Surgery for chronic low back pain နာတာရွည္ခါးနာျခင္းနဲ႔ ခြဲစိတ္ျခင္း
Wai Tun ခြဲစိပ္မူက ေအာင္ျမင္မူလြယ္လားေဒါက္တာ။ ခြဲစိပ္မူေၾကာင့္ တစံုတရာ ပိုျပီးထိခိုက္ႏို္င္ပါသလား။
Lumbar spondylosis ကို Spinal arthritis နဲ႔ Spinal osteoarthritis လို႔လည္းေခၚတယ္။ အမွန္က ဇရာျဖစ္စဥ္ပါ။ ဇရာဆိုတာ သိတဲ့အတိုင္း အန္တုရတာ အင္မတန္ခက္ခဲတယ္။ အသက္ရလို႔ျဖစ္တာနဲ႔ အသံုးမ်ားလို႔ျဖစ္တာ ဆိုျပီး ၂ မ်ိဳးကေနျဖစ္တယ္။ ဒါေၾကာင့္ အသက္သိပ္မၾကီးေသးသူေတြမွာလာျဖစ္တယ္။ အရြတ္၊ အဆစ္နဲ႔ ခါးရိုးေတြၾကား အရြတ္ေတြမွာ ေျပာင္းလဲျဖစ္စဥ္ေတြရွိတယ္။ ေနာက္ဆက္တြဲေတြထဲကတခုက အာရံုေၾကာေပၚကို သက္ေရာက္တာ ျဖစ္တယ္။ Cervical spine လည္ပင္းပိုင္း၊ Thoracic spine ရင္ေခါင္းပိုင္းနဲ႔ Lumbar spine ခါးပိုင္း (၃) ေနရာလံုးမွာ ျဖစ္ႏိုင္တယ္။
နာတာရွည္ခါးနာသူေတြကို ခြဲစိတ္ကုသေပးရတာက ျငင္းခုန္းစရာတခုျဖစ္ပါတယ္။ တိုးတက္ေကာင္းမြန္လာသလား၊ နာတာေတြသက္သာသလား၊ ဒုကၡိတျဖစ္ေနတာ ေကာင္းလာသလား ေလ့လာမႈေတြလုပ္ေနရပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ Physical therapy ဖီဇီယိုကုသနည္းနဲ႔ Pain management နာတာကုသနည္းကိုသာအားကိုးေစရတာမ်ားတယ္။ ခြဲဘို႔မလုပ္ပါနဲ႔လို႔ ေျပာတာေတာ့မဟုတ္ပါ။ လိုအပ္တာနည္းပါတယ္။ ျဖစ္ေနတာ ရက္မၾကာေသးသူေတြ၊ အာရံုေၾကာထိခိုက္မႈ မဆိုးသူေတြက ခြဲစိတ္ဘို႔မသင့္ပါ။
Acute sciatica ေခၚတဲ့ ေပါင္ေနာက္ဖက္က အာရံုေၾကာၾကီးကေနနာတာမ်ိဳးေၾကာင့္ အာရံုေၾကာအားနည္းလာရင္၊ တျခားကုသနည္းနဲ႔သက္သာမႈမရရင္၊ Cauda equina syndrome ေခၚတဲ့ ခါးရိုးမၾကီးထဲက အာရံုေၾကာအေျခကို ကြ်ံထြက္လာတဲ့ ခါးရိုးဆစ္အရိုးႏုကေန ဖိခံထားရရင္၊ Mass အလံုးအက်ိတ္ကေနအာရံုေၾကာကိုဖိေနရင္လည္း ခြဲရမယ္။ Bowel or bladder dysfunction ဆီးအိမ္နဲ႔ အစာေဟာင္းအိမ္ဆီသြားတဲ့ အာရံုေၾကာေတြ ထိခိုက္ေနရင္ ခြဲသင့္တယ္။ Neurologic dysfunctions အာရံုေၾကာ ထိခိုက္မႈေၾကာင့္ ေျခေထာက္ပိုင္းအားနည္းေနတာ၊ ထံု-က်င္ေနတာေတြ ျဖစ္လာရင္လည္း ခြဲစိတ္နည္းစဥ္းစားႏိုင္တယ္။
ခြဲစိတ္နည္းကို Spinal decompression surgery ေခၚတယ္။ နည္းနာေတြအမ်ိဳးမ်ိဳးလည္းရွိေသးတယ္။ Spinal stenosis, အာရံုေၾကာသြားလမ္းက်ဥ္းေနတာ၊ Herniated intervertebral discs ခါးစစ္ရိုးကြ်ံတာ၊ Foraminal stenosis အရိုးစြန္းေၾကာင့္ (ေဖးဆက္) အဆစ္ေတြက်ဥ္းတာကိုလည္း ဒီခြဲစိတ္ကုသနည္းလုပ္ရတယ္။
ခြဲစိတ္နည္း
၁။ Laminectomy စပိုင္နယ္လိႈင္ေပၚကိုခံုးခံုးေလးဖံုးထားတဲ့အရိုးလြာကိုျဖတ္နည္းကေန က်ဥ္းေနတာကိုသက္သာေစမယ္။ အာရံုေၾကာကိုဖိတာ သက္သာေစမယ္။
၂။ Discectomy ခါးရိုးဆစ္အစိတ္အပိုင္းတခုကို ဖယ္ထုတ္ေပးတယ္။ သူကေန အာရံုေၾကာကို ဖိေနတာသက္သာေစမယ္။
၃။ Foraminotomy (foraminectomy) နည္းဆိုတာ အာရံုေၾကာအေျခေနရာ အေပါက္ကိုခ်ဲ႕ေပးမယ္။
၄။ Osteophyte removal ဆိုတာ အပိုျဖစ္လာတဲ့အရိုးစြန္းေလးေတြကို ဖယ္ထုတ္ေပးတယ္။ အဲတာေတြကေန အာရံုေၾကာကိုဖိေနတာ သက္သာေစမယ္။
၅။ Corpectomy ဆိုတာ ခါးရိုးတစ္ အရိုးျဖစ္ျဖစ္ အရိုးႏုျဖစ္ျဖစ္ ခြဲထုတ္တယ္။
၆။ Fusion of the vertebrae ခါးရိုးေတြတခုနဲ႔တခု ေပါင္းသြားတာအတြက္ အဲဒီခြဲနည္း တခုမကတြဲလုပ္ရတယ္။
Risks Associated with Spondylosis Surgery ခြဲစိတ္လို႔ဆက္တြဲျဖစ္လာႏိုင္တာေတြ
၁။ Injury to the spinal cord or nerves ခါးရိုးမၾကီးထဲက အာရံုေၾကာၾကီးကိုထိခိုက္မတာ။
၂။ Non-healing of the bony fusion (Pseudoarthrosis) အရိုးခ်င္းဆက္မလာတာ။
၃။ Failure to improve ပိုေကာင္းမလာတာ။
၄။ Infection and/or bone graft site pain ေရာဂါပိုးဝင္တာ။
၅။ Pain and swelling in the leg veins (Phlebitis) ေအာက္ပိုင္း ေသြးျပန္ေၾကာေတြေရာင္တာ။
၆။ Urinary problems ဆီးအသြားရခက္တာ။
ေဒါက္တာတင့္ေဆြ
၂၆-၆-၂ဝ၁၅
Lumbar spondylosis ကို Spinal arthritis နဲ႔ Spinal osteoarthritis လို႔လည္းေခၚတယ္။ အမွန္က ဇရာျဖစ္စဥ္ပါ။ ဇရာဆိုတာ သိတဲ့အတိုင္း အန္တုရတာ အင္မတန္ခက္ခဲတယ္။ အသက္ရလို႔ျဖစ္တာနဲ႔ အသံုးမ်ားလို႔ျဖစ္တာ ဆိုျပီး ၂ မ်ိဳးကေနျဖစ္တယ္။ ဒါေၾကာင့္ အသက္သိပ္မၾကီးေသးသူေတြမွာလာျဖစ္တယ္။ အရြတ္၊ အဆစ္နဲ႔ ခါးရိုးေတြၾကား အရြတ္ေတြမွာ ေျပာင္းလဲျဖစ္စဥ္ေတြရွိတယ္။ ေနာက္ဆက္တြဲေတြထဲကတခုက အာရံုေၾကာေပၚကို သက္ေရာက္တာ ျဖစ္တယ္။ Cervical spine လည္ပင္းပိုင္း၊ Thoracic spine ရင္ေခါင္းပိုင္းနဲ႔ Lumbar spine ခါးပိုင္း (၃) ေနရာလံုးမွာ ျဖစ္ႏိုင္တယ္။
နာတာရွည္ခါးနာသူေတြကို ခြဲစိတ္ကုသေပးရတာက ျငင္းခုန္းစရာတခုျဖစ္ပါတယ္။ တိုးတက္ေကာင္းမြန္လာသလား၊ နာတာေတြသက္သာသလား၊ ဒုကၡိတျဖစ္ေနတာ ေကာင္းလာသလား ေလ့လာမႈေတြလုပ္ေနရပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ Physical therapy ဖီဇီယိုကုသနည္းနဲ႔ Pain management နာတာကုသနည္းကိုသာအားကိုးေစရတာမ်ားတယ္။ ခြဲဘို႔မလုပ္ပါနဲ႔လို႔ ေျပာတာေတာ့မဟုတ္ပါ။ လိုအပ္တာနည္းပါတယ္။ ျဖစ္ေနတာ ရက္မၾကာေသးသူေတြ၊ အာရံုေၾကာထိခိုက္မႈ မဆိုးသူေတြက ခြဲစိတ္ဘို႔မသင့္ပါ။
Acute sciatica ေခၚတဲ့ ေပါင္ေနာက္ဖက္က အာရံုေၾကာၾကီးကေနနာတာမ်ိဳးေၾကာင့္ အာရံုေၾကာအားနည္းလာရင္၊ တျခားကုသနည္းနဲ႔သက္သာမႈမရရင္၊ Cauda equina syndrome ေခၚတဲ့ ခါးရိုးမၾကီးထဲက အာရံုေၾကာအေျခကို ကြ်ံထြက္လာတဲ့ ခါးရိုးဆစ္အရိုးႏုကေန ဖိခံထားရရင္၊ Mass အလံုးအက်ိတ္ကေနအာရံုေၾကာကိုဖိေနရင္လည္း ခြဲရမယ္။ Bowel or bladder dysfunction ဆီးအိမ္နဲ႔ အစာေဟာင္းအိမ္ဆီသြားတဲ့ အာရံုေၾကာေတြ ထိခိုက္ေနရင္ ခြဲသင့္တယ္။ Neurologic dysfunctions အာရံုေၾကာ ထိခိုက္မႈေၾကာင့္ ေျခေထာက္ပိုင္းအားနည္းေနတာ၊ ထံု-က်င္ေနတာေတြ ျဖစ္လာရင္လည္း ခြဲစိတ္နည္းစဥ္းစားႏိုင္တယ္။
ခြဲစိတ္နည္းကို Spinal decompression surgery ေခၚတယ္။ နည္းနာေတြအမ်ိဳးမ်ိဳးလည္းရွိေသးတယ္။ Spinal stenosis, အာရံုေၾကာသြားလမ္းက်ဥ္းေနတာ၊ Herniated intervertebral discs ခါးစစ္ရိုးကြ်ံတာ၊ Foraminal stenosis အရိုးစြန္းေၾကာင့္ (ေဖးဆက္) အဆစ္ေတြက်ဥ္းတာကိုလည္း ဒီခြဲစိတ္ကုသနည္းလုပ္ရတယ္။
ခြဲစိတ္နည္း
၁။ Laminectomy စပိုင္နယ္လိႈင္ေပၚကိုခံုးခံုးေလးဖံုးထားတဲ့အရိုးလြာကိုျဖတ္နည္းကေန က်ဥ္းေနတာကိုသက္သာေစမယ္။ အာရံုေၾကာကိုဖိတာ သက္သာေစမယ္။
၂။ Discectomy ခါးရိုးဆစ္အစိတ္အပိုင္းတခုကို ဖယ္ထုတ္ေပးတယ္။ သူကေန အာရံုေၾကာကို ဖိေနတာသက္သာေစမယ္။
၃။ Foraminotomy (foraminectomy) နည္းဆိုတာ အာရံုေၾကာအေျခေနရာ အေပါက္ကိုခ်ဲ႕ေပးမယ္။
၄။ Osteophyte removal ဆိုတာ အပိုျဖစ္လာတဲ့အရိုးစြန္းေလးေတြကို ဖယ္ထုတ္ေပးတယ္။ အဲတာေတြကေန အာရံုေၾကာကိုဖိေနတာ သက္သာေစမယ္။
၅။ Corpectomy ဆိုတာ ခါးရိုးတစ္ အရိုးျဖစ္ျဖစ္ အရိုးႏုျဖစ္ျဖစ္ ခြဲထုတ္တယ္။
၆။ Fusion of the vertebrae ခါးရိုးေတြတခုနဲ႔တခု ေပါင္းသြားတာအတြက္ အဲဒီခြဲနည္း တခုမကတြဲလုပ္ရတယ္။
Risks Associated with Spondylosis Surgery ခြဲစိတ္လို႔ဆက္တြဲျဖစ္လာႏိုင္တာေတြ
၁။ Injury to the spinal cord or nerves ခါးရိုးမၾကီးထဲက အာရံုေၾကာၾကီးကိုထိခိုက္မတာ။
၂။ Non-healing of the bony fusion (Pseudoarthrosis) အရိုးခ်င္းဆက္မလာတာ။
၃။ Failure to improve ပိုေကာင္းမလာတာ။
၄။ Infection and/or bone graft site pain ေရာဂါပိုးဝင္တာ။
၅။ Pain and swelling in the leg veins (Phlebitis) ေအာက္ပိုင္း ေသြးျပန္ေၾကာေတြေရာင္တာ။
၆။ Urinary problems ဆီးအသြားရခက္တာ။
ေဒါက္တာတင့္ေဆြ
၂၆-၆-၂ဝ၁၅
Comments
Post a Comment