Steroid injections စတီရြိဳက္ထိုးေဆး

၁။ ဆရာ႐ွင့္ Hydrocortizone က ဘာတြက္သံုးတာလဲသိပါရေစ႐ွင့္။ က်မေသြးေလးဘက္နာျဖစ္ျပီး အဆစ္ေတြနာေနတာကို Hydrocortizone တေန႔၂ႀကိမ္၊ ၃ ရက္ထိုးရပါတယ္။

၂။ ဆရာ သမီး႐ုိေသေလးစားစြာျဖင့္ စာေရးလိုက္ပါတယ္။ သမီးက မအူပင္ၿမိဳ႕နယ္ကပါ။ သမီးတို႔ရြာမွာ လူႀကီးေတြ ဒူးနာတာကို ဒူးေခါင္းထဲေဆးထိုးထဲ့တဲ့ဆရာတေယာက္ေခတ္စားေနတယ္။ ထိုးျပီးတလေလာက္ကေတာ့ ေပါ့ပါးတယ္ ေျပာၾကတာဘဲ။ ထိုးတဲ့သူက ရမ္းကုပါ။ သင့္မသင့္ ေျဖေပးပါလားဆရာ။

စတီရြိဳက္ေဆးဆိုတာ အဆစ္ျဖစ္ျဖစ္ တျခားေနရာမွာျဖစ္ျဖစ္ တခုခုျဖစ္ရာကေန ေရာင္-ေဖါင္း-နာတဲ့ လကၡဏာေတြကို သက္သာေစတဲ့ေဆးျဖစ္တယ္။ နာတာရွည္ ကီးလြိဳက္အမာရြတ္မ်ိဳးကို အမာရြတ္ေနရာမွာထိုးတယ္။ အားကစားသမားေတြ ကိုယ္ကာယလွခ်င္သူေတြ သံုးတာလည္းရွိတယ္။

ဒုတိယေမးခြန္းမွာေရးသိလို ခ်က္ခ်င္း ယူပစ္သလိုသက္သာေစလို႔ ရမ္းကုနည္းမွာ အေတာ္သံုးၾကတယ္။ ေဘးထြက္ သက္ေရာက္မႈေတြေတာ့ ခံရပါလိမ့္မယ္။ ေဆာရီး။ ေဆးအရွိန္နဲ႔ ျမင္ေနရတာေတြနဲ႔ ခံစားေနရတာေတြကို အျမန္ သက္သာေစမယ္။ ျဖစ္ေစတဲ့အေၾကာင္းရင္းကိုေတာ့ မေပ်ာက္ေစႏိုင္ပါ။ ေဆာရီး။

အဆစ္ထဲကို စတီရြိဳက္ေဆးထိုးတာဟာ ေရာဂါလကၡဏာေတြ သက္သာျပီး သူ႔အလုပ္သူ ျပန္လုပ္ႏိုင္ဘို႔ ရည္ရြယ္တယ္။ ထိုးေဆးကို စားေဆးေပးရင္းမွာ ထိုးေပးႏိုင္တယ္။ ထိုးတာသက္သက္လည္းလုပ္ပါတယ္။ ေဆးထိုးရင္း အဆစ္ထဲက အရည္ကို စုပ္ယူျပီး ဓါတ္ခြဲစမ္းသပ္ႏိုင္တယ္။ တႏွစ္မွာ တဆစ္ထဲကို ၃ ခါထက္ပို မထိုးသင့္။

ေဆးမွန္သမွ် သတိထားရမွာေတြ ရွိတယ္။ ဒီလို အဆစ္ထိုးေဆးမွာက ဒါေတြျဖစ္တတ္တယ္။
• Fat necrosis အဆီေသြးမရတာ၊
• Skin pigmentation ေဆးထိုးရာေနရာ အေရာင္မဲလာတာ၊
• Joint degeneration အဆစ္ အိုတာ ျမန္ေစတာ၊
• ဆီးခ်ိဳရွိသူကို ထိုးရင္ သၾကားဓါတ္ ခဏတက္လာတတ္တာ၊
• ေဆးထိုးေနရာ ပိုးဝင္တတ္တာ၊
• Muscle strains ၾကြက္သား တင္းအား မ်ားတာ၊
• Trauma ထိခိုက္မိတာ၊
• Polyarthritis အဆစ္ေတြနာေရာဂါ
• Connective tissue disease တြယ္ဆက္ (တစ္ရွဴး) ေရာဂါ၊
• Degenerative joint disease (DJD) အဆစ္ အိုနာ၊
• Tendinitis ၾကြက္သားေခ်ာင္း (တင္ဒြန္) ေရာင္ေရာဂါ၊
• Bursitis အဆစ္ဖံုးေရာင္တာ၊
• Arthritis အဆစ္နာ၊
• Neoplasm ကင္ဆာ၊
• Miscellaneous systemic diseases တျခားေရာဂါေတြ၊

ေရာင္ျခင္းျဖစ္စဥ္အတြက္ ေဆးေတြ ဥပမာ Aspirins, NSAIDs, Prednisone ေတြကို ရက္တိုနဲ႔ နာတာရွည္ အဆစ္နာသမားေတြကို ေပးမယ္။ ၁ဝ-၁၄ ရက္မွာ ေဆးအား အျပည့္ေပးတယ္။ ေဆးရဲ႕ ေဘးထြက္-ဆိုးက်ိဳး မေပၚသ၍ လိုေသးရင္ ရက္တိုးႏိုင္တယ္။ စားေဆးကို သက္သာတာနဲ႔ တေျဖးေျဖးခ်င္း ေလွ်ာ့ခ် ေပးရတယ္။ တိကနည္း မျဖတ္ရဘူး။ Elavil လိုေဆးက ဘိန္းမပါ-အနာသက္သာေဆးတမ်ိဳး ျဖစ္တယ္။ ခ်က္ခ်င္း ျဖစ္လာသူေတြကို နားခိုင္းမယ္။ ေရခဲတင္ခိုင္းမယ္၊ က်ပ္စည္းခိုင္းတယ္။ ေနာက္ပိုင္းမွာ အေၾကာကုသမႈ၊ အႏွိပ္၊ နာလံထေစာင့္ေရွာက္ျခင္းေတြ ဆက္ရတယ္။

ဘယ္လိုလူေတြကို အဆစ္ထဲ ေဆးထိုးမလဲ
• Synovitis အဆစ္အိတ္ေရာင္တာ၊
• Osteoarthritis အရိုး-အဆစ္ေရာင္တာ၊
• Bursitis အဆစ္ဖံုးအိတ္ေရာင္တာ၊
• Gouty arthritis (ေဂါက္) လိုျဖစ္တာ၊
• Frozen shoulder syndrome အဆစ္ခဲသြားတာ၊
• Tendinitis ၾကြက္သားေခ်ာင္းေရာင္တာ၊
• Rheumatoid arthritis (ရူမတြိဳက္) အဆစ္နာ၊
• Muscle trigger points ၾကြက္သားတေနရာထိရင္ နာတတ္တာ၊
• Carpal tunnel syndromes (ကာပယ္-တာနယ္-ဆင္ဒရုမ္း) ျဖစ္တာ၊
• Fasciitis ဖါရွာ-အရြတ္ျပားေရာင္တာ၊
• Ganglion Cysts (ဂင္ဂလီယြန္) အိတ္၊
• Neuromas အာရံုေၾကာၾကီးတာ၊

ပခံုး၊ တင္ပါး၊ ခါး၊ တေတာင္ဆစ္၊ ဒူး၊ လက္၊ လက္ေကာက္ဝတ္ေတြမွာရွိတဲ့ အဆစ္ထဲ၊ ၾကြက္သားေခ်ာင္းထဲ၊ Bursa အဆစ္ဖံုးထဲကို ေဆးထိုးႏိုင္တယ္။ ေၾကာက္လြန္းသူေတြကို ထံုေဆးကူေပးရတတ္တယ္။

ဒီလိုဟာေတြ ျဖစ္ေန ရွိေနရင္ ဒီနည္းမသံုးရပါ။
• Charcot joint (neuropathic sensory loss) ထံုေနတဲ့ (ခ်ာေကာ့တ္) အဆစ္နာ၊
• Infection ေရာဂါပိုးဝင္ေနတာ၊
• Tumor ကင္ဆာ၊ ကင္ဆာမဟုတ္ အလံုး၊
• Neurogenic disease အာရံုေၾကာေရာဂါ၊
• Tuberculosis တီဘီ လတ္တေလာျဖစ္ေနတာ၊
• Immune-suppressed hosts ခုခံအားမေကာင္းတာ၊
• Hypothyroidism လည္ပင္းၾကီးေဟာ္မုန္းနည္းေရာဂါ၊
• Bleeding dyscrasias ေသြးယိုေရာဂါ၊
• Uncontrolled diabetes ထိန္းမရတဲ့ ဆီးခ်ိဳ၊
• Joint prosthesis အဆစ္အတုထည့္ထားတာ၊
• Surrounding joint osteoporosis ေဘးမွာ အရိုးေရာဂါရွိေနတာ၊
• Patellar or Achilles tendinopathies ၾကြက္သားေခ်ာင္း ပ်က္စီးေနတာ၊

အမ်ားဆံုးသံုးတဲ့ေဆးကေတာ့ long-acting methylprednisolone preparation ျဖစ္တယ္။ တခ်ိဳ႕ထိုးေဆး နာမည္ေတြက Depo-Medrol, Aristospan, Kenalog and Celestone အမ်ိဳးမ်ိဳးရွိတယ္။ တခ်ိဳ႕ အထူးကုေတြက Lidocaine + Triamcinolone, which is intermediate acting (40 mg/mL) + Dexamethasone, which is long acting (4 mg/mL) ေဆးအေရာကို သံုးတယ္။

တခုခုျဖစ္လို႔ ေရာင္တယ္ဆိုတာ ကိုယ္ခႏၶာရဲ႕ သဘာဝတံု႔ျပန္မႈပါ။ သူျဖစ္လာလို႔ ေကာင္းေစတယ္။ ခက္တာက ဆိုးတာလဲ တြဲလာတယ္။ စတီရြိဳက္ေဆးဟာ ေရာင္ျခင္းျဖစ္စဥ္ကို ေလွ်ာ့ခ်ေစတာ ျဖစ္ပါတယ္။ အဲေတာ့ အဆိုးဘက္က ဟာေတြ သက္သာေစမယ္။ အေကာင္းေတြလဲ ထိတယ္။ ဒီေနရာမွာ ခ်ိန္ဆတတ္တာ ဆရာျဖစ္တယ္။ ဒီလိုလူနာကို ေဆးကုဘို႔ စည္းကမ္းခ်က္ေတြ လိုက္နာရတယ္။

ဒီေဆးမ်ိဳးက ခ်က္ခ်င္းဆိုသလို ထိေရာက္တယ္။ ေဘးထြက္သက္ေရာက္မႈေတြရွိေပမဲ့ သံုးသင့္သူကို ေပးရတယ္။ စားေဆး၊ ထိုးေဆး၊ မ်က္စဥ္း၊ ႏွာေခါင္ထဲထည့္ေဆး၊ အဆစ္ထဲထိုးေဆး စတာေတြ အမ်ိဳးမ်ိဳးရွိတယ္။ အလာဂ်ီ ေခၚ တခုတခုနဲ႔ မတည့္တာ၊ ေရွာ့ျဖစ္တာေတြမွာ အေရးေပၚနဲ႔ အသက္ကယ္ေဆးလိုသံုးရတယ္။ နာတာရွည္ျဖစ္တာေတြမွာ ေပးရတယ္။

Cortisone ေကာ္တီဇုန္းေဆး သတိနဲ႔ေပး http://doctortintswe.blogspot.com/2015/05/cortisone.html
Steroid injections (စတီရြိဳက္) ထိုးေဆး http://doctortintswe.blogspot.com/2014/10/steroid-injections.html

Dr. တင့္ေဆြ