Doctor ေဒါက္တာ

ဆရာရွင့္ Doctorate and Doctor ကို ယခုအခါ ျမန္မာေတြက အတူတူ သေဘာထား သုံးလာၾကပါတယ္။ ေစ်းေရာင္းသူ ကအစ ဘုန္းဘုန္းေတြအဆုံး စီးပြားေရး ပညာေရး ဘာသာေရးဘြဲ႕ေတြ မွာ ေဒါက္တာဆိုတာေတြတပ္ေနၾကပါတယ္။ တကယ္ ေဆးကုတဲ့ ဘြဲ႕ရထားသူ MBBS ေတြနဲ႔ ထင္ေယာင္တင္မွားအျဖစ္ ေရာက္ရွိေနပါတယ္။ တကယ္ဘဲ Doctorate ကို ျမန္မာလို ေဒါက္တာလို႔ ေခၚရတာလား။ ပါရဂူလို႔ ေခၚရင္ ပိုမမွန္ဘူးလားရွင့္။

Doctor ေဒါက္တာဆိုတာ အဓိပၸါယ္ (၃) မ်ိဳးရွိပါသတဲ့။ Doctor ပါရဂူဘြဲ႔ရထားသူ၊ Physician သမားေတာ္နဲ႔ Surgeon ခြဲစိတ္ဆရာဝန္။ Doctor ကို နာမည္ေရွ႕မွာ Title ကင္ပြန္းတပ္ေခၚရတာဟာက လက္တင္စကားကေနလာျပီး၊ စာလံုးေပါင္းေရာ အဓိပၸါယ္ပါတူတယ္။ လက္တင္ၾကိယာ သင္ၾကားသည္၊ သင္ၾကားရန္ကေနလာတဲ့ နာမ္စာလံုး Docēre ဆိုတာ ျဖစ္တယ္။ ဥေရာပမွာ တကၠသိုလ္ေတြစေပၚကတည္းကေန ဂုဏ္ျပဳေခၚလာေနခဲ့တာပါ။ ဒိေနာက္ ကိုလိုနီနယ္ေတြဆီ ေရာက္တယ္။ အေမရိကန္နဲ႔ ျမန္မာႏိုင္ငံလည္းပါတယ္ေပါ့။ Doctorate-level degree ပါရဂူဘြဲ႔နဲ႔ အဆင့္တူတာ ရထားသူကို Dr. နဲ႔ Dr တပ္ေခၚတာဟာ စာသင္ေနတဲ့ ပညာရွင္ဆရာေတြေရာ သုေတသနျပဳေနသူ ပညာရွင္ေတြပါ အၾကံဳးဝင္ပါတယ္။

Physician ေဆးပညာရွင္ကို ျမန္မာလို သမားေတာ္လို႔ ေယဘုယ်ေခၚေနခဲ့တယ္။ ကြ်န္ေတာ္လို ေဆးပညာဘြဲ႔နဲ႔ေတာ့ သမားေတာ္လို႔ ေခၚေလ့မရွိၾကဘူး။ တိုင္းရင္းေဆးဆရာေတြေတာ့ သမားေတာ္လို႔ေခၚၾကတယ္။ သူမ်ားႏိုင္ငံေတြမွာေတာ့ ဆရာဝန္မွန္သမွ် Physician လို႔ အမ်ားဆိုင္နာမ္အေနနဲ႔ ေခၚပါတယ္။ ေဆးပညာကို အသံုးခ်သူပညာရွင္လို႔ အဓိပၸါယ္ ေဆာင္တယ္။ ေဆးပညာကို တိုးတက္ေစအာင္လုပ္မယ္၊ ထိန္းသိမ္းမယ္၊ လူ႔က်န္းမာေရးကို ေစာင့္ေရွာက္ေပးမယ္။ ဒီလို လုပ္တာေတြထဲမွာ ေလ့လာသင္ယူျခငါး၊ သင္ၾကားျခင္း၊ ေရာဂါရွာေဖြျခင္း၊ ကိုယ္က်န္းမာေရး၊ စိတ္က်န္းမာေရးကို ကုသေပးျခင္းေတြပါတယ္။

သူတို႔အထဲမွာ အထူးကုဆရာဝန္ေတြပါမယ္။ GP ဆရာဝန္ေတြဆိုတဲ့ လူနာတဦးခ်င္းျဖစ္ျဖစ္၊ မိသားစုေတြကိုျဖစ္ျဖစ္၊ အသိုင္းအဝန္းကိုျဖစ္ျဖစ္ က်န္းမာေရးအတြက္ တာဝန္ယူ ကုသေပးသူေတြလဲပါတယ္။ ဒီလိုဆရာဝန္တိုင္းဟာ ေဆးပညာကို အေျခခံကအစ ဥပမာ ခႏၶာေဗဒ၊ ဇီဝကမၼေဗဒ၊ ေရာဂါေဗဒ၊ ကုသနည္း ဆိုတဲ့ ေဆးသိပၸံပညာေတြကိုပါ အေသးစိတ္ သင္ယူတတ္ေျမာက္ထားရတယ္။ ဒါတင္မက ေဆးပညာရဲ႕အႏု-လက္မႈပညာကိုပါ နားလည္ၾကရပါတယ္။

Surgeon ဆိုတာက Surgery ခြဲစိတ္ေဆးပညာအထူးကုျဖစ္တယ္။ ခြဲစိတ္ပညာမွာလဲ အမ်ိဳးမ်ိဳးအက်ံဳးဝင္တယ္။ ခြဲစိတ္ အထူးကုတိုင္းဟာ Physician ေဆးပညာ၊ Dentist သြားဘက္ဆိုင္ရာေဆးပညာ၊ Podiatrist ေျခေထာက္ပိုင္း ေဆးပညာ၊ Veterinarian တိရစၧာန္ေဆးပညာ ဆရာဝန္ေတြျဖစ္ျပီးမွ ထပ္ျပီးအထူးျပဳသင္ယူထားရသူျဖစ္တယ္။

Doctor စကားလံုးကို တျခားေနရာေတြမွာလဲ သံုးပါေသးတယ္။ တခုခုကို ဆရာဝန္ေတြေဆးကုသလို ေျပာင္းသြားေအာင္ လုပ္ေပးတာကိုလဲ ၾကိယာအေနနဲ႔ သံုးေလ့ရွိတယ္။ ေကာင္းသြားေအာင္ေရာ ဆိုးသြားေအာင္လုပ္တာမွာပါ သံုးတယ္။

• She doctorred the soup with a dash of sherry. စြပ္ျပဳတ္ကို ပိုျပီး အရသာရွိေအာင္ ျပဳျပင္စီမံလိုက္တယ္။
• He doctors people. လူေတြကိုသြားျပီးဆရာလုပ္တယ္။
• He doctored the evidence. သက္ေသခံပစၥည္းကို လိုသလိုျပဳျပင္တယ္။

ေရွးအဂၤလိပ္မွာ Doctor ဆိုတာ Expert ၾကြမ္းက်င္သူ၊ Authority အခြင့္အာဏာရွိသူလို႔ အဓိပၸါယ္ရတယ္။ ဘမ္းစကား အေနနဲ႔ ေတာစခန္းထြက္ခ်ိန္နဲ႔၊ သေဘာၤေပၚမွာ ထမင္းခ်က္သူကိုလဲ ေဒါက္တာေခၚပါသတဲ့။ ေဆးပညာမဟုတ္တဲ့ နယ္ပယ္ေတြမွာလဲ ေဒါက္တာေခၚတယ္။ တျခားဘာသာရပ္တခုခုမွာ Doctor of Philosophy Ph.D. ဘြဲ႔ရရင္ ေဒါက္တာ ေခၚတယ္။ ခရစ္ယာန္ဘာသာမွာ Theology (Th.D.) ဘြဲ႔ရထားသူေတြကိုလဲ ေဒါက္တာလို႔ ေခၚတယ္။ Doctor of the Church လို႔လဲရွိပါတယ္။

ေဆးပညာဆိုရင္ အေမရိကားမွာ Doctor of medicine (M.D.) နဲ႔ Doctor of osteopathic medicine (D.O.) ဘြဲ႔ ရတာရင္ ေဒါက္တာေခၚႏိုင္တယ္။ Osteopathy ဆိုတာက တျခားနည္းေဆးပညာရပ္တခု ျဖစ္တယ္။ အေမရိကားမွာ DPM, MD, DMD, DDS, DPT, DC ဘြဲ႔ေတြရရင္ ေဒါက္တာေခၚျပီး၊ ယူေကမွာ MBBS ရရင္ ေခၚတယ္။ တိရစၧာန္ေဆးပညာဘြဲ႔ ရသူေတြကိုလဲ ေဒါက္တာေခၚတယ္။ ရိုးရာေဆးပညာၾကြမ္းက်င္သူကို ေခၚတာလဲရွိတယ္။ ဆရာဝန္တဦးဟာ ေဆးပညာရပ္နဲ႔ဆိုင္တာ၊ သိပၸံပညာရပ္ဆိုင္ရာ ဘာသာရပ္တခုခုကို Ph.D. ဘြဲ႔ေတြပါထပ္ရရင္ အထူးကုဆရာဝန္ဆိုတာထက္ ပညာရွင္လို႔ သတ္မွတ္တာက ပိုျပီးသင့္ေလွ်ာ္လာေတာ့တယ္။

အေမရိကားမွာ ခြဲစိတ္ဆရာဝန္ေတြကို တျခားအထူးကုေတြထက္ပိုျပီး ၾကာၾကာသင္ေပးတယ္။ ရိုးရိုးေကာလိပ္မွာ ၄ ႏွစ္၊ ေဆးေကာလိပ္မွာ ၄ ႏွစ္နဲ႔ ေဆးရံုမွာ ၃ ႏွစ္၊ စုစုေပါင္း ၁၁ ႏွစ္ၾကာသင္ရတယ္။ အထူးကုဆိုရင္ ေဆးရံုမွာတင္ ၈ ႏွစ္ထိ ေနရတယ္။ ဆရာဝန္ျဖစ္ခ်င္သူတိုင္း ေကာလိပ္မွာ ဇီဝဗေဒ၊ ဓါတုေဗဒ၊ ရူပေဗဒ၊ သခ်ၤာေတြအျပင္ အဂၤလိပ္စာပါ သင္ရမယ္။ ၄ ႏွစ္ကို Medical school နဲ႔ ၅ ႏွစ္ အနည္းဆံုး Residency လုိ႔လဲရွိတယ္။ ၉ ႏွစ္ၾကာတယ္။ ျမန္မာျပည္မွာ ၆ ႏွစ္နဲ႔ အျပီးအစီးလုပ္လိုက္တာဟာ စဥ္းစားစရာျဖစ္မေနပါလား။

ဆရာဝန္ေတြဟာ သူမ်ားေတြထက္ အလုပ္ခ်ိန္ပိုတာမ်ားတယ္။ ၂ဝဝ၈ စစ္တမ္းတခုအရ ဆရာဝန္ ၁ဝ ေယာက္မွာ ၃ ေယာက္ဟာ တပတ္မွာ နာရီ ၆ဝ လုပ္ခဲ့ရတယ္။ ထံုးစံက နာရီ ၄ဝ သာျဖစ္တယ္။ ရံုးလို၊ ဓါတ္ခြဲခန္းလိုမွာ လုပ္ရသူေတြက အခ်ိန္သတ္သတ္မွတ္မွတ္ရွိႏိုင္ေပမဲ့ တျခားဆရာဝန္ေတြက အေရးေပၚေခၚရင္ ထေျပးၾကရတယ္။ အေမရိကားမွာ ဆရာဝန္ေတြ ဝင္ေငြေကာင္းတယ္လို႔ ဆိုႏိုင္တယ္။ ၂ဝဝ၈ စစ္တမ္းမွာဘဲ ရိုးရိုးဆရာဝန္ေတြက တႏွစ္မွာ ေဒၚလာ ၁၈၆,ဝ၄၄ ရၾကျပီး၊ အထူးကုဆရာဝန္ေတြက ၃၃၉,၇၃၈ ေဒၚလာရၾကတယ္။

ဆရာဝန္ေဒါက္တာ အဓိပၸါယ္ဖြင့္ဆိုမႈဟာ ေနရာေဒသအလိုက္ အရည္အခ်င္း၊ ဘြဲ႔အမည္၊ စတာေတြ ကြဲျပားပါတယ္။ ဝင္ေငြလဲ မတူပါ။ ဒါေပမဲ့ အားလံုးမွာ တူညီခ်က္တခုရွိတယ္။ ေဆးပညာပဋိညာဥ္ဆိုတဲ့ ေစာင့္ထိန္း လိုက္နာအပ္တဲ့ စိတ္ေနစိတ္ထား၊ အေျပာအဆို၊ အျပဳအမူ ကံသံုးပါးအတြက္ ျပ႒ာန္းခ်က္ေတြ ျဖစ္တယ္။ ျမန္မာျပည္က ဆရာဝန္တိုင္း ဟစ္ပိုကေရးတီးပဋိညာဥ္ကို လိုက္နာၾကရတာဟာ တသက္တာအတြက္ျဖစ္ပါတယ္။

ကြ်န္ေတာ့္ ေဆးခန္းဆိုင္းဘုတ္နဲ႔ စာေရးရင္ေတာ့ နာမည္ေရွ႕မွာ ေဒါက္တာလို႔ ေရးတယ္။ ဘာလို႔လဲဆိုေတာ့ ၁၉၉ဝ ေရြးေကာက္ပြဲရလဒ္ကို အစိုးရေဂဇက္မွာ ဒီအတိုင္းပါတယ္။ ၂ဝ၁၄ ခု ၾသဂုတ္လမွာ Black list ေခၚ အမည္မည္းစာရင္း ကေန ပယ္ဖ်က္ေတာ့လည္း သမတ ဝဘ္ဆိုက္မွာ ေဒါက္တာတင့္ေဆြလို႔ ပါတယ္။ ေရြးေကာက္ပြဲက ရတာဆိုလို႔ အဲတာသာရွိလို႔ပါ။

ေမးခြန္းအတိုင္းပဲ ျမန္မာျပည္မွာ ေဒါက္တာေတြက ေနရာတကာ။ အိႏိၵယမွာ ႏိုင္ငံေရးအတြက္ေနရစဥ္က ေဒါက္တာ ေၾကးဝါဆိုင္းဘုတ္နဲ႔ အိႏၵိယအမတ္တဦးဆီသြားျပီး ျမန္မာ့ဒီမိုကေရစီေရးကို ေထာက္ခံေပးဖို႔ သြားေျပာၾကတယ္။ သူက ဆရာဝန္မဟုတ္။ ပါရဂူဘြဲ႔ရထားသူ။ ကြ်န္ေတာ္တို႔က ဘားမားကပါလို႔ မိတ္ဆက္ေတာ့ ေဒါက္တာဘြဲရအမတ္က ဘားမားဆိုတာ ဘီဟာျပည္နယ္နားရွိတာလားတဲ့။ ဘီဟာဆိုတာ ဘုရားပြင့္ေတာ္မူရာေဒသ။

ေဒါက္တာတင့္ေဆြ
၁၇-၈-၂ဝ၁၈