမ္ထူေနခ်ိန္ကို သေဘာက်တယ္။ တႏွစ္လံုးျဖစ္ႏိုင္တယ္။ တေနကုန္ျဖစ္ႏိုင္တယ္။ ေျမပံုမွာ အနီေရာင္ျခင္ေပါေဒသထဲမွာ ျမန္မာႏိုင္ငံ ပါတယ္။ ေရေသကို ပိုၾကိဳက္တယ္။ ပန္းအိုး၊ အဖံုးမပါတဲ့ ေရထည့္စရာေတြမွာေပါက္ပြါးတယ္။ ေရေဟာင္း က်န္မေနေအာင္လုပ္ရတယ္။ ျခင္ေဆးျဖန္းရတယ္။ ျခင္ကိုက္မခံရေအာင္လုပ္ရတယ္။ ျခင္ႏွိမ္နင္းေရးကို စာတပုဒ္ေရးပါမယ္။

ေတာင္အေမရိကကိုခရီးသြားခဲ့တဲ့ ဒိန္းမတ္လူမ်ိဳးမွာ ပိုးေတြ႔ထားတယ္။ အလားတူ ဂ်ာမဏီ၊ ဆြီဒင္၊ ျဗိတိန္မွာလည္း ေတြ႔တယ္။ ၂၇-၁-၂ဝ၁၆ ေန႔စြဲနဲ႔သတင္းမွာ စကၤာပူက်န္းမာေရးဌာနကေန သတိေပးခ်က္ထုတ္လိုက္ပါတယ္။ ဇီကာဗိုင္းရပ္စ ္ကူးစက္မလာေအာင္ ေဆာင္ရြက္ေရးအတြက္ ျဖစ္ပါတယ္။ ၁၉-၁-၂ဝ၁၆ ေန႔တံုးက ထိုင္းႏိုင္ငံကေန ျပန္လာသူဆီကေန တိုင္ဝမ္မွာပိုးေတြ႔တဲ့သတင္းလည္းရွိခဲ့ပါတယ္။

က်န္းမာေရးသတိေပးတိုင္း စာဖတ္သူေတြ နားေထာင္သူေတြကို လိုတာထက္ပိုေၾကာက္ေအာင္ ျဖဲမေျခာက္ဘို႔ပါ သတိေပးပါတယ္။ ျမန္မာျပည္ကေန ေတာင္အေမရိကကိုသြားတာအလြန္ရွားတယ္။ ဒါေပမယ့္ ခရီးသြားသူမ်ားတဲ့ ထိုင္းနဲ႔ စကၤာပူကိုေတာ့ ဗမာေတြလည္းသြားၾကလာၾကလို႔ တဆင့္ခံ ႏွစ္ဆင့္ခံ ကူးစက္မခံရေအာင္သာ သတိထားၾကပါ။

ေဒါက္တာတင့္ေဆြ
၂၇-၁-၂ဝ၁၆

Distribution in 2006 of Aedes aegypti(blue) and epidemic dengue (red)