Frozen shoulder ေအးခဲသြားေသာပခံုး

၁။ မဂၤလာပါဆရာ က်မအသက္က ၃၈ ႏွစ္ပါ။ အိမ္ေထာင္မရွိပါ။ ရာသီမွန္ပါတယ္။ က်မ ယခု ဘယ္ဘက္လက္ လက္ေမာင္းအရင္မွနာေနတာ ၁ ႏွစ္ေက်ာ္ပါၿပီ။ အရမ္းနာက်င္တာမ်ိဳးမဟုတ္ဘဲ ဖိအိပ္မိတဲ့အခ်ိန္ လက္အေျမႇာက္အခ်လုပ္မိခ်ိန္ လက္ေနာက္ျပန္အေနအထား အသံုးျပဳမိခ်ိန္ေတြမွာ နာတတ္ပါတယ္ ျဖစ္တာ (၁) ႏွစ္ေက်ာ္ပါၿပီ။

၂။ ကြ်န္ေတာ့္အေမ အသက္ ၅ဝ။ ေနရပ္ ရန္ကုန္။ အေမက fashion designer တေယာက္ပါ။ လြန္ခဲ့တဲ့ ၆ လ ေလာက္ကစျပီး အခန္႔မသင့္သလုိျဖစ္ျပီး လက္က အေက်ာညွပ္သလုိျဖစ္ပါတယ္။ ေနာက္ပုိင္း ညဘက္ေရာက္ရင္ အေက်ာတက္ပါတယ္။ ကြ်န္ေတာ္လည္းတက္သေလာက္ နင္းႏွိပ္ေပးတယ္။ ေနာက္ပုိင္း တေျဖးေျဖး ပုိဆုိးလာပါတယ္။ ထုိ႔ေနာက္ လက္ကသိပ္ေျမာက္လုိ႔ မရေတာ့ျဖစ္လာတယ္။ ေဆးရုံျပၾကည့္ပါတယ္။ ေသာက္ေဆးေပးပါတယ္။ ပုိဆုိးလာသလုိခံစားရလုိ႔ ဆက္မေသာက္ျဖစ္ေတာ္ပါ။ ယခုေတာ့ MOVE FREE ဆုိတဲ့ေဆး ေသာက္ေနပါတယ္။ ထုိေနာက္ ေဆးခန္းမွာ Vegan စက္နဲ႔ နိပ္ပါတယ္။ ၃ ပတ္ေလာက္နိပ္ၾကည့္ပါတယ္။ မသက္ပါ။ တခါခါ ထမင္းစာရင္ေတာင္ ဇြန္းျပဳတ္က်ပါတယ္။ ထုိ႔ေနာက္ ၁ လေလာက္ ဒီတုိင္းပဲ ေနလုိက္တယ္။ ညေရာက္ရင္ ပုိနာပါတယ္။ ေအးရင္ကုိက္တယ္။ လက္ပခုန္းက အားမရွိသလုိ မ်ိဴးခံစားရပါတယ္။ ေနရေတာ္ေတာ္ ဆုိးပါတယ္။ လက္က ေဘးတုိက္ေျမႇာက္ရင္ 90 degree ထိပဲ ေျမာက္လုိ႔ရပါတယ္။ အေပၚေျမာက္ရင္လည္း သိပ္ေျမာက္လုိ႔မရပါ။ လမ္းထဲက တရုပ္အပ္စုိက္ဆရာနဲ႔ ၃ ပတ္ ေလာက္ ၁ ရက္ျခား ၂ ရက္ျခား အပ္စုိက္ျဖစ္ပါတယ္။ ထုိေနာက္ အနည္းငယ္သက္သာပါတယ္။ အသားေတြက အပ္စုိက္ပါမ်ားလာေတာ့ နာလာပါတယ္။ ထုိေနာက္ ဆက္မစုိက္ျဖစ္ေတာ့ပါ။

ပခံုးမွာေရာဂါရလို႔ သူ႔အလုပ္သူ မလုပ္ႏိုင္ေတာ့တာကို ေဆးစာမွာ Frozen shoulder ပခံုးခဲသြားတယ္လို႔ တင္စား ေခၚတယ္။ တကယ္ခဲသြားတာေတာ့ မဟုတ္ပါ။ ပခံုးဆစ္ရဲ့ အဖံုးလႊာေရာင္ရာကေန ပလာစတာလိုျဖစ္သြားလို႔ Adhesive capsulitis လို႔ပါ ေခၚေသးတယ္။ အလြန္နာပါတယ္။ ပခံုးက အထက္ေျမွာက္မရ၊ စက္ဝိုင္းလိုလဲ လွည့္မရပါ။ ဘာမွ မလုပ္တာေတာင္ နာေနတတ္တယ္။

ခိုက္မိရာကေနလည္း ျဖစ္တတ္တယ္။ Tendonitis ေခၚတဲ့ အရြတ္ေၾကာေရာင္တာကလဲ ျဖစ္တယ္။ Bursitis အဆစ္ေတြမွာ ေခ်ာဆီရွိေနတဲ့ အိတ္ေရာင္လို႔လဲ ျဖစ္တယ္။ Autoimmune reaction ဆိုတဲ့ ေရာဂါျပီးစနစ္ ကေမာက္ကမျဖစ္လို႔လဲ ျဖစ္တယ္။ ပခံုးဆစ္မွာ ဖံုးေနတာက ေရာင္ေတာ့ ၾကာရင္ အမာရြတ္ ျဖစ္လာတယ္။ အသက္ ၄ဝ နဲ႔ ၆၅ ၾကားလူေတြ ပိုျဖစ္တယ္။ အမ်ိဳးသမီးေတြမွာ ပိုျဖစ္တယ္။ ဆီးခ်ိဳရွိသူ ပိုျဖစ္တယ္။ အလႈပ္အရွား နည္းသူေတြ ပိုျဖစ္တတတ္သလို အဆစ္ကို လိုတာထက္ ပိုလုပ္သူေတြလဲ ပိုျဖစ္တယ္။ ပခံုးကို ခြဲစိတ္ခံရကေနလဲ ျဖစ္ႏိုင္တယ္။ လည္ပင္ၾကီးေဟာ္မုန္း မ်ားသူ၊ ႏွလံုးေသြးေၾကာေရာဂါရွိသူ၊ စိတ္က်ေရာဂါ ခံစားေနရသူေတြနဲ႔ Parkinson’s disease ဆိုတဲ့ အာရံုေၾကာေရာဂါ ရွိသူေတြမွာလဲ ပိုျဖစ္တာ ေတြ႔ရတယ္။

ေရာဂါရာဇဝင္ေမး၊ လူနာကို စစ္ေဆးျပီး X-ray နဲ႔ MRI scan ေတြနဲ႔ ေရာဂါနာမယ္ကို ေသခ်ာေအာင္ လုပ္ပါတယ္။

ကုသရာမွာ -
• Anti-inflammatory drugs (NSAID) အနာ-အကိုက္ေပ်ာက္ေဆး၊
• Cortisone injections အဆစ္ထဲကို ေကာ္တီဇုန္းေဆး ထိုးေပးတာ၊
• Physical therapy ဖီဇီယိုနဲ႔ ကုသတာေတြ လုပ္ေပးတယ္။ ၾကာေတာ့ ၾကာပါမယ္။
• Prednisone ဆိုတဲ့ (ေကာ္တီဇုန္း) ေဆးကို စေပးခ်ိန္မွာ တေန႔မွာ ၂ ျပား ၄ ၾကိမ္ကေန၊ ေနာက္မွာ ၂ ျပား ၃ ၾကိမ္၊ ေနာက္ ၂ ျပား ၂ ၾကိမ္၊ ေနာက္ ၁ ျပား ၃-၂ ၾကိမ္ ဆိုသလို တပါတ္တခါ ေလွ်ာ့ေလွ်ာ့ ေပးရပါတယ္။ ဂေကာ္တီဇုန္း) ေဆးက ေဘးထြက္ဆိုက်ိဳး မနည္းလွပါ။
• ေဆးေတြက ေရာင္ေနတာနဲ႔ နာတာသက္သာေစဘို႔ပါ။
• ေလ့က်င့္ခန္းကလဲ အေတာ္အေရးပါတယ္။
• လိုအပ္ရင္ ဆရာဝန္က ေမ့ေဆးေပးျပီး ျဖစ္ေနတဲ့ အဆစ္ကို လႈပ္ရွားေပးမယ္။ အမာရြတ္ေတြ ခ်ိဳးဖ်က္သလို ျဖစ္ေစမယ္။ တခါမကလဲ လုပ္ရတတ္တယ္။
• Arthroscopic surgery ဆိုတဲ့ အႏုစိတ္ခြဲစိတ္မႈလုပ္ျပီး အမာရြတ္ေတြကို ရွင္းထုတ္ပါတယ္။

အနာအကိုက္ေပ်ာက္ေဆးဆိုတာ အမ်ိဳးမ်ိဳးရွိလို႔ တခုမဟုတ္ တခု ေျပာင္း သံုးႏိုင္ပါတယ္။ ေဆးကုတာမွာ Aggressive treatment ေခၚသလို ခပ္ၾကမ္းၾကမ္းနည္း သံုးရပါတယ္။ ဒါေတြ အကုန္လုပ္တာေတာင္မွ ျပန္မေကာင္းတာလဲ ရွိတတ္တယ္။ မကုတာထက္ အမ်ားၾကီး သက္သာ၊ ေကာင္းမြန္ ေပ်ာက္ကင္းေစႏိုင္ပါတယ္။

Intra-articular injection Shoulder ပခံုးထဲေဆးထိုးနည္း
- Hydrocortisone acetate 0.002
- Methylprednisolone acetate 0.001
- Prednisolone tebutate 0.001
- Triamcinolone acetate 0.004
- Triamcinolone hexacetonide 0.0002

1. Steroid injections (စတီရြိဳက္) ထိုးေဆး http://doctortintswe.blogspot.com/2014/10/steroid-injections.html
2. NSAIDs (1) အကိုက္အခဲေပ်ာက္ေဆးမ်ား (၁) http://doctortintswe.blogspot.com/2014/11/nsaids-1.html
3. NSAIDs (2) အကိုက္အခဲေပ်ာက္ေဆးေတြကို ေလ့လာျခင္း http://doctortintswe.blogspot.com/2014/11/nsaids-2.html
4. Painkiller writings အနာသက္သာေဆးစာမ်ား http://doctortintswe.blogspot.com/2015/03/painkiller-writings.html
5. NSAID အကိုက္အခဲေပ်ာက္ေဆး သတိေပး http://doctortintswe.blogspot.com/2014/11/nsaid.html
6. Painkillers (1) အနာသက္သာေဆးမ်ား (၁) http://doctortintswe.blogspot.com/2014/11/painkillers-2.html
7. Painkillers (2) အနာသက္သာေဆးမ်ား (၂) http://doctortintswe.blogspot.com/2014/11/painkillers-1.html

Dr. တင့္ေဆြ
၃၁-၁၂-၂ဝ၁ဝ
၂၈-၄-၂ဝ၁၅
၃ဝ-၁၂-၂ဝ၁၇