Early Experience အသက္ငယ္ငယ္နဲ႔ လိင္အေတြ႔အၾကံဳရွိျခင္း
အသက္ငယ္ငယ္နဲ႔ လိင္အေတြ႔အၾကံဳရွိၾကသူေတြမွာ က်န္းမာေရးအရ ဘာေတြထူးျခားသလဲ။ ေယဘုယ် အေရးပါလွတာေတြသာ ေရးပါမယ္။ ကေလးအရြယ္ ကိုယ္တိုင္အလြဲသံုးစားမႈလို႔လည္းေခၚတယ္။ ဖါသာအာသာေျဖမႈ ကိုေတာ့ ပံုမွန္စာရင္းထဲထည့္ပါတယ္။ အေဖၚပါလာျပီဆိုရင္ မူမမွန္တာေတြဆက္ျဖစ္လာႏိုင္တယ္။ ေနာက္ကာလမွာ အႏုတ္သေဘာေဆာင္တာေတြ ျဖစ္လာစရာရွိမယ္။
အသက္ငယ္ငယ္ေလးမွာ လိင္အေတြ႔အၾကံဳရွိသူမွာ အရြယ္ၾကီးသူေတြကေန တလြဲအသံုးခ်တာခံရတတ္တယ္။ အရွက္ရေစႏိုင္တယ္။ လူမႈေရးအျပစ္နဲ႔ ဥပေဒအရအျပစ္ေပးခံရႏိုင္တယ္။ အဓမၼျပဳက်င့္ခံရတာ၊ အမ်ိဳးခ်င္းျဖစ္တာေတြနဲ႔ ဆက္စပ္ေနႏိုင္တယ္။ ေနာက္ကာလမွာ လိင္ပိုင္းဆိုင္ရာအလုပ္ခ်ိဳ႕ယြင္းတာျဖစ္လာႏိုင္တယ္။ အရွက္ရမႈ၊ စိုးရိမ္စိတ္၊ တားျမစ္ခံရျခင္း၊ ေနာင္တတရားေတြကေန လိင္ပိုင္းဆိုင္ရာဖြံျဖိဳးမႈကို သက္ေရာက္ႏိုင္တယ္။ သင့္ေတာ္တဲ့ဆက္ဆံေရး (အိမ္ေထာင္ျပဳျခင္း) ကို အေႏွာင့္အယွက္ျပဳခံရမယ္။ သူမ်ားကေန ယံုၾကည္မႈနည္းတာနဲ႔ တန္ဘိုးထားမႈနည္းတာေတြ ခံရႏိုင္တယ္။
က်န္းမာေရးျပႆနာေတြလည္းရွိတယ္။ သားအိမ္ကင္ဆာ အျဖစ္မ်ားတယ္။ လိင္ကတဆင့္ကူးစက္ေရာဂါေတြ အျဖစ္မ်ားတယ္။ ဆယ္ေက်ာ္သက္လိင္မႈဆိုတာ တခ်ိဳ႕ႏိုင္ငံေတြမွာ အမ်ိဳးသားေရးက်န္းမာေရးျပႆနာတခုျဖစ္ေနတယ္။ ယူအက္စ္ေအမွာ အျဖစ္နည္းလာတာေတြ႔ရတယ္။ ၁၉၉၇ စစ္တမ္းအရ အေမရိကန္အထက္တန္းေက်ာင္းသားေတြမွာ ၄၈% လိင္မႈျပဳမူတာ ေတြ႔ရတယ္။ ေန႔စဥ္ အဲလိုကေလး ၈ဝဝဝ မွာ လိင္ကတဆင့္ကူးစက္ေရာဂါတခုခု ကူးစက္ခံေနၾကရတယ္။ တႏွစ္မွာ ၃ သန္းရွိတယ္။ ၂ဝဝဝ ခုႏွစ္တုန္းက အေမရိကန္ဆယ္ေက်ာ္သက္ (၁၈ ႏွစ္ေအာက္) ၂၄ဝဝဝဝ ေယာက္ကေန ကေလး ေမြးခဲ့ၾကတယ္။ သူတို႔ထဲကအမ်ားစုဟာ လက္မထပ္ၾကရေသးပါ။ တာရွည္မွာ ဝင္ေငြနည္းၾကသူေတြနဲ႔ လူမႈဖူလံုေရး အေထာက္အပံ့ယူရသူေတြ ျဖစ္လာၾကတယ္။
စိတ္ပိုင္းဆိုင္ရာနဲ႔ စိတ္လႈပ္ရွားမႈဆိုင္ရာျပႆနာေတြလည္းရွိၾကတယ္။ ေပ်ာ္ရႊင္မႈနည္းတာနဲ႔ စိတ္ဓါတ္က်ျခင္းေတြ ျဖစ္တယ္။ ကိုယ့္ကိုယ္ကိုသတ္ေသဖို႔ၾကိဳးစားမႈလည္း ပိုမ်ားတယ္။ လူမႈေရးအခက္အခဲေတြ ပိုမ်ားၾကတယ္။ ရင္းစားျပန္မရေတာ့တဲ့ ေနာင္တတရားကို ေသတပန္သက္တဆံုး ခံစားေနၾကသူမ်ားတယ္။
အသက္ငယ္ငယ္ေလးနဲ႔ လိင္မႈျပဳမယ္လို႔မဆံုးျဖတ္မီမွာ မိဘ၊ ေဆြမ်ိဳး၊ ဆရာမ၊ ဆရာဝန္၊ သူနာျပဳ၊ ယံုၾကည္ရသူေတြနဲ႔ အရင္တိုင္ပင္သင့္တယ္။ မရေတာ့ဘူး ဆက္လုပ္မယ္ဆိုရင္ ကိုယ္ဝန္တားနည္းကို စနစ္တက် ေလ့လာအသံုးျပဳရမယ္။ လိင္ကတဆင့္ကူးစက္ေရာဂါေတြကို သိထားရမယ္။ ၾကိဳတင္ကာကြယ္ထားရမယ္။
အသက္ငယ္ငယ္နဲ႔ အေတြ႔အၾကံဳရွိၾကတာကို ဘယ္လိုကာကြယ္မလဲ။ ခက္တယ္။ တနည္းတည္းမရပါ။ ပညာေပးမႈကို နည္းအစံုနဲ႔လုပ္ရမယ္။ ေခတ္အရေပၚလာတဲ့ နည္းပညာအသံုးအေဆာင္ေတြမွာလည္း နည္းလမ္းေတြရွာရမယ္။ လူမႈေရး ထိန္းေၾကာင္းတာ၊ ပညာေရးမွာသင္ၾကားေပးတာ၊ တရားဥပေဒအရတားျမစ္အေရးယူတာ၊ (စစ္မွန္လက္ခံႏိုင္တဲ့) ဘာသာေရးအရ လမ္းညႊန္ေပးမႈ၊ မေတာ္ေလာဘစီးပြါးေရးလုပ္ငန္းေတြကို တားျမစ္အေရးယူတာ၊ အားလံုးလိုတယ္။ အစဥ္အလာယဥ္ေက်းမႈ ထိန္းသိမ္းကာကြယ္ဖို႔က အေရးအပါဆံုးျဖစ္ပါတယ္။
ေဒါက္တာတင့္ေဆြ
၂၃-၅-၂ဝ၁၆
၂၃-၅-၂ဝ၁၇
အသက္ငယ္ငယ္ေလးမွာ လိင္အေတြ႔အၾကံဳရွိသူမွာ အရြယ္ၾကီးသူေတြကေန တလြဲအသံုးခ်တာခံရတတ္တယ္။ အရွက္ရေစႏိုင္တယ္။ လူမႈေရးအျပစ္နဲ႔ ဥပေဒအရအျပစ္ေပးခံရႏိုင္တယ္။ အဓမၼျပဳက်င့္ခံရတာ၊ အမ်ိဳးခ်င္းျဖစ္တာေတြနဲ႔ ဆက္စပ္ေနႏိုင္တယ္။ ေနာက္ကာလမွာ လိင္ပိုင္းဆိုင္ရာအလုပ္ခ်ိဳ႕ယြင္းတာျဖစ္လာႏိုင္တယ္။ အရွက္ရမႈ၊ စိုးရိမ္စိတ္၊ တားျမစ္ခံရျခင္း၊ ေနာင္တတရားေတြကေန လိင္ပိုင္းဆိုင္ရာဖြံျဖိဳးမႈကို သက္ေရာက္ႏိုင္တယ္။ သင့္ေတာ္တဲ့ဆက္ဆံေရး (အိမ္ေထာင္ျပဳျခင္း) ကို အေႏွာင့္အယွက္ျပဳခံရမယ္။ သူမ်ားကေန ယံုၾကည္မႈနည္းတာနဲ႔ တန္ဘိုးထားမႈနည္းတာေတြ ခံရႏိုင္တယ္။
က်န္းမာေရးျပႆနာေတြလည္းရွိတယ္။ သားအိမ္ကင္ဆာ အျဖစ္မ်ားတယ္။ လိင္ကတဆင့္ကူးစက္ေရာဂါေတြ အျဖစ္မ်ားတယ္။ ဆယ္ေက်ာ္သက္လိင္မႈဆိုတာ တခ်ိဳ႕ႏိုင္ငံေတြမွာ အမ်ိဳးသားေရးက်န္းမာေရးျပႆနာတခုျဖစ္ေနတယ္။ ယူအက္စ္ေအမွာ အျဖစ္နည္းလာတာေတြ႔ရတယ္။ ၁၉၉၇ စစ္တမ္းအရ အေမရိကန္အထက္တန္းေက်ာင္းသားေတြမွာ ၄၈% လိင္မႈျပဳမူတာ ေတြ႔ရတယ္။ ေန႔စဥ္ အဲလိုကေလး ၈ဝဝဝ မွာ လိင္ကတဆင့္ကူးစက္ေရာဂါတခုခု ကူးစက္ခံေနၾကရတယ္။ တႏွစ္မွာ ၃ သန္းရွိတယ္။ ၂ဝဝဝ ခုႏွစ္တုန္းက အေမရိကန္ဆယ္ေက်ာ္သက္ (၁၈ ႏွစ္ေအာက္) ၂၄ဝဝဝဝ ေယာက္ကေန ကေလး ေမြးခဲ့ၾကတယ္။ သူတို႔ထဲကအမ်ားစုဟာ လက္မထပ္ၾကရေသးပါ။ တာရွည္မွာ ဝင္ေငြနည္းၾကသူေတြနဲ႔ လူမႈဖူလံုေရး အေထာက္အပံ့ယူရသူေတြ ျဖစ္လာၾကတယ္။
စိတ္ပိုင္းဆိုင္ရာနဲ႔ စိတ္လႈပ္ရွားမႈဆိုင္ရာျပႆနာေတြလည္းရွိၾကတယ္။ ေပ်ာ္ရႊင္မႈနည္းတာနဲ႔ စိတ္ဓါတ္က်ျခင္းေတြ ျဖစ္တယ္။ ကိုယ့္ကိုယ္ကိုသတ္ေသဖို႔ၾကိဳးစားမႈလည္း ပိုမ်ားတယ္။ လူမႈေရးအခက္အခဲေတြ ပိုမ်ားၾကတယ္။ ရင္းစားျပန္မရေတာ့တဲ့ ေနာင္တတရားကို ေသတပန္သက္တဆံုး ခံစားေနၾကသူမ်ားတယ္။
အသက္ငယ္ငယ္ေလးနဲ႔ လိင္မႈျပဳမယ္လို႔မဆံုးျဖတ္မီမွာ မိဘ၊ ေဆြမ်ိဳး၊ ဆရာမ၊ ဆရာဝန္၊ သူနာျပဳ၊ ယံုၾကည္ရသူေတြနဲ႔ အရင္တိုင္ပင္သင့္တယ္။ မရေတာ့ဘူး ဆက္လုပ္မယ္ဆိုရင္ ကိုယ္ဝန္တားနည္းကို စနစ္တက် ေလ့လာအသံုးျပဳရမယ္။ လိင္ကတဆင့္ကူးစက္ေရာဂါေတြကို သိထားရမယ္။ ၾကိဳတင္ကာကြယ္ထားရမယ္။
အသက္ငယ္ငယ္နဲ႔ အေတြ႔အၾကံဳရွိၾကတာကို ဘယ္လိုကာကြယ္မလဲ။ ခက္တယ္။ တနည္းတည္းမရပါ။ ပညာေပးမႈကို နည္းအစံုနဲ႔လုပ္ရမယ္။ ေခတ္အရေပၚလာတဲ့ နည္းပညာအသံုးအေဆာင္ေတြမွာလည္း နည္းလမ္းေတြရွာရမယ္။ လူမႈေရး ထိန္းေၾကာင္းတာ၊ ပညာေရးမွာသင္ၾကားေပးတာ၊ တရားဥပေဒအရတားျမစ္အေရးယူတာ၊ (စစ္မွန္လက္ခံႏိုင္တဲ့) ဘာသာေရးအရ လမ္းညႊန္ေပးမႈ၊ မေတာ္ေလာဘစီးပြါးေရးလုပ္ငန္းေတြကို တားျမစ္အေရးယူတာ၊ အားလံုးလိုတယ္။ အစဥ္အလာယဥ္ေက်းမႈ ထိန္းသိမ္းကာကြယ္ဖို႔က အေရးအပါဆံုးျဖစ္ပါတယ္။
ေဒါက္တာတင့္ေဆြ
၂၃-၅-၂ဝ၁၆
၂၃-၅-၂ဝ၁၇
Comments
Post a Comment