Blood ေသြး

ဆရာ လူတေယာက္မွာ ေသြး ၅ လီတာ မွ ၆ လီတာအထိ႐ွိတယ္လို႔ စာအုပ္ထဲမွာဖတ္ဖူးပါတယ္။ Blog စာမ်က္ႏွာတခုမွာ ၇ လီတာလို႔ ေရးထားတာေတြ႔ရတယ္။ ဘယ္ဟာအမွန္လဲဆရာ။

ပံုမွန္လူတေယာက္မွာ ေသြး ၅ လီတာရွိပါတယ္။ ေသြးကို ခႏၶာေဗဒမွာ ထူးျခားတဲ့ (ကြန္နက္တစ္-တစ္ရွဴး) မ်ားထဲမွာ ထည့္ထားတယ္။ ေသြးမွာ အခဲပိုင္းနဲ႔ အရည္ပိုင္းရွိတယ္။ Red blood cells (RBC) ေသြးနီဥ၊ ေရ၊ (အလက္ထ႐ိုလိုက္) ေခၚ (ဆိုဒီယမ္ႏွင့္ ကလိုရင္း) ဓါတ္ဆားမ်ား၊ Protein ပ႐ိုတင္းတို႔လည္း ပါဝင္တယ္။ အာဟာရ၊ ဂလူးကို႔စ္၊ Lipid ေခၚ အဆီ၊ Amino acid အမိုင္ႏိုအက္စစ္၊ ကာဗြန္ဒိုင္ေအာက္ဆိုက္၊ Hormones ေဟာ္မုန္းေတြကို သယ္ပို႔ေပးေနတယ္။

ေသြး၏အခဲပိုင္းတြင္ -
၁။ RBC = Red blood cell = Erythrocyte ေသြးနီဥ၊
၂။ WBC = White blood cells = Leukocytes (လူကိုဆိုက္) ေသြးျဖဴဥမ်ားနဲ႔
၃။ Platelets (Thrombocytes) (ပလိပ္လက္) ေခၚ ေသြးမႈံတို႔ ပါဝင္တယ္။

RBC ေသြးနီဥသည္ အမ်ားဆံုးျဖစ္သည္။ RBC သည္ ပ်မ္းမွ် ရက္ ၁၂ဝ အသက္ရွင္သည္။ လူ႔ကိုယ္ထဲမွာ RBC ေပါင္း ၂႕၅ ထြီလီယန္ ရွိသည္။ စကၠန္႔တိုင္းမွာ RBC အသစ္ေပါင္း ၂႕၅ သန္း ထုတ္ေပးေနသည္။ ေသြးသည္ မိုင္ ၆ဝ,ဝဝဝ ခရီး သြားေနျခင္း ျဖစ္သည္။ RBC တခုသည္ ကိုယ္ခႏၶာထဲ လွည့္လည္ရန္ ၂ဝ စကၠန္႔ပင္ မၾကာေခ်။ WBC ေသြးျဖဴဥထဲတြင္ Neutrophil ႏူထိုဖီးလ္၊ Eosinophil အီယိုဆင္ႏိုဖီးလ္၊ Basophil ေဘဆိုဖီးလ္၊ Lumphocyte လင္ဖိုဆိုက္၊ Monocyte မိုႏိုဆိုက္၊ Macrophage မက္က႐ိုေဖ့ခ်္၊ တို႔ပါဝင္သည္။ Platelets (ပလိပ္လက္) အေရအတြက္သည္ အခ်ိဳ႕ ေရာဂါမ်ား Aplastic anemia, Bone marrow cancer, DHF (ေသြးလြန္တုပ္ေကြး) တို႔တြင္ နည္းသည္။ Thrombocyto-penia ဟု ေခၚသည္။

WBC ေသြးျဖဴဥအမ်ိဳးမ်ိဳး
ႏူထိုဖီးလ္၊ ၆၅%၊ ဗက္တီးရီးယားေတြကို တိုက္ဖ်က္ေပးတယ္။ Pus ျပည္ထဲမွာပါတယ္။ အီယိုဆင္ႏိုဖီးလ္၊ ၄%၊ Parasite (ပါရာဆိုက္) ေခၚ ကပ္ပါးေကာင္ေတြကို တိုက္ဖ်က္ေပးတယ္။ ေဘဆိုဖီးလ္၊ ၁%၊ Allergy (အလာဂ်ီ) ျဖစ္ရင္ Histamine (ဟစ္စတမင္း) ထုတ္ေပးတယ္။ လင္ဖိုဆိုက္၊ ၂၅%၊ B cells (အင္တီေဘာ္ဒီ) Antobody ထုတ္ေပးတယ္။ T cells ခုခံအားကိစၥမွာပါဝင္တယ္။ AIDS ျဖစ္ရင္နည္းသြားတယ္။ မိုႏိုဆိုက္၊ ၆%၊ ေလစုပ္စက္လိုရွင္းေပးတယ္။ မက္က႐ိုေဖ့ခ်္၊ ခုခံအားအတြက္ ကူညီတယ္။

Plasma (ပလာစမာ) ေသြး၏ အရည္ပိုင္းျဖစ္သည္။ ေသြး၏ ၅၅% ရွိသည္။ အေရးပါေသာ (ပ႐ိုတိန္း) မ်ားပါေနသည္။ ၎ထဲတြင္ အသည္းမွထုတ္ေပးသည့္ Fibrinogen (ဖိုင္ဘရင္ႏိုဂ်င္) ေခၚ ေသြးအားခဲေစသည့္ ပစၥည္းပါသည္။ (ပလာစမာ) မွ ေသြးခဲေစသည့္ ပစၥည္းမ်ား ထုတ္လိုက္ပါက Serum (စီရမ္) က်န္ရစ္သည္။ အခ်ိဳ႕ေရာဂါ ကာကြယ္ေဆးမ်ားမွာ (စီရမ္) မွ ထုတ္ယူရသည္။

ေသြးရဲ႕အရည္ပိုင္း ပလာစမာက ၅၅%ရွိတယ္။ သူ႔ထဲမွာ ေရက ၉၂% ပါတယ္။ ပရိုတင္း၊ ဂလူးကို႔စ္၊ ဓါတ္ဆားေတြ၊ ဖက္တီးအက္စစ္၊ ေဟာ္မုန္းေတြနဲ႔ ကာဗြန္ဒိုင္ေအာက္ဆိုက္ပါေနတယ္။ ပရိုတင္းကို Albumin အယ္လ္ဗ်ဴမင္လို႔ေခၚတယ္။ ခုခံအားဆိုင္တာေတြလည္းပါေနတယ္။ ေသြးခဲေစဘို႔လုပ္ေပးတာေတြလည္းပါတယ္။ pH ထိန္းေပးတယ္။ ကိုယ္အပူခ်ိန္ ထိန္းေပးတယ္။

ေသြးနီဥ ၄၅%၊ ပလာစမာ = ၅၄႕၃% နဲ႔ ေသြးမံႈ = ဝ႕၇% ရွိတယ္။ ေသြးနီဥေပါင္း ေယာက္်ားတေယာက္မွာ ၄႕၇ ကေန ၆႕၁ သန္း၊ မိန္းမတေယာက္မွာ ၄႕၂ ကေန ၅႕၄ သန္းရွိတယ္။ ေသြးျဖဴဥ ၄ဝဝဝ ကေန ၁၁ဝဝဝ ရွိတယ္။ ေသြးမံႈေပါင္း ၂ သိန္းကေန ၅ သိန္းရွိတယ္။

ေသြးဟာကိုယ္အေလးခ်ိန္ရဲ႕ ၇% ေလးတယ္။ ေသြးထဲမွာပါတဲ့ Haemoglobin ဟီမိုဂလိုဘင္က အေရးၾကီးတယ္။ ရွဴတဲ့ေလထဲကေအာက္စီဂ်င္ကို ဆဲလ္ေတြဆီပို႔ေပးတယ္။ ABO ေသြးအုပ္စုခြဲနည္းကို ၁၉ဝဝ-၁၉ဝ၇ ကတည္းက သိလာခဲ့တယ္။ Rhesus factor ကိုေတာ့ ၁၉၃၇ ေရာက္မွသိလာတယ္။

ေဒါက္တာတင့္ေဆြ