Proctitis စအို ေရာင္ျခင္း

ယခု ကၽြန္ေတာ္အသက္က ၃ဝ ထဲေရာက္ေနပါျပီဆရာ။ ကၽြန္ေတာ္ အသက္ ၂၅ ေလာက္မွာတုန္းက လိပ္ေခါင္းျဖစ္ဖူးပါတယ္။ ျမန္မာျပည္မွာေပါ့။ တုိင္းရင္းေဆးနဲ႔ကုလုိက္ရာ ေပ်ာက္ကင္းသြားတယ္လုိ႔ ယူဆရပါတယ္။ သုိ႔ေသာ္ ေျခေထာက္မ်ား လည္ပင္းမ်ားက ယခင္နီးပါ ေညာင္းကုိက္လွ်က္ပါ။ သုိ႔ေသာ္ ယခု ေနာက္ပုိင္းတြင္ ကၽြန္ေတာ့္၏ စအုိမွ အရည္လုိ အက်ိအခၽြဲလုိ ကပ္ေစးကပ္ေစးမ်ား ထြက္ထြက္ေနပါတယ္။ အနံမွာ ယခင္က လိပ္ေခါင္းမွ ထြက္ေသာ အနံ႔အတုိင္းပါပဲခင္ဗ်ား။ ထုိ႔ေႀကာင့္ ကၽြန္ေတာ္က ေဆးခန္းကုိ သြားျပပါတယ္။ ေဆးခန္းမွ ေသြးကုိေဖာက္ႀကည့္ျပီး စစ္ေဆးပါတယ္။ ကၽြန္ေတာ့္မွာ ဘာမွ မျဖစ္ပါဘူးလုိ႔ အေႀကာင္းျပန္ပါတယ္။ သုိ႔ေသာ္ ယခုေနာက္ပုိင္းတြင္ နာရီဝက္တႀကိမ္ခန္႔ အိမ္သာသုိ႔သြားျပီး အျမဲလုိ တစ္ရူးမ်ားျဖင့္ သန္႔ရွင္းေနရပါတယ္ဗ်ာ။ မည္သည့္ေဆးကုိ ေသာက္သုံးသင့္ပါသလဲ။ (႕႕႕႕႕) မွာ ေနပါတယ္။

လိပ္ေခါင္းက ျပန္ျဖစ္တတ္ပါတယ္။ တိုင္းရင္းေဆးနည္းကို ဆရာသိပ္မသိပါ။ လိပ္ေခါင္းနဲ႔ လိပ္ေခါင္းလိုျဖစ္တဲ့ ေရာဂါကို ေသြးစစ္တယ္ဆိုတာကို သိပ္ဆက္စပ္လို႔ မရပါ။ ေသြးစစ္တယ္ ဆိုတာလဲ အမ်ိဳးမ်ိဳးရွိေသးျပန္တယ္။ ဆရာဝန္ကို ျပထားတာမို႔ေတာ့ စိုးရိမ္စရာ လိုမယ္မထင္ပါ။ စအိုကေန အဲလိုအရည္ထြက္တာဟာ အစာေဟာင္းအိမ္ကေန လာတာ ျဖစ္ပါမယ္။ အဲဒီေနရာမွာ လိပ္ေခါင္းအျပင္ တျခားေရာဂါေတြလဲ ရွိႏိုင္တယ္။ အသက္ ၃ဝ ဆိုတာ ကင္ဆာ (မျဖစ္ဘို႔) အလြန္မ်ားပါတယ္။ ခုအတိုင္းေတာ့ ဘာေရာဂါလို႔ ေျပာမရေသးတာမို႔ ေဆးနည္းကိုလဲ ေျပာမျဖစ္ေသးပါ။ ျဖစ္ႏိုင္ေျခေတြကို ေရးျပပါမယ္။

Proctitis ဆိုတဲ့ စအို-အစာေဟာင္းအိမ္ ေရာင္ျခင္းဆိုတာ အမ်ားဆံုးျဖစ္ႏိုင္တယ္။ ေအာက္ဆံုး ၆ လကၼေနရာအတြင္းမွာ ျဖစ္တယ္။ ဝမ္းအသြားရခက္မယ္၊ ဝမ္းပ်က္မယ္၊ Proctitis ကို ျဖစ္ေစတဲ့ အေၾကာင္းေတြက တခုမကရွိတယ္။ တခါတေလ ဘာလို႔လဲ မသိႏိုင္ဘူး။ စိတ္ဖိအား မ်ားရာကေနလဲ ျဖစ္ႏိုင္တယ္။ ဓါတ္ကင္ရာကေန ျဖစ္ႏိုင္တယ္။ လိင္ကတဆင့္ ကူးစက္တာ၊ ဥပမာ Lymphogranuloma venereum နဲ႔ herpes proctitis ေတြ ျဖစ္တယ္။ (ေဂး) ေတြမွာ ေယာက္်ကားေတြနဲ႔ ဆက္ဆံတာ မ်ားရာကေနျဖစ္မယ္။ အဲလိုမဟုတ္ဘဲ မသန္႔တဲ့ ဝမ္းျခဴပိုက္ ကေနလဲ Lymphogranuloma venereum proctitis ကူးစက္လာႏိုင္တယ္။ အရင္က Gay bowel syndrome ေရာဂါလို႔ေခၚတာ ႏွိမ္ရာက်တယ္ဆိုလို႔ မေခၚေတာ့ဘူး။

စအိုကေန ေသြးထြက္မယ္၊ ဝမ္းသြားလို႔ ျပီးေသးတယ္ မထင္ဘူး၊ ဝမ္းသြားေနတံုးမွာ သူ႔အလိုလိုညွစ္ေနတာခံစားရမယ္၊ ဗိုက္ဘယ္ဘက္ေအာက္ပိုင္းက နာမယ္၊ ဝမ္းခ်ဳပ္တာေရာ ဝမ္းပ်က္တာပါ ရွိႏိုင္တယ္။ ေသြးနဲ႔ ျပည္ထြက္ႏိုင္တယ္။

Sexually transmitted proctitis လိင္ကတဆင့္ျဖစ္တာထဲမွာ

၁။ Gonorrhea ဂႏိုရီးယားလဲပါတယ္။ ယားမယ္၊ ေသြး-ျပည္ဆင္းမယ္၊ ဝမ္းပ်က္မယ္။ တပါထဲ ၾကြက္ႏို႔၊ ဂရင္ဂ်ီနာ၊ လိပ္ေခါင္းေတြလဲ တခ်ိဳ႕မွာ တြဲေတြ႔ရတတ္တယ္။

၂။ Chlamydia (ကလာမိုင္ဒီးယား) ၂ဝ% ျဖစ္ႏိုင္တယ္။ ဝမ္းသြားတဲ့အခါ စအိုေနရာ နာမယ္၊ ျပည္-ေသြး တခုခုဆင္းႏိုင္တယ္။ ဝမ္းေလွ်ာႏိုင္တယ္။ သြားတိုင္းဗိုက္နာမယ္။ တခ်ိဳ႕မွာ အစာေဟာင္းအိမ္ က်ဥ္းေနရင္ ဝမ္းခ်ဳပ္မယ္။ ဝမ္းက ကေလးေတြလိုသာ ထြက္မယ္။

၃။ Herpes Simplex Virus 1 and 2 ေရယံု။ စအိုအနားမွာ အရည္ၾကည္ဖုေလးေတြထြက္မယ္။ ဒီအတိုင္းလဲ နာမယ္၊ ဝမ္းသြားလဲ နာမယ္။ HIV ေသျခာေပါက္စစ္ရမယ္။

၄။ Syphilis ဆစ္ဖလစ္။ စအိုနာမယ္၊ တခုခုဆင္းမယ္၊ ဝမ္းသြားရင္ နာမယ္၊ တခ်ိဳ႕မွာ ဘာမွ မခံစားရဘူး။ အဆင့္ ၁၊ ၂ ၊ ၃ ရွိတယ္။

Diagnosis ေရာဂါေသျခာေအာင္လုပ္ရမယ္။ Proctoscope ဒါမွမဟုတ္ Sigmoidoscope ကရိယာနဲ႔ၾကည့္ရတယ္။ Biopsy အသားစျဖတ္ယူစစ္ေဆးတာလုပ္ရတယ္။ Stool sample ဝမ္းစစ္မယ္။ Crohn's disease နဲ႔ Ulcerative colitis ေရာဂါကို သံသယရွိရင္ Colonoscopy ဒါမွမဟုတ္ Barium enema X-rays လုပ္မယ္။

Anal cancer စအို-ကင္ဆာ နဲ႔ ပိုအျဖစ္မ်ားတဲ့ Colorectal cancer အူမၾကီး-ကင္ဆာ မတူပါ။ အေမရိကားမွာ တႏွစ္ကို ၅ဝ၇ဝ ေယာက္၊ ျဗိတိန္မွာ ၈ဝဝ ေယာက္သာျဖစ္တယ္။ ၆ဝ% က မိန္းမေတြ ျဖစ္တယ္။ အမ်ားစုက အသက္ ၆ဝ ဝန္းက်င္ေတြျဖစ္တယ္။ ေသြးထြက္မယ္၊ ဝမ္းသြားရင္း ေသြးပါမယ္၊ စအိုေနရာမွာ နာမယ္၊ စအိုနဲ႔ဆိုင္တဲ့ေနရာေတြမ်ာ တက္ေစ့ေတြၾကီးလာမယ္၊ အက်ိ-အခြ်ဲဆင္းမယ္၊ (ဂ်ယ္လီ) နဲ႔ တူတယ္၊ စအိုေနရာ ယားႏိုင္တယ္၊ ဝမ္းသြားခ်ိန္ ခါတိုင္းနဲ႔မတူဘဲ ေျပာင္းလာမယ္၊ ဝမ္းခ်ဳပ္လိုက္၊ ပ်က္လိုက္ျဖစ္မယ္၊ ဝမ္းကို ထိန္းရတာ မလံုျဖစ္လာမယ္၊ ဗိုက္ကယ္ေနမယ္၊ အမ်ိဳးသမီးေတြဆိုရင္ ခါးေအာက္ပိုင္းနာမယ္၊ ကင္ဆာကေန ဗဂ်ိဳင္းနားအေပၚ ဖိအားသက္ေရာက္ႏိုင္တယ္၊ ဗဂ်ိဳင္းနား ေျခာက္လာမယ္။

Proctoscopy, Sigmoidoscopy, Biopsy, CT scan, X-rays, MRI scan နဲ႔ Ultrasound scan ေတြနဲ႔ စစ္ေဆးမယ္။

Dr. တင့္ေဆြ