HIV and AIDS by the Numbers (အိတ္ခ်္အိုင္ဗြီ-ေအအိုင္ဒီအက္စ္) ကိန္းဂဏန္းမ်ား

• ၁၉၈၁ ခုႏွစ္၊ ဇြန္လ ၅ ရက္ေန႔က အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စု ေလာ့စ္အင္ဂ်ဲလိစ္ က လူ ၅ ဦးမွာ HIV/AIDS (အိတ္ခ်္အိုင္ဗြီ-ေအအိုင္ဒီအက္စ္) ေရာဂါရွိခဲ့တယ္လို႔ ကူးစက္ေရာဂါ ထိန္းခ်ဳပ္ေရးဌာနကေန ထုတ္ျပန္ခဲ့တာဟာ ျပီးခဲ့တဲ့ တနဂၤေႏြမွာ ႏွစ္ ၃ဝ တင္းတင္း ျပည့္သြားျပီ ျဖစ္တယ္။
• အဲဒီ ထုတ္ျပန္ခ်က္ကို HIV/AIDS ေရာဂါရဲ႕ ကနဦးလို႔ သတ္မွတ္ႏိုင္ျပီး၊ အဲဒီကတည္းက HIV/AIDS ေရာဂါကို ေလ့လာဘို႔ အတူးအဖြဲ႔ကိုလဲ စတင္ဖြဲ႔စည္းခဲ့တယ္။
• ၁၉၈၂ ဇူလိုင္လမွာ ဒီေရာဂါလို႔ နာမည္မတပ္ရေသးသူေပါင္း အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စု တဝက္ေလာက္မွာ ျပန္႔ေနတဲ့ လူနာေပါင္း ရာဂဏန္း ရွိေနျပီျဖစ္တယ္။
• အာရံုစိုက္ဘို႔ ေကာင္းတဲ့ ကိန္းဂဏန္ေတြကေတာ့ ဒီအတိုင္း ျဖစ္ပါတယ္။
- ၃၃႕၄ သန္း = ကုလသမဂၢ UNAIDS ေနာက္ဆံုး ထုတ္ျပန္ခ်က္အရ ကမာၻတလႊား HIV ကူးစက္ခံေနရတဲ့ ေယာက္်ား-မိန္းမအေရအတြက္၊
- ၅႕၇ သန္း = ကုလသမဂၢ UNAIDS ထုတ္ျပန္ခ်က္အရ အမ်ားဆံုးျဖစ္တဲ့ ေတာင္အာဖရိက မွာ HIV/AIDS ရွိေနသူေပါင္း။
- ၂႕၅ သန္း = ကမာၻတလႊား HIV ကူးစက္ခံေနရတယ္လို႔ သိထားရတဲ့ ကေလးစုစုေပါင္း၊
- ၁၉၅၉ = AIDS အေစာဆံုးလူနာ၊ လူတဦးဟာ ေသြးေရာဂါ သုေတသနအတြက္ ေသြးလွဴဒါန္းဘို႔ ေဆးရံုကို လာခဲ့တယ္။ သူ႔ေသြးကို ၁၉၈ဝ ခုႏွစ္ေက်ာ္အထိ ေအးခဲထားခဲ့တာမွာ HIV ရွိေနတယ္လို႔ TheBody.com ကေနေျပာခဲ့တယ္။
- ၁၉၈၁ = ပဌမဆံုး တရားဝင္ အသိအမွတ္ျပဳတဲ့ HIV ေရာဂါစခဲ့တယ္။ အေမရိကားမွာ ဒီေရာဂါ နာမည္ တပ္တာ ပဌမဆံုးလို႔ Avert.org ကေနေျပာခဲ့တယ္။ ၁၉၈ဝ မတိုင္ခင္ ျပည္ေထာင္စုအတြင္းမွာ AIDS ရာဇဝင္က မေရရာပါ။
- ၂၅ သန္း = ၁၉၈၁ မွာ ေရာဂါနာမည္ စတပ္ကတည္းက AIDS ေၾကာင့္ ေသဆံုးခဲ့ရသူေပါင္း၊
- ၅ဝ% = ၂ဝဝ၈ ႏွစ္ကုန္အထိ HIV ကူးစက္ခံေနရတဲ့ အရြယ္ေရာက္ အမ်ိဳးသမီး ရာခိုင္ႏွဳန္း၊
- ၈ဝ% = လိင္မတူဆက္ဆံတာကေနကူးစက္ခံေနရတဲ့ တကမာၻလံုး HIV လူနာ ရာခိုင္ႏွဳန္း၊
- ၃% = Avert.org အဆိုအရ ဝါရွင္တန္ျမိဳ႕ေတာ္မွာ ရွိတဲ့ HIV နဲ႔ေနထိုင္သူ ရာခိုင္ႏွဳန္း၊ ၂ဝဝ၉ ခုႏွစ္ ဝါရွင္တန္၊ ဒီစီ က်န္းမာေရးဌန အဆိုအရ အေနာက္အာဖရိကထက္ HIV ရာႏွဳန္း ျမင့္ေနတယ္။
- ၆% = ေတာင္-ကာရိုလိုင္းနား ေဆးတကၠသိုလ္ ေလ့လာခ်က္အရ ဆာဟာရ-ေအာက္ပိုင္းေဒသမွ HIV ကူးစက္ခံေနရတဲ့ ရာခိုင္ႏွဳန္း၊
- ၁၇၂၃၇၇ = နယူးေယာ့ခ္ မွာ AIDS ေရာဂါျဖစ္ေနျပီလို႔ သတ္မွတ္ခံထားရသူ စုစုေပါင္း။ အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စုထဲမွာ က်န္ျပည္နယ္ေတြထက္ လူနာ အမ်ားဆံုးရွိတယ္။ ကာလီဖိုးနီးယားမွာ ၁၃၉ဝ၁၉၊ ဖေလာ္ရီဒါမွာ ၁ဝဝ၉ဝ၈၊ တက္ဆပ္စ္မွာ ၆၇၂၂၇၊ နယူးဂ်ာဆီမွာ ၄၈၄၃၁။ ေရာဂါ ထိန္းခ်ဳပ္ေရး ဌာန CDC က ကိန္းဂဏန္ေတြ ျဖစ္တယ္။
- ေဒၚလာ ၅႕၆၇ ဘီလ်န္ = AIDS, TB နဲ႔ ငွက္ဖ်ားေရာဂါေတြ တိုက္ဖ်က္ဘို႔ (ဂလိုဘယ္-ဖန္း) ကေန ေထာက္ကူတဲ့ ရံပံုေငြ၊ Avert.org အဆိုအရ Global Fund ဟာ AIDS ကပ္ေရာဂါ တိုက္ဖ်က္ေရးမွာ အၾကီးဆံုး အဖြဲ႔အစည္း ျဖစ္တယ္။
- ၄ သန္း = Avert.org အဆိုအရ ဖြံ႔ျဖိဳးဆဲနဲ႔ ဖြံ႔ျဖိဳးဘို႔လုပ္ေနတဲ့ ႏိုင္ငံေတြမွာ HIV အသက္ကယ္ေဆး ရရွိေနတဲ့ အေရအတြက္၊
- ၉႕၅ သန္း = ဖြံ႔ျဖိဳးဆဲနဲ႔ ဖြံ႔ျဖိဳးဘို႔လုပ္ေနတဲ့ ႏိုင္ငံေတြမွာ HIV အသက္ကယ္ေဆး ရရွိဘို႔ အေရးတၾကီး လိုအပ္ေနတဲ့ အေရအတြက္၊

Dr. တင့္ေဆြ
၄-၆-၂ဝ၁၁