Painkillers (1) အနာသက္သာေဆးမ်ား (၁)

Painkiller ကို ေဆးစာနဲ႔ Analgesic လို႔ေခၚပါတယ္။ လူေတြမွာ နာတယ္ဆိုတာ အာရံုေၾကာစနစ္ထဲက နာတာနဲ႔ ပတ္သက္တာကို သက္ေရာက္မႈခံရလို႔ ျဖစ္တယ္။ နာတာသိတဲ့ေနရာေတြကို ထံုးေဆးေပးထားရင္ မနာသလို၊ နာတာ ျဖစ္ေစမဲ့ျဖစ္စဥ္ကို ဟန္႔တားေပးရင္လဲ နာတာကို သက္သက္သာသာ ခံစားရမယ္။ ထံုေဆးက ခံစားႏိုင္စြမ္းကို တာေပးတာျဖစ္တယ္။ ေမ့ေဆးဆိုရင္ေတာ့ ဘာဆိုဘာမွ မသိႏိုင္ဘူးေပါ့။

ေဆးေတြက ေဘးအဖ်ားအနား အာရံုေၾကာေတြျဖစ္ျဖစ္၊ ဗဟိုအာရံုေၾကာစနစ္ျဖစ္ျဖစ္ကို သက္ေရာက္ေစၾကတယ္။ ေဆးသေဘာခ်င္းမတူၾကသလို နာပံုနာနည္းမတူရင္ အနာသက္သာေဆးလဲေရြးေပးရတယ္။ ဘယ္ေလာက္နာသလဲအေပၚနဲ႔ အနာအမ်ိဳးအစားအေပၚမွာ မူတည္တယ္။ Paracetamol (ပါရာစီတေမာ)၊ (NSAIDs) (စတီရြိဳက္) မပါတဲ့ အနာ-အေရာင္ သက္သာေဆးေတြ နဲ႔ Opioid drugs ဘိန္းသေဘာပါတဲ့ေဆးေတြဆိုျပီး ရွိတယ္။

ဆရာဝန္လက္မွတ္မပါဘဲ ဝယ္ရတဲ့ အနာအကိုက္သက္သာေဆးမ်ား
• Paracetamol မွာ ေဘးထြက္-ဆိုးက်ိဳး သိပ္မရွိပါ။ ေဆးအဆမ်ားသြားရင္ေတာ့ အသဲ နဲ႔ ေက်ာက္ကပ္မွာ ဆိုးဝါးတာ ျဖစ္ေစႏိုင္တယ္။
• COX-2 inhibitors ေတြက NSAIDs ေတြရဲ႕ ေဘးထြက္ဆိုးက်ိဳးကို သက္သာေအာင္ တီထြင္ထားတဲ့ အမ်ိဳးအစား ျဖစ္တယ္။ Rofecoxib နဲ႔ Celecoxib ေတြျဖစ္တယ္။ ထိေရာက္တာမွာတူျပီး အစာလမ္းကေသြးယုိမွာ သက္သာေစတယ္။ ဒါေပမဲ့ ေနာက္ပိုင္း ေလ့လာမႈေတြအရ ႏွလံုးနဲ႔ ဦးေႏွာက္ကို သက္ေရာက္မႈျဖစ္ေစႏိုင္တာ သိလာရတယ္။ Rofecoxib (Vioxx) ကို ေရာင္းခြင့္မျပဳေတာ့ဘူး။ Celecoxib ထဲမွာ (ဆာလ္ဖါ) ပါတယ္။
• Ofirmev ေဆးက Acetaminophen ေဆးျဖစ္တယ္။ ေသြးျပန္ေၾကာထဲ ထိုးေပးရတယ္။ ဥေရာပမွာ ခြဲစိတ္လူနာေတြ အနာသက္သာဘို႔ အသံုးမ်ားလာတယ္။
• Morphine, Codeine, Oxycodone, Hydrocodone, Dihydromorphine, Pethidine ေဆးေတြက ဘိန္း၊ ဘိန္းနဲ႔ ဆင္တာေတြကေန ထုတ္လုပ္တာျဖစ္တယ္။
• Buprenorphine က ဓါတ္ခြဲခန္းမွာထုတ္တဲ့ ဘိန္းျဖစ္တယ္။
• Tramadol ေဆးက Codeine နဲ႔ ဆင္တယ္။
• Flupirtine (Aminopyridine) ေဆးမွာ ဘိန္းမပါဘူး။
• Tricyclic antidepressants စိတ္မက်ေဆးေတြကိုလဲ သံုးႏိုင္တယ္။
• Paracetamol နဲ႔ Codeine လို ေရာထားတဲ့ေဆးေတြလဲ ရွိတယ္။
• Ibuprofen or Diclofenac ေတြကို လိမ္းေဆးအျဖစ္လဲသံုးႏိုင္တယ္။
• Capsaicin ငရုပ္သီးကေနထုတ္တယ္။ ေဆးကပ္ခြါအျဖစ္သံုးတယ္။
• Lidocaine အဆစ္ထဲထိုးေပးႏိုင္တယ္။ ပါးစပ္အနာအတြက္လဲ လိမ္းေပးႏိုင္တယ္။
• Tetrahydrocannabinol (THC) စိတ္ေရာဂါအတြက္ေဆး၊ နာတာအတြက္လဲ ေပးတယ္။
• Ketamine ေမ့ေဆးထိုးေဆးကို မေတာ္မတရားျပဳက်င့္ဘို႔၊ ပစၥည္းလုယက္ဘို႔ ေဆးမံႈ႔ အျဖစ္သံုးတယ္။
• Clonidine ယားတာ၊ စိုးရိမ္တာ၊ ေသြးတိုး နဲ႔ နာတာေတြအတြက္သံုးတယ္။
• Mexiletine ႏွလံုးခုန္မမွန္တာကို အဓိကသံုးတယ္။ နာတာကိုလဲ သက္သာေစတယ္။
• တျခား အနာသက္သာေဆးေတြကေတာ့ Nefopam, Orphenadrine, Pregabalin, Gabapentin, Cyclobenzaprine, Scopolamine ေတြျဖစ္ၾကတယ္။
• Dextromethorphan ေခ်ာင္းဆိုးေပ်ာက္ေဆးျဖစ္တယ္၊ အနာလဲသက္သာေစတယ္။
• High-alcohol liquor အရက္အျပင္းကိုလဲ နာတာသက္သာ ေအာင္သံုးတယ္။

ဆရာဝန္ညႊန္တဲ့အတိုင္း တိတိက်က်သံုးစြဲရမယ္။ လိုအပ္တယ္လို႔ ဆရာဝန္ကညႊန္ရင္ အခ်ိန္ဆြဲမေနဘဲ ေသာက္ပါ။ ရက္တိုအတြက္သာသံုးပါ။ ေကာ္ဖီ၊ (ကိုလာ)၊ ေဖ်ာ္ရည္၊ ႏြားႏို႔႔၊ လဖက္ရည္ေတြနဲ႔ တြဲမေသာက္ပါနဲ႔။ Paracetamol နဲ႔ အရင္စတာသင့္တယ္။ ေဆးအဆက အနည္းဆံုးျဖစ္သင့္တယ္။ နာတာလဲသက္သာမယ္၊ ဆိုးက်ိဳးလဲနည္းမယ္။ တခ်ိဳ႕မွာ အနာသက္သာေဆးတမ်ိဳးက ပိုသက္သာေစတာျဖစ္ႏိုင္တယ္။ အစာလမ္းမွာ ေသြးယိုလာမွာကို အထူးသတိထားရမယ္။ ေသြးယိုေစႏိုင္တာက Warfarin ေသြးက်ဲေဆး၊ Steroids (စတီရြိဳက္ေဆး)၊ Low-dose Aspirin ႏွလံုးကို ကာကြယ္ဘို႔ ေသာက္ရတဲ့ (အက္စ္ပရင္) ေဆးေတြနဲ႔ အတူေသာက္ရင္ ပိုျဖစ္ေစႏိုင္တယ္။ Myocardial infarction (MI or heart attack) or Stroke ျဖစ္မွာကိုလဲ သတိထားရမယ္။ Rheumatoid arthritis (ရူမတြိဳက္) ေလးဘက္နာ၊ Osteoarthritis အရိုး-အဆစ္ေရာဂါ နဲ႔ Chronic back pain နာတာရွည္ ခါးနာေရာဂါေတြကိုေတာ့ ရက္ရွည္လိုမယ္။ Aspirin (အက္စပရင္) ကို အသက္ ၁၆ ႏွစ္ေအာက္မေပးသင့္ဘူး။

1. Narcotic Pain Medications ဘိန္းပါတဲ့ အနာသက္သာေဆး အျပင္းစားမ်ား http://dts-medicaleducation.blogspot.in/2013/10/narcotic-pain-medications.html
2. NSAIDs (1) အကိုက္အခဲေပ်ာက္ေဆးမ်ား http://dts-medicaleducation.blogspot.in/2012/06/nsaids.html
3. NSAIDs (2) အကိုက္အခဲေပ်ာက္ေဆးေတြကို ေလ့လာျခင္း http://dts-medicaleducation.blogspot.in/2011/11/nsaid.html
4. Painkillers (1) အနာသက္သာေဆးမ်ား (၁) http://dts-medicaleducation.blogspot.in/2012/06/painkillers.html
5. Painkillers (2) အနာသက္သာေဆးမ်ား (၂) http://dts-medicaleducation.blogspot.in/2013/11/painkillers-2.html

Dr. တင့္ေဆြ