Chemotherapy and fertility in women ကင္ဆာေဆးနဲ႔ ကိုယ္ဝန္

ဆရာ တခုေလာက္ ေမးပါရေစ႐ွင့္။ ကင္ဆာေ၀ဒနာသည္တဥိီးက ကီမိုေဆးသြင္းျပီး ၁ ႏွစ္အတြင္း ကေလးမယူရဘူးလို႔ ဆရာ၀န္ေတြက ေျပာထားပါတယ္။ မေတာ္တဆ ကေလးရခဲ့လွ်င္ ဘယ္လိုလုပ္သင့္ပါသလဲ႐ွင့္။

ေမးခြန္းကို ကြန္မင့္မွာေမးလို႔ အသက္ မသိ။ ေရာဂါမသိ။ ေဆးမသိ။ တျခားဘာမွ မသိပါ။ ေမးခြန္းထဲက တစ္ခုေလာက္၊ တစ္ဥိီးက၊ မေတာ္တစ္ဆေတြကို ျပင္လိုက္ပါတယ္။ ေဆာရီး။ ကိုယ့္ေနရာမွာေတာ့ ကိုယ္ၾကိဳက္တဲ့သတ္ပံုေရးေပါ့။

Chemotherapy ခီမိုသာရာပီ ေခၚ ကင္ဆာေဆးေပးထားတဲ့အမ်ိဳးသမီးေတြ ကိုယ္ဝန္နဲ႔ ကေလးရဘို႔အတြက္ အထူးသတိထားရပါမယ္။ ေဆာရီး။ ကင္ဆာေဆးအေတာ္မ်ားမ်ာကေန မ်ိဳးဥကိုပ်က္စီးေစတယ္။ သားသမီးရဘို႔ ခက္ေတာ့မယ္။ ဘယ္ေလာက္အထိ သက္ေရာက္သလဲဆိုတာ လူနာရဲ႕အသက္၊ ေဆးအမ်ိဳးအစားနဲ႔ ေဆးဘယ္ေလာက္ပမာဏ ေပးသလဲအေပၚမွာ မူတည္တယ္။ ဒါ့ျပင္ ကေလးထပ္ရမယ္ မရဘူးေျပာဘို႔လည္းခက္ခဲတယ္။ 

အဲလို အမ်ားဆံုးျဖစ္ေစႏိုင္တဲ့ေဆးေတြကေတာ့ Busulfan ေဆး၊ Carboplatin ေဆး၊ Carmustine (BCNU) ေဆး၊ Chlorambucil ေဆး၊ Cisplatin ေဆး၊ Cyclophosphamide (Cytoxan ®) ေဆး၊ Dacarbazine ေဆး၊ Doxorubicin (Adriamycin®) ေဆး၊ Ifosfamide ေဆး၊ Lomustine (CCNU) ေဆး၊ Mechlorethamine ေဆး၊ Melphalan ေဆး၊ Procarbazine ေဆးနဲ႔ Temozolomide ေဆးေတြျဖစ္တယ္။

ျဖစ္ဘို႔နည္းတဲ့ေဆးေတြကေတာ့ 5-fluorouracil (5-FU) ေဆး၊ Bleomycin ေဆး၊ Cytarabine ေဆး၊ Dactinomycin ေဆး၊ Daunorubicin ေဆး၊ Fludarabine ေဆး၊ Gemcitabine ေဆး၊ Idarubicin ေဆး၊ Methotrexate ေဆး၊ Vinblastine ေဆးနဲ႔ Vincristine ေဆးေတြျဖစ္တယ္။

အသက္ ၃၅ ႏွစ္ေအာက္အရြယ္မွာ ကင္ဆာေဆးေပးရရင္ ေနာက္ကိုယ္ဝန္ရဘို႔ အခြင့္အလမ္းမ်ားပါေသးတယ္။ တခ်ိဳ႕မွာ ရာသီဆင္းတာရပ္သြားျပီးေနာက္ ကင္ဆာေဆးျပီးဆံုးတဲ့အခါ ျပန္လာၾကတယ္။

အပ်ိဳမျဖစ္ခင္ ကင္ဆာေဆးေပးရရင္လည္း ေဆးကုန္ျပီးေနာက္မွာ ရာသီစလာႏိုင္တယ္။ ေသြးဆံုးတာ ေစာႏိုင္တယ္။ ရာသီလာတိုင္းေတာ့ ကေလးရမယ္လို႔မေျပာႏိုင္ပါ။ ကင္ဆာေဆးကေန မ်ိဳးဥကိုပ်က္စီးေစႏိုင္တယ္။ ေဆာရီး။

ကင္ဆာေဆးေပးေနစဥ္မ်ာ ကိုယ္ဝန္မယူတာအေကာင္းဆံုးျဖစ္တယ္။ သေႏၶသားကို ေမြးရာပါခ်ိဳ႕ယြင္းခ်က္ေတြ ျဖစ္ေစႏိုင္တယ္။ ထိေရာက္တဲ့ တားေဆးသံုးေနသင့္တယ္။ ကင္ဆာေဆးကုန္သြားျပီးလည္း ခ်က္ခ်င္း ကိုယ္ဝန္မရေစတာ ေကာင္းတယ္။ အနည္းဆံုး (၆) လ။ ရလာရင္ ကိုယ္ဝန္လည္းပ်က္က်ႏိုင္တယ္။

ေဒါက္တာတင့္ေဆြ