Perineal repair ေမြးလမ္းျပဳျပင္ျခင္း

(ကန္ေတာ့ပါ)

၁။ ဆရာ႐ွင့္ ေမးမယ့္ ေမးခြန္း ႀကိဳေတာင္းပန္ပါတယ္။ ကေလး႐ိုး႐ိုးေမြးထားတာ ေမြးလမ္းေၾကာင္းခ်ဲ့ထားတယ္။ ခ်ဳပ္႐ိုးျပည္ (ေျပလို႔ေရးရတယ္) သြားတာ ရြာသားဖြားဆရာမက ျပန္မခ်ဴပ္ေပးဘူး။ ကြဲေနတဲ့ေနရာက Bioplacenton ထည့္ခိုင္းတယ္။ အခု တလတိတိမွက်က္တာ။ ၿပီးေတာ့ ေမြးလမ္းေၾကာင္းက ေနာက္တေယာက္က ေမြးမွ ျပန္ခ်ဴပ္ဆိုေတာ့ သည္အတ္ိုင္း ထားခဲ့တာ။ ေမးခ်င္တာ သည္အတိုင္းထားရင္ အႏၲရာယ္႐ွိႏိုင္လား ျပန္ခ်ဴပ္ရင္ေကာင္းမလား။ သားဖြား ဆရာမေျပာသလို ေနာက္တေယာက္ထပ္ေမြးမွ ခ်ဴပ္ေကာင္းမလားဆရာ။

၂။ မဂၤလာပါဆရာ။ သမီးေရးတာအမွားပါရင္ခြင့္လြတ္ပါဆရာ။ သမီးအသက္ ၃၃ႏွစ္ပါ။ ကေလးေမြးထားတာ ၃လရွိပါျပီ။ ရိုးရိုး ေမြးတာညွပ္ရိုးက်ဥ္းလို႔ ေအာက္ကို ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားခြဲလိုက္ပါတယ္ဆရာ။ ျပန္ခ်ဳပ္ေပးေပမဲ့ ခ်ဳပ္ရိုးေျပသြားပါတယ္။ အနာက အခုထိမက်က္ခ်င္ေသးပါဘူး။ အနာျမန္ျမန္က်က္ေအာင္ ဘာေဆးထည့္ရမလဲ လမ္းညြန္ေပးပါဆရာ။ ေနာက္တခုထပ္ေမးပါရေစဆရာ။ သမီးရဲ႕ေသြးအမ်ိဳးအစားက A- ပါ။ အခုေမြးထားတာ သားဦးပါ။ ေနာက္ကေလးယူရင္အဆင္မေျပဘူးလို႔ေျပာပါတယ္။ အဲဒီအေၾကာင္းေလးလည္း ရွင္းျပေပးေစခ်င္ပါတယ္ဆရာ။ ေက်းဇူးတင္ပါတယ္ဆရာ။

Rh factor and pregnancy ကိုယ္ဝန္ေဆာင္နဲ႔ Rh ေသြးအုပ္စု https://doctortintswe.blogspot.com/2016/09/rh-factor-and-pregnancy-rh.html

၃။ ဆရာ႐ွင့္။ ကြ်န္မအသက္ ၃၁၊ ကေလးေမြးထားတာ ဒီေန႔ ၃ ရက္ပါ။ ေမြးလမ္းခ်ဲ႕ထားတဲ့ဒဏ္ရာက မေကာင္းေသးပါ။ Dettol နဲ႔ Septex Antiseptic ကအတူတူလား႐ွင္။ Dettol ဝယ္ခိုင္းတာ Septex Antiseptic ေပးလိုက္လို႔ပါ။ ေဆးကို ေရထဲနည္းနည္းထည့္သံုးဖို႔ၫႊန္လို႔ သြားဝယ္တာပါ။

၄။ ကြ်န္ေတာ္အမ်ိဳးသမီး မီးဖြားတာ တပတ္ရွိသြားျပီဆရာ။ ကေလးကေတာ့ က်န္းမာပါတယ္ဆရာ။ နို႔လည္းဆို႔ (စို႔လို႔ ေရးရပါမယ္) ပါတယ္။ သူ႔မိခင္ကေတာ့ အခုထိ အနာမက်က္ေသးဘူးဆရာ။ ရိုးရိုးေမြးဆိုေပမဲ့ ေမြးလမ္းက ခ်ဳပ္ထားတဲ့ အနာက ျပီ (ျပည္လို႔ ေရးရမယ္) ထြက္သြားျပီး တလက္မေလာက္ျဖစ္ေနလို႔ဆရာ။ သန္႔ရွင္ေရးလည္း အျမဲလုပ္ပါတယ္။ ေဆးလည္းထည့္ပါတယ္။ အဲ႔ဒါ ဆိုးရိမ္ (စိုးရိမ္လို႔ ေရးရမယ္) ရပါသားဆရာ။ ကြ်န္ေတာ္စိတ္ပူလို႔ပါ။ ေဆးရံုျပန္ျပရင္ ေကာင္းမလားဆရာ။

၅။ သမီးအသက္ ၂၇ ရွိပါဆရာ။ သက္ဦး (သားဦးလို႔ ေရးရပါတယ္) သမီးကေလး ေမြးပါတယ္ဆရာ။ ကေလးက အဖတ္မတင္ပါဘူးဆရာ။ သမီး ေမြးလမ္းေၾကာင္းခ်ဲ႕ထားတာ သားဖြားဆရာမႀကီးက ခ်ဳပ္မေပးဘူးဆရာ။ အိမ္မွာ ျမန္မာနည္းနဲ႔သက္သာေအာင္ ေနရတယ္ဆရာ။ ဥပမာ အုတ္ခဲပူတို႔ ေရေႏြးပုလင္းထိုင္တာတို႔ေပါ့။ အနာက သက္သာေပမယ့္ အဂၤါအကြဲက စအိုဝထိ ေရာက္တယ္ထင္ပါတယ္ဆရာ။ ခု ျပန္ခ်ဳပ္ရင္ေရာ ေကာင္းက်ိဳးနဲ႔ ဆိုးက်ိဳး သိပါရေစဆရာ။

သားဦးေမြးတဲ့အခါ ေမြးလမ္းေၾကာင္း ခ်ဲ႕ရတတ္ပါတယ္။ မိခင္ေလာင္း အရပ္အေမာင္း၊ အထဲကကေလးအရြယ္ေသး၊ ေမြးဖြါးျဖစ္စဥ္ တိုးတက္မႈ၊ ေမြးေပးတဲ့ ဆရာဝန္-ဆရာမေတြ စိတ္ရွည္မႈေတြအေ႔းမွာမူတည္တယ္။ ေမြးလမ္းအဝနား ေရေႏြးဝတ္ကပ္ေပးတာ၊ အဆီတခုခုနဲ႔ ေခ်ာဆီသံုးတာေတြလုပ္ေပးရင္ သားဦးေပမဲ့ ခ်ဲ႕စရာမလိုဘဲ ေမြးႏိုင္ပါတယ္။

ေမြးလမ္းေၾကာင္းခ်ဲ႕ရတာ Episiotomy လို႔ ေခၚတယ္။ ျပန္ခ်ဳပ္ရင္ ၃ ထပ္ ခ်ဳပ္ေပးပါတယ္။ ပဌမထပ္က ေမြးလမ္း အဖံုးလႊာ၊ ဒုတိယ ၾကြက္သားနဲ႔ အျပင္ဆံုးက အေရျပားျဖစ္တယ္။ ေမြးလမ္းကိုခဲ်႕ေတာ့ ပိုးသန္႔ေဆးေပးျပီးရင္ ထံုေဆးကို အရင္ထိုးပါတယ္။ တခ်ိဳ႕က ထံုေဆးေၾကာင့္ အနာက်က္မွာေႏွးတယ္၊ အဲတာေၾကာင့္ ေမြးလူနာကညႇစ္ေနတံုး အခ်ိန္ကိုက္ အစိမ္းကိုက္လို႔ေျပာတာ မမွန္ပါ။ ျပန္ခ်ဳပ္ေတာ့လဲ ထံုေဆးထိုးရတာဘဲ။ မနာပါ။ ခ်ဳပ္ေပးေနရင္းနဲ႔ ကေလးအေမကို ဘယ္ျမိဳ႕သူလဲေမးတယ္။ ေအး ႕႕႕ အဲဒီျမိဳ႕သူေတြက သိပ္သတၲိေကာင္းတာဘဲ ထံုေဆးနဲ႔ဆိုရင္ တခ်က္မွမေအာ္ဘူး ေျပာလိုက္တဲ့အခါ ကေလးငိုသံၾကားျပီး ပီတိျဖာေနတဲ့အေမ ျပံဳးပါေလေရာ။

အဲလိုမခ်ဲ႕ရင္ စုတ္ျပဲတတ္တယ္။ အဲလိုျဖစ္သြားတာမွာ (၃) မ်ိဳး ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။ ပဌမအဆင့္ စုတ္ျပဲျခင္းမွာ ေမြးလမ္း-အဖံုးလႊာနဲ႔ အျပင္အေရျပားစုတ္တာေခၚတယ္။ ဒါေတြအျပင္ ၾကြက္သားပါ စုတ္ျပဲတာကို ဒုတိယဆင့္ေခၚတယ္။ အဆိုးဆံုးက စအိုအထိန္းၾကြက္သားကိုပါ ထိတာျဖစ္တယ္။

ခ်ဳပ္ရိုးရာ ၾကည့္ရင္ ခြဲေပးတဲ့ဆရာဝန္ ဘယ္သန္လား၊ ညာသန္လား (ရွားေလာ့ဟုမ္း) လုပ္လို႔ ရတယ္။ ညာသန္ ဆရာက လူနာရဲ႕ ေမြးလမ္းအဝ ညာဘက္ ၄၅ ဒီဂရီ ေစာင္းေစာင္းခ်ဲ႕မယ္။ ဘာလို႔ေစာင္းရသလဲ။ ေအာက္တည့္တည့္က စအိုအဝ ရွိလို႔ပါ။ ဒါ့ေၾကာင့္ လုိအပ္တာကို မခဲ်႕ဘဲေမြးေပးရင္ စုတ္ျပဲတဲ့အခါ စအိုဆီကို စုတ္တယ္။ ခ်ဲ႕တာနည္းရင္လဲ အဲလိုဘဲ။ အဲတာမ်ိဳးျပန္မျပင္ရင္ ဝမ္းမလံုတာျဖစ္ေနမယ္။

ဘယ္လိုအထိျဖစ္သြားသြား ျပန္ျပင္ရင္ အေကာင္းျဖစ္ေစပါမယ္။ ခ်ဳပ္ေပးျပီး ပဋိဇီဝေဆးနဲ႔ အနာသက္သာေဆး ၄-၅ ရက္နဲ႔ ေကာင္းတာခ်ည္းသာျဖစ္တယ္။ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္တံုးမွာ ေမးခိုင္ကာကြယ္ေဆး တလံုးနဲ႔တလံုး ၁ လျခား ၂ ခါ ထိုးထားရင္ ေမးခိုင္ျဖစ္မွာလဲ စိုးရိမ္စရာမလိုေတာ့ပါ။ ခ်ဳပ္ထားတဲ့ေနရာဟာ ၾကာေလေကာင္းေလျဖစ္လို႔ ေနာက္ဆိုရင္ ခ်ဳပ္ထားမွန္းေတာင္ မသိေတာ့ပါ။

ခ်ဲ႕တာျဖစ္ျဖစ္ စုတ္လို႔ ခ်ဳပ္တာျဖစ္ျဖစ္ အေနအထိုင္ေတာ့ ဂရုစိုက္ပါ။ ပိပိယိယိ ထိုင္ပါ။ အနာေနရာကို အပူခပ္သင့္သင့္ ကပ္ေပးႏိုင္တယ္။ ဝမ္းခ်ဳပ္တာမေကာင္းသလို ဝမ္းမမာေအာင္ ေရမ်ားမ်ားေသာက္၊ အသီးအႏွံ၊ အသီးအရြက္မ်ားမ်ား စားေပးပါ။ ဝမ္းသြား-ဆီးသြားျပီးတိုင္း Dettol စတဲ့ ခပ္ေျပာ့ေျပာ့ ပိုးသတ္ေဆးရည္ကို ေရနဲ႔ေရာျပီးေဆးပါ။ တတ္ႏိုင္သမွ် ဖိထိုင္ပါ။ နာတာသက္သာေအာင္ ဒုတိယရက္ကစျပီး အပူကပ္ႏိုင္တယ္။ Ibuprofen လိုအနာသက္သာေဆးက နာတာသာမက ေရာင္တာပါသက္သာေစမယ္။

ခ်ဳပ္ရိုးကို ၅-၆-၇ ရက္မွာ ေျဖပါမယ္။ တခ်ိဳ႕ကို ခ်ဳပ္ရိုးေျဖစရာမလိုတာနဲ႔ ခ်ဳပ္တတ္တယ္။ အေရျပားကို ႏိုင္လြန္၊ ဒါမွမဟုတ္ ပိုးၾကိဳး၊ ဒါမွမဟုတ္ ခ်ည္ၾကိဳးနဲ႔ ခ်ဳပ္ရင္ ျပန္ျဖည္ေပးရတယ္။ ခ်ည္ၾကိဳးက အေကာင္းဆံုးထင္တယ္။ ႏိုင္လြန္က လွေတာ့ လွတယ္။ လူနာအတြက္ စူးရွလို႔အေနရခက္မယ္။ ပိုးၾကိဳးကလဲ လွတာဘဲ။ ဒါေပမဲ့ ခ်ည္ထံုးတဲ့အခါ ေလ်ာ့ေျပတတ္လို႔ သတိၾကီးရမယ္။ အထဲႏွစ္ထပ္ကို အသားျဖစ္ခ်ဳပ္ၾကိဳး Catgut နဲ႔ ခ်ဳပ္တယ္။ ခုေခတ္မွာ Synthetic polymer fibers ခ်ဳပ္ၾကိဳးေတြ သံုးေနၾကပါျပီ။

ကံေကာင္းတာက ေမြးလမ္းဟာ အဲလိုကာလအတြင္း ေသြးေလွ်ာက္တာ သိပ္ေကာင္းေတာ့ အနာက်က္လြယ္တယ္။ အဆင္မေျပလို႔ အနာရင္းရင္ ပိုနာမယ္။ အရည္တခုခုပါ ထြက္ႏိုင္တယ္။ ကိုယ္ပူႏိုင္တယ္။ စစ္ၾကည့္ရင္ ခ်ဳပ္ရိုးမွာ နီရဲျပီး ေဖါင္ေနးမယ္။ အလိုျဖစ္ရင္ ဆရာဝန္ျပန္ျပပါ။ လိုအပ္ရင္ ေဆးေျပာင္းေပးမယ္။ ခ်ဳပ္ရိုး တခ်ိဳ႕ျဖစ္ျဖစ္ အကုန္ျဖစ္ျဖစ္ ျဖဳတ္ေပးမယ္။ ေဆးထည့္စရာ ေပးမယ္။

အဲလိုျဖစ္လည္း စိတ္မပူပါနဲ႔။ အနာေကာင္းေကာင္းက်က္သြားရင္ ေအးေအးေဆးေဆး ရက္ေရြးျပီး၊ အနာသစ္လုပ္၊ ျပန္ခ်ဳပ္ေပးပါမယ္။ အေကာင္းပကိျဖစ္ပါတယ္။ လိုေသးရင္ မအိုေသးတဲ့သူလိုျဖစ္ေအာင္ ျပင္ေပးလို႔ရပါေသးတယ္။ တင္ပဆံုတြင္းအဂၤါေတြ သန္မာေစတဲ့ ေလ့က်င့္ခန္းလုပ္ပါေလ။ Kegel exercise ေရးထားပါတယ္။

ကေလးေမြးရတာမ်ားသူေတြ၊ တခ်ိဳ႕လိုအပ္သူေတြအတြက္လည္း ေမြးလမ္းကို အပ်ိဳလိုမဟုတ္ေတာင္ အနီးစပ္ဆံုး ျဖစ္ေအာင္အထိ ျပဳျပင္ခ်ဳပ္ေပးလို႔လည္းရပါတယ္။ ကုန္ကုန္ေျပာရရင္ (ဟိုင္မင္) အပ်ိဳေမွးကိုေတာင္ အတုလုပ္ေပးလို႔ ရပါေသးတယ္။

Perineal repair ေမြးလမ္းျပဳျပင္ျခင္း http://doctortintswe.blogspot.com/2015/04/perineal-repair.html
PN care ေမြးဖြားၿပီးေနာက္ ေစာင့္ေရွာက္ေပးျခင္း http://doctortintswe.blogspot.com/2015/06/pn-care.html
Postpartum ကေလးေမြးျပီးခ်ိန္ http://doctortintswe.blogspot.com/2016/06/postpartum.html
Exercise after giving birth ကေလးေမြးျပီး ေလ့က်င့္ခန္းလုပ္ျခင္း http://doctortintswe.blogspot.com/2015/12/exercise-after-giving-birth.html
Pregnancy and First Para သားဦးေမြးမယ္ http://doctortintswe.blogspot.com/2014/11/pregnancy-and-first-para.html
Kegel Exercise for Women (ကီဂယ္လ္) ေလ့က်င့္ခန္း http://doctortintswe.blogspot.com/2015/01/kegel-exercise-for-women.html

ေဒါက္တာတင့္ေဆြ