BPH ဆီးက်ိတ္ၾကီးျခင္း

(ကန္ေတာ့ပါ)

၁။ ဆီးက်ိတ္ကို သုက္ရည္ထုတ္တဲ့အိတ္လို႔ေျပာရင္ ပိုမွန္တယ္တဲ့ဟုတ္လားဆရာ။

မဟုတ္ပါ။ သုက္သတ္ပံုကို ျပင္လိုက္တယ္။ ဆီမင္ဆိုတာ ေယာက္်ားေတြ လိင္စိတ္ျဖစ္တဲ့အခါ ထြက္တဲ့အရည္ျဖစ္တယ္။ အဲတာ ဘယ္ကလာသလဲ။ Seminal vesicle ေခၚ ဆီးအိမ္ေနာက္နဲ႔ေအာက္နားမွာ အတက္ကေလးေတြလိုရွိတာကေန 65-75% လာတယ္။ Prostate ဆီးက်ိတ္ကေန 25-30% လာတယ္။ Testes ေခၚ က်ားအစိကေန 2-5% လာတယ္။ က်ားအစိကေန Sperm သုက္နဲ႔ က်ားေဟာ္မုန္း Testosterone ကိုပါ ထုတ္ေပးတယ္။ Bulbourethral glands ေခၚ ဆီးကိ်တ္ေနာက္နားမွာ ဆီးသြားျပြန္တဘက္တခ်က္မွာ ရွိၾကတာကေန < 1% ထုတ္ေပးတယ္။

၂။ ခင္ပြန္းသည္ အသက္ ၇၆ ႏွစ္၊ ဆီးက်ိတ္သည္ အဆင့္ ၃ ႐ွိကာ ေလျဖန္းထားေသာေၾကာင့္ ခြဲဲမေပးပါ။ ဆီးပိုက္နွင့္ ေနရပါသည္။ ဆီးခ်ိဳေဝဒနာလည္း လြန္ခဲ့ေသာ ဆယ္ႏွစ္ခန္႔ကတည္းက ရွိပါသည္။ ဒီလိုဘဲအၾကာၾကီးေနရမွာလားရွင္။ ဆရာဆီမွာ ေဆးနည္းေတြရွိရင္ အၾကံေပးပါဆရာ။

၃။ မဂၤလာပါဆရာ။ ကြ်န္မ အေဖက အသက္ ၇ဝ ပါ။ အခု ဆီးက်ိတ္ေရာင္တယ္လို ့ဆရာဝန္ကေျပာပါတယ္။ ေဆးရံုတက္ျပီး ဆီးပိုက္တပ္ထားရပါတယ္။ ေဆးရံုကေတာ့ ျမိဳ ့နယ္ေဆးရံုပါ။ မေကြးတိုင္းေဆးရံုကို သြားခိုင္းပါတယ္။ ဆီးက်ိတ္အတြက္ဓါတ္မွန္ရိုက္ရမယ္လို႔လည္း ေျပာပါတယ္။ ဆီးပိုက္ကို ဘယ္ေလာက္ၾကာၾကာ တပ္ထားလို႔ ရပါသလဲဆရာ။ ဆီးက်ိတ္နဲ႔ပါတ္သက္တဲ့ link ေလးရွိရင္ေပးပါဆရာ။

ေယာက္်ားတိုင္းမွာ ဆီးအိမ္ေအာက္နားမွာ Prostate Gland ဆီးက်ိတ္ရွိတယ္။ မ်ိဳးပြါးစနစ္ရဲ႕ အစိတ္အပိုင္းျဖစ္တယ္။ သူ႔ထဲကေန ဆီးထြက္ျပြန္ကျဖတ္သြားတယ္။ အသက္ရလာသူ အေတာ္မ်ားမ်ားမွာ ၾကီးလာတာကို Benign Prostatic Hyperplasia (BPH) ေခၚ ကင္ဆာမဟုတ္တဲ့ ဆီးက်ိတ္ၾကီးျခင္းလို႔ေခၚတာျဖစ္ၾကတယ္။ ၾကီးလာတိုင္းေတာ့ ခံစားရတာ မရွိပါ။ အသက္ ၄ဝ ေက်ာ္မွသာျဖစ္တယ္။ ၆ဝ ေက်ာ္တာက ၉ဝ% ရွိတယ္။ သူကၾကီးလာလို႔ သူ႔အထဲက ျဖတ္သြားတဲ့ ဆီးသြားျပြန္က က်ဥ္းလာလို႔ ဆီးသြားရတာခက္ခက္လာမယ္။ ခဏခဏသြားခ်င္လာမယ္။ ၾကာေတာ့ ဆီးအိမ္က အားနည္းလာမယ္။ တခ်ိန္မွာ သြားမရတဲ့အထိျဖစ္ႏိုင္တယ္။

ဆီးက်ိတ္ဟာ တာဝန္ ၂ မ်ိဳးနဲ႔ဆိုင္တယ္။ ဆီးသြားတာေရာ လိင္ပ္ိုင္းဆိုင္တာေရာျဖစ္တယ္။ ဘာလို႔ၾကီးလာသလဲ တိတိက်က်အျပစ္ခ်စရာမရွိပါ၊ မသိပါ။ သူကေန တက္စတိုစတီရုန္းေခၚတဲ့ က်ားေဟာ္မုန္း နဲ႔ အီစထိုဂ်င္ေခၚတဲ့ မ ေဟာ္မုန္း (နည္းနည္း) ထုတ္ေပးေနတယ္။ အသက္ရလာရင္ က်ားေဟာ္မုန္းထုတ္တာ နည္းလာတယ္။ အခ်ိဳးခ်လိုက္ရင္ မ ေဟာ္မုန္းက မ်ားလာသလိုျဖစ္လာတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ရင္သားထြက္လာၾကတာျဖစ္ယ။

ခံစားလာရႏိုင္တာေတြကေတာ့ ဆီးသြားရတာ အားမရ၊ ျပတ္ေတာင္းျပတ္ေတာင္းျဖစ္၊ ပန္းမထြက္ႏိုင္။ သြားခ်င္ရင္ ျမန္ျမန္သြားရမယ္။ တစက္တစက္ ထြက္ႏိုင္တယ္။ ညအခ်ိန္မွာ ထထသြားရမယ္။ အရြယ္အစားၾကီးတာနဲ႔ ခံစားရတာ အခ်ိဳးမက်တတ္ပါ။ သိပ္မၾကီးလွေပမဲ့ ဆီးရုတ္တရက္မသြားႏိုင္တဲ့ အေရးေပၚအေျခအေနေရာက္တတ္တယ္။ အေအးမိေပ်ာက္ေဆး၊ အာဂ်ီေပ်ာက္ေဆး ေသာက္ရာကေန ဆက္ျဖစ္တယ္။ အရက္ေသာက္ရာကေနလဲျဖစ္ႏိုင္တယ္။ အိပ္ယာထဲမွာ မလႈပ္မရွား ေနတာၾကာလို႔လဲ ျဖစ္ႏိုင္တယ္။ သူၾကီးလာရင္ ဆီးလမ္းပိုးတာလဲ ပိုျဖစ္လာႏိုင္တယ္။

ေရာဂါ ရွိ မရွိသိေအာင္
၁။ Digital Rectal Examination (DRE) အစိုလမ္းကေန လက္ေခ်ာင္းနဲ႔စမ္းသပ္တာ၊
၂။ Prostate-Specific Antigen (PSA) Blood Test ေသြးစစ္တာ၊ ကင္ဆာမဟုတ္တာသိခ်င္လို႔လုပ္ရတာျဖစ္တယ္။
၃။ Rectal Ultrasound အာလ္ထြာေဆာင္းနဲ႔
၄။ Prostate Biopsy အသားစျဖတ္ယူစစ္ေဆးျခင္းေတြလုပ္ႏိုင္တယ္။
၅။ Urine Flow Study နဲ႔
၆။ Cystoscopy နည္းေတြလဲလုပ္ႏိုင္တယ္။

ကုသျခင္း
လူတိုင္းမလိုပါ။ ပိုးဝင္ေနတိုင္းေတာ့ ပိုးေသေဆးေပးမယ္။
Drug Treatment ေဆးေပးနည္း
Finasteride (Proscar) နဲ႔ Dutasteride (Avodart) ေဆးေတြကို စသံုးခဲ့တယ္။ Terazosin (Hytrin) နဲ႔ Doxazosin (Cardura) အျပင္ Tamsulosin (Flomax) ေဆးေတြလဲ သံုးလာႏိုင္ျပီ။ Alfuzosin (Uroxatral) ေဆးက ေနာက္ဆံုး အသိအမွတ္ျပဳတဲ့ေဆးျဖစ္တယ္။

တျခားနည္းေတြ -
• Minimally Invasive Therapy
• Transurethral microwave procedures
• Transurethral needle ablation
• Water-induced thermotherapy
• High-intensity focused ultrasound
• Surgical Treatment ခြဲစိတ္ကုသနည္း
- Transurethral surgery ကိရိယာထည့္ျပီးခြဲစိတ္ကုသနည္း၊
- Transurethral incision of the prostate (TUIP)
- Open surgery သမားရိုက်ခြဲစိတ္ကုသနည္း၊
- Laser surgery ေလဆာျဖင့္ခြဲနည္း၊
- Photoselective vaporization of the prostate (PVP)
- Interstitial laser coagulation ေလဆာနည္းတမ်ိဳး၊
• Foley Catheter ဆီးပိုက္ထည့္ထားေပးထားနည္း၊
• Prostatic Stents စတန္႔ထည့္ေပးနည္း။

ခြဲစိတ္ကုသျပီးေပမဲ့ အခက္အခဲတခ်ိဳ႕ရွိႏိုင္ေသးတယ္။ လိင္ကိစၥ တခ်ိဳ႕မွာသာျဖစ္တယ္။ ခြဲျပီးစျဖစ္ေပမဲ့ ၾကာရင္ ေကာင္းလာတာလဲရွိတယ္။ လိင္တံသန္မာမႈ အားနည္းတတ္တယ္။ သုက္လႊတ္အားနည္း ႏိုင္ေသးတယ္။ လိင္ဆႏၵျပည့္ဝမႈကိုလဲ နည္းေစႏိုင္တယ္။

ကြ်န္ေတာ္ဆရာဝန္ျဖစ္ကာစ ေတာနယ္မွာတာဝန္က်တယ္။ အေတြ႔အၾကံဳကနည္းလြန္းေသးတဲ့ကာလေပါ့။ မႏၲေလး ေဆးရံုၾကီးကေန ဆီးမသြားႏိုင္လိို႔ ဆီးပိုက္ထည့္ထားရတဲ့ ဆရာေတာ္တပါး ေဆးရံုကဆင္းအလာမွာ ကြ်န္ေတာ့္ တိုက္နယ္ေဆးရံုရွိတဲ့ရြာမွာ တညတာနားေတာ့ ဆီးပိုက္ကကြ်တ္ထြက္သြားလို႔ သြားၾကည့္ေပးရပါတယ္။ Foley’s catheter ေခၚတဲ့ပိုက္က ထိပ္ဝနားမွာ အရည္သြင္းစရာဘူေဘာင္းေလးပါေတာ့ ဆီးပိုက္ကို ထည့္ထားရင္ ကြ်တ္မထြက္ပါ။ အဲဒီ အရည္ကၾကာေတာ့ နည္းနည္းလာရာကေန ဆီးပိုက္ကကြ်တ္ထြက္တာပါ။ ကြ်န္ေတာ့္ေဆးပညာလိုပါပဲ (မဆလ) ေခတ္မွာ အစစအရာရာ ရွားတယ္၊ ဝယ္ရတာခက္တယ္။ ဒါနဲ႔ ဆီးပိုက္အသစ္မရေသးခင္ ပိုက္ျပန္မထည့္ပဲ ေစာင့္ၾကည့္ဘို႔ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ခ်လိုက္ပါတယ္။ ဆရာေတာ့္ကံ၊ ကြ်န္ေတာ့္ကံ ေကာင္းၾကေတာ့ ဆီးပိုက္ျပန္မထည့္ရပဲ ဆရာေတာ္ ဆီးသြားႏိုင္ပါေတာ့တယ္။ ေတာဆရာဝန္ေလးဟာ နာမည္ကို ဝယ္မယူရပဲ ၾကီးသြားပါတယ္။

Prostate cancer ေယာက္်ားဆီးက်ိတ္ကင္ဆာ http://doctortintswe.blogspot.com/2016/12/treatments-for-prostate-cancer.html

ေဒါက္တာတင့္ေဆြ
၁၆-၆-၂ဝ၁၅
၂၇-၁၂-၂ဝ၁၇