Fournier gangrene ေဖါင္းနီးယား ဂင္ဂရင္း

ဆရာခင္ဗ်ား Fournier's gangrene ေရာဂါက ဘယ္လိုေၾကာင့္ လိင္အဂၤါေနရာမွာၿဖစ္ရတာပါလဲခင္ဗ်ာ။

(ေဖါင္းနီးယား ဂင္ဂရင္း) ကို ေရာဂါေဗဒလို က်ား-မ အျပင္ပိုင္း လိင္အဂၤါေတြမွာ အရြတ္လႊာေသြးမရလို႔ တစ္ရွဴးေတြ ပ်က္စီးျပီး ေသသြားတာမ်ိဳးျဖစ္တယ္။ ဆီးခ်ိဳလိုခုခံအားနည္းေနသူေတြမ်ာ ပိုျဖစ္တတ္တယ္။ ထိခိုက္မိရာကေနလည္း ျဖစ္တယ္။ ပိုးဝင္လာလို႔ပိုဆိုးလာတယ္။ အေပၚယံမွာ ပိုးဝင္ရာကေန ပန္းတံနဲ႔ ကပ္ပယ္အိပ္ဆီျပန္႔လာႏိုင္တယ္။ ဝမ္းဗိုက္ ေရွ႕ပိုင္းဆီလည္းေရာက္သလို အဲလိုျဖစ္စဥ္ေျပာင္းျပန္လည္း ျဖစ္ႏိုင္တယ္။ က်ားအေစ့ထိေရာက္တာက ရွားတယ္။ ပိုးျပင္းတာနဲ႔ ခုခံအားနည္းတာေတြကေန ဆိုးတာ သိပ္မဆိုးတာကိုျဖစ္ေစတယ္။

၇၅-၉၅% မွာ အေၾကာင္းရွာလို႔သိတယ္။ စအိုနဲ႔အစာေဟာင္းအိမ္လမ္း၊ ဆီး-လိင္လမ္းနဲ႔ အေရျပားလမ္းေတြကေန ဝင္တယ္။

မေတာ္ဆနည္းလမ္းေတြမ်ားတယ္။
ေယာက္်ားေတြမွာ ခြဲစိတ္ျခင္း၊ ထိခိုက္မိျခင္း၊ လိင္အဂၤါကိုကြင္းတပ္ျခင္း၊ လိင္တံထဲကိုကိန္းေဆးထိုးျခင္း၊ ဆီးပုိက္ထည့္ျခင္း၊ လိင္အဂၤါအတုတပ္ျခင္း၊ ေဆးထိုးျခင္း၊ စတီရြိဳက္ေဆး စအိုကေနသြင္းျခင္း၊ စအိုထဲ အျခားပစၥည္း ဝင္ျခင္းေတြကေန ျဖစ္ေစႏိုင္တယ္။

မိန္းမေတြမွာ ကိုယ္ဝန္ပ်က္ရာပိုးဝင္ျခင္း၊ မိန္းမကိုယ္၊ ဘာသိုလင္ဂလင္းျပည္တည္ျခင္း၊ သားအိမ္ထုတ္ျခင္း၊ ေမြးလမ္း ခ်ဲ႕ျခင္းေတြကေနျဖစ္ေစႏိုင္တယ္။

ကေလးေတြမွာ ပန္းအဖ်ားျဖတ္ျခင္း၊ ဟာနီယာျဖစ္ရာကေနအူပိတ္ျခင္း၊ ခ်က္ေရာင္ျခင္း၊ အင္းဆက္ကိုက္ျခင္း၊ ထိခိုက္မိျခင္း၊ ဆီးလမ္းကိရိယာထည့္ျခင္း၊ တင္ပါးေနရာျပည္တည္နာ၊ အေထြေထြေရာဂါပိုးဝင္ျခင္းေတြကေနျဖစ္ေစတယ္။

Streptococcal species ဆထြက္ပ္ပိုး၊ Staphylococcal species စတက္ဖ္ပိုး၊ Enterobacteriaceae အင္တရိုပိုး၊ Anaerobic organisms ေလမၾကိဳက္ပိုးနဲ႔ Fungi မိႈပိုးေတြဝင္ႏိုင္တယ္။ Escherichia coli, Bacteroides, Proteus, Enterococcus, Pseudomonas, Klebsiella နဲ႔ Clostridium ပိုးေတြကေနျဖစ္ေစတယ္။

အခံေရာဂါမ်ား
• ဆီးခ်ိဳ (၆ဝ%)၊
• အလြန္ဝျခင္း၊
• အရက္စြဲျခင္း၊
• အသည္းေျခာက္ျခင္း၊
• အသက္ၾကီးလြန္း ငယ္လြန္းျခင္း၊
• ေသြားေၾကာေရာဂါ တင္ပါးပိုင္းမွာရွိျခင္း၊
• ကင္ဆာ (လူကီးမီးယား)
• SLE
• ခရုမ္းေရာဂါ၊
• HIV infection
• အာဟာရခ်ိဳ႕တဲ့ျခင္း၊

ပိုးေသေဆးမ်ား
• ပိုးအမ်ားၾကီးကိုႏိုင္မယ့္ေဆးေရြးေပးရတယ္။ Ciprofloxacin နဲ႔ Clindamycin ေတြသံုးတယ္။
• တျခားသံုးႏိုင္တဲ့ေဆးေတြကေတာ့ ampicillin/sulbactam, ticarcillin/clavulanate, or piperacillin/tazobactam + aminoglycoside and metronidazole or clindamycin ေတြျဖစ္ၾကတယ္။
• Vancomycin ကို (MRSA) အတြက္သံုးတယ္။
• intravenous immunoglobulin (IVIG) ကိုလည္းေပးရတတ္တယ္။
• fungi မိႈအတြက္ဆိုရင္ amphotericin B or caspofungin ေတြေပးမယ္။

Surgical Diagnosis and Debridement ခြဲစိတ္နည္းနဲ႔ ပ်က္စီးေသေနတာေတြကို ရွင္းထုတ္ေပးရတယ္။ Reconstruction အစားထိုးလုပ္ေပးရာတေတြရွိႏိုင္တယ္။ Hyperbaric Oxygen Therapy ေအာက္စီဂ်င္ကုသနည္းလည္းလိုတတ္တယ္။

အျဖစ္မမ်ားပါ။ ၁၉၉၆ တံုးက တကမာၻလံုးမွာ စုစုေပါင္း လူနာ ၆ဝဝ ရွိခဲ့တယ္။ ေယာက္်ား ၁ဝ ေယာက္မွာ မိန္းမ ၁ ေယာက္ျဖစ္တယ္။ ေဂးေတြမွာပိုျဖစ္တယ္။ ေဆးယဥ္ပိုးေတြရွိေနတယ္။ အသက္ ၃ဝ-၆ဝ မွာမ်ားတယ္။ ၇၅% အထိ ေသဆံုးႏိုင္တယ္။ ဆီးခ်ိဳနဲ႔ HIV ရွိသူေတြက ေသဆံုးမႈမ်ားတဲ့စာရင္းထဲမွာ မပါတာ အံ့ၾသစရာေကာင္းတယ္။

ေဒါက္တာတင့္ေဆြ
၂၈-၆-၂ဝ၁၅