Lungworms အဆုပ္သန္ေကာင္
ကြၽန္ေတာ့္အသိ ညီေလးတစ္ေယာက္ပါဆရာ။ အသက္ ၁၈ ႏွစ္႐ွိပါျပီ။ သူ႔ရဲ႕ အဆုတ္ထဲမွာ တစ္ခုခု ရြစိရြစိ သြားေနသလုိ ခံစားရတယ္လုိ႔ အျမဲေျပာတယ္ဆရာ။ ခုေနာက္ပုိင္း လည္ေခ်ာင္းထဲထိ တက္လာသလုိ ခံစားရတယ္လုိ႔ ထပ္ေျပာလာပါတယ္။ တစ္ေန႔ ထမင္းငါးထပ္စားပါတယ္။ ၁ နာရီခြဲတစ္ခါ ဆုိသလုိ ဗုိက္အရမ္း ဆာေလာင္တက္တယ္။ စားသေလာက္ အသားမျဖစ္ပါဘူး။ ခပ္ပိန္ပိန္ေလးပါဆရာ။ သူ႔မွာ Bronchitis လုိ လကၡဏာမ်ိဳး႐ွိပါတယ္ဆရာ။ ေဆးလိပ္မေသာက္ပါဘူး။ လြန္ခဲ့တဲ့ ၂ ႏွစ္က TB ေဆးေသာက္ထားပါတယ္။ ၆ လပါ။ Chest X ray ႐ုိက္ေတာ့ lung ရဲ႕ apex မွာ opaque ေလးျဖစ္ေနပါတယ္။ lymph nodes ေတြႀကီးေနပါတယ္။ Tuberculin test negative ပါ။ early morning sputum 3 ႀကိမ္ယူပါတယ္ negative ပါ။ ဒါေပမဲ့ ဆရာဝန္ၫႊန္ၾကားတဲ့အတုိင္း ေဆး ၆ ေလာက္ ေသာက္ခဲ့ပါတယ္။ ေသာက္ေနရင္းနဲ႔ ကြၽန္ေတာ့္ ျပန္ေျပာျပတာက ၄ လ ေျမာက္ ရင္ေခါင္းတည့္တည့္က နာလာပါတယ္တဲ့ဆရာ။ ၄ လ ေျမာက္မွာပဲ chest x ray ထပ္႐ုိက္ခုိင္းေတာ့ Bronchus နားမွာ consodilation ဆုိလား fibrosis ဆုိလားျဖစ္လာပါတယ္။ သူ႔မွာ TB လကၡဏာမ႐ွိပါဘူး။ ေခ်ာင္းဆုိးတာ။ ညေနခင္းဖ်ားတာ။ တစ္ခုမွမ႐ွိပါဘူး။ TB treatment complete ျဖစ္သြားၿပီး အေတာ္ၾကာေတာ့ မနက္အိပ္ယာနိးရင္ ပ်ိဳ႕ပ်ိဳ႕ျပီး ေခ်ာင္းဆုိးပါတယ္။ အန္ပါတယ္။ ထမင္း စားၿပီးတုိင္း Body temperature က အရမ္းပူလာပါတယ္။ အလုိလုိေနရင္း ေခါင္းေခြၽးနဲ႔ လည္ပင္း ဝမ္းဗုိက္ပုိင္း ေခြၽးေတြ မနားတမ္းထြက္ပါတယ္။ ကန္ေတာ့ပါရဲ႕ဆရာ။ ေျခသလုံးနဲ႔ ေပါင္မွာ အမဲစက္ေတြအမ်ားႀကီးပါ။ ညႇစ္ရင္ အဆံေလးေတြထြက္ပါတယ္။ အသားေရက အျမဲေျခာက္ကပ္။ သူ အျမဲ အစာစားပါတယ္။ အားမ႐ွိသလုိ နံးေနတယ္လုိ႔ ေျပာပါတယ္။ ေဆးခန္းေတြလဲျပပါတယ္။ ခု ေနာက္ဆုံး႐ုိက္တဲ့ chest x ray က အရင္ chest x ray အတုိင္း Apex of the lungs မွာ opaque ျဖစ္တုန္းပါပဲ။ ခုထိ neck lymph nodes ေတြ႐ွိဆဲပါ။ ကြၽန္ေတာ္ေတြ႔ဖူးတဲ့ ကကေလးတစ္ေယာက္က ခ်ိတ္သံေကာင္ေတြ body မွာျပန္႔သြားလုိ႔ ေဆးမနိင္ပဲ ေသသြားပါတယ္။ ခုဒီညီေလးေရာ အဲ့လုိ ျဖစ္နိင္ပါလားဆရာ။ အနာတစ္ျခား ေဆးတစ္ျခားျဖစ္ေနလုိ႔ အၾကံေပးပါဦးဆရာ။ ဘယ္မွာ ျပသင့္ပါသလဲ။ ေက်းဇူးတင္ပါတယ္ဆရာ။ သံခ်ေဆး mebendazole ဆရာဝန္ၫႊန္ၾကားတဲ့အတုိင္း ၆ လတစ္ခါ ေသာက္ထားပါတယ္။ Worm infections in lungs လုိ႔ယူဆနိင္ပါလားဆရာ။ ခုခ်ိန္ထိ ပိ်ဳ႕ပ်ိဳ႕ျပီး ေခ်ာင္းဆုိးပါတယ္။ ခႏၶာကုိယ္က အျမဲပူေနပါတယ္။ အေရျပားအႏွံ႔ ဝက္ျခံလုိ အဆံေလးေတြ ေပါက္ပါတယ္။ ေခြၽးတအားထြက္ပါတယ္။ တစ္ခါတစ္ေလ respiratory tract ထဲက အပုပ္နံ႔လုိလုိ၊ မစင္နံ႔လုိလုိရတယ္ ေျပာပါတယ္။ ဘာ test ေတြလုပ္ျပီး၊ ဘယ္သမားေတာ္နဲ႔ ျပသရပါမလဲဆရာ။
တီဘီ ကိုသံသယရွိတာလဲ မမွားပါ။ ၆ လဆိုရင္ ပိုးေတြေသပါမယ္။ တီဘီျဖစ္တာမွန္ရင္လဲ ပိုးေသေပမဲ့ အဆုပ္မွာ အမာရြတ္လိုက်န္ႏိုင္လို႔ ဓါတ္မွန္မွာ အျဖဴေရာင္ျပေနတာ က်န္ေနႏိုင္ပါတယ္။ တီဘီမဟုတ္ပဲ တျခားေရာဂါကိုလဲ ဆက္စဥ္းစားရပါမယ္။ ဒီအသက္မွာ အဆုပ္ကင္ဆာကိုသံသယမထားသင့္ေသးပါ။ တက္ေစ့ဆိုတာက ဗက္တီးရီးယား ဝင္တာ၊ တီဘီျဖစ္တာနဲ႔ ကင္ဆာကေနလဲ ျဖစ္ေစႏိုင္တယ္။
အနံ႔ဆိုးရတာက ပိုးအေသေတြနဲ႔ ေသြးျဖဴဥအေသေတြေရာေနလို႔ျဖစ္ပါမယ္။ ပိုးအမ်ိဳးအစားအလိုက္ အနံ႔ထြက္တတ္တယ္။
သန္ေကာင္ကို သံသယထားတာလဲ မလြန္ပါ။ ဓါတ္မွန္နဲ႔ မသိသာရင္ တျခားစစ္ေဆးနည္းေတြ လုပ္ရပါအံုးမယ္။ ရြစိရြစိေနတာနဲ႔ေတာ့ သန္ေကာင္လို႔ ေျပာမရေသးပါ။ ခြ်ဲေၾကာင့္လဲျဖစ္ႏိုင္တယ္။ အဆုပ္ကို သန္ေကာင္ဝင္ရင္ ေခ်ာင္းဆိုးမယ္။ ပန္းနာမွာလို ေလျပြန္က်ဥ္းတဲ့အထဲကို ေလျဖတ္ရတဲ့အသံမ်ိဳးၾကားရမယ္။ လူကပိန္ပိန္လာမယ္။ စစ္ၾကည့္ရင္ ဝမ္းနဲ႔ သလိပ္ထဲမွာ သန္ဥေတြ႔ႏိုင္တယ္။ ေသြးစစ္ရင္ အီယိုဆင္ႏိုဖီးလ္ မ်ားေနမယ္။
Strongyloides stercoralis သန္ေကာင္အမ်ိဳးအစားကေနျဖစ္ေစႏိုင္တယ္။ bronchitis ေလျပြန္ေရာင္တာနဲ႔ pneumonia ႏူမိုးနီးယားျဖစ္ေစမယ္။ အဆုပ္တစ္ရွူးေတြကို ပ်က္စီးေစမယ္။ လူကိုပါေသေစႏိုင္တယ္။
သန္ခ်ေဆးေပးမယ္။ ဆိုးတဲ့သူေတြကို Prednisolone ေဆး ရက္တိုေပးမယ္။ Oxibendazole ေဆးကို ကာကြယ္ရာမွာ သံုးတယ္။ Fenbendazole ေဆးကို ကုသရာမွာသံုးတယ္။
ရင္ေခါင္းပိုင္းသမားေတာ္က အေကာင္းဆံုးကုသေပးႏိုင္ပါတယ္။
အဆုပ္သန္ေကာင္က တိရစာၧန္ေတြမွာအျဖစ္မ်ားတယ္။ အေမရိကမွာ fluke worms သန္ေကာင္ကေနျဖစ္တာ မ်ားလာတယ္လို႔ ၂ဝဝ၉ တံုးကထုတ္ျပန္ခ်က္တခုရွိပါတယ္။ Crawfish ငါးအစိမ္းစားသူေတြမွာလဲလိုျဖစ္တယ္။ Shellfish ငါးအမ်ိဳးအစားေတြက ဒီသန္ေကာက္ေတြရဲ႕ ေနအိမ္လို ျဖစ္တယ္။
ေဒါက္တာတင့္ေဆြ
၂၈-၁၁-၂ဝ၁၄
တီဘီ ကိုသံသယရွိတာလဲ မမွားပါ။ ၆ လဆိုရင္ ပိုးေတြေသပါမယ္။ တီဘီျဖစ္တာမွန္ရင္လဲ ပိုးေသေပမဲ့ အဆုပ္မွာ အမာရြတ္လိုက်န္ႏိုင္လို႔ ဓါတ္မွန္မွာ အျဖဴေရာင္ျပေနတာ က်န္ေနႏိုင္ပါတယ္။ တီဘီမဟုတ္ပဲ တျခားေရာဂါကိုလဲ ဆက္စဥ္းစားရပါမယ္။ ဒီအသက္မွာ အဆုပ္ကင္ဆာကိုသံသယမထားသင့္ေသးပါ။ တက္ေစ့ဆိုတာက ဗက္တီးရီးယား ဝင္တာ၊ တီဘီျဖစ္တာနဲ႔ ကင္ဆာကေနလဲ ျဖစ္ေစႏိုင္တယ္။
အနံ႔ဆိုးရတာက ပိုးအေသေတြနဲ႔ ေသြးျဖဴဥအေသေတြေရာေနလို႔ျဖစ္ပါမယ္။ ပိုးအမ်ိဳးအစားအလိုက္ အနံ႔ထြက္တတ္တယ္။
သန္ေကာင္ကို သံသယထားတာလဲ မလြန္ပါ။ ဓါတ္မွန္နဲ႔ မသိသာရင္ တျခားစစ္ေဆးနည္းေတြ လုပ္ရပါအံုးမယ္။ ရြစိရြစိေနတာနဲ႔ေတာ့ သန္ေကာင္လို႔ ေျပာမရေသးပါ။ ခြ်ဲေၾကာင့္လဲျဖစ္ႏိုင္တယ္။ အဆုပ္ကို သန္ေကာင္ဝင္ရင္ ေခ်ာင္းဆိုးမယ္။ ပန္းနာမွာလို ေလျပြန္က်ဥ္းတဲ့အထဲကို ေလျဖတ္ရတဲ့အသံမ်ိဳးၾကားရမယ္။ လူကပိန္ပိန္လာမယ္။ စစ္ၾကည့္ရင္ ဝမ္းနဲ႔ သလိပ္ထဲမွာ သန္ဥေတြ႔ႏိုင္တယ္။ ေသြးစစ္ရင္ အီယိုဆင္ႏိုဖီးလ္ မ်ားေနမယ္။
Strongyloides stercoralis သန္ေကာင္အမ်ိဳးအစားကေနျဖစ္ေစႏိုင္တယ္။ bronchitis ေလျပြန္ေရာင္တာနဲ႔ pneumonia ႏူမိုးနီးယားျဖစ္ေစမယ္။ အဆုပ္တစ္ရွူးေတြကို ပ်က္စီးေစမယ္။ လူကိုပါေသေစႏိုင္တယ္။
သန္ခ်ေဆးေပးမယ္။ ဆိုးတဲ့သူေတြကို Prednisolone ေဆး ရက္တိုေပးမယ္။ Oxibendazole ေဆးကို ကာကြယ္ရာမွာ သံုးတယ္။ Fenbendazole ေဆးကို ကုသရာမွာသံုးတယ္။
ရင္ေခါင္းပိုင္းသမားေတာ္က အေကာင္းဆံုးကုသေပးႏိုင္ပါတယ္။
အဆုပ္သန္ေကာင္က တိရစာၧန္ေတြမွာအျဖစ္မ်ားတယ္။ အေမရိကမွာ fluke worms သန္ေကာင္ကေနျဖစ္တာ မ်ားလာတယ္လို႔ ၂ဝဝ၉ တံုးကထုတ္ျပန္ခ်က္တခုရွိပါတယ္။ Crawfish ငါးအစိမ္းစားသူေတြမွာလဲလိုျဖစ္တယ္။ Shellfish ငါးအမ်ိဳးအစားေတြက ဒီသန္ေကာက္ေတြရဲ႕ ေနအိမ္လို ျဖစ္တယ္။
ေဒါက္တာတင့္ေဆြ
၂၈-၁၁-၂ဝ၁၄
Comments
Post a Comment