Syphilis ဆစ္ဖလစ္

ဆရာ သမီးအမ်ိဳးသားမွာ အလုပ္အတြက္ေသြးစစ္ၾကည့္ေတာ့ ကာလသားေရာဂါပိုးေတြ႔ပါတယ္။ မနက္ျဖန္ ဆရာဝန္နဲ႔ေတြ႔ၿပီး ၂ ပတ္ေဆးေသာက္ရမယ္ေျပာပါတယ္ရွင့္။ အမ်ိဳးသားမွာ ပိုးေတြ႔ေတာ့ ဇနီးသည္ပါ ကုသမႈခံယူဖို႔ လိုအပ္ပါလားဆရာ။

ကာလသားေရာဂါလို႔ အရင္ကေခၚတယ္။ အခုထိလည္း ႏႈတ္က်ိဳးေနရတံုးပဲ။ ေဆးစာေတြကို ဗမာလိုျပန္ရင္ အေတာ့္ကို အဆီအေငၚမတည့္တာ ဒီေရာဂါ။ ဗမာေတြက Chickenpox ကို (ၾကက္ေက်ာက္) ေရေက်ာက္ ေခၚၿပီး၊ Smallpox (အေသးစားေက်ာက္) ကို ေက်ာက္ႀကီးလို႔ ေခၚၾကတယ္။ အဂၤလိပ္လို The Great Pox ဆိုတာရွိတယ္။ တိတိက်က် ဘာသာျပန္ရင္ မဟာေက်ာက္ေရာဂါေပါ့။ အဲဒါ Syphilis (ဆစ္ဖလစ္) ကို ေခၚတာပါ။ (ဆစ္ဖလစ္) ကို ကာလသားေရာဂါ ေခၚခဲ့ေပမယ့္ ကာလသမီးေတြမွာလည္းျဖစ္တယ္။ ေမြးကာစ ကေလးေတြမွာလည္းျဖစ္တယ္။ ကုရတာက မခက္လွပါ။

ဆစ္ဖလစ္သမိုင္းက ၁၅ ရာစုကတည္းကတဲ့။ လီနင္ နဲ႔ ေတာ္လ္စထြိဳင္ တို႔လဲ ဒီေရာဂါနဲ႔ မကင္းဘူးတဲ့။ အာဏာရွင္ ဟစ္တလာ၊ မူဆိုလီနီ၊ လူဆိုးဘုရင္ အိုင္ဗင္ စသူေတြပါတယ္။

Treponema pallidum ဗက္တီးရီးယား ပိုးဝင္ၿပီး၊ ၂၁ ရက္ အၾကာ၊ လိင္ဆက္ဆံရာေနရာ မွန္သမွ်မယ္ မနာတဲ့ အနာေလးေတြ စျဖစ္တယ္။ ၁ လ ၁ လခြဲေနရင္ ေပ်ာက္သြားမယ္။ ေနာက္အဆင့္ျဖစ္လာရင္ မယားတဲ့အနီျပင္ေတြ ေျခသလံုး၊ လက္၊ ေက်ာတို႔မွာေပၚမယ္။ ဒီအဆင့္က ပိုၿပီး ကူးစက္ေစႏိုင္တယ္။ ကိုယ္ပူတာ၊ လည္ေခ်ာင္းနာ၊ အစားပ်က္၊ အေလးခ်ိန္ေလ်ာ့၊ တက္ေစ့ေရာင္တာေတြ ျဖစ္မယ္။ ေနာက္ၿပီး ဘယ္အဂၤါအစိတ္အပိုင္းမဆို ေရာဂါျပန္႔မယ္။ အဆစ္၊ အသည္း၊ ေက်ာက္ကပ္။

မေပ်ာက္ေသးတဲ့ သူေတြ ၂% ေလာက္က တတိယအဆင့္ ေရာက္သြားမယ္။ ေသြးေၾကာႀကီးေတြ ေဖါင္းမယ္၊ Gummas တက္ေစ့ေတြ ေရာင္မယ္၊ Neuro-syphilis ဦးေႏွာက္ဆစ္ဖလစ္ျဖစ္မယ္၊ မ်က္စိ၊ နားကို ကူးစက္ေတာ့မယ္။ ၂ ႏွစ္ ၾကာရင္ တတိယအဆင့္ဆိုတာ ျဖစ္လာတယ္။ ဆစ္ဖလစ္ကို အဆင့္ေတြခြဲထားတယ္။ ၁၊ ၂၊ ၃၊ ၄။

ေနာက္ဆံုးဆင့္ဆိုတာ ေရာဂါကူးခ်ိန္ကေန ၁ ႏွစ္ကေန ၁ဝ ႏွစ္အတြင္းျဖစ္တယ္။ ဒီထက္လဲ ၾကာႏိုင္ေသးတယ္။ အရိုး၊ အဆစ္ နဲ႔ အာရံုေၾကာေတြမွာ Gummas (ဂါမာ) ဆိုတာေတြ ျဖစ္လာမယ္။ အာရံုေၾကာဆစ္ဖလစ္ျဖစ္ရင္ ေရာဂါလကၡဏာ မေပၚတဲ့အဆင့္ကေန စိတ္မေကာင္းသူလို ျဖစ္သြားတဲ့အဆင့္ထိ ျဖစ္ႏိုင္တယ္။ ႏွလံုးကေနထြက္တဲ့ အႀကီးဆံုး ေသြးလႊတ္ေၾကာႀကီးမွာ ေရာဂါရလာတတ္တယ္။ သိပ္ေတာ့အစိုးရိမ္မႀကီးပါနဲ႔ ပဋိဇီဝေဆးေတြ မေပၚခင္ကသာ ၂၅-၃၅% ျဖစ္တာပါ။ အဲ႕႕႕ ခုေခတ္မွာေတာ့ Neurosyphilis အာရံုေၾကာဆစ္ဖလစ္ဟာ HIV ရွိသူေတြမွာသာ မ်ားေနပါတယ္။

နာမည္အေခၚ ဆက္ေျပာရအုန္းမယ္။ အာလူးအေခ်ာင္းေၾကာ္ကို French fries လို႔ေခၚမွ ေခတ္မီတယ္။ French kiss ဆိုတာလည္းလုပ္ၾကတယ္။ French disease ဆိုတာကိုပါ သိဘို႔လိုတယ္။ အတာ ကာလသားေရာဂါ။ ဆစ္ဖလစ္ကို အီတာလ်န္နဲ႔ ဂ်ာမန္ေတြက အဲလိုေခၚတာ။ ဒတ္ခ်္ေတြကေတာ့ စပိန္ကိုလႊဲခ်တယ္၊ ရုရွားေတြက ပိုလန္ကို လက္ညွိဳးထိုးၿပီး၊ တူရကီေတြက နည္းနည္းပိုဆိုးတယ္။ Christian disease တဲ့။ အမွန္က သူတို႔ဆီကို ဒီလူေတြဆီကေန ကူးလာတာလို႔ ေျပာခ်င္ၾကတာပါ။

ဆစ္ဖလစ္ဟာ အေမရိကားကို ကိုလန္ဘတ္စ္ မေတြ႔ခင္ကတည္းကရွိတယ္လို႔ ေနာက္မွေရာက္တဲ့ ဥေရာပသားေတြက ေျပာတယ္။ ဒီေနာက္ေရာက္လာၾကမဲ့ ဗမာေတြအပါအဝင္ အာဖရိကနဲ႔ အာရွက လူမွန္သမွ်ကို မလာခင္ေဆးစစ္တဲ့အခါ ဒီေရာဂါကိုပါစစ္တယ္။ ပိုးေတြ႔ရင္လဲ ၁ ပတ္ ၁ လံုး၊ ၃ ပတ္ ေဆးထိုးခိုင္းၿပီး၊ ေဆးေအာင္လုပ္ေပးလိုက္ပါမယ္။ ဒါေပမဲ့ သူတို႔ဆီမယ္ ၁ ႏွစ္မွာ လူ ၁၇ သန္းေလာက္ ဒီေရာဂါသည္ အသစ္ေတြရွိေနတယ္။

ဒီေရာဂါေတြကို ကာကြယ္ဘို႔ တခ်ိဳ႕က လိင္ကိစၥမွန္သမွ် ေဝရမဏိလုပ္ခိုင္းတယ္။ သီလမေစာင့္ႏိႈင္ရင္ေတာ့ ကြန္ဒြမ္ က အလြန္မတန္ အသံုးဝင္ပါတယ္။ ကိုယ္ခႏၶာရင္းႏွီးရသူေတြကို ပညာေပးတာထိေရာက္ေအာင္လုပ္ဘို႔ အလြန္႔အလြန္ကို အေရးႀကီးပါတယ္။ ကိုယ့္အိမ္ေထာင္ဘက္၊ ကိုယ့္အေဖၚကို လူစိတ္ထားၿပီး ဆက္ဆံသင့္တယ္။ ျဖစ္လာရင္ HIV နဲ႔ B, C ပိုးေတြကလြဲရင္ ေဆးေတြကအေတာ္ကိုႏိုင္ပါတယ္။ အတူေနေဖၚႏွစ္ေယာက္လံုး တၿပိဳင္တည္းေဆးကုရပါမယ္။

- Syphilis ဆစ္ဖလစ္ http://doctortintswe.blogspot.com/2014/12/syphilis.html
- Syphilis Tests ဆစ္ဖလစ္ေရာဂါ စမ္းသပ္နည္းမ်ား http://doctortintswe.blogspot.com/2014/12/syphilis-tests.html
- Syphilis test results ဆစ္ဖလစ္ စမ္းသပ္နည္းအေျဖ http://doctortintswe.blogspot.com/2014/12/syphilis-test-results_13.html
- Syphilis Treatment (ဆစ္ဖလစ္) အတြက္ေဆးမ်ား http://doctortintswe.blogspot.com/2014/12/syphilis-treatment.html
- VDRL ကာလသားေရာဂါ စစ္ေဆးနည္းမ်ား http://doctortintswe.blogspot.com/2014/12/vdrl-tpha.html

Dr. တင့္ေဆြ