Liver cancer early detection အသည္းကင္ဆာ ေစာေစာဘယ္လိုသိႏိုင္သလဲ

ဆရာခင္ဗ်ား က်ေနာ္ မွာ ဘီ ပိုး Positive ျဖစ္ေနတာ ၁၉၈၉ ခုႏွစ္ကထဲကျဖစ္ပါသည္။ ၿပီးခဲ့တဲ့လကေသြးစစ္ေတာ့လဲ ဘီ positive ပါဘဲဆရာ။ က်ေနာ္ ကင္ဆာ ျဖစ္မွာစိုးရိမ္ေနပါသည္။ ေရာဂါအႏုအရင့္နဲ ့ကင္ဆာအတြက္ ေသြးစစ္ရမဲ့ အခ်က္အလက္မ်ားကို ေဖၚျပေပးပါခင္ဗ်ာ။

• ခက္ေတာ့ ခက္ပါတယ္။ ေရာဂါလကၡဏာေတြက ေနာက္ပိုင္းေရာက္မွသာ ေပၚလာတတ္လို႔ ျဖစ္ပါတယ္။
• ကင္ဆာအက်ိတ္က ေသးေနျပန္ရင္လဲ ေတြ႔ဘို႔မလြယ္ျပန္ပါ။
• ေစာေစာသိႏိုင္ေအာင္ ဘယ္လိုလုပ္သင့္သလဲဆိုတာအတြက္ ဆရာဝန္ေတြၾကား အယူအဆ မတူတာေတြ ရွိျပန္တယ္။
• တခ်ိဳ႕က နာတာရွည္ျဖစ္ေနတဲ့ အသည္းေျခာက္တာကေန ဆက္ျဖစ္တယ္။
• ဆရာဝန္အမ်ားစုက အလားအလာရွိႏိုင္ူေတြကို ၆-၁၂ လတခါ ေဆးစစ္ဘို႔ လမ္းညႊန္တယ္။
• Alpha-fetoprotein (AFP) ေသြးစစ္တာနဲ႔ Ultrasound အာလ္ထြာေဆာင္းရိုက္တာ ၂ မ်ိဳး လုပ္ေစပါတယ္။
(၁) Alpha-fetoprotein (AFP) blood test
- AFP ဆိုတာ ပရိုတင္းတမ်ိဳးျဖစ္တယ္။ သေႏသားဘဝမ်ား အမ်ားရွိရွိေနခဲ့ျပီး ေမြးလာတဲ့ေနာက္မွာ နည္း-ေပ်ာက္ကြယ္ သြားရမယ္။ လူၾကီးအရြယ္မ်ာ ေသြးထဲ အဲတာမ်ားေနရင္ Liver cancer အသည္းကင္ဆာ ဒါမွမဟုတ္ ေယာက္်ားဆိုရင္ Germ cell tumor of the testicle က်ားအစိ ကင္ဆာ နဲ႔ မိန္းမဆိုရင္ Ovarian cancer မ်ိဳးဥအိမ္ကင္ဆာျဖစ္မလား သံသယရွိတယ္။
- ခက္တာက မတိက်လွဘူး။ တခ်ိဳ႕ အသည္းကင္ဆာမ်ာ ဒါကမ်ားမေနျပန္ဘူး။ မ်ားေနတာေတြ႔ျပန္ရင္လဲ ကင္ဆာက ၾကီးေနႏိုင္တာလဲရွိျပန္ေသးတယ္။ တျခားကင္ဆာမဟုတ္တဲ့ရာဂါကေနလဲ အဲဒါေတြမ်ားေနတတ္ေသးတယ္။
(၂) Ultrasound အာလ္ထြာေဆာင္း
- ကင္ဆာရွိေနရင္ Masses (Tumors) အလံုး-အက်ိတ္ေတြပမယ္။ ဒီနည္းကိုလဲ ၆-၁၂ လတခါလုပ္သင့္တယ္။
• ဘယ္လိုလူေတြက စစ္ေဆးသင့္သလဲ
- Chronic hepatitis B virus (HBV) ဘီပိုးေၾကာင့္ နာတာရွည္အသည္းေရာင္ေနသူေတြ၊
- Family history of liver cancer မိသားစုထဲမွာ အသည္းကင္ဆာရွိသူေတြ။

ေဒါက္တာတင့္ေဆြ
၁-၃-၂ဝ၁၄