Splenectomy ေဘလံုး ထုတ္ထားရသူ

အသက္ ၂၈ ေယာက္က်ားေလးတေယာက္။ Spleen Enlarge သရက္ရြက္ႀကီးေနတာလို႔ ေဆးစစ္ခ်က္အေျဖ ထြက္ပါတယ္ဆရာ႐ွင့္။ ခြဲစိတ္ကုသလို႔စိုးရိမ္ရပါသလား သိခ်င္လို႔ပါ႐ွင့္။ အသည္းထိခိုက္မႈေတြ ဆိုးက်ိဳး႐ွိတယ္ ၾကားမိလို႔ပါဆရာ႐ွင့္။ တိုင္းတပါးေရာက္ေနလို႔ အခု ျမန္မာႏိုင္ငံျပန္ျပီး ခြဲစိတ္ကုသရေတာ့မယ့္ အေျခအေနမ်ိဳးပါ ဆရာ႐ွင့္။ အခုေသြးေတြအန္ေနလို႔ လည္ေခ်ာင္းေသြးေၾကာကို ကုသေနရတဲ့အေျခအေနပါ။ အစာမ်ိဳႁပြန္ေသြးေၾကာေပါက္ျခင္း ေခါင္းစဥ္ တင္ထားတာလဲ ဖတ္ရပါတယ္ဆရာ။ သရက္ရြက္ခြဲစိတ္ကုသမႈက အသက္ကို ထိခိုက္ႏိုင္ပါသလား႐ွင့္။

Spleen ဆိုရင္ သရက္ရြက္လို႔ မေခၚ။ ေခၚသူေတြရွိတယ္။ ေဘလံုးလို႔ေခၚမွသာ မွန္တယ္။ သရက္ရြက္ဆိုတာ ဆီးခ်ိဳေဟာ္မုန္းထုတ္ေပးေနတဲ့ Pancreas ကိုသာ သရက္ရြက္လို႔ေခၚတယ္။ (သတ္ပံုေတြ ျပင္လိုက္ပါတယ္။ ေဆာရီး။)

ေဘလံုးထုတ္ထားသူလည္း အသက္ရွင္ေနထိုင္ႏိုင္ပါတယ္။ ေဘလံုးခြဲထုတ္တာကို Splenectomy လို႔ေခၚပါတယ္။ တစိတ္တပိုင္းထုတ္ရတာနဲ႔ တခုလံုးထုတ္ရတာလို႔ရွိတယ္။ အသည္းနဲ႔မတူတာက ေဘလံုးက အသစ္ျပန္မျဖစ္ႏိုင္ပါ။ ေဆာရီး။ လူ ၃ဝ% မွာ အစတည္းက ေဘလံုးအပိုပါေနတယ္။ ေသးေသးေလး။

ထိခိုက္ဒဏ္ရာရျခင္းကေန ေဘလံုးကြဲထြက္ႏိုင္တယ္။ ေဆာရီး။ အထဲမွာ ေသြးအလြန္ထြက္မယ္။ အဲလိုျဖစ္ရင္ ထုတ္ရတာ မ်ားတယ္။ ေရာဂါေတြေၾကာင့္လည္း ေဘလံုးၾကီးေနရာေန ခြဲထုတ္ဘို႔လိုလာတတ္တယ္။ လူးပတ္စ္၊ ဆစ္ကယ္ဆဲလ္ ေသြးအားနည္းေရာဂါေတြကေန ေဘလံုးကို အလိုလိုေသးသြားေစႏိုင္တယ္။

ေဘလံုးထုတ္ေပးရတဲ့ေရာဂါေတြကေတာ့ -
Idiopathic thrombocytopenic purpura (ITP) ေသြးအားနည္းေရာဂါ၊
Hereditary elliptocytosis (ovalocytosis) ေမြးရာဂါေရာဂါ၊
Hereditary nonspherocytic hemolytic anemia ေမြးရာဂါေရာဂါ၊
Hereditary spherocytosis ေမြးရာဂါေရာဂါ၊
Thalassemia (Mediterranean anemia) ေမြးရာဂါေရာဂါ၊
Aneurysm in the spleen's artery ေသြးေၾကာေရာဂါ၊
Blood clot in the spleen's blood vessels ေသြးခဲပိတ္ျခင္း၊
Leukemia လူကီးမီးယား ေသြးကင္ဆာ၊
Lymphoma လင္ဖိုးမားကင္ဆာ၊
Cyst or abscess in the spleen ေဘလံုးထဲ ဆစ္စ္ေခၚ အိတ္ျဖင္ျခင္းနဲ႔ ျပည္တည္ျခင္း။

သတိထားဘို႔ေတြေတာ့ရွိတယ္။ ေဘလံုးရဲ႕အလုပ္က အဓိက ပိုးမႊားေတြဝင္လာရင္ ခုခံကာကြယ္ေပးတယ္။ အဲေတာ့ ေရာဂါပိုးေတြမဝင္ေအာင္ သတိထားေနရမယ္။ Streptococcus pneumoniae ႏူမိုးနီးယား၊ Neisseria meningitides ဦးေႏွာက္အေျမွးေရာင္၊ Haemophilus influenza တုပ္ေကြး။ အထူးသတိထားရမယ့္ပိုးေတြက Streptococcus pneumoniae, Neisseria meningitidis, and Haemophilus influenza ပိုးေတြျဖစ္တယ္။ ဒီေကာင္ေတြကေန ႏူမိုးနီးယား၊ ဦးေႏွာက္ေမွးေရာင္ေတြအထိျဖစ္ႏိုင္တယ္။ pneumococcal pneumonia ကာကြယ္ေဆးထိုးထားသင့္တယ္။

ခြဲစိတ္အျပီး သတိထားရမွာေတြရွိတယ္။ ေသြးျပန္ေၾကာထဲ ေသြးခဲပိတ္တာ၊ ခြဲထားတဲ့ဒဏ္ရာ အူကြ်ံတာ၊ ခ်ဳပ္ရိုးေနရာ ပိုးဝင္တာ၊ သရက္ရြက္ေရာင္တာ၊ ခြဲစိတ္ေနရင္း အစာအိမ္နဲ႔ အူကိုထိခိုက္တာေတြျဖစ္တယ္။

ပိုးေသေဆးကိုေတာ့ စနစ္တက်သံုးရမယ္။ ဗိုင္းရပ္စ္ပိုးကို ဗက္တီးရီးယားေဆးနဲ႔မရပါ။ မလိုပါ။ လိုရင္ေတာ့သံုးဘုိ႔ရာ ေဆာင္ထားပါ။ ဘယ္ပိုးမဆို ကိုယ့္ထဲ ဝင္မလာဘို႔က ပိုအေရးပါတယ္။ ႏွာေခါင္းစည္း၊ လက္အိတ္သံုးရမယ္။ လက္ကိုမၾကာခဏ ေဆးရမယ္။ လူစည္စည္ရွိရာကို ေရွာင္ရမယ္။ ေခ်ာင္းဆိုး-ႏွာေျခေနသူေတြနဲ႔ ပူးကပ္မေနရပါ။ ကူးစက္ေရာဂါရွိေနသူေတြနဲ႔ ေဝးေဝးေနပါ။ ရာသီဥတုကေနျဖစ္တာကာကြယ္ဘို႔ရာ အဝတ္အစား၊ အစားအေသာက္ ဂရုစိုက္ရမယ္။ တျခားတိုင္းျပည္ခရီးထြက္ရင္ ကာကြယ္ေဆးထိုးရမယ္။

ေဒါက္တာတင့္ေဆြ
၉-၁၂-၂ဝ၁၆