ကင္းဝန္မင္းႀကီးဦးေကာင္း

လူအမ်ားစုအမွတ္မွားေနတဲ့ ကင္းဝန္မင္းႀကီးဦးေကာင္းအေၾကာင္းကို သမို္္္င္္းအမွန္သိေစခ်င္
(သန္းဝင္းလႈိင္)

ျမန္မာဘုရင္တို႔၏ သက္ဦးဆံပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးစနစ္ကို ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲကာ အေနာက္ဥေရာပႏုိင္ငံမ်ားကဲ့သို႔ အစိုးရဝန္ႀကီးအဖြဲ႕ျဖင့္ အုပ္ခ်ဳပ္ေသာ စည္းမ်ဥ္းခံဘုရင္စနစ္ကို လိုလားသူ တုိင္းျပည္ျပဳ သုခမိန္ကင္းဝန္မင္းႀကီးဦးေကာင္း သည္ ျမန္မာ့သမိုင္းတြင္သာမက ျမန္မာ့ စာေပသမုိင္း တြင္လည္း အထူးထင္႐ွားလွေသာ ပညာ႐ွင္ တစ္ဦးျဖစ္ေပသည္။

သို႔ေသာ အျဖစ္အပ်က္မွန္ကို မသိသူအခ်ိဳ႕က `ဦးေကာင္းလိမ္ထုတ္ သီေပါျပဳတ္´ ဟူေသာ စာအရ၊ ကင္းဝန္မင္းႀကီးသည္ အထက္ျမန္မာျပည္ကို ၿဗိတိသွ်တို႔ လက္သို႔ လက္သိပ္ထိုးအပ္ခဲ့သည္ဟု အယူမွားကာ သိနားလည္ခဲ့ၾကသည္။

ကင္းဝန္မင္းႀကီးသည္ ကုန္းေဘာင္ေခတ္ေႏွာင္းပိုင္းတြင္ ေခတ္မမီွဘဲ က်န္ရစ္ခဲ့သည့္ ျမန္မာနိုင္ငံကို ေခတ္မီတိုးတက္ေနေသာ အျခားႏိုင္ငံတို႔ႏွင့္ ရင္ေပါင္တန္းလုိက္ႏုိင္ေအာင္ စီမံအုပ္ခ်ဳပ္ေရး၊ တရားဥပေဒေရး၊ ႏိုင္ငံျခားဆက္သြယ္ေရး၊ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးတို႔ကို အားသြန္ေဆာင္ခဲ့သည့္ ပုဂၢိဳလ္မ်ားတြင္ တစ္ဦးအပါအဝင္ျဖစ္ခဲ့သည္။

● ငယ္စဥ္ဘဝ
မင္းသတိုးသုဓမၼမဟာသက္ေတာ္႐ွည္ ဟူေသာ ဘြဲ႕ထူးျဖင့္ ခ်ီးျမွင့္ေတာ္မူျခင္းကိုခံရေသာ ဝန္႐ွင္ေတာ္၊ ကင္းဝန္၊ ေသနတ္ဝန္ လက္ကိုင္ၿမိဳ႕စား မင္းႀကီး ဦးေကာင္းသည္ စစ္ကိုင္းတုိင္း၊ ပုလဲႏွင့္ ဆားလင္းႀကီးၿမိဳ႕နယ္မ်ားျဖစ္ေသာ ဗန္႔က်ီတိုက္နယ္၊ မုန္တိုင္ပင္ (မုန္တိုင္ပင္႐ြာ) တြင္ အဖ အတြင္းေျခာက္စုနတ္သွ်င္ ေ႐ြးတပ္၍ အမႈထမ္းေနေသာ ေသြးေသာက္ႀကီးဦးမႈိ၊ အမိ ေဒၚႏွင္းဆီတို႔မွ ၁၁၈၃ ခုႏွစ္၊ တပို႔တြဲလဆန္း ၁၂ ရက္ (ခရစ္ ၁၈၂၂ ခု၊ ေဖေဖာ္ဝါရီလ ၃ ရက္) တနဂၤေႏြေန႔တြင္ ဖြားျမင္ခဲ့သည္။ ငယ္မည္မွာ ေမာင္ခ်င္းျဖစ္၍ ညီအစ္ကိုေမာင္ႏွမ ခုနစ္ေယာက္အနက္ ဒုတိယသားျဖစ္သည္။ အသက္ခုနစ္ႏွစ္တြင္ ငွက္ေပ်ာေတာ႐ြာ ေက်ာင္းထုိင္ပုဂၢိဳလ္ ခင္ႀကီးဦးဆန္းထံတြင္ ပညာသင္ၾကား၍ အသက္ ၁ဝ ႏွစ္တြင္ ႐ွင္သာမေဏျဖစ္သည္။

ဗန္႔က်ီဒိုင္ နတ္သွ်င္ေ႐ြးေသနတ္စုထဲမွ ျဖစ္သည့္အတုိင္း မိမိဖခင္၏ တပ္ရင္းတြင္ စစ္မႈထမ္းရန္ တာဝန္႐ွိေသာ္လည္း သာသနာ့ေဘာင္သို႔ တက္ေရာက္သျဖင့္ စစ္မႈမထမ္းရေပ။ ရဟန္းဘြဲ႕မွာ ဦးအာသဘျဖစ္သည္။ ကိုရင္ဘဝႏွင့္ ရဟန္းဘဝတို႔တြင္ စာေပပရိယတၱိ၌ လြန္စြာ စိတ္အားထက္သန္၍ မ်ားစြာ အလားအလာ႐ွိ ေလသည္။ ရဟန္းခံၿပီးေနာက္ မၾကာျမင့္မီအတြင္း ဗုဒၶဘာသာပါဠိေတာ္၊ အ႒ကထာ၊ ဋီကာ အစ႐ွိေသာ သင္႐ိုးက်မ္းဂန္မ်ားကို အမရပူရၿမိဳ႕ သာသနာပိုင္ ဗားကရာ ဆရာေတာ္ဘုရားႀကီး အမွဴး႐ွိေသာ က်မ္းတတ္က်မ္းျပဳ ဆရာေတာ္တို႔ထံမွ သေဘာအဓိပၸာယ္ႏွင့္တကြ က်နစြာသင္ၾကားၿပီးလွ်င္ ပိဋကတ္က်မ္းဂန္၊ ေလာကီက်မ္းဂန္မ်ားႏွင့္ စပ္သည့္ ဂႏၱႏၱရ ဗဟုသုတမ်ားကို ရဟန္းပညာ႐ွိ၊ လူပညာ႐ွိတို႔ထံ ေဆြးေႏြးေမးျမန္း၊ နည္းနာခံယူ ေလ့လာမွတ္သားေနထိုင္သည့္အတြင္း အမရပူရ စတုတၳနန္းစံ ပုဂံမင္းတရားႀကီးလက္ထက္ မင္းတုန္း ေတာင္စဥ္ခုနစ္ခ႐ိုင္ အသံုးကံေကၽြးခံ ညီေတာ္ လႊတ္တက္မင္းသားႀကီးသည္ မဂၤလာအိမ္ေတာ္ စံေတာ္မူေသာအခါ ပညာဗဟုသုတအရာ ေလ့လာ႐ွာမွီးသူတို႔ကို အလို႐ွိေတာ္မူသည့္အေလ်ာက္ ေ႐ႊေရးေက်ာင္းဆရာေတာ္ႀကီး ဦးဝိသုဒၶအား စံုစမ္းေမးျမန္းေလွ်ာက္ထားရာ ဦးဝိသုဒၶက မိမိ၏ တပည့္ရင္းျဖစ္ေသာ ဦးအာသဘအား အေၾကာင္းကုန္ျပန္ၾကား၍ လူဝတ္လဲေစၿပီး မင္းတုန္းမင္းသားထံ ခစားေစသည္။ မင္းတုန္းမင္းသားႀကီးက ေခၚေတာ္မူၿပီးလွ်င္ က်န္းဂန္ႏွင့္ စပ္သည့္ စကား၊ ပ်ိဳ႕ကဗ်ာႏွင့္ စပ္သည့္စကား ခဲရာခဲဆစ္မ်ားကို ေမးျမန္းေတာ္မူ၍ ေျဖဆိုတင္ေလွ်ာက္ၿပီးေနာက္ ကဗ်ာဗႏၶ ဖြဲ႕ဆိုေရးသားဆက္သရန္ အလိုေတာ္႐ွိရာ သေဘာအဓိပၸာယ္ကို အမိန္႔ေတာ္ျမတ္႐ွိၿပီးလွ်င္ ပုရပိုက္ကန္႔ကူ ေပးအပ္ေတာ္မူေသာေၾကာင့္ ေ႐ွ႕ေတာ္ေမွာက္တြင္ ကန္႔ကူလက္မွမတန္႔ရဘဲ ခဏခ်င္းဖြဲ႕ဆိုစီကံုး ေရးသားဆက္သႏုိင္ခဲ့သည္။

ဤကဲ့သို႔ ေစခိုင္းေတာ္မူသည့္အတုိင္း အလိုေတာ္က် လ်င္ျမန္စြာ ဖြဲ႕ဆိုစီကံုးေရးသားဆက္သႏုိင္သျဖင့္ အပါးေတာ္တြင္ ၿမဲစြဲစြာ ထမ္း႐ြက္ေနထုိင္ရမည့္ အမိန္႔ေတာ္ျမတ္အရ ျမန္မာသကၠရာဇ္ ၁၂၁၂ ခုႏွစ္ကစ၍ မဂၤလာအိမ္ေတာ္တြင္ ၿမဲစြဲစြာ ခစားထမ္း႐ြက္ေနထိုင္ ရေလသည္။ မင္းတုန္းမင္းသားႀကီးက `ငခ်င္း´ ဟူေသာအ မည္မွာ မဖြယ္မရာ မေလ်ာက္မပတ္ ေသနတ္ဝန္ေမာင္ေကာင္း အမည္ခံေစ´ဟု အမိန္႔ခ်မွတ္ရာ ေမာင္ခ်င္းမွ ေမာင္ေကာင္းအမည္သို႔ ေျပာင္းလဲခဲ့ရသည္။ ထို႔ေနာက္ ေနမ်ိဳးနရာစည္သူ ဟူေသာ ေနမ်ိဳးဘြဲ႕ကို ေနာင္ေတာ္ ပုဂံမင္းတရားႀကီးထံ တင္ေလွ်ာက္အသနားခံေတာ္မူၿပီးလွ်င္ မဂၤလာအိမ္ေတာ္ ဘ႑ာစာေရး ခန္႔ထားေတာ္မူသည္။ ဤတြင္မက မင္းတုန္းမင္းသားကပင္ ၾကပ္မတ္၍ ဘႀကီးေတာ္လက္ထက္၌ မွန္နန္းအပ်ိဳေတာ္ျဖစ္ခဲ့ေသာ ဆင္ၾကန္သခင္ႏွင့္ လက္ဆက္ေပးသည္အထိ ဂုဏ္ရည္တင္ျခင္းခံခဲ့ရသည္။ သို႔ကလို ဘ႑ာစာေရးရာထူးျဖင့္ အမႈထမ္းေနစဥ္ ေမာင္ခ်င္းအမည္မွ ေမာင္ေကာင္းဟု ေျပာင္းလဲေခၚခဲ့၏။

မင္းတုန္းမင္းတရားႀကီး အထြတ္အျမတ္သို႔ေရာက္ေတာ္မူေသာအခါ မင္းလွသိခၤဟူေသာ မင္းတပ္ဘြဲ႕ႏွင့္ စစ္ကိုင္းနယ္ ႐ြာသစ္ႀကီး႐ြာကို စားရ၍ ေ႐ႊတိုက္စိုးအျဖစ္ အမႈထမ္းရသည္။ ေ႐ႊတိုက္စိုးအရာႏွင့္ အမႈေတာ္ကို ထမ္း႐ြက္ေနစဥ္ သကၠရာဇ္ ၁၂၁၈ ခုႏွစ္အတြင္း `တႎသနိပါတ္ တိ႑ဳကဇာတ္ကို ပ်ိဳ႕လကၤာစီကံုးေရးသားဆက္သြင္းရမည္´ အမိန္႔ေတာ္ျမတ္အရ ပ်ိဳ႕လကၤာပုဒ္ေရ ၁ဝဝ ကို ၁၅ ရက္ခန္႔အၿပီး ဆက္သြင္းရာ မ်ားစြာ ႏွစ္သက္အားရေတာ္မူသျဖင့္ ေ႐ႊတိုက္စိုးအရာဌာနမွ်ႏွင့္ မတန္ေခ်။ တုိင္းျပည္ႏိုင္ငံမႈကို စီမံေဆာင္႐ြက္ႏုိင္ေသာ မွဴးႀကီးမတ္ႀကီး အရာဌာနသို႔ ေရာက္ေအာင္ ထမ္း႐ြက္ေစမည္။ ရည္႐ြယ္ေမွ်ာ္ေတာ္မူၿပီးလွ်င္ ႏုိင္ငံတြင္းမႈ၊ ႏိုင္ငံျခားမႈ၊ ၿမိဳ႕လုပ္က်ံဳးတာ စေသာ လုပ္ႀကီးေဆာင္မႈ၊ ကုန္းေၾကာင္း ေရေၾကာင္းႏွင့္ဆုိင္ေသာ စစ္သူရဲမက္မႈ၊ တရားရာဇဝတ္မႈ မွ စ၍ အရပ္ရပ္ အမႈႀကီးငယ္တို႔ႏွင့္ ဆက္ဆံရာ မင္း၏ အာဏာေတာ္ထားရာ အမွာေတာ္ေရးအရာ ပုခန္းႀကီးၿမိဳ႕စီရင္စု သေျပငါး႐ြာစား ခန္႔ထားေတာ္မူသျဖင့္ လႊတ္ေတာ္တြင္ ဝန္႐ွင္ေတာ္မင္းႀကီးမ်ား ဝန္ေထာက္ေတာ္မင္းမ်ား၏ အမိန္႔ေတာ္နာခံ၍ ထမ္း႐ြက္ေနထိုင္ရမည္။

ဤကဲ့သို႔ အမွာေတာ္ေရးအရာႏွင့္ လႊတ္ေတာ္တြင္ ထမ္း႐ြက္သည့္အတြင္း မႏၱေလးအရပ္၌ ၿမိဳ႕နန္းတည္ေထာင္ စံေနေတာ္မူရန္ ရဟန္းပညာ႐ွိ၊ မွဴးမတ္ပညာ႐ွိတို႔ စာဆက္သြင္းခ်က္အတိုင္း ၿမိဳ႕နန္းတည္ေထာင္ရန္ အခမ္းအနား႐ွိသည္မ်ားကို ဝန္႐ွင္ေတာ္ ျမေတာင္ၿမိဳ႕စား ေသနတ္ဝန္ႀကီး ဆင့္ဆိုရာ နာခံထမ္း႐ြက္ရမည္ ေစခုိင္းေတာ္မူေသာေၾကာင့္ ၿမိဳ႕ရာ နန္းရာမ်ားကို ခ်င္းနင္း ၾကည့္႐ႈေတာ္မူၿပီးလွ်င္ `ဤကား ေစတီေတာ္ႀကီး တည္ရာဌာန၊ ဤကား က်ံဳးေတာ္ႀကီး တည္ရာဌာန၊ ဤကား ေစတီေတာ္ႀကီး တည္ရာဌာန၊ ဤကား မဟာသက်မာရဇိန္ ေက်ာက္သလင္း ႐ုပ္ပြားေတာ္ႀကီး တည္ရာဌာန၊ ဤကား ေက်ာင္းေတာ္ႀကီး တည္ရာဌာန၊ ဤကား သိမ္ေတာ္ႀကီး တည္ရာဌာန၊ ဤကား သုဓမၼာဇရပ္ေတာ္ႀကီး တည္ရာဌာန´ ဟူေသာ ခုနစ္ဌာနႏွင့္တကြ အရပ္ရပ္ လုပ္ေဆာင္တည္ထားရန္ အေဆာက္အဦဌာန ႐ွိသည္မ်ားကို တုိင္းတာမွတ္သား စနစ္ပံုစံေရး၍ မျပတ္တင္ေလွ်ာက္ျခင္းမ်ားကို အားရႏွစ္သက္ေတာ္မူသည္ႏွင့္ သကၠရာဇ္ ၁၂၁၉ ခုႏွစ္အတြင္း လႊတ္ေတာ္စာေရးႀကီးအရာ ခန္႔ထားေတာ္မူသည္။

လႊတ္ေတာ္စာေရးႀကီးအရာႏွင့္ ထမ္း႐ြက္ေနစဥ္အတြင္း၌လည္း `ရတနာပံု ေ႐ႊၿမိဳ႕ေတာ္ႀကီးတည္ စာတမ္းကို ေရးသားဆက္သြင္း ရမည္။ အရပ္ရပ္ စာေဟာင္း စာတမ္းမ်ားတြင္ ပ်က္စီးခၽြတ္ယြင္းမႈ႐ွိသည္မ်ားကိုလည္း ၾကည့္႐ႈျပင္ဆင္ရမည္´ အမိန္႔ေတာ္ျမတ္အရ စာတမ္းအခ်ီးနိဒါန္းစကား ေရးသားဆက္သြင္းရာ အားရေတာ္မူ၍ စာေရးေတာ္ႀကီးတို႔ အစဥ္သနားေတာ္ျမတ္ခံၿမဲထက္တိုး၍ မဟာမင္းေက်ာ္စည္သူဟူေသာ မဟာဘြဲ႕ႏွင့္ ကတၱီပါေဗာင္း ေ႐ႊစလြယ္ကိုးလြယ္ စေသာ အစီးအနင္း အေဆာင္အေယာင္မ်ားကို သနားေတာ္ျမတ္ခံရသည္။

ထိုမွတဖန္ သကၠရာဇ္ ၁၂၂၃ ခုႏွစ္အတြင္း နယ္သီးျခားျဖစ္ေသာ တိုက္က်န္ ၁ဝ ႐ြာ၊ ေ႐ႊယင္းမာ႐ြာ၊ ေခ်ာင္းဦး ၁ဝ ရြာ မ်ားႏွင့္တကြ ကုန္းေၾကာင္းေသနတ္အမႈထမ္း အစုဦးေရ ၂၂ အနက္ ေျမာက္ထားဝယ္၊ ေတာင္ထားဝယ္ စေသာ အတြင္းေျခာက္စု၊ ကိုယ္ရံေတာ္အမႈထမ္း လူႏွစ္ေသာင္းေက်ာ္တို႔၏ ေနရပ္ဌာနျဖစ္ေသာ သံုးတုိက္ေျခာက္ေဝပံုတုိ႔ျဖင့္ တန္ဆာဆင္အပ္ေသာ အလံုၿမိဳ႕ကို ၿမိဳ႕ဝန္အရာခန္႔ထား သူေကာင္းျပဳေတာ္မူသည္။ အလံုနယ္မွာ မဟာဗႏၶဳလ ေမြးဖြားႀကီးျပင္းရာ ေဒသလည္းျဖစ္သည္။

အလံုၿမိဳ႕ဝန္အျဖစ္ ထမ္း႐ြက္ေနစဥ္ စီမံအုပ္ခ်ဳပ္ျခင္း၊ တရားစီရင္ျခင္းတို႔၌ အထူးေအာင္ျမင္သည့္အေလ်ာက္ အလံုနယ္မွာ ၿငိမ္းခ်မ္း စည္ပင္သာယာဝေျပာခဲ့ေလသည္။ အလံုဝန္အျဖစ္ ဦးေကာင္း၏ အုပ္ခ်ဳပ္မႈႏွင့္ တရားစီရင္မႈအာဏာတို႔ကို လႊတ္ေတာ္ကသာ ျပင္ဆင္ပယ္ဖ်က္ႏိုင္၏။ ဤသို႔ ေဆာင္႐ြက္ေနစဥ္အတြင္း စာေပဝါသနာပါသည့္အေလ်ာက္ ျပဳစုေရးသားခဲ့သျဖင့္ ေနျပည္ေတာ္၌ပင္ ေက်ာ္ၾကားခဲ့သည္။ အလံုဝန္ျဖစ္ေနစဥ္ ဝန္ကေတာ္ ဆင္ၾကန္သခင္မွာ အလံုသို႔ မလုိက္ခဲ့ေခ်။ ထိုစဥ္အတြင္း အလံုၿမိဳ႕သူႀကိး ဦးအို၊ မမႀကီး တို႔၏ ႏွမ မေ႐ႊေမႏွင့္ လက္ဆက္ခဲ့ျပန္သည္။

ယင္းေနာက္ သကၠရာဇ္ ၁၂၂၆ ခုႏွစ္အတြင္း ေတာင္ငူ ရမည္းသင္း သစ္ေတာမ်ားတြင္ သစ္အလုပ္အေဆာင္ ေနရာမက်၊ အခြန္ဘ႑ာေတာ္ ယုတ္ေလ်ာ့မႈ႐ွိသည္ႏွင့္ ေတာင္င၊ူ ရမည္းသင္း ၿမိဳ႕႐ြာမ်ားကို ေဝခန္႔ေတာ္မူရန္ စီမံေတာ္မူၿပီးလွ်င္ အလံုၿမိဳ႕ဝန္ အရာမွ ေျပာင္း၍ လႊတ္ေတာ္စာေရးႀကီးအရာ တစ္ဖန္ခန္႔ေတာ္မူသည္။

● ကင္းဝန္ျဖစ္လာျခင္း
၁၂၂၈ ခုႏွစ္တြင္ ျမင္ကြန္း၊ ျမင္းခံုတိုင္အေရး ေပၚေပါက္ခဲ့၍၊ အိမ္ေ႐ွ႕မင္း ကေနာင္မင္းသားႀကီး က်ဆံုးရသျဖင့္ မင္းတုန္းမင္းတရားႀကီးသည္ လႊတ္ေတာ္စာေရးႀကီး ဦးေကာင္းအား ေနျပည္ေတာ္သို႔ ျပန္လည္ ေခၚယူေတာ္မူၿပီးလွ်င္ မင္းႀကီးမဟာစည္သူ့ဘြဲ႕ ႏွင့္ ဝန္ေထာက္ေတာ္ရာထူးျဖင့္ အပါးေတာ္၌ ခစားေစသည္။ အေရးေတာ္ေအးၿငိမ္းသြားေသာအခါ၌ ၾကည္းကင္း ေရကင္း စသည္တို႔ကို အုပ္ခ်ဳပ္ရန္ ဝန္ေထာက္ကင္းဝန္ရာထူးသို႔ တိုးျမွင့္ခန္႔ထားခဲ့ေလသည္။ ထိုအခ်ိန္မွစ၍ ကင္းဝန္မင္းႀကီး ဦးေကာင္းဟု ေက်ာ္ၾကားလာေလ သည္။

ေနျပည္ေတာ္ၿမိဳ႕ႀကီး ႐ြာႀကီးတို႔တြင္ ကင္းဝန္ဟူရာ၌ အကာအကြယ္ အေစာင့္အေ႐ွာက္ထားေသာ ကင္းစစ္သည္တို႔ကို အုပ္ခ်ဳပ္ခန္႔ခြဲရန္သာမဟုတ္ေသး၊ နယ္စပ္ေဒသတို႔တြင္ ကူးလူးဆက္ဆံေရာင္းဝယ္ေနေသာ ကုန္သည္ခရီးလမ္းတို႔ကိုပါ အုပ္ခ်ဳပ္၍ အေကာက္အခြန္မ်ား စီးၾကပ္ရသည့္ တာဝန္လည္း ပါဝင္သည္။

၁၂၃၂ ခုႏွစ္တြင္ ေအာက္ျမစ္စဥ္ ၿမိဳ႕႐ြာမ်ားမွာ အဂၤလိပ္ပိုင္နယ္ေျမႏွင့္ နီးစပ္ယွက္တင္ေန၍ ဆက္သြယ္မႈ ေျပျပစ္လ်က္ ရာဇဝတ္ေရး ကင္းလြတ္လုံၿခံဳေအာင္ ကင္းဝန္မင္းႀကီးကို ထိုျမစ္စဥ္႐ွိ ျမစ္စဥ္ဝန္၊ စစ္ကဲ၊ အႀကီးအအုပ္ စသူတို႔ကို ႀကီးၾကပ္အုပ္ခ်ဳပ္ရန္ ခန္႔ထား၏။ ကင္းဝန္မင္းႀကီးသည္ မင္းလွၿမိဳ႕ေန၍ ဤအေရးႀကီးေသာ တာဝန္သစ္ကို ေအာင္ျမင္စြာ ထမ္း႐ြက္ခဲ့ေလသည္။

● ႏိုင္ငံျခားသို႔ သံအျဖစ္ သြားေရာက္ျခင္း
ၿဗိတိန္ႏိုင္ငံႏွင့္ ပိုမိုရင္းႏွီးစြာ တုိက္႐ိုက္ဆက္ဆံႏုိင္ရန္ လည္းေကာင္း၊ ဥေရာပတုိက္႐ွိ အျခားႏုိင္ငံႀကီးမ်ားႏွင့္လည္း ႏိုင္ငံျခားဆက္သြယ္မႈ ရ႐ွိရန္ လည္းေကာင္း၊ ၁၂၃၃ ခုႏွစ္ တေပါင္းလဆုတ္ ၉ ရက္ေန႔တြင္ မင္းတုန္းမင္းတရားႀကီး ေစလႊတ္ေသာသံအဖြဲ႕ကို ကင္းဝန္မင္းႀကီး ဦးေကာင္း ဦးေဆာင္ခဲ့၏။ ထိုသံအဖြဲ႕မွာ ျမန္မာႏုိင္ငံမွ ဥေရာပႏုိင္ငံမ်ားသို႔ ပထမဦးဆံုး ေစလႊတ္ခဲ့ေသာ သံအဖြဲ႕ျဖစ္သည္။ သံအဖြဲ႕တြင္ ဝန္ႀကီး ကင္းဝန္မင္းႀကီး မဟာစည္သူ (ဦးေကာင္း) က သံႀကီး၊ ဝန္ေထာက္ပန္းတဥ္းဝန္ - မဟာမင္းလွေက်ာ္ထင္ (ဦးေ႐ႊဘင္)၊ ဝန္ေထာက္ ဖန္ခ်က္ဝန္ - မဟာမင္းေက်ာ္ရာဇာ (ဦးေ႐ႊအိုး) တို႔က သံလတ္ႏွင့္ စာေရးႀကီး မင္းလွေဇယ်သူ (ဦးၿခိမ့္) က သံငယ္အျဖစ္ ပါဝင္ၾကၿပီး ဘုရင့္ ရာဇသဝဏ္လႊာမ်ား၊ လက္ေဆာင္ပ႑ာေတာ္မ်ား၊ သယ္ေဆာင္သြားေရာက္ခဲ့ၾကသည္။ ၿဗိတိန္၊ အိုင္ယာလန္၊ ျပင္သစ္၊ အီတလီႏိုင္ငံသို႔ သြားေရာက္ကာ ႏုိင္ငံအစိုးရခ်င္း ဆက္သြယ္ေရး၊ ကုန္သည္ႀကီးမ်ား၊ ကုမၸဏီႀကီးမ်ားႏွင့္ စီးပြားေရး ဆက္သြယ္မႈမ်ားကို ေဆာင္႐ြက္ခဲ့သည့္ျပင္ ထိုႏုိင္ငံတို႔၏ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး၊ တရားစီရင္ေရး၊ ကာကြယ္ေရးတပ္မ်ားဖြဲ႕ပံုႏွင့္ ကာကြယ္ေရးစီမံမႈတို႔ကို ေလ့လာခဲ့၏။ ပညာသင္ၾကားေရး၊ ဝန္ထမ္းလုပ္ငန္း၊ ေငြႏွင့္ ဘဏ္စနစ္၊ ေၾကးနန္းႏွင့္ စာပို႔တုိက္လုပ္ငန္း၊ ျပတုိက္၊ ဇာတ္သဘင္ စသည္တို႔ကိုလည္း ဆည္းပူးေလ့လာခဲ့သည္။ ထူးျခားသည္မွာ အဂၤလန္ျပည္မွ မျပန္မီ ျပင္သစ္သို႔ဝင္၍ သမၼတ၊ နိုင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီးတို႔ႏွင့္ ေတြ႕ဆံုကာ ျပင္သစ္အစိုးရႏွင့္ မဟာမိတ္စာခ်ဳပ္တစ္ခုကို ျမန္မာသကၠရာဇ္ ၁၂၃၄ ခုႏွစ္၊ ျပာသိုလဆုတ္ ၁၁ ရက္ေန႔တြင္ ခ်ဳပ္ဆိုခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။ ယင္းစာခ်ဳပ္အမည္မွာ ၁၈၇၃ ခု၊ ျပင္သစ္ႏွင့္ ျမန္မာ ႏွစ္ႏုိင္ငံ အခ်င္းခ်င္း ကူးသန္းေရာင္းဝယ္ေရး သေဘာတူညီခ်က္ ဟူ၍ ျဖစ္သည္။ ကင္းဝန္မင္းႀကီး ဦးေဆာင္ေသာ အဖြဲ႕သည္ ၁၂၃၄ ခု တပို႔တြဲလျပည့္ေက်ာ္ ၁ ရက္၊ ၾကာသပေတးေန႔တြင္ အဂၤလန္ျပည္မွ ျပန္လည္ထြက္ခြာခဲ့ ၾကသည္။ အျပန္ခရီးတြင္လည္း ျပင္သစ္ႏုိင္ငံ၊ ပဲရစ္ၿမိဳ႕ကို ဝင္ေရာက္ျဖတ္သန္းၿပီး အီတလီႏုိင္ငံ ေရာမၿမိဳ႕သို႔ သြားေရာက္ကာ ပုပ္ရဟန္းမင္းႀကီး၊ အီတလီမင္းတို႔ႏွင့္ ေတြ႕ဆံုၾကသည္။ သီဟိုဠ္ကၽြန္း (ယခု သီရိလကၤာႏိုင္ငံ) တြင္ ဗုဒၶျမတ္စြယ္ေတာ္အား ဖူးေျမာ္ၿပီး စြယ္ေတာ္ပြားတစ္ဆူကိုလည္း ပင့္ေဆာင္ခဲ့သည္။ အိႏိၵယဘုရင္ခံထံသို႔လည္း ဝင္ေရာက္ခဲ့ေပ၏။ ရန္ကုန္သို႔ ေရာက္ေသာအခါ အသြားခရီးကဲ့သို႔ပင္ အဂၤလိပ္အရာ႐ွိမ်ား၏ ေႏွာင့္ယွက္႐ွာေဖြ စစ္ေဆးမႈမ်ား ခံခဲ့ရေပသည္။

သံအဖြဲ႕သည္ ခ်စ္ၾကည္ေရး ေဆာင္႐ြက္မႈမ်ား၊ ကုန္သြယ္ေရးညွိႏႈိင္းမႈမ်ားႏွင့္အတူ အဂၤလန္ျပည္ ဥေရာပႏုိင္ငံမ်ားမွ မဟာမိတ္စာခ်ဳပ္မ်ား၊ လက္ေဆာင္ပဏၰာေတာ္မ်ား သယ္ေဆာင္လ်က္ မိမိတို႔၏ ရတနာပံုၿမိဳ႕ေတာ္သို႔ ၁၂၃၅ ခု၊ ကဆုန္လဆန္း ၆ ရက္ (၁၈၇၃ ခု၊ ေမလ ၂ ရက္) ေသာၾကာေန႔တြင္ ျပန္လည္ေရာက္႐ွိခဲ့သည္။ ဤသံအဖြဲ႕၏ ေဆာင္႐ြက္မႈေၾကာင့္ ကုန္းေဘာင္ရာဇဝင္ႀကီးတြင္ ေကာင္ဒီေရာ္႐ႊဟု ေခၚေသာ Count de Rochechouart သူသည္ မႏၱေလးၿမိဳ႕သို႔ ျပင္သစ္သံအျဖစ္ ေရာက္လာခဲ့ေလသည္။ ၁၂၃၅ ခုႏွစ္၊ တေပါင္းလဆုတ္ ၁၂ ရက္ေန႔တြင္ ကင္းဝန္မင္းႀကီးပင္ ဦးေဆာင္၍ ျပင္သစ္ႏုိင္ငံသို႔ ျမန္မာသံအဖြဲ႕တစ္ဖြဲ႕ ထပ္မံသြားေရာက္ခဲ့ရာ ျပင္သစ္သံ ေကာင္ဒီေရာ္႐ႊပါ လုိက္ပါသြားခဲ့သည္။ ျပင္သစ္သို႔သြားရာတြင္ စကၤာပူမွတဆင့္ သြားခဲ့သည္။ ဤသံအဖြဲ႕သည္ ျပင္သစ္-ျမန္မာ ဆက္ဆံေရးအတြက္ အက်ိဳးထူးဖြယ္ရာ ႐ွိေသာ္လည္း ျပင္သစ္-ျမန္မာ ဆက္ဆံေရးအတြက္ အက်ိဳးထူးဖြယ္ရာ႐ွိေသာ္လည္း ျပင္သစ္-ျမန္မာ ဆက္ဆံေရး၊ အဂၤလိပ္-ျမန္မာဆက္ဆံေရး တို႔ကို မ်ားစြာ ဂယက္႐ိုက္ခဲ့ၿပီး ျမန္မာျပည္၏ ႏုိင္ငံေရးကစားကြက္၏ တစ္စိတ္တစ္ေဒသလည္း ျဖစ္ခဲ့သည္။

၁၂၃၆ ခုႏွစ္တြင္ ကင္းဝန္မင္းႀကီးမွာ ေသနတ္ဝန္အျဖစ္ ခန္႔အပ္ျခင္းခံရ၍ ေျမာက္ထားဝယ္၊ ေတာင္ထားဝယ္ စေသာ ေသနတ္အစု ၂၂ တပ္၊ စစ္သည္ငါးေသာင္း (၅ဝ,ဝဝဝ) ေက်ာ္တို႔ကို အုပ္ခ်ဳပ္ခန္႔ခြဲရ၏။ ထိုအခ်ိန္မွစ၍ ကင္းဝန္မင္းႀကီးမွာ ႏိုင္ငံကာကြယ္ေရးႏွင့္ စစ္မႈေရးရာ တို႔တြင္ ပိုမိုတာဝန္ယူကာ ေဆာင္ရြက္ခဲ့ရ၏။ ေသနတ္ဝန္ရာထူးမွာ ၾကည္းတပ္မ်ားကို ႀကီးၾကပ္အုပ္ခ်ဳပ္ရသျဖင့္ ၾသဇာအာဏာ႐ွိသည္။ ထို႔ေနာက္ ၁၂၃၇ ခုႏွစ္တြင္ လယ္ကိုင္းၿမိဳ႕စားအျဖစ္ပါ သနားေတာ္ျမတ္ခံရသည္။

● အုပ္ခ်ဳပ္မႈ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး
ဒီမိုကေရစီဝါဒ ထြန္းကားေသာ ဥေရာပႏုိင္ငံမ်ားသို႔ သြားေရာက္ေလ့လာခဲ့သည့္အတုိင္း၊ မိမိႏုိင္ငံ တိုးတက္ေရးအတြက္ ၿဗိတိန္ႏိုင္ငံ သို႔ ဘုရင္၏ အာဏာကို ကန္႔သတ္ကာ ဝန္ႀကီးအဖြဲ႕ႏွင့္ တုိင္းျပည္ေရးရာမ်ားတြင္ စီမံခန္႔ခြဲသြားႏုိင္သည့္ စည္းမ်ဥ္းခံဘုရင္စနစ္တစ္ခုကို တီထြင္ရန္ ကင္းဝန္မင္းႀကီး ႀကိဳးစားခဲ့သည္။ သို႔ျဖစ္၍လည္း မင္းတုန္းမင္း နတ္႐ြာစံေသာအခါတြင္ မိမိ၏ ၾသဇာေညာင္းမည့္ သီေပါမင္းသားကို ထီးနန္းဆက္ခံေစရန္ သေဘာတူခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။ ၁၂၄ဝျပည့္ုႏွစ္တြင္ သီေပါမင္း နန္းတက္ၿပီးေနာက္ အုပ္ခ်ဳပ္မႈ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးလုပ္ငန္းမ်ား ကို စတင္ခဲ့သည္။ ႏုိင္ငံေတာ္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးတြင္ ၁၄ ဌာနခြဲၿပီးလွ်င္ မိမိကမူ ကာကြယ္ေရးဌာနဟု ေခၚရမည့္ ၾကည္းတပ္မ်ားကို တာဝန္ယူအုပ္ခ်ဳပ္ကာ ႏုိင္ငံေတာ္၏ ကာကြယ္ေရးကို စီစဥ္ခဲ့သည္။ တုိင္းျပည္အုပ္ခ်ဳပ္ရာ၌လည္း လႊတ္ေတာ္တြင္ အခြန္အာဏာမ်ားကို ပိုမိုရ႐ွိေအာင္ ေဆာင္႐ြက္ခဲ့၏။ လႊတ္ေတာ္အစည္းအေဝးတို႔တြင္ ဘုရင္ကိုယ္တုိင္ေသာ္လည္းေကာင္း၊ အိမ္ေ႐ွ႕မင္းသားေသာ္လည္းေကာင္း၊ သဘာပတိအျဖစ္ ေဆာင္႐ြက္ၿမဲျဖစ္ေသာ္လည္း၊ ျမင္ကြန္း၊ ျမင္းခံုတိုင္အေရး ေပၚေပါက္ၿပီးသည့္ အခ်ိန္မွစ၍ ဤအစဥ္အလာမွာ ပ်က္ျပားသကဲ့သို႔႐ွိရာ လႊတ္ေတာ္အစည္းအေဝးမ်ားတြင္ ကင္းဝန္မင္းႀကီးပင္ ဦးေဆာင္ခဲ့ရ၏။ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးအသစ္မွာ ဘုရင္၏အာဏာကို ကန္႔သတ္ရန္ျဖစ္သျဖင့္ ကန္႔သတ္ျခင္းမခံလိုသူတို႔ဘက္မွ အတိုက္အခံမ်ား ေပၚေပါက္ခဲ့၏။ သို႔ျဖစ္၍လည္း သီေပါမင္းလက္ထက္ ေနာက္ပိုင္းတြင္ ကင္းဝန္မင္းႀကီးမွာ တန္ခိုးမွိန္ကာ ဘုရင့္ေယာကၡမ ဆင္ျဖဴမ႐ွင္အမွဴး႐ွိေသာ တုိင္းတားမင္းႀကီးတို႔က ၾသဇာထက္၍ လာေလသည္။ ဤသို႔အားျဖင့္ အုပ္ခ်ဳပ္မႈျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးအစီအစဥ္မ်ားကို ကင္းဝန္မင္းသည္ စိတ္တိုင္းက် ေဆာင္႐ြက္ႏုိင္ျခင္းမ႐ွိခဲ့ေပ။

● ႏိုင္ငံျခားဆက္သြယ္ေရး
ၿဗိတိသွ်တို႔၏ နယ္ခ်ဲ႔စစ္ေျခလွမ္းကို ေကာင္းစြာရိပ္စားမိသည့္အေလ်ာက္ ႏိုင္ငံျခားဆက္သြယ္ေရး က်ားကစားမႈေအာင္ျမင္ေစရန္ ကင္းဝန္မင္းႀကီးသည္ ျပင္သစ္အစိုးရကို က်ားတစ္ေကာင္အေနျဖင့္ အသံုးျပဳရန္ ႀကိဳးစားခဲ့ေပသည္။ ျပင္သစ္အစိုးရကို က်ားတစ္ေယာက္ အေနျဖင့္ အသံုးျပဳရန္ ႀကိဳးစားခဲ့ေပသည္။ ထိုသို႔ႀကိဳးစားခဲ့ေသာ္လည္း ၿဗိတိသွ်တို႔ႏွင့္ ပဋိပကၡမျဖစ္ေအာင္ လိမၼာပါးနပ္စြာ ဆက္ဆံေရးသိမ္းေမြ႕မႈမ်ားကို တစ္ဖက္မွ ေဆာင္႐ြက္ခဲ့သည္။ မင္းတုန္းမင္းလက္ထက္ ၿဗိတိသွ်ေဝလမင္းသား အိႏၵိယႏိုင္ငံသို႔ ေရာက္လာစဥ္က ျမန္မာႏုိင္ငံအစိုးရ၏ ကိုယ္စားလွယ္အျဖစ္ သြားေရာက္ႏႈတ္ဆက္ခဲ့သည္။ ၿဗိတိသွ်ကုမၸဏီႀကီးမ်ားႏွင့္ ဆက္သြယ္မႈတို႔တြင္လည္း မိမိ၏ အစိုးရေငြရေရးတြင္ ၿဗိတိသွ်ကုမၸဏီသို႔ ေက်နပ္မႈရေအာင္လည္း ေဆာင္႐ြက္ခဲ့၏။ သို႔ပင္ျဖစ္လင့္ကစား ျပင္သစ္တို႔မွာ အနည္းငယ္ တန္ခိုးမွိန္ေနသည့္အခ်ိန္၊ ၿဗိတိသွ်တို႔၏ နယ္ခ်ဲ႔စီမံကိန္း အလြန္အ႐ွိန္ေကာင္းေနေသာ အခ်ိန္ျဖစ္သည့္အျပင္ မိမိႏွင့္ လုပ္ေဖာ္ကိုင္ဖက္မ်ားျဖစ္သည့္ လႊတ္ေတာ္ဝန္ႀကီးတို႔ကို မိမိအျမင္သို႔ပါေအာင္ ဆြဲေဆာင္ႏိုင္စြမ္း မ႐ွိခဲ့ေသာေၾကာင့္ ကင္းဝန္မင္းႀကီး၏ ႏိုင္ငံျခားဝါဒႏွင့္ လုပ္ငန္းမ်ားမွာ မေအာင္ျမင္ခဲ့ေပ။ ျပင္သစ္တို႔ႏွစ္ မဟာမိတ္အျဖစ္ ဆက္သြယ္မႈမ်ားကို ၿဗိတိသွ်အစိုးရက ျပင္သစ္အစိုးအား ကန္႔ကြက္ခဲ့သည္။ ကန္႔ကြက္႐ုံသာမက ျပင္သစ္တို႔ အခ်ိန္မဆုိင္းမီ ျမန္မာႏုိင္ငံကို လက္ရသိမ္းယူရန္ ၁၂၄၇ ခုႏွစ္တြင္ အေၾကာင္းျပ စစ္ေၾကညာခဲ့ေလသည္။

ကင္းဝန္မင္းႀကီးသည္ မိမိ၏ အ႐ွင္ေပၚ၌ သစၥာ႐ွိသည္။ `ဦးေကာင္းလိမ္ထုတ္၊ သီေပါျပဳတ္´ ဆိုေသာ စကားတို႔မွာ မမွန္ေခ်။ အဂၤလိပ္တို႔ ခ်ီတက္လာစဥ္ သီေပါမင္းတရား လြတ္ရာသို႔ေ႐ွာင္႐ွားကာ ျပန္လည္ခုခံႏုိင္ဖို႔ အႀကံဥာဏ္ေပးခဲ့၏။ သို႔ရာတြင္ ေယာကၡမေတာ္ ဆင္ျဖဴမ႐ွင္မိဘုရားႏွင့္ မိဘုရားေခါင္ႀကီး စုဘုရားလတ္တို႔ မမာမက်န္းျဖစ္ျခင္း၊ သမီးေတာ္မ်ား ငယ္႐ြယ္ျခင္းစသည့္ အေၾကာင္းတုိ႔ေၾကာင့္ ဘုရင္ကိုယ္တုိင္က မထြက္ခြာလိုဟု ျငင္းဆိုးခဲ့၏။ ကင္းဝန္မင္းႀကီးသည္ လူသတ္ဝါဒကို လံုးဝမႏွစ္ၿမိဳ႕။ မင္းတုန္းမင္း နတ္ျပည္စံ၍ မင္းေျပာင္းမင္းလႊဲတြင္ မင္းညီမင္းသားတို႔အား စီစဥ္ရန္ ႀကံစည္ၾကစဥ္ မိမိစြမ္းအား႐ွိသမွ် ဟန္႔တားကန္႔ကြက္ခဲ့၏။

မိမိတန္ခိုးမွိန္စဥ္တြင္ ေဆာင္႐ြက္ႏုိင္စြမ္း မ႐ွိခဲ့ေသာ္လည္း မိမိေဆာင္႐ြက္ႏုိင္သည့္အခါ၌ ျဖစ္ေျမာက္ေအာင္ ေဆာင္႐ြက္ခဲ့သည္ကို ေတြ႕ရသည္။ ထိုမွတစ္ပါး ကင္းဝန္မင္းႀကီးသည္ ေငြဝယ္ကၽြန္စနစ္ကို တုိက္ဖ်က္ခဲ့၏။ ၁၂၄၅ ခုႏွစ္တြင္ သူ၏အစီအမံျဖင့္ သူတစ္ပါးအိမ္တြင္ ေၾကးယူ၍ ကၽြန္အျဖစ္ အသက္ေမြးေနၾကေသာ လူႀကီး ၂၄ဝ၊ ကေလးသူငယ္ ၁၁၅၄ ေယာက္ ကို ေငြအမ္းေ႐ြးယူၿပီးလွ်င္ သူတို႔ဆႏၵအေလ်ာက္ သာသနာ့ေဘာင္သို႔ သြတ္သြင္းခဲ့၏။ ထိုအစီအမံတို႔ကို အစိုးရအေနျဖင့္ ေဆာင္႐ြက္ေပးခဲ့၏။

● ဘဝနိဂံုး
အဂၤလိပ္တပ္မ်ားခ်ီတက္လာစဥ္တြင္သီိေပါမင္းကိုယ္တုိင္က လြတ္ရာလြတ္ေၾကာင္း မေ႐ွာင္လိုဟု ဆိုသည့္အျပင္ ၿဗိတိသွ်တို႔ ေတာင္းဆိုသည္ကို ေက်ေအးစြာ အျပည့္အစံုေပးမည္ျဖစ္ေၾကာင္း၊ သတၱဝါတို႔ အသက္မေသေစရန္ တုိက္ခုိက္မႈမ႐ွိေစလိုေၾကာင္းျဖင့္ အမိန္႔ေပးေသာေၾကာင့္ အဂၤလိပ္တို႔ခ်ီတက္လာစဥ္တြင္ ဟန္႔တားတုိက္ခိုက္မႈမ႐ွိရန္ႏွင့္ အဂၤလိပ္တို႔ကလည္း မတိုက္ခိုက္ရန္ စီစဥ္ခဲ့သည္မွာ အမွန္ပင္ျဖစ္သည္။

ဤသို႔အားျဖင့္ အားမတန္မာန္ေလွ်ာ့ကာ အညံ့ခံျခင္းသာျဖစ္သည္။ ကင္းဝန္မင္းႀကီးသည္ သီေပါမင္း ပါေတာ္မူၿပီးေနာက္ ၿဗိတိသွ်တို႔ ေတာင္းပန္သည့္အတိုင္း လႊတ္ေတာ္၊ မွဴးေတာ္၊ မတ္ေတာ္တို႔ႏွင့္အတူ ႏိုင္ငံေတာ္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးကို ကူညီခဲ့၏။ ၁၂၅၉ ခုႏွစ္တြင္ ဒုတိယဘုရင္ခံ၏ ဥပေဒျပဳ မင္းတုိင္ပင္အျဖစ္ အမႈထမ္းခဲ့သည္။ အနိစၥမေရာက္မီ ေတြ႕ျမင္ခဲ့သူတစ္ဦးက ကင္းဝန္မင္းႀကီး၏ တည္ၿငိမ္ပံု၊ ထက္ျမက္ပံု၊ ယဥ္ေက်းသိမ္ေမြ႕ပုံ၊ ဗဟုသုတ မ်ားပံုတို႔ကို ခ်ီးက်ဴးေရးသားထားသည္။

ဤကဲ့သို႔ ျမန္မာအစိုးရမင္းတို႔ လက္ထက္ေတာ္ႏွင့္ အဂၤလိပ္အစိုးရမင္းတို႔ လက္ထက္ မင္းေလးဆက္တုိင္ ရာထူးဌာနႏၱရဘြဲ႕ အမည္တံဆိပ္မ်ားႏွင့္တကြ ခ်ီးေျမွာက္သူေကာင္းျပဳေတာ္မူသည္ကို ပါရမီဒဗၺသႏၻာရ သီလ သမာဓိ ပညာ ဗဟုသုတ ဒီဃာယုက ဟူေသာ ဂုဏ္ေက်းဇူးအေပါင္းႏွင့္ ျပည့္စံုေသာ ကင္းဝန္မင္းႀကီး ဦးေကာင္းသည္ အသက္ ၈၆ ႏွစ္၊ ၄ လ၊ ၂၂ ရက္ အ႐ြယ္တြင္ သခၤါရသေဘာကို မလြန္ဆန္ႏိုင္သည္ျဖစ္၍ ျမန္မာသကၠရာဇ္ ၁၂၇ဝ ျပည့္၊ ဝါဆိုလဆန္း ၃ ရက္ (ခရစ္ ၁၉ဝ၈ ခု၊ ဇြန္လ ၃ဝ ရက္) အဂၤါေန႔ နံနက္ငါးနာရီတြင္ ခႏၶာပဥၥကသမုတၱိမရဏသေဘာကို ေ႐ြ႕ေလ်ာကာ ကြယ္လြန္အနိစၥ ေရာက္ရေလသည္။

ၾကြင္းက်န္ရစ္ေသာ ႐ုပ္အေလာင္းကို ေ႐ွးျမန္မာမင္းတို႔လက္ထက္ အဂၢမဟာေသနာပတိ ဝန္႐ွင္ေတာ္မင္းႀကီး သက္ေတာ္႐ွည္အမတ္တို႔ ကြယ္လြန္ရာ သၿဂႋဳဟ္သည့္ ေဆာင္႐ြက္ၿမဲဓေလ့ထံုးစံ အခမ္းအနားႏွင့္အညီ တပ္ၿမိဳ႕တြင္း အိႏၵိယ မဟာအတုလတာရာသဟာယ (C.S.I) စီအက္စ္အိုင္ဘြဲ႕တံဆိပ္တို႔ကို ခ်ီးျမွင့္ျခင္း ခံခဲ့ရေပသည္။

● မင္းႀကီး ျပဳစုခဲ့ေသာစာေပမ်ား
၁။ ၃ ၆ေစာင္တြဲ ဓမၼသတ္ႀကီး
၂။ သမီးေတာ္ဧခ်င္း ႏွင့္ ပုခက္တင္ဧခ်င္း
၃။ စိတၱဳပကၠိေလသစာတမ္း
၄။ တိႏၵဳကပ်ိဳ႕
၅။ ရတနာနဒီေမာ္ကြန္း
၆။ ကင္းဝန္မင္းႀကီး လန္ဒန္သြား ေန႔စဥ္မွတ္တမ္းႏွင့္ ျပင္သစ္သြား ေန႔စဥ္မွတ္တမ္း
၇။ နာနာနယသေခၤပကဗ်ာဗႏၶက်မ္း ေခၚ ကင္းဝန္မင္းႀကီး ကဗ်ာစု
၈။ အေမြမႈ ဓမၼသတ္ႀကီး
၉။ အၮသေခၤပဝဏၰနာဓမၼသတ္
၁ဝ။ ေမတၱာစာမ်ား
၁၁။ ဓေမၼာဇေမာ္ကြန္း
၁၂။ ပကိဏၰကဓမၼသတ္လကၤာ
၁၃။ ေနမိရကန္
၁၄။ ကဗ်ာ ႏွင့္ ဂီတသီခ်င္းမ်ား ျဖစ္ေလသည္။

● စာကိုး
၁။ ကင္းဝန္မင္းႀကီး၊ နာနာနယသေခၤပကဗ်ာဗႏၶ ေခၚ ကင္းဝန္မင္းႀကီးကဗ်ာစု၊ ဟံသာဝတီ၊ ၁၉၆၈။
၂။ ဗိုလ္မွဴးဘေသာင္း၊ စာဆိုေတာ္မ်ားအတၳဳပတၱိ၊ ရာျပည့္စာအုပ္တုိက္၊ ပဥၥမအႀကိမ္ ၂ဝဝ၂။
၃။သန္းဝင္းလိွဳင္၊အႏွစ္ခ်ဳပ္ျမန္မာ့သမိုင္းအဘိဓါန္(ပထမတဲြ)ရန္ကုန္၊ပညာေရႊေတာင္စာေပတိုက္၊၂ဝ၁ဝ

သန္းဝင္းလႈိင္