Amphetamines စိတ္ၾကြေဆး

ယာဘလို႔လူသိမ်ားတဲ့ Amphetamines (မင္မ္ဖက္တမင္း) ကို စေဖၚစပ္ခဲ့တာက ၁၈၈၇ ကတည္းကျဖစ္တယ္။ လူကေန အလိုလိုထုတ္ေပးေနတဲ့ Adrenaline နဲ႔ Noradrenaline ေတြနဲ႔တူတယ္။ ဗဟိုအာရံုေၾကာစနစ္အေပၚ သက္ေရာက္ေစတယ္။

ပီတိစိတ္ေတြသာ ထင္ျမင္ေနေစတဲ့ အစြမ္းေၾကာင့္ ေပၚျပဴလာျဖစ္လာတယ္။ ေဆးသံုးထားသူဟာ စိတ္တက္ၾကြေနမယ္၊ တခုခုကို အာရံုစိုက္ေနျပီး၊ သူမ်ားေတြကို ဂရုမထားေတာ့ဘူး။ မအိပ္ဘဲ အၾကာၾကီး ေနႏိုင္တယ္။ မေမာလြယ္ဘူး၊ အားကစားလုပ္ရင္ ပိုလုပ္ႏိုင္တယ္။ ခံႏိုင္ရည္ပိုတယ္။ ကိုယ့္ကိုယ္ကို ယံုၾကည္စိတ္မ်ားေစမယ္ဆိုတဲ့ အစြမ္းေတြ ရေစတယ္။

Methamphetamine (မက္သမ္ဖက္တမင္း)၊ Ephedrine (အဖက္ဒရင္း) Cathinone (ကက္သီႏုန္း)၊ MDMA (Ecstasy) (အက္တက္စီ) DOM (STP) ဆိုျပီး ဆင္တူေတြရွိတယ္။ Uppers, Bennies, Beans, Speed, and Crank ဆိုတဲ့ အရပ္သံုး နာမည္ေတြ ရွိတယ္။ ေဆးလံုး၊ ေဆးမႈံ႔ ေဆးခဲဆိုျပီး အမ်ိဳးမ်ိဳးလာတယ္။ ေသာက္ေဆး၊ ထိုးေဆး၊ ရွဴေဆးနဲ႔ ေဆးလိပ္ ေသာက္နည္းေတြနဲ႔ သံုးၾကတယ္။ တခါသံုးရင္ ၄-၆-၁၂-၂၄ နာရီခံတယ္။

- Amphetamines နဲ႔ Cocaine or Ecstasy ေရာတာ အႏၲရာယ္မ်ားတယ္။ သတၲိေတြက တူတယ္။
- Amphetamines နဲ႔ (MAOIs) စိတ္မက်ေဆးေတြေရာရင္ ေဆးစြမ္းက ၆ ဆ တက္ေစမယ္။
- Amphetamines ေဆးသံုးစြဲထားသူကို ေနာက္ထပ္ ၁-၂ ရက္အထိ စစ္ရင္သိတယ္။

ခ်က္ခ်င္းျဖစ္တဲ့ ေဆးအဆိပ္ လကၡဏာေတြကေတာ့ Psychosis စိတ္မူမမွန္တာ၊ Hallucination သူမ်ားမျမင္တာေတြ ျမင္ေန၊ သူမ်ားမထိေတြ႔တာကို ထိေတြ႔ေနတယ္လို႔ထင္တာ၊ Anxiety စိုးရိမ္စိတ္မ်ားတာေတြ ျဖစ္မယ္။ ေဆးေၾကာင့္ Hyperthermia အပူခ်ိန္လြန္ကဲတာ၊ Heart arrhythmia ႏွလံုးခုန္မမွန္တာ နဲ႔ Stroke (စထုပ္ခ္) ေတြကေန ေသဆံုးႏိုင္တယ္။

ေရရွည္မွာ ဘာေတြဆက္ျဖစ္လာသလဲ။ ႏွလံုးအေပၚ ဒဏ္မ်ားလာမယ္။ ေသြးဖိအားတက္မယ္။ ႏွလံုးနဲ႔ဆိုင္တဲ့ေရာဂါေတြ ပိုျပီးရလမ္းမ်ားေစတယ္။ အရင္ခံစားတာမ်ိဳးရခ်င္ရင္ ေဆးအဆ ပိုလုိခ်င္လာမယ္။ ေဆးစြဲတယ္ဆိုတာ ရုပ္ပိုင္းနဲ႔ စိတ္ပိုင္းစြဲတာဆိုျပီးရွိတယ္။ ဒီေဆးက ၂ မ်ိဳးလံုးျဖစ္ေစႏိုင္တယ္။ ေဆးစြဲေနသူဆိုရင္ စိတ္ပိုင္းေျပာင္းလဲမႈေတြ ျဖစ္ႏိုင္တယ္။ ေဆးမ်ားသြားရင္ ႏွလံုးခုန္ျမန္မယ္။ ဂနာမျငိမ္ ျဖစ္မယ္၊ တံုတံုရီရီျဖစ္မယ္။ သူမ်ားကို မယံုတာမ်ားမယ္၊ ေၾကာက္တာ၊ က်ိဳးေၾကာင္း မဆီေလွ်ာ္တာ၊ စိတ္ရႈတ္ေထြးတာ၊ တလြဲထင္ျမင္တာ၊ တက္တာေတြလဲ ျဖစ္ႏိုင္ေသးတယ္။

Methamphetamine (မက္သဖန္တမင္း) ရဲ႕ထူးျခားခ်က္က အာရံုေၾကာကို ထိခိုက္ေစတယ္။ MDMA ကေတာ့ ဦးေႏွာက္ထဲမွာ Glutathione နဲ႔ Vitamin E ေတြကိုနည္းေစတယ္။ ေရရွည္သံုးရင္ Dependence ေဆးစြဲတယ္။ DOM ကေတာ့ ေဆးမစြဲေစဘူး။ Amphetamine (အင္မ္ဖတမင္း) ေဆးစြဲသူကိုကုရတာက Cocaine (ကိုကိန္း) ေဆးစဲြတဲ့သူေတြကို ကုရသလိုအတူဘဲ။ ေဆးစြဲေနသူေတြဟာ စိတ္ဓါတ္က်မယ္၊ ပ်င္းေျခာက္ေနမယ္၊ ေဆးေၾကာင့္ ေကာင္းတယ္လို႔ ခံစားခ့ဲဘူးတာေတြကို တသတျဖစ္ေနမယ္။

ႏွလံုးေရာဂါ၊ ေသြးတိုးေရာဂါ၊ ေသြးေၾကာက်ဥ္းေရာဂါ၊ လည္ပင္းၾကီး-ေဟာ္မုန္းမ်ားေရာဂါ၊ မ်က္စိ-ေရတိမ္ေရာဂါ ရွိေနသူေတြသံုးရင္ သူမ်ားထက္ဆိုးတယ္။ Asocarboxazid, Tranylcypromine, Phenelzine ေဆးေသာက္ေနသူေတြနဲ႔ အရက္သမားေတြက လံုးဝမသံုးသင့္ၾကဘူး။

Dr. တင့္ေဆြ

Comments

Popular posts from this blog

က်န္းမာျခင္းသည္ လာဘ္တပါး

Furamin BC သံဓါတ္အားေဆး