Zinc သြပ္ဓါတ္

၁။ ဆရာ႐ွင့္ မိန္းကေလးပါ အပၽိဳပါ အသက္ ၃၄ပါ ဖ်ားတာေဆးခန္းျပေတာ့ zinc ဓာတ္နည္းၿပီး လႇ်ာမွာ အျဖဴကြက္ ျဖစ္ေနတယ္ ေျပာပါတယ္ဆရာ အဲ့ဒါဘာေၾကာင့္ဘာလဲနားလည္ေအာင္႐ွင္းျပေပးေစလိုပါတယ္႐ွင့္ အဖ်ားက ၁၀၃,၁၀၂ ပါ ဘယ္ဘက္တျခမ္းပါး႐ိုးေမး႐ိုးေတြနာၿပီး ႏွာကတဘက္ပဲစီးပါတယ္ဆရာ

ဖ်ားေစတဲ့အေၾကာင္းရင္းေတြက မ်ားတယ္။ အမ်ားဆံုးျဖစ္တတ္တာက ဗိုင္းရပ္စ္တမ်ိဳးမ်ိဳးေၾကာင့္။ ေနာက္ ဗက္တီးရီးယားေတြေၾကာင့္။ ႏွာေစးအေအးမိတာက ဗိုင္းရပ္စ္ေၾကာင့္။ လည္ပင္နာ အာသီးေရာင္က ဗက္တီးရီးယားေၾကာင့္ မ်ားတယ္။ ဗက္တီးရီးယားေၾကာင့္ဆိုရင္ ပဋိဇီဝ ေခၚ ပိုးေသေဆးလိုမယ္။ ဖ်ားတာနာတာတိုင္း ပါရာစီတေမာ၊ အိုင္ဘူပရိုဖင္ ေဆးတမ်ိဳးမ်ိဳးလိုတယ္။ လွ်ာျဖဴတာ မ်ားေသာအားျဖင့္ ဖန္းဂတ္စ္ ေခၚ မိႈပိုးေၾကာင့္ျဖစ္တယ္။ စမ္းသပ္စစ္ေဆးေပးတဲ့ဆရာဝန္က သူ႔လူနာအေၾကာင္း ပိုသိတယ္။ ကြ်န္ေတာ္က ေဆးပညာစာသာေရးပါတယ္။

၂။ ဆရာခင္ဗ်ာ အထင္ပါပံုဟာ Tiens company မွ Zinc ဓာတ္စာပံုျဖစ္ပါတယ္။ က်ေတာ္သိသေလာက္ zinc သတၱဳဓာတ္ ျဖစ္တာေၾကာင့္ 40mg ထက္ပိုမိုမသံုးစြဲသင့္ေၾကာင့္ ေဆာင္းပါးတခုမွာဖတ္ထားမိပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ယၡဳ Zinc ဓာတ္စာဟာ Organic ကေနရတာျဖစ္လို႔ ေဘးဥပဒ္ မ႐ွိဘူးလို႔ သူတို႔ company က တာဝန္႐ွိသူကေျပာေရာင္းေနပါတယ္။ FDA လဲ ရထားၿပီးသားလို႔ေျပာျပန္ပါတယ္။ Organic Zinc ဆိုတာဘယ္လိုမ်ိဳးပါလဲခင္ဗ်ာ။ Zinc ရဲ႕ ေဘးထြက္ဆိုးက်ိဳးက ပ်ိဳ႕မယ္၊ အန္မယ္၊ ဝမ္းပ်က္မယ္။ ယၡဳ Zinc က ႀကိဳက္သေလာက္စားသံုးႏိုင္တယ္လို႔ေျပာပါတယ္။ Organic Zinc မွာ တကယ္ limit မ႐ွိသံုးစြဲႏိုင္ပါသလား။

ေအာဂဲနစ္ဆိုတာ ဘာလဲ။ Organic Food (ေအာ္ဂဲနစ္) http://doctortintswe.blogspot.com/2015/10/organic-food.html အဲဒီစာမွာ ေရးထားပါတယ္။

၃။ ကၽြန္မက အသက္ ၃၃ ႏွစ္ႏွင့္ အမ်ိဳးသားက အသက္ ၄၂ႏွစ္ပါ။ အိမ္ေထာင္သက္ ၃ႏွစ္ရွိပါၿပီး တားေဆးမ်ား လံုးဝမသံုးစြဲခဲ့ပါရွင့္။ OG ကိုျပေသာအခါ Ultrasound & TVS စစ္ခုိင္းပါတယ္ရွင့္။ OG ၏ညႊန္ၾကားခ်က္အရ ကၽြန္မကေတာ့ femol ႏွင့္ Vitamin E-400IU ကို တေန႔တလံုးစီျဖင့္ ၂ ႏွစ္ေက်္ခန္႔ ေသာက္ခဲ့ပါတယ္ရွင့္။ ကေလးယူေနတာ ခုထိမရဘူးျဖစ္ေနပါတယ္ရွင့္။ တခ်ိဳ႕ကေတာ့ အမ်ိဳးသားကို Zinc ပါဝင္ႏႈန္းမ်ားေသာေဆးကို ေသာက္ရန္ ေျပာပါတယ္ရွင့္။ မည္သို႔ပင္ဆိုပါေစ ကၽြန္မကေတာ့ ဆရာ့လိုတက္သိနားလည္ေသာ ပညာရွင္၏ အၾကံျပဳခ်က္ကို သိလိုပါတယ္ရွင့္။ ဆရာရွင့္ ကေလးရႏိုင္ေစရန္ မည္သို႔ေနထိုင္စားေသာက္ရမည္၊ မည္သည့္ ေဆးဝါးမ်ားကို ျဖည့္စြက္မွီဝဲရမည္ကို အေကာင္းဆံုး အၾကံဥာဏ္မ်ား မၽွေဝေပးေစလိုပါတယ္ရွင့္။ Zinc ၏ သိမွတ္ဖြယ္ အျဖာျဖာလည္းကို မၽွေဝေပးေစလိုတယ္ရွင့္။

၄။ ဆရာရွင့္ ကြ်န္မသမီး အသက္ ၁ ႏွစ္တုန္းက ဝမ္းစသြားပါတယ္။ တပတ္ေလာက္ေနေတာ့ ေပ်ာက္သြားပါတယ္။ တပတ္ခန္႔ၾကာ ျပန္ျဖစ္ပါတယ္။ ကေလးဆရာဝန္က zinc အားနည္းလို႔ ျပန္ျဖစ္တယ္ေျပာၿပီး becozinc အားေဆးတိုက္ဖို႔ ၫႊန္ပါတယ္ဆရာ။ ကြ်န္မသိခ်င္တာက zinc ေဆးေသာက္ခ်င္ရဲ႕ အက်ိဳး အျပစ္ေလးေတြပါဆရာ။

၅။ ဆရာခင္ဗ်ာ tiens ကုမၸဏီကထုတ္တဲ့ zinc ကို ကေလးေကြၽးလို႔ရတယ္ေျပာေနလို႔ သူ႔အဖြားက ႏို႔ဗူးထဲ ထည့္ေဖ်ာ္ေကြၽးတယ္။ ေနာက္ pollen လည္းတိုက္တယ္ တစ္ရက္ ၂ လံုး ကြၽန္ေတာ္က မတိုက္ခ်င္ဘူး၊ သူ႔အဖြားက တိုက္ေနတယ္။ ႐ွင္းျပေပးပါဦးခင္ဗ်ာ။

၆။ ကၽြန္ေတာ္က ရန္ကုန္ကပါ။ ကၽြန္ေတာ့္ကို ဆရာဝန္တေယာက္က ဇင့္ပါတဲ့အားေဆး ေသာက္ဖို႔ ညႊန္းခဲ့ပါတယ္။ အဲ႔ဒီ ဇင့္ဓါတ္ဆိုတာ ဘာလဲဆိုတာသိပါရေစ။ ဇင့္ေဆးၿပားေရာ သီးသန္႔ေသာက္လို႔ရပါသလား။

ျမန္မာျပည္လို မခ်မ္းသာတဲ့တိုင္းျပည္ေတြမွာ ဝမ္းပ်က္ဝမ္းေလွ်ာျဖစ္တာ အလြန္မ်ားတယ္။ ႏွစ္စဥ္ ကမာၻမွာ အသက္ ၅ ႏွစ္ေအာက္ကေလးေပါင္း ၁ သန္းေက်ာ္ ဝမ္းပ်က္ေရာဂါခံစားေနၾကရတယ္။ အမ်ားစုက ေသရတယ္။ ေသဆံုးမႈေပါင္းရဲ႕ ၁၃% ရွိတယ္။ ORS ဓါတ္ဆားရည္သံုးပါ။ ဆံုးရွံဳးသြားတဲ့ဓါတ္ဆားနဲ႔ေရကိုျပန္ျဖည့္ေပးတယ္။ ကေလး အသက္ ၆ လေအာက္ Zinc supplementation 10 mg per day နဲ႔ ၆ လအထက္ 20 milligrams per day သြပ္ဓါတ္ကို ၁ဝ-၁၄ ရက္တိုက္ပါ။ ဝမ္းေလွ်ာတဲ့ဒဏ္သက္သာမယ္။ ထပ္ျဖစ္တာကိုလည္း ေနာက္ထပ္ ၂-၃ လ နည္းေစမယ္။ zinc sulphate, zinc acetate or zinc gluconate ေတြကိုသံုးတယ္။

လူေတြအတြက္ အားေဆးဆိုရင္ အမ်ားအားျဖင့္ (ဗီတာမင္) ေတြလို႔ သိၾကတယ္။ ဒါအျပင္ ဓါတ္ဆားေတြလဲ လိုပါတယ္။ ဥပမာ ေသြးအားေကာင္းဘို႔ သံဓါတ္ကို အေတာ္မ်ားမ်ားသိၾကတယ္။ လည္ပင္းၾကီးေရာဂါ မျဖစ္ေစတဲ့ (အိုင္အိုဒင္း) ကိုလဲ တခ်ိဳ႕သိၾကတယ္။ အလားတူ မပါမျဖစ္လိုအပ္တဲ့ဓါတ္ဆားမ်ိဳးစံုထဲမွာ (သြပ္ဓါတ္) လဲပါတယ္။ သံဓါတ္ေဆး မ်ားသူေတြမွာ သြပ္ဓါတ္နည္းေစတတ္တယ္။ သြပ္ဓါတ္မ်ားျပန္ရင္လဲ ေၾကးနီဓါတ္နည္းေစျပန္တယ္။

လူရဲ႕ဇီဝျဖစ္စဥ္မွာ လိုအပ္တဲ့ (အင္ဇိုင္း) ေပါင္း ၁ဝဝ ေလာက္မွာ သူပါတယ္။ ေရာဂါျပီးစနစ္၊ (ပရိုတင္း) တည္ေဆာက္မႈ၊ အနာက်က္ေစမႈ၊ DNA မ်ိဳးဇီဇတည္ေဆာက္မႈနဲ႔ (ဆဲလ္) ေတြ ပြါးမ်ားမႈေတြမွာ သြပ္ဓါတ္ပါရတယ္။ အနံ႔နဲ႔ အရသာ အာရံုခံရာမွာလဲ သူ႔အခန္းပါတယ္။

ကုိယ္ဝန္ေဆာင္ခ်ိန္၊ ကေလးငယ္ဘဝ၊ လူငယ္ဘဝေတြမွာ ပိုလိုတယ္။ အသက္ ၆ လေအာက္ ကေလးတေယာက္မွာ တေန႔ကို 2 mg လိုျပီး၊ ၁၄ ႏွစ္သားေရာက္ရင္ 11 mg လိုတယ္။ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္နဲ႔ ႏို႔တိုက္ခ်ိန္ေတြမွာ 13-14 mg လိုတယ္။ ေယာက္်ားေတြမွာ Zinc သြပ္ဓါတ္နည္းရင္ သုက္ပိုးအေရအတြက္နည္းတယ္။

သြပ္ဓါတ္နည္းေနသူေတြမွာ ၾကီးထြားမႈေႏွးတယ္၊ အစားပ်က္တယ္၊ ေရာဂါျပီးစနစ္ကို ထိခိုက္တယ္။ ဆိုးသူေတြမွာ ဆံပင္ၾကြတ္တယ္။ ဝမ္းေလ်ာတယ္၊ လိင္ပိုင္းဆိုင္ရာ ဖြံ႔ျဖိဳးမႈေနာက္က်တယ္၊ ပန္းေသတာျဖစ္တတ္တယ္။ ပိန္တယ္၊ အနာက်က္တာေႏွးတယ္၊ အရသာပ်က္တယ္၊ စိတ္ထိုင္းမိႈင္းတာေတြလဲ ျဖစ္တတ္တယ္။

သတ္သတ္လြတ္စားသူေတြမွာ သြပ္ဓါတ္ ၅ဝ% နည္းေနတတ္တယ္။ အရက္စြဲေသာက္သူေတြမွာလဲ ၃ဝ-၅ဝ% နည္းေနတယ္။

သြပ္ဓါတ္ဟာ ပင္လယ္စာ ကမာမုတ္မွာ (76.7 mg) အမ်ားဆံုးပါတယ္။ အမဲ-ဆိတ္-ဝက္-သိုးသား၊ (8.9 mg)၊ ဝက္သား (4.2 mg)၊ ၾကက္သား (2.7 mg)၊ ပဲေတြမွာ (1.3 mg)၊ အမ်ားဆံုးပါတယ္။ ျပဳျပင္မထားတဲ့ ဂ်ံဳ-ဆန္-ေျပာင္း အေစ့အဆံ၊ ႏို႔နဲ႔ႏို႔ထြက္စာ၊ ဆီရီရယ္ေခၚမနက္စာ၊ အသား၊ ငါး၊ ပဲ၊ ဥ၊ သီဟိုဠ္သရက္ေစ့၊ ဗာဒံေစ့၊ အေစ့အဆံေတြမွာလဲ ပါတယ္။

အေအးမိလို႔ ေသာက္ရ-ငံုရတဲ့ေဆး၊ ႏွာခါင္းထဲထည့္ရတဲ့ေဆးေတြထဲမွာပါေနတယ္။ ဒါေပမယ့္ ဇင့္ပါတဲ့ ႏွာေခါင္းထဲ ျဖန္းတဲ့ေဆးကို ၾကာရွည္သံုးရင္ အနံ႔မရျဖစ္သြားတတ္တယ္။

Quinolone antibiotics (Cipro) နဲ႔ Tetracycline (Achromycin) ေဆးေတြနဲ႔ တခ်ိန္ထဲတြဲေပးတာ မေကာင္းဘူး။ အဆစ္နာအတြက္ေပးတဲ့ Penicillamine ေဆးလဲအဲလိုဘဲ။ Chlorthalidone and Hydrochlorothiazide ေဆးေတြက သြပ္ဓါတ္ကို မ်ားမ်ားစြန္႔ထုတ္ေစတယ္။

သြပ္ဓါတ္ပါေဆးနာမည္ေတြ
• Zinc Tablets
• Ferrous Fumarate 152+Folic acid 750mcg+Zinc sulphate
• Activecal-Forte Tablets = Calcitrol 0.25 mcg. + Calcium 500 mg. + Zinc 7.5 mg. + Magnesium 100 mg
• Haematinic with Zinc Tablets
• B complex with zinc capsules
• Multivitamin, minerals fortified with Methylcobalamin, Vitamin C and Zinc Tablets
• Boneshell Forte = Calcium 210mg + Calcitrol 0.25mcg + Calcium Citrate 1000mg + Zinc Sulpha 7.5mg
• Calcitrol 0.25 mcg + Calcium Citrate 250 + Zinc 7.5
• HG-CAL drugs = Calcium Citrate, Magnesium Hydroxide, Zinc Sulphate, Vitamin D3
• Zinc Sulfide, Zinc Sulphide
• Zinc Sulphate 20mg
• Carbonyl 100 mg + Folic Acid 1.5 mg + Vitamin B 12 15 mcg + Vit. C 75 MG + Zinc Sulphate 61.8 mg

သြပ္ဓါတ္ တေန႔တာ လုိအပ္ခ်က္
• အသက္ 0-6 လ = 2 mg ထက္မနည္း၊ 4 mg ထက္မမ်ားသင့္၊
• အသက္ 7 လ - 3 ႏွစ္ = 3 mg ထက္မနည္း၊ 5 mg ထက္မမ်ားသင့္၊
• အသက္ 4-8 ႏွစ္= 5 mg ထက္မနည္း၊ 12 mg ထက္မမ်ားသင့္၊
• အသက္ 9-13 ႏွစ္ = 8 mg ထက္မနည္း၊ 23 mg ထက္မမ်ားသင့္၊
• အသက္ 14-18 ႏွစ္ = 11 mg ထက္မနည္း၊ 34 mg ထက္မမ်ားသင့္၊
• အသက္ 18 ႏွစ္အထက္ = 11 mg ထက္မနည္း၊ 40 mg ထက္မမ်ားသင့္၊
• ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ခ်ိန္ = 12 mg ထက္မနည္း၊ 34 mg ထက္မမ်ားသင့္၊

သြပ္ဓါတ္ေဆးကို ဘယ္တိုင္းျပည္ကေနထုတ္တာျဖစ္ျဖစ္ ေဘးထြက္သက္ေရာက္မႈေတြရွိတယ္။ တခ်ိဳ႕မွာ ပ်ိဳ႕-အန္၊ ဝမ္းပ်က္၊ သတၲဳနံ႔ရ၊ အစားပ်က္၊ ေခါင္းကိုက္၊ အစာအိမ္နဲ႔ ေက်ာက္ကပ္ထိခိုက္ႏိုင္တယ္။ တေန႔မွာ 40 mg daily ထက္ပိုရင္ မေကာင္းပါ။ ေရရွည္ေသာက္ရင္ ေကာပါးဓါတ္ ေခၚ ေၾကနီဓါတ္နည္းေစမယ္။ HDL cholesterol ေခၚ ေကာင္းတဲ့ ကိုလက္စေထာ နည္းေစမယ္။ ေဆာရီး။

FDA ခြင့္ျပဳခ်က္အေၾကာင္း ခဏခဏ (ခဏခဏ) ေရးပါတယ္။ ယူအက္စ္ေအပါအဝင္ ႏိုင္ငံတိုင္းမွာ ျဖည့္စြက္စာ၊ အားေဆး၊ ဗီတာမင္နဲ႔ ဓါတ္ဆားလို႔ ေခါင္းစဥ္တပ္ေလွ်ာက္တာမွန္သမွ်ကို ခြင့္ျပဳပါတယ္။

Dr. တင့္ေဆြ
၁၁-၁ဝ-၂ဝ၁၆
၂၃-၁-၂ဝ၁၈
၂၉-၈-၂ဝ၁၈