Coffee and Health ေကာ္ဖီ နဲ႔ က်န္းမာေရး

မဂၤလာပါ ဆရာ႐ွင့္။ ကြၽန္မက ခုေလာေလာဆယ္ ႕႕႕႕႕ မွာ အလုပ္လုပ္ေနပါတယ္။ အသက္က ၃၃ ႏွစ္ပါ။ ကြၽန္မက မနက္တိုင္း ေကာ္ဖီေသာက္ပါတယ္ဆရာ။ အစာအိမ္ကိုထိခိုက္ႏိုင္ပါသလား။ ထိခိုက္ႏိုင္တယ္ဆိုရင္ မေသာက္ေတာ့ပါဘူး။

ေကာ္ဖီဟာ ေသာက္စရာထဲမွာေတာ့ ေပၚျပဴလာအျဖစ္ဆံုးပါ။ ႏိုင္ငံေပါင္း ၈ဝ မွာစိုက္တယ္။ ကမာၻ႔ကုန္သြယ္ေရးမွာ ေရနံျပီးရင္ ဒုတိယလိုက္တယ္။ ၁၉၉၉ က အေမရိကမွာ လူေပါင္း (၁ဝ၈) သန္းေသာက္ၾကျပီး၊ တႏွစ္မွာ ၉႕၂ ဘီလီယန္ ေဒၚလာသံုးခဲ့တယ္။ ပ်မ္းမွ်တေန႔မွာ ၃႕၁ ခြက္ေသာက္တယ္။ ေယာက္်ားေတြက နည္းနည္းပိုေသာက္တယ္။ ေကာ္ဖီ အမ်ားဆံုးေသာက္တာက (စကင္ဒီေနးဗီးယား) တိုင္းျပည္ေတြျဖစ္တယ္။

တကမာၻလံုးခ်ိတ္ဆက္ထားတဲ့ (ေကာ္ဖီ-ခ်ိန္း) ဆိုတဲ့ ေကာ္ဖီသံၾကိဳးကြင္းဆက္ အၾကီးဆံုးက ၂ဝဝ၇ မွာေထာင္ခဲ့တဲ့ Starbucks (စတားဘတ္ခ္) ျဖစ္တယ္။ ေခတ္မီသူတိုင္း (စတားဘတ္ခ္) ေသာက္ၾကသည္။ ဒီ မဟာလုပ္ငန္းၾကီးကို စေထာင္ခဲ့တာက ေက်ာင္းဆရာ ၂ ေယာက္ နဲ႔ စာေရးဆရာ ၁ ေယာက္ျဖစ္ပါတယ္။

ေကာ္ဖီကိုစာဆို၏
နာမည္ၾကီးစာေရးဆရာ (အိုလီဗာ-ဟုမ္းစ္) ရ့ဲ အိပ္ယာထေသာက္ရတဲ့ ေကာ္ဖီတခြက္ကရတဲ့ လန္းဆန္းတက္ၾကြမႈနဲ႔ ခြန္အားမ်ိဳးကို ညေနခင္းလဖက္ရည္ကေန ျပန္ထပ္လုပ္မေပးႏိုင္ဘူးတဲ့။ အဲဒါဟာ ႏွစ္ျခိဳက္စရာ (ဖက္တာ) လို႔ ေခၚတယ္။ ျဖစ္ေစတာက (ေကဖင္း) ေခၚတဲ့ စိတ္ကိုေျပာင္းလည္းေစႏိုင္တဲ့ (အယ္လ္ကာလြိဳက္) ေၾကာင့္ပါ။ လဖက္ရည္ထဲ (ကိုးကိုး) ထဲမွာလည္းပါတယ္။ တျခားေသာက္စရာအခ်ိဳရည္ေတြ၊ အားျဖစ္အရည္ေတြမွာလည္းပါတယ္။

ေကာ္ဖီမွာသမိုင္းရွိ၏
ထိပ္ဆံုးေရာက္ေနတဲ့ေကာ္ဖီရ့ဲ မူလအစ သမိုင္းလွန္ရရင္ ေအာက္ဆံုးက (အီသီယိုးပီးယား) ျဖစ္ေနတာ ေတြ႔ရတယ္။ အေထာက္အထား ခိုင္ခိုင္မာမာေျပာႏိုင္တာကလည္း ပင္လယ္ဓါးျပနဲ႔ နာမည္ရေနတဲ့ (ယီမင္) ႏိုင္ငံျဖစ္ေနျပန္တယ္။ ေကာ္ဖီေသာက္ပါလို႔ ေဆးညႊန္းစေပးခဲ့တာ ၁၅၈၃ တုန္းက ဂ်ာမန္ဆရာဝန္ (လီယိုနတ္ ေရာ္ဝုဒ္) ျဖစ္ပါတယ္။

ေကာ္ဖီသည္ေဆးျဖစ္၏
ေသာက္တဲ့သူေတြက ေကာ္ဖီကို အေကာင္း-အညံ့၊ ဆရာဝန္ေတြက (ေကဖင္း) ကို က်န္းမာေရးအရေျပာၾကတယ္။ ဘယ္ေလာက္ဆိုရင္ မ်ားတယ္ေျပာမလဲ။ အေမရိကန္ အာဟာရအသင္းက တေန႔မွာ (ေကဖင္း) 200-300 mg ထက္ မပိုေစနဲ႔တဲ့။ ခ်ိန္ခြင္မလိုတာေျပာရရင္ အျပင္း-အေျပာ့ မတူလို႔ တေန႔မွာ ေကာ္ဖီ ၂ ခြက္ကေန ၅ ခြက္၊ တနည္းဆိုရင္ အနာ-အကိုက္ေပ်ာက္ေဆး ၁ဝ ျပား။ လူတေယာက္နဲ႔တေယာက္ မတူတာေတြမွာ ေကာ္ဖီကို ဘယ္ေလာက္အထိမခံ ျဖစ္သလဲပါေသးတာ။

(ေကဖင္း) က စိတ္လန္းဆန္းေစတာ လူတိုင္း လက္ခံပါမယ္။ အိပ္ယာထနဲ႔ စာက်က္ေနတုန္း ေသာက္သံုးၾကတယ္။ (ေကဖင္း) သာမက (ေကာ္တီဇုန္း) နဲ႔ (အျဒီနလင္း) ဆိုတဲ့ ေဟာ္မုန္းေတြပါေသးတာ သိလာရတယ္။ အသက္ၾကီးသူေတြ ေသာက္ရင္ ပိုေကာင္းတယ္။ အိုလို႔ျဖစ္ရတဲ့ (ဒီမင္းရွား)၊ (ပါကင္ဆိုနဇင္) နဲ႔ စိတ္က် ဇရာေရာဂါေတြကို ေႏွးေစသတဲ့။ မ်က္စိပုတ္ခတ္ပုတ္ခတ္လုပ္တာေကာင္းတယ္။ ဝမ္းေျပာ့တယ္။မနက္အိပ္ယာေကာ္ဖီေသာက္ျပီး ေရအိမ္သာဝင္ၾကတယ္။ အဲတာက သည္းေျခရည္ထြက္လာလို႔ျဖစ္တယ္။ ဆီးသြား နဲနဲမ်ားေစတယ္။ အိပ္ယာဝင္မွာမေသာက္ၾကပါ။ အေရျပားနဲ႔ ရင္သားကင္ဆာေတြ ျဖစ္တာနဲေစတယ္။ ေဂါက္လကၡဏာ သက္သာေစတယ္။ ပိုက္ကလာတဲ့ ေရထဲမွာပါတဲ့ ခဲနဲ႔ ေၾကးဓါတ္ေတြကို ၇၈-၉ဝ% ေပ်ာ္ဝင္ႏိုင္ေစတယ္။ လူငယ္ေတြလည္းပါတယ္။ အားကစားလုပ္ျပီး ၾကြက္သားနာတာ သက္သာေစတယ္။ ၾကြက္မေလးေတြကို (ေကဖင္း) ေပးေတာ့ ၾကြက္ထီးဆီလာတာ ပိုမ်ားလို႔ လိင္စိတ္ကို ေကာင္းေစတယ္လို႔ထင္ရပါသတဲ့။

ေကာ္ဖီမွာေဘးထြက္ဆိုးက်ိဳးရွိ၏
ေကာ္ဖီအေသာက္မ်ားရင္ေတာ့ အအိပ္ပ်က္ေစတယ္။ Coffee jitters ေခၚတာေပါ့။ အရိုးကို ပါးေစတယ္။ ေကာ္ဖီကို မစစ္ဘဲ ေသာက္ရင္ LDL (ကိုလက္စေထာ) မ်ားေစတယ္။ အစာအိမ္-အူလမ္းေၾကာင္း အတြင္းဖံုးလႊာကို ထိခိုက္ေစတယ္။ သြားေတြညိဳမယ္။ ေသြးဖိအားတက္ေစတယ္။ ေကာ္ဖီနဲ႔ (ပါရာစီတေမာ) ေရာေသာက္တာ မေကာင္းပါ၊ အသည္းကို ထိခိုက္ႏိုင္တယ္။ သံဓါတ္နည္း ေသြးအားနည္းေရာဂါ၊ ႏွလံုး-ေသြးေၾကာေရာဂါ ျဖစ္တာလည္း မ်ားတယ္။ မ်ားရင္ဥပါဒ္ ေပးတယ္။ မ်ားတာနဲ႔အမွ် အိပ္မရ၊ မ်က္ႏွာက နီလာ၊ ဂနာမျငိမ္-စိတ္လႈပ္ရွား၊ ဆီးသြား၊ အသားေတြတုန္၊ ေတြးပံု-ေျပာပံု မတည္ေတာ့ပါ။ စိတ္ကတို အလိုမက်၊ ေဒါသထန္၊ ႏွလံုးခုံ မမွန္ ျဖစ္ျပန္အံုးမယ္။

ေကာ္ဖီသည္ေသေစႏိုင္၏
စနစ္တက်ေဖၚစပ္ျပဳျပင္ထားတဲ့ ေကာ္ဖီက ေကာင္းတယ္ဆိုေပမဲ့ တခါတေလ အဆိပ္ရည္သေဘာျဖစ္ပါတယ္။ မ်ားရင္ အဆိပ္ျဖစ္တယ္။ လူေတြကို ေကာ္ဖီ ဘယ္ေလာက္ေပးရင္ ေသေစသလည္းကို စမ္းသပ္ထားတာ မရွိပါ။ (ဟစ္တလာ) ရ့ဲ ဆရာဝန္ေတြက စမ္းဘို႔ေမ့ခဲ့ၾကပံုရတယ္။ ၾကြက္ေတြကိုေတာ့ Caffeine 192 mg/kg ေပးရင္ 50 % ေသေစတယ္။ ဒီႏွဳန္းနဲ႔တြက္ရင္ လူေတြကို 150 to 200 mg/kg ဒါမွမဟုတ္ ေကာ္ဖီ ၈ဝ-၁ဝဝ ခြက္ တိုက္ရင္ ျမန္ျမန္ေသႏိုင္မယ္။ ဒါေပမဲ့ လူ႔အစာအိမ္က ၁ လီတာဘဲ ဆန္႔ပါတယ္။

ေကာ္ဖီသည္ မ်ိဳးပြါးျခင္းကိုသက္ေရာက္ေစႏိုင္၏
(ေကဖင္း) ပါတဲ့ေသာက္စရာေတြကို ေသာက္သံုးၾကတဲ့ အမ်ိဳးသမီးေပါင္း ၁ဝဝဝဝ ကို မ်ိဳးပြါးျခင္းအေပၚသက္ေရာက္မႈ ဆန္းစစ္ခ်က္တခုလုပ္ပါတယ္။ အေျဖကေတာ့ ေလွ်ာ့မတြက္ပါနဲ႔တဲ့။ ေကာ္ဖီေၾကာင့္ ႏွလံုးခုန္ျမန္တာ၊ ေသြးဖိအား တက္တာ၊ ဆီးပိုသြားတာ၊ စိတ္ထက္ၾကြတာေတြအျပင္ ဘာေတြျဖစ္ေသးလည္း။ ကိုယ္ဝန္ပ်က္သူ နဲနဲပိုမ်ားတယ္။ (ေကဖင္း) တေန႔မွာ 200 mg ထက္ပိုေသာက္သံုးသူေတြမွာ ၂ ဆပိုတယ္။ ကိုယ္ဝန္ရွိေနတုန္းဆိုရင္ (ေကဖင္း) ဓါတ္က ကေလးဆီ ေရာက္မယ္။ ကိုယ္ဝန္ရေစဘို႔ သူမ်ားထက္ပိုအခ်ိန္ေစာင့္ရတယ္။ (IVF) နည္းနဲ႔ ကိုယ္ဝန္ရေအာင္ လုပ္သူေတြမွာလည္း သူမ်ားထက္ ေအာင္ျမင္မႈနည္းတယ္။ ဒါေပမဲ့ သုေတသနေတြက အမ်ိဳးမ်ိဳးရွိျပီး အေမရိကားမွာ လုပ္တာမ်ားတယ္။ ေယာက္်ားေတြကို လုပ္ထားတာ အခုထိေတာ့ မေတြ႔ေသးပါ။ ၂ဝဝ၃ တုန္းက ဒိန္းမတ္မွာ ေကာ္ဖီစြဲေနသူ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ ၁၈၄၇၈ ေယာက္ကို စမ္းသပ္တုန္းက ကေလး အေသေမြးႏွဳန္း မ်ားတာေတြ႔ရတယ္။

ေကာ္ဖီအမ်ိဳးမ်ိဳးရွိ၏
ဆရာဝန္က ကိုယ္ခ်င္းမစာဘူး၊ ေကာ္ဖီအေသအလည္း ၾကိဳက္တဲ့သူကို အေလွ်ာ့ခိုင္းေနတယ္ဆိုရင္ Decaf (ေကဖင္း) ေလွ်ာ့ ေကာ္ဖီကို ေျပာင္းေသာက္ေပါ့။ Caffeine-free coffee (ေကဖင္း) နဲ႔ ေကာ္ဖီနဲ႔မတူပါ။ နာမည္ၾကီး ေကာ္ဖီေတြမွာ (ေကဖင္း) ပါတာ ယွဥ္ၾကည့္ပါ။
- Starbucks Grande Coffee ၁၆ ေအာင္စ = (ေကဖင္း) ၃၃ဝ
- Starbucks Latte or Cappuccino ၁၆ ေအာင္စ = (ေကဖင္း) ၁၅ဝ
- Plain Drip Coffee ၈ ေအာင္စ = (ေကဖင္း) ၉၅
- Starbucks Espresso ၁ ေအာင္စ = (ေကဖင္း) ၇၅
- Instant Coffee ၈ ေအာင္စ = (ေကဖင္း) ၆၂
- Tea ၈ ေအာင္စ = (ေကဖင္း) ၄၇
- Cola ၁၂ ေအာင္စ = (ေကဖင္း) ၂၉
- Chocolate Cake ၈ ေအာင္စ = (ေကဖင္း) ၂၅
- Decaf Coffee ၈ ေအာင္စ = (ေကဖင္း) ၂

ျမန္မာျပည္မွာ လြတ္လပ္ေရးရျပီးေနာက္ပိုင္း (ကေဖး) ဆိုတဲ့ နာမည္နဲ႔ ဆိုင္ေတြဖြင့္ခဲ့တယ္။ အိႏၵိယကလာတဲ့စကားလို႔ အထင္မွားႏိုင္တယ္။ ျပင္သစ္စာလံုးပါ။ Coffeehouses နဲ႔ Cafés ေတြေပၚခဲ့တာ ႏွစ္ ၅ဝဝ ေက်ာ္ေနျပီ။ Cafés နဲ႔ Cafeteria နဲ႔မတူပါ။ လူငယ္ေတြပိုသိတာက Internet café (အင္တာနက္ ကေဖး) Cybercafé (ဆိုက္ဘာကေဖး) မဟုတ္လား။ အစည္းအေဝးတိုင္းမွာေျပာေနၾကတဲ့ Coffee break ကိုစသံုးခဲ့တာ ၁၉၅၂ ကပါ။ စာဖတ္သူမ်ား ေကာ္ဖီဘရိတ္ဗ်ာ။

1. Coffee mix ေကာ္ဖီမစ္ နဲ႔ က်န္းမာေရး http://doctortintswe.blogspot.com/2014/10/coffee-mix.html
2. Love Coffee ညစ္ညမ္းေကာ္ဖီ http://doctortintswe.blogspot.com/2014/10/love-coffee.html
3. Lady coffee ေလဒီေကာ္ဖီ http://doctortintswe.blogspot.com/2014/10/dirty-coffee.html
4. Tea or Coffee http://doctortintswe.blogspot.com/2014/10/tea-or-coffee.html
5. Caffeine and Pregnancy ေကဖင္းနဲ႔ကိုယ္ဝန္ http://doctortintswe.blogspot.com/2015/01/caffeine-and-pregnancy.html
6. Caffeine ေကဖင္း http://doctortintswe.blogspot.com/2015/01/caffeine.html
7. Baian Lishou Coffee ေၾကာ္ျငာေကာ္ဖီ http://doctortintswe.blogspot.com/2015/11/baian-lishou-coffee.html
8. Caffeine (ေကဖင္း) ရဲ႕ေဆးစြမ္းသတၲိမ်ား http://dts-medicaleducation.blogspot.in/2013/08/caffeine.html
9. Caffeine in Tea ေကဖင္း နဲ႔ လက္ဖက္ http://doctortintswe.blogspot.com/2014/10/caffeine-in-tea.html
10. Caffeine ေကဖင္း http://doctortintswe.blogspot.com/2015/01/caffeine.html
11. Coffee and Health ေကာ္ဖီ နဲ႔ က်န္းမာေရး http://doctortintswe.blogspot.com/2015/04/coffee-and-health.html
12. Excess caffeine health warning http://doctortintswe.blogspot.com/2015/05/excess-caffeine-health-warning.html

ေဒါက္တာတင့္ေဆြ