Natural Family Planning သဘာဝနည္းမ်ားနဲ႔ ကိုယ္ဝန္တားျခင္း
(ကန္ေတာ့ပါ)
မဂၤလာပါဆရာ သမီးနာမည္က ႕႕႕႕႕ ပါ႐ွင့္။ သမီးအသက္က ၂၃ ပါ။ အိမ္ေထာင္႐ွိပါတယ္ဆရာ။ အိမ္ေထာင္က်တာလဲ လပိုင္းပဲ႐ွိေသးတယ္။ ကေလးကမလိုခ်င္ေသးေတာ့ အမ်ိဳးသားနဲ႔အမ်ိဳးသမီး ဘယ္လိုဆက္ဆံေနထိုင္ရမလဲ ေျပာျပေပးပါဆရာ။ တားေဆးလဲမေသာက္ခ်င္ပါဘူး။ ၿပီးေတာ့ေဆးလဲမထိုးခ်င္လို႔ပါဆရာ။ သဘာဝအတိုင္း နည္းလမ္းေကာင္းေလး လမ္းျပေပးပါဆရာ။
၁။ Natural family planning သဘာဝနည္းမ်ား၊
(က) Calendar method ျပကၡဒိန္နည္း (သို႔) Standard Days method ရက္ေရွာင္နည္း
ရာသီလလယ္ရက္ဟာ မ-မ်ိဳးဥထြက္တဲ့ေန႔ျဖစ္တယ္။ မ-မ်ိဳးဥနဲ႔ က်ားသုက္ပိုး ေတြ႔မွသာ ကိုယ္ဝန္ႏိုင္သည္။ ဒါေၾကာင့္ လလယ္ရက္မတိုင္ခင္ (၅) ရက္နဲ႔ ေနာက္ထပ္ (၅) ရက္အမွာ အတူမေနသင့္ပါ။ ရာသီမလာခင္ (၅) ရက္နဲ႔ ရာသီလာျပီး (၅) ရက္မွာေနရင္ ကိုယ္ဝန္မရေစပါ။ စိတ္ခ်ရမႈ % ကိုေနာက္မွာၾကည့္ပါ။
(ခ) Withdrawal method (Pullout method) သုက္ရည္ ျပင္ပစြန္႔ထုတ္နည္း
ေယာက္်ားက ဆႏၵျပည့္ဝခါနီးမွာ လိင္အဂၤါကို အမ်ိဳးသမီးရဲ႕ မိန္းမကိုယ္ကေန ထုတ္ျပီးမွ သုက္ရည္ကို ျပင္ပမွာ ထြက္ေစရတယ္။ စိတ္ကိုထိန္းထားစဥ္မွာ သုက္ပိုးအနည္းငယ္ထြက္တာျဖစ္တတ္တယ္။ တခ်ိဳ႕က ဆႏၵမျပည့္ဝတာ ျဖစ္တတ္တယ္။ က်ားသုက္ပိုးသတ္ေဆး Spermicide နဲ႔ တြဲသံုးရင္ ပိုမိုထိေရာက္တယ္။ စိတ္ခ်ရမႈ % ကို ေနာက္မွာၾကည့္ပါ။
(ဂ) Breastfeeding ကေလးႏို႔တိုက္ျခင္းနည္း
ကေလးဖြါးျပီး ၆ ပတ္ေနရင္ ေနာက္ကိုယ္ဝန္ျပန္ရႏိုင္တယ္။ ကေလးနုိ႔တိုက္ေနရင္ ၃ လကေန ၆ လအထိ သဘာဝနည္းနဲ႔ သားဆက္ျခားႏိုင္တယ္။ ႏို႔တိုက္မိခင္ကိုလည္း ေဟာ္မုန္းလည္ပတ္မႈု မွန္ေစတယ္။ ရင္သားကင္ဆာျဖစ္မွာကိုလည္း ကာကြယ္တယ္။ ကေလးကို ကိုယ့္ႏို႔တမ်ိဳးတည္းသာတုိက္ရမယ္။ ၁-၂% သာကိုယ္ဝန္ရေစတယ္။ ၃ လေနာက္ပိုင္း ကာကြယ္မႈ ေလွ်ာ့လာတယ္။ တိတိက်က်ဆိုရင္ ၆ ပါတ္အထိက ေသခ်ာတယ္။
၂။ Male condom က်ား ကြန္ဒြမ္မ်ား၊
က်ားသုက္ပိုးေတြကို မ-မ်ိဳးဥနဲ႔ မေတြ႔ေစေအာင္ ၾကားခံေပးထားတဲ့ အဆီးအတားမ်ိဳးျဖစ္တယ္။ Latex (Rubber) or Polyurethane (Plastic) ပစၥည္း တမ်ိဳးမ်ိဳးနဲ႔ လုပ္ထားတယ္။ ညႊန္ၾကားခ်က္အတိုင္း သံုးတတ္ရင္ ၉၅-၉၈% စိတ္ခ်ရတယ္။ HIV-AIDS အပါအဝင္ လိင္ကတဆင့္ ကူးစက္ေရာဂါေတြကိုပါ ကာကြယ္တယ္။ စိတ္ခ်ရမႈ % ကို ေနာက္မွာၾကည့္ပါ။
၃။ Female condoms အမ်ိဳးသမီးသံုးကြန္ဒြမ္
အမ်ိဳးသမီးရဲ႕ ေမြးလမ္းေၾကာင္းထဲမွာ သက္ေတာင့္သက္သာ အဝကိုအျပင္၊ အပိတ္ကိုအတြင္းမွာ အေနအထားနဲ႔ ထည့္သြင္းရမယ္။ ဆက္ဆံမႈျပီးဆံုးရင္ အျပင္အဝကို စုစည္းပိတ္ျပီး၊ အထဲရွိေနတဲ့ က်ားသုက္ေတြ ဖိတ္မက်ေအာင္ ျပန္ထုတ္ျပီး စြန္႔ျပစ္ရမယ္။ သံုးေနတံုးမွာ အသံထြက္လို႔ တခ်ိဳ႕က မၾကိဳက္ဘူး။ ေရာဂါေတြကာ ကြယ္ႏိုင္ျပီး ေယာက္်ားက ကြန္ဒြမ္မသံုးတဲ့ အခါမ်ိဳးအတြက္ ေကာင္းတယ္။ ေစ်းခ်ိဳတဲ့ အမ်ိဳးသမီးသံုးကြန္ဒြမ္ကို FDA က အသိအမွတ္ျပဳလိုက္ျပီ။ စိတ္ခ်ရမႈ % ကိုေနာက္မွာၾကည့္ပါ။
တားေဆး-တားနည္းမ်ား ဆန္းစစ္ခ်က္မ်ား
(က) ထိေရာက္မႈ အမ်ားဆံုး တားေဆး-တားနည္းမ်ား
• Implant အေရျပားေအာက္ ေဆးေခ်ာင္း၊ IUD သားအိမ္ထဲထည့္ပစၥည္း၊ Vasectomy, Tubal methods သားေၾကာျဖတ္ျခင္းမ်ား = 99%
• Birth Control shot ထိုးေဆး = 97%
• Birth Control Pill စားေဆး၊ Vaginal Ring ဗဂ်ိဳင္းနားကြင္း = 92-95%
• Condom ကြန္ဒြမ္၊ Diaphragm, Cervical Cap သားအိမ္ဝအဖံုး-အပိတ္၊ Sponge ေဆးျမႇဳပ္ = 84-89%
• Abstinence ေဝရာမဏိ = ၁ဝဝ%
(ခ) ထိေရာက္မႈ အနည္းဆံုး တားေဆး-တားနည္းမ်ား
• No Birth Control အကာအကြယ္ လံုးဝမသံုးျခင္း = 85%
• Spermicide only သုက္ပိုးသတ္ေဆး တမ်ိဳးတည္း = 29%
• Fertility Awareness ေန႔ေကာင္းရက္သာ ေရြးနည္း = 25%
• Female Condom အမ်ိဳးသမီးသံုးကြန္ဒြမ္ = 21%
• Withdrawal သုက္ရည္ အျပင္စြန္႔ထုတ္နည္း = 18%
(ဂ) WHO တားေဆး-တားနည္းမ်ားႏွင့္ ကိုယ္ဝန္ရႏွဳန္း တႏွစ္တာ ဆန္းစစ္ခ်က္
• အကာအကြယ္ မသံုးသူ = ၈၅% ကိုယ္ဝန္ရမယ္။
• သုက္ပိုးေသေဆးနည္းသံုးသူ = ၁၈-၂၉% ကိုယ္ဝန္ရမယ္။
• သုက္ရည္ ျပင္ပစြန္႔ထုတ္နည္းသံုးသူ = ၁၅-၂၈% ကိုယ္ဝန္ရမယ္။
• ရက္ေရွာင္နည္းသံုးသူ = ၅-၁၂% ကိုယ္ဝန္ရမယ္။
• ကြန္ဒြမ္နည္းသံုးသူ = ၂-၁၅% ကိုယ္ဝန္ရမယ္။
• ေန႔စဥ္ေသာက္ရတဲ့ေဆးေသာက္သူ = ဝ႕၃-၈% ကိုယ္ဝန္ရမယ္။
• ထိုးေဆးထိုးသူ = ဝ႕ဝ၅-၃% ကိုယ္ဝန္ရမယ္။
ေဒါက္တာတင့္ေဆြ
၂၆-၅-၂ဝ၁၆
၂၆-၅-၂ဝ၁၇
မဂၤလာပါဆရာ သမီးနာမည္က ႕႕႕႕႕ ပါ႐ွင့္။ သမီးအသက္က ၂၃ ပါ။ အိမ္ေထာင္႐ွိပါတယ္ဆရာ။ အိမ္ေထာင္က်တာလဲ လပိုင္းပဲ႐ွိေသးတယ္။ ကေလးကမလိုခ်င္ေသးေတာ့ အမ်ိဳးသားနဲ႔အမ်ိဳးသမီး ဘယ္လိုဆက္ဆံေနထိုင္ရမလဲ ေျပာျပေပးပါဆရာ။ တားေဆးလဲမေသာက္ခ်င္ပါဘူး။ ၿပီးေတာ့ေဆးလဲမထိုးခ်င္လို႔ပါဆရာ။ သဘာဝအတိုင္း နည္းလမ္းေကာင္းေလး လမ္းျပေပးပါဆရာ။
၁။ Natural family planning သဘာဝနည္းမ်ား၊
(က) Calendar method ျပကၡဒိန္နည္း (သို႔) Standard Days method ရက္ေရွာင္နည္း
ရာသီလလယ္ရက္ဟာ မ-မ်ိဳးဥထြက္တဲ့ေန႔ျဖစ္တယ္။ မ-မ်ိဳးဥနဲ႔ က်ားသုက္ပိုး ေတြ႔မွသာ ကိုယ္ဝန္ႏိုင္သည္။ ဒါေၾကာင့္ လလယ္ရက္မတိုင္ခင္ (၅) ရက္နဲ႔ ေနာက္ထပ္ (၅) ရက္အမွာ အတူမေနသင့္ပါ။ ရာသီမလာခင္ (၅) ရက္နဲ႔ ရာသီလာျပီး (၅) ရက္မွာေနရင္ ကိုယ္ဝန္မရေစပါ။ စိတ္ခ်ရမႈ % ကိုေနာက္မွာၾကည့္ပါ။
(ခ) Withdrawal method (Pullout method) သုက္ရည္ ျပင္ပစြန္႔ထုတ္နည္း
ေယာက္်ားက ဆႏၵျပည့္ဝခါနီးမွာ လိင္အဂၤါကို အမ်ိဳးသမီးရဲ႕ မိန္းမကိုယ္ကေန ထုတ္ျပီးမွ သုက္ရည္ကို ျပင္ပမွာ ထြက္ေစရတယ္။ စိတ္ကိုထိန္းထားစဥ္မွာ သုက္ပိုးအနည္းငယ္ထြက္တာျဖစ္တတ္တယ္။ တခ်ိဳ႕က ဆႏၵမျပည့္ဝတာ ျဖစ္တတ္တယ္။ က်ားသုက္ပိုးသတ္ေဆး Spermicide နဲ႔ တြဲသံုးရင္ ပိုမိုထိေရာက္တယ္။ စိတ္ခ်ရမႈ % ကို ေနာက္မွာၾကည့္ပါ။
(ဂ) Breastfeeding ကေလးႏို႔တိုက္ျခင္းနည္း
ကေလးဖြါးျပီး ၆ ပတ္ေနရင္ ေနာက္ကိုယ္ဝန္ျပန္ရႏိုင္တယ္။ ကေလးနုိ႔တိုက္ေနရင္ ၃ လကေန ၆ လအထိ သဘာဝနည္းနဲ႔ သားဆက္ျခားႏိုင္တယ္။ ႏို႔တိုက္မိခင္ကိုလည္း ေဟာ္မုန္းလည္ပတ္မႈု မွန္ေစတယ္။ ရင္သားကင္ဆာျဖစ္မွာကိုလည္း ကာကြယ္တယ္။ ကေလးကို ကိုယ့္ႏို႔တမ်ိဳးတည္းသာတုိက္ရမယ္။ ၁-၂% သာကိုယ္ဝန္ရေစတယ္။ ၃ လေနာက္ပိုင္း ကာကြယ္မႈ ေလွ်ာ့လာတယ္။ တိတိက်က်ဆိုရင္ ၆ ပါတ္အထိက ေသခ်ာတယ္။
၂။ Male condom က်ား ကြန္ဒြမ္မ်ား၊
က်ားသုက္ပိုးေတြကို မ-မ်ိဳးဥနဲ႔ မေတြ႔ေစေအာင္ ၾကားခံေပးထားတဲ့ အဆီးအတားမ်ိဳးျဖစ္တယ္။ Latex (Rubber) or Polyurethane (Plastic) ပစၥည္း တမ်ိဳးမ်ိဳးနဲ႔ လုပ္ထားတယ္။ ညႊန္ၾကားခ်က္အတိုင္း သံုးတတ္ရင္ ၉၅-၉၈% စိတ္ခ်ရတယ္။ HIV-AIDS အပါအဝင္ လိင္ကတဆင့္ ကူးစက္ေရာဂါေတြကိုပါ ကာကြယ္တယ္။ စိတ္ခ်ရမႈ % ကို ေနာက္မွာၾကည့္ပါ။
၃။ Female condoms အမ်ိဳးသမီးသံုးကြန္ဒြမ္
အမ်ိဳးသမီးရဲ႕ ေမြးလမ္းေၾကာင္းထဲမွာ သက္ေတာင့္သက္သာ အဝကိုအျပင္၊ အပိတ္ကိုအတြင္းမွာ အေနအထားနဲ႔ ထည့္သြင္းရမယ္။ ဆက္ဆံမႈျပီးဆံုးရင္ အျပင္အဝကို စုစည္းပိတ္ျပီး၊ အထဲရွိေနတဲ့ က်ားသုက္ေတြ ဖိတ္မက်ေအာင္ ျပန္ထုတ္ျပီး စြန္႔ျပစ္ရမယ္။ သံုးေနတံုးမွာ အသံထြက္လို႔ တခ်ိဳ႕က မၾကိဳက္ဘူး။ ေရာဂါေတြကာ ကြယ္ႏိုင္ျပီး ေယာက္်ားက ကြန္ဒြမ္မသံုးတဲ့ အခါမ်ိဳးအတြက္ ေကာင္းတယ္။ ေစ်းခ်ိဳတဲ့ အမ်ိဳးသမီးသံုးကြန္ဒြမ္ကို FDA က အသိအမွတ္ျပဳလိုက္ျပီ။ စိတ္ခ်ရမႈ % ကိုေနာက္မွာၾကည့္ပါ။
တားေဆး-တားနည္းမ်ား ဆန္းစစ္ခ်က္မ်ား
(က) ထိေရာက္မႈ အမ်ားဆံုး တားေဆး-တားနည္းမ်ား
• Implant အေရျပားေအာက္ ေဆးေခ်ာင္း၊ IUD သားအိမ္ထဲထည့္ပစၥည္း၊ Vasectomy, Tubal methods သားေၾကာျဖတ္ျခင္းမ်ား = 99%
• Birth Control shot ထိုးေဆး = 97%
• Birth Control Pill စားေဆး၊ Vaginal Ring ဗဂ်ိဳင္းနားကြင္း = 92-95%
• Condom ကြန္ဒြမ္၊ Diaphragm, Cervical Cap သားအိမ္ဝအဖံုး-အပိတ္၊ Sponge ေဆးျမႇဳပ္ = 84-89%
• Abstinence ေဝရာမဏိ = ၁ဝဝ%
(ခ) ထိေရာက္မႈ အနည္းဆံုး တားေဆး-တားနည္းမ်ား
• No Birth Control အကာအကြယ္ လံုးဝမသံုးျခင္း = 85%
• Spermicide only သုက္ပိုးသတ္ေဆး တမ်ိဳးတည္း = 29%
• Fertility Awareness ေန႔ေကာင္းရက္သာ ေရြးနည္း = 25%
• Female Condom အမ်ိဳးသမီးသံုးကြန္ဒြမ္ = 21%
• Withdrawal သုက္ရည္ အျပင္စြန္႔ထုတ္နည္း = 18%
(ဂ) WHO တားေဆး-တားနည္းမ်ားႏွင့္ ကိုယ္ဝန္ရႏွဳန္း တႏွစ္တာ ဆန္းစစ္ခ်က္
• အကာအကြယ္ မသံုးသူ = ၈၅% ကိုယ္ဝန္ရမယ္။
• သုက္ပိုးေသေဆးနည္းသံုးသူ = ၁၈-၂၉% ကိုယ္ဝန္ရမယ္။
• သုက္ရည္ ျပင္ပစြန္႔ထုတ္နည္းသံုးသူ = ၁၅-၂၈% ကိုယ္ဝန္ရမယ္။
• ရက္ေရွာင္နည္းသံုးသူ = ၅-၁၂% ကိုယ္ဝန္ရမယ္။
• ကြန္ဒြမ္နည္းသံုးသူ = ၂-၁၅% ကိုယ္ဝန္ရမယ္။
• ေန႔စဥ္ေသာက္ရတဲ့ေဆးေသာက္သူ = ဝ႕၃-၈% ကိုယ္ဝန္ရမယ္။
• ထိုးေဆးထိုးသူ = ဝ႕ဝ၅-၃% ကိုယ္ဝန္ရမယ္။
ေဒါက္တာတင့္ေဆြ
၂၆-၅-၂ဝ၁၆
၂၆-၅-၂ဝ၁၇
Comments
Post a Comment