Cough Syrups ေခ်ာင္းဆိုးေပ်ာက္ေဆးမ်ား
၁။ သမီးကေခ်ာင္းဆိုးတာ သိသေလာက္ဆို ေတာ္ေတာ္ၾကာပါျပီဆရာ။ အျမဲဆိုးေနတာေတာ့ မဟုတ္ပါဘူး။ ခုလိုမ်ိဳး ရာသီဥတု ေအးလာတဲ့အခါမ်ိဳးနဲ႔ အနံ႔ေတြရတဲ႔အခါမ်ိဳးေတြဆို လည္ေခ်ာင္းယားျပီး ေခ်ာင္းအရမ္းဆိုးပါတယ္ဆရာ။ ဘယ္ေလာက္ထိ ဆိုးသလဲဆိုရင္ ပ်ိဳ႕ျပီးေတာင္ အန္ပါတယ္။ ေဆးေတြလည္း ေသာက္တာစံုပါျပီ။ ေဆးခန္းလည္း ျပပါတယ္။ သလိပ္လည္းစစ္ဖူးပါတယ္။ ဓာတ္မွန္လည္းရိုက္ဖူး
ပါတယ္။ အဲ႔ဒီ့တုန္းကေတာ့ ဘာမွမရိွပါဘူး။ သမီး အလုပ္လုပ္ေနေတာ့ လူၾကားထဲေရာက္ရင္ ေခ်ာင္းဟန္႔ရတာအရမ္းအားနာလို႔ပါ။ ခုလည္းအရမ္းဆိုးေနတာပါ။ သမီး ဘာလုပ္သင့္လဲ အၾကံေပးပါေနာ္။
၂။ ဆရာခင္ဗ်ာ Dextromethorphan ေဆးေလးအေၾကာင္းစံုသိခ်င္ပါတယ္။ အရင္တုန္းက ႀကိဳက္ႏွစ္သက္လို႔ ႏွစ္ခ်ီစြဲခဲ့ၿပီး အေတာ္ေတာ္ဖ်က္ (ျဖတ္လို႔ေရးရတယ္) ခဲ့ရဖူးပါတယ္။ google မွာ႐ွာၿပီး အေၾကာင္းအရာေတြကို သိထားေပမယ့္ မစံုလင္ေသးဘူးထင္လို႔ပါ။ လူငယ္ေတြကိုလည္း သိေစခ်င္လို႔ ေရးေပးပါရန္ ေမတၱာရပ္ခံပါတယ္ ခင္ဗ်ာ။
၃။ ဆရာရွင့္ သမီးက ယခင္ကတည္းက ရာသီဥတုအေျပာင္းအလဲနဲ႔ ရာသီဥတုေအးလာၿပီဆိုရင္ ႏွာေစးတတ္ပါတယ္။ အခုကိုယ္ဝန္ေဆာင္ခ်ိန္မွာလဲျဖစ္ေနပါတယ္။ ေနမေကာင္းပါျဖစ္ခ်င္ေနပါတယ္။ ဘယ္လို ေဆးဝါးမ်ဳိး သုံးသင့္ပါသလဲရွင့္။
ေခ်ာင္းဆိုးတာ ေရာဂါမဟုတ္ပါ။ ေရာဂါတခုခုရွိေနလို႔ျဖစ္လာတဲ့ ေရာဂါလကၡဏာသာျဖစ္တယ္။ အခံေရာဂါကိုကုဘို႔ ပိုအေရးၾကီးတယ္။ အမ်ိဳးမ်ိဳးရွိတယ္။ ေခ်ာင္းေျခာက္ဆိုးတာ၊ ခြ်ဲထြက္ျပီးဆိုးတာနဲ႔ ရင္က်ပ္ျပီးဆိုတာ။ ေရာဂါအလိုက္ ေရြးရမယ္။ Expectorant ခြ်ဲရွိေနသူေတြကိုေပးတာက ခြ်ဲကိုတမင္ မထြက္ ထြက္ေအာင္ လုပ္ေပးတာမ်ိဳး ျဖစ္တယ္။ ခြ်ဲဆိုတာ အထဲမွာရွိေနရင္ ထြက္လာမွ ေကာင္းတယ္။ Dry cough လည္ေခ်ာင္းယားလို႔ ဆိုးတဲ့သူကို အဲလို ေခ်ာင္းဆိုးေပ်ာက္ေဆး မေပးရပါ။ ေခ်ာင္းဆိုးေပ်ာက္ေဆးေတြမွာ သတိေပးခ်က္ေတြရွိပါတယ္။ ကေလးေတြအတြက္ ေဘးထြက္ဆိုးက်ိဳးေတြသာမက ထိေရာက္မႈအတြက္ပါ ေမးစရာေတြ ရွိတယ္။
Antitussive medicines အမ်ိဳးအစားထဲမွာ အင္တီဟစ္တမင္း၊ dextromethorphan နဲ႔ codeine or hydrocodone ေတြပါတယ္။ ကိုဒင္းဆိုတာ မူးယစ္ေဆးတမ်ိဳးျဖစ္တယ္။ ေခ်ာင္းဆိုးေပ်ာက္ေဆး အမ်ားစုထဲမွာ အရက္ပါေသးတယ္။ ပန္းနာဆိုရင္ အက်ပ္သက္သာေဆးပါတာမ်ိဳးမွ သင့္တယ္။ Ephedrine/Aminophylline/Salbutamol ဆိုတာမ်ိဳးပါမယ္။ မူးယစ္ေစတာမ်ိဳးကို အလုပ္ခ်ိန္၊ ေက်ာင္းခ်ိန္ကိုၾကည့္ ေသာက္ရမယ္။ ေခ်ာင္းဆိုးေစတဲ့အေၾကာင္းေတြက မတူပါ။ ရာသီဥတုေၾကာင့္ျဖစ္တာက မ်ားတယ္။ အလာဂ်ီအတြက္ ေသာက္ေဆးကို ပိုအားကိုးရတယ္။ ပိုးဝင္တာမွာလည္း ဗိုင္းရပ္စ္ေၾကာင့္ ပိုမ်ားတယ္ ပိုးေသေဆး မလိုပါ။ ဥပမာ အေအးမိတာ၊ ဥတုေၾကာင့္ျဖစ္တာ။ ဗက္တီးရီးယားေၾကာင့္ ေလျပြန္ေရာင္၊ အဆုပ္ေရာင္နဲ႔ ႏူမိုးနီးယားျဖစ္ရင္ေတာ့ ပိုးေသေဆးကို ေခ်ာင္းဆိုး ေပ်ာက္ေဆးထက္ ပိုအားကိုးရပါမယ္။
လည္ေခ်ာင္းနဲ႔ ေလျပြန္မၾကီး ေရာင္တာကို Croup ခေရာ့ပ္လို႔လဲ ေခၚတယ္။ ဗိုင္းရပ္စ္ကေနျဖစ္တယ္။ အသံၾသမယ္၊ အသက္ရွဴသံ ဆူညံေနမယ္၊ စူရွျပီး ေဟာင္သလို ေခ်ာင္းဆိုးမယ္။ ၅ ႏွစ္ေအာက္ ကေလးငယ္ေတြမွာ ျဖစ္တာမ်ားတယ္။ အေအးမိရာကေန ဆက္ျဖစ္တတ္တယ္။ သူ႔ဖါသူလဲ ေပ်ာက္တယ္။ စတီရြိဳက္ေဆးေပးႏိုင္တယ္။ ေရာင္ေနတာေတြ ေလွ်ာ့ေစမယ္။ Nebulized epinephrine (Adrenaline) ေဆးကိုလဲ သံုးႏိုင္တယ္။
ႏွာေခါင္းပိတ္ေနတာကို Decongestants ေဆးက သက္သာေစတယ္။ စားေဆး၊ ထည့္ေဆးရွိတယ္။ စတီရြိဳက္အစက္ခ်နဲ႔ ပန္းေဆး၊ Mucolytics အခြ်ဲေပ်ာ္ေဆး၊ အင္တီဟစ္စတမင္းေဆး နဲ႔ Amoxycillin ပဋိဇီဝေဆးေတြနဲ႔ ကုသတယ္။ ႏွာေခါင္းထဲ ဆားရည္ျဖန္းတာလဲ သက္သာေစတယ္။ ခြဲစိတ္တာလဲ လုပ္ရတတ္တယ္။
အသံအိုးေရာင္ရင္ အသံၾသေနမယ္၊ ကေလးဆိုရင္ အဟြတ္-အဟြတ္ ေနမယ္၊ Steroids 20-40 mgs ရွဴႏိုင္တယ္။ ေရေႏြးေငြ႔ရွဴတာ ေကာင္းတယ္။ အသံအိုးေရာင္တာက အစာေခ်ရည္ အထက္ဆန္လို႔ ျဖစ္ရတာဆိုရင္ Ranitidine နဲ႔ Omeprazole ေဆးေတြကိုပါ ၄-၆ ပါတ္ၾကာေအာင္ ေပးရမယ္။
ေခ်ာင္းဆိုးေနသူေတြအတြက္ ေခ်ာင္းဆိုးေပ်ာက္ေဆး မဟုတ္တာသံုးရင္ ပိုေကာင္းတာေတြရွိတယ္။ ေရေငြ႔ဓါတ္ေပးတာ၊ ေရ-အရည္ ပိုေသာက္တာနဲ႔ ႏွာေခါင္းထဲ ဆားရည္စက္ ခ်ေပးတာ၊ အနားယူတာေတြလုပ္သင့္တယ္။ ကေလး ၄-၅ ႏွစ္ ဆိုရင္ အစက္ခ်ေဆးေပးသင့္တယ္။ ျမန္မာေဆးထဲမွာ ကြမ္းရြက္ကလဲ ထိေရာက္တယ္။ ကြမ္းရြက္ကို လွ်က္ဆားလုပ္ ေရာင္းတာလည္းရွိတယ္။ ကြ်န္ေတာ္ေတာ့ ေဆာင္းတြင္းမွာ ပံုထဲက ပ်ားရည္နဲ႔ သံပရာခ်ိဳခ်ဥ္ကို ေဆာင္ထားရတယ္။
Cough Syrup Addiction ေခ်ာင္းဆိုးေပ်ာက္ေဆးစြဲျခင္း https://doctortintswe.blogspot.com/2014/11/cough-syrup-addiction.html
ေဒါက္တာတင့္ေဆြ
၂၈-၁၂-၂ဝ၁၃
၂၈-၁၂-၂ဝ၁၇
ပါတယ္။ အဲ႔ဒီ့တုန္းကေတာ့ ဘာမွမရိွပါဘူး။ သမီး အလုပ္လုပ္ေနေတာ့ လူၾကားထဲေရာက္ရင္ ေခ်ာင္းဟန္႔ရတာအရမ္းအားနာလို႔ပါ။ ခုလည္းအရမ္းဆိုးေနတာပါ။ သမီး ဘာလုပ္သင့္လဲ အၾကံေပးပါေနာ္။
၂။ ဆရာခင္ဗ်ာ Dextromethorphan ေဆးေလးအေၾကာင္းစံုသိခ်င္ပါတယ္။ အရင္တုန္းက ႀကိဳက္ႏွစ္သက္လို႔ ႏွစ္ခ်ီစြဲခဲ့ၿပီး အေတာ္ေတာ္ဖ်က္ (ျဖတ္လို႔ေရးရတယ္) ခဲ့ရဖူးပါတယ္။ google မွာ႐ွာၿပီး အေၾကာင္းအရာေတြကို သိထားေပမယ့္ မစံုလင္ေသးဘူးထင္လို႔ပါ။ လူငယ္ေတြကိုလည္း သိေစခ်င္လို႔ ေရးေပးပါရန္ ေမတၱာရပ္ခံပါတယ္ ခင္ဗ်ာ။
၃။ ဆရာရွင့္ သမီးက ယခင္ကတည္းက ရာသီဥတုအေျပာင္းအလဲနဲ႔ ရာသီဥတုေအးလာၿပီဆိုရင္ ႏွာေစးတတ္ပါတယ္။ အခုကိုယ္ဝန္ေဆာင္ခ်ိန္မွာလဲျဖစ္ေနပါတယ္။ ေနမေကာင္းပါျဖစ္ခ်င္ေနပါတယ္။ ဘယ္လို ေဆးဝါးမ်ဳိး သုံးသင့္ပါသလဲရွင့္။
ေခ်ာင္းဆိုးတာ ေရာဂါမဟုတ္ပါ။ ေရာဂါတခုခုရွိေနလို႔ျဖစ္လာတဲ့ ေရာဂါလကၡဏာသာျဖစ္တယ္။ အခံေရာဂါကိုကုဘို႔ ပိုအေရးၾကီးတယ္။ အမ်ိဳးမ်ိဳးရွိတယ္။ ေခ်ာင္းေျခာက္ဆိုးတာ၊ ခြ်ဲထြက္ျပီးဆိုးတာနဲ႔ ရင္က်ပ္ျပီးဆိုတာ။ ေရာဂါအလိုက္ ေရြးရမယ္။ Expectorant ခြ်ဲရွိေနသူေတြကိုေပးတာက ခြ်ဲကိုတမင္ မထြက္ ထြက္ေအာင္ လုပ္ေပးတာမ်ိဳး ျဖစ္တယ္။ ခြ်ဲဆိုတာ အထဲမွာရွိေနရင္ ထြက္လာမွ ေကာင္းတယ္။ Dry cough လည္ေခ်ာင္းယားလို႔ ဆိုးတဲ့သူကို အဲလို ေခ်ာင္းဆိုးေပ်ာက္ေဆး မေပးရပါ။ ေခ်ာင္းဆိုးေပ်ာက္ေဆးေတြမွာ သတိေပးခ်က္ေတြရွိပါတယ္။ ကေလးေတြအတြက္ ေဘးထြက္ဆိုးက်ိဳးေတြသာမက ထိေရာက္မႈအတြက္ပါ ေမးစရာေတြ ရွိတယ္။
Antitussive medicines အမ်ိဳးအစားထဲမွာ အင္တီဟစ္တမင္း၊ dextromethorphan နဲ႔ codeine or hydrocodone ေတြပါတယ္။ ကိုဒင္းဆိုတာ မူးယစ္ေဆးတမ်ိဳးျဖစ္တယ္။ ေခ်ာင္းဆိုးေပ်ာက္ေဆး အမ်ားစုထဲမွာ အရက္ပါေသးတယ္။ ပန္းနာဆိုရင္ အက်ပ္သက္သာေဆးပါတာမ်ိဳးမွ သင့္တယ္။ Ephedrine/Aminophylline/Salbutamol ဆိုတာမ်ိဳးပါမယ္။ မူးယစ္ေစတာမ်ိဳးကို အလုပ္ခ်ိန္၊ ေက်ာင္းခ်ိန္ကိုၾကည့္ ေသာက္ရမယ္။ ေခ်ာင္းဆိုးေစတဲ့အေၾကာင္းေတြက မတူပါ။ ရာသီဥတုေၾကာင့္ျဖစ္တာက မ်ားတယ္။ အလာဂ်ီအတြက္ ေသာက္ေဆးကို ပိုအားကိုးရတယ္။ ပိုးဝင္တာမွာလည္း ဗိုင္းရပ္စ္ေၾကာင့္ ပိုမ်ားတယ္ ပိုးေသေဆး မလိုပါ။ ဥပမာ အေအးမိတာ၊ ဥတုေၾကာင့္ျဖစ္တာ။ ဗက္တီးရီးယားေၾကာင့္ ေလျပြန္ေရာင္၊ အဆုပ္ေရာင္နဲ႔ ႏူမိုးနီးယားျဖစ္ရင္ေတာ့ ပိုးေသေဆးကို ေခ်ာင္းဆိုး ေပ်ာက္ေဆးထက္ ပိုအားကိုးရပါမယ္။
လည္ေခ်ာင္းနဲ႔ ေလျပြန္မၾကီး ေရာင္တာကို Croup ခေရာ့ပ္လို႔လဲ ေခၚတယ္။ ဗိုင္းရပ္စ္ကေနျဖစ္တယ္။ အသံၾသမယ္၊ အသက္ရွဴသံ ဆူညံေနမယ္၊ စူရွျပီး ေဟာင္သလို ေခ်ာင္းဆိုးမယ္။ ၅ ႏွစ္ေအာက္ ကေလးငယ္ေတြမွာ ျဖစ္တာမ်ားတယ္။ အေအးမိရာကေန ဆက္ျဖစ္တတ္တယ္။ သူ႔ဖါသူလဲ ေပ်ာက္တယ္။ စတီရြိဳက္ေဆးေပးႏိုင္တယ္။ ေရာင္ေနတာေတြ ေလွ်ာ့ေစမယ္။ Nebulized epinephrine (Adrenaline) ေဆးကိုလဲ သံုးႏိုင္တယ္။
ႏွာေခါင္းပိတ္ေနတာကို Decongestants ေဆးက သက္သာေစတယ္။ စားေဆး၊ ထည့္ေဆးရွိတယ္။ စတီရြိဳက္အစက္ခ်နဲ႔ ပန္းေဆး၊ Mucolytics အခြ်ဲေပ်ာ္ေဆး၊ အင္တီဟစ္စတမင္းေဆး နဲ႔ Amoxycillin ပဋိဇီဝေဆးေတြနဲ႔ ကုသတယ္။ ႏွာေခါင္းထဲ ဆားရည္ျဖန္းတာလဲ သက္သာေစတယ္။ ခြဲစိတ္တာလဲ လုပ္ရတတ္တယ္။
အသံအိုးေရာင္ရင္ အသံၾသေနမယ္၊ ကေလးဆိုရင္ အဟြတ္-အဟြတ္ ေနမယ္၊ Steroids 20-40 mgs ရွဴႏိုင္တယ္။ ေရေႏြးေငြ႔ရွဴတာ ေကာင္းတယ္။ အသံအိုးေရာင္တာက အစာေခ်ရည္ အထက္ဆန္လို႔ ျဖစ္ရတာဆိုရင္ Ranitidine နဲ႔ Omeprazole ေဆးေတြကိုပါ ၄-၆ ပါတ္ၾကာေအာင္ ေပးရမယ္။
ေခ်ာင္းဆိုးေနသူေတြအတြက္ ေခ်ာင္းဆိုးေပ်ာက္ေဆး မဟုတ္တာသံုးရင္ ပိုေကာင္းတာေတြရွိတယ္။ ေရေငြ႔ဓါတ္ေပးတာ၊ ေရ-အရည္ ပိုေသာက္တာနဲ႔ ႏွာေခါင္းထဲ ဆားရည္စက္ ခ်ေပးတာ၊ အနားယူတာေတြလုပ္သင့္တယ္။ ကေလး ၄-၅ ႏွစ္ ဆိုရင္ အစက္ခ်ေဆးေပးသင့္တယ္။ ျမန္မာေဆးထဲမွာ ကြမ္းရြက္ကလဲ ထိေရာက္တယ္။ ကြမ္းရြက္ကို လွ်က္ဆားလုပ္ ေရာင္းတာလည္းရွိတယ္။ ကြ်န္ေတာ္ေတာ့ ေဆာင္းတြင္းမွာ ပံုထဲက ပ်ားရည္နဲ႔ သံပရာခ်ိဳခ်ဥ္ကို ေဆာင္ထားရတယ္။
Cough Syrup Addiction ေခ်ာင္းဆိုးေပ်ာက္ေဆးစြဲျခင္း https://doctortintswe.blogspot.com/2014/11/cough-syrup-addiction.html
ေဒါက္တာတင့္ေဆြ
၂၈-၁၂-၂ဝ၁၃
၂၈-၁၂-၂ဝ၁၇
Comments
Post a Comment