ျပည္ေထာင္စုျမန္မာႏုိင္ငံ ဦးပုိင္လီမိတက္ (၃)
Asia World ကို Crony capitalist ခရိုနီအရင္းရွင္ (ခရိုနီ) လို႔ေျပာႏိုင္တယ္။ UMEH ဦးပိုင္ကို (ခရိုစိမ္း) လို႔ အရပ္ေခၚ ေခၚႏိုင္ပါတယ္။
ဦးပိုင္တည္ေထာင္ရသည့္ရည္ရြယ္ခ်က္
၎၏အဓိကရည္ရြယ္ခ်က္မွာ တပ္ရင္းသက္သာေခ်ာင္ခ်ိေရးအဖဲြ႔မ်ား၊ တာဝန္ထမ္းေဆာင္ဆဲႏွင့္အၿငိမ္းစား တပ္မေတာ္သားမ်ားႏွင့္ စစ္ျပန္စစ္မႈထမ္းေဟာင္း အဖဲြ႔အစည္းမ်ားအား ေထာက္ပံ့ရန္ျဖစ္သည္ဟု ဆုိထားသည္။ အမွန္တြင္မူ ဦးပိုင္လီမိတက္ကုိ နဝတ/နအဖ စစ္အုပ္စုက တည္ေထာင္လုိက္သည့္ ရည္ရြယ္ခ်က္ထဲတြင္ စစ္တပ္ အရာရွိႀကီးမ်ားကသာ ထိပ္ပုိင္းမွခ်ယ္လွယ္အက်ဳိးခံစားရေရး၊ တပ္သားမ်ား၏ လခကုိျဖတ္ၿပီး အရင္းျပဳကာ ေသြးစုတ္ေရး စသည္တုိ႔ အလုိလုိပါဝင္ၿပီး ျဖစ္ေနသည္။ ေအာက္ေျခတပ္မွဴးတပ္သားမ်ား၏ဘဝကုိ အေသခံ ပဲစားဘဝမွ ျမွင့္တင္မည့္ ရည္ရြယ္ခ်က္ လုံးဝမပါဝင္ေခ်။ ခ်ဳပ္ေျပာလွ်င္ စစ္အာဏာရွင္သက္ဆုိးရွည္ေရးႏွင့္ စစ္ဗုိလ္ခ်ဳပ္ မိသားစုမ်ား၏ ရာသက္ပန္ အက်ဳိးစီးပြားအတြက္ တုိင္းျပည္ စီးပြားေရးအသက္ေသြးေၾကာ တခုလုံးအား အာဏာျဖင့္ လက္ဝါးႀကီးအုပ္ရန္ ျပင္ဆင္ လုပ္ကုိင္ျခင္းပင္ျဖစ္သည္။
ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံမႈပမာဏ
အစကနဦး အရင္းအႏွီးပမဏမွာ က်ပ္ကုေဋတေထာင္ရွိသည္။ ဗမာျပည္သမုိင္းတြင္ စတင္တည္ေထာင္စလုပ္ငန္း တခုအဖုိ႔ အႀကီးမားဆုံး အရင္းအႏွီး အျဖစ္ စံခ်ိန္သစ္တင္လုိက္သည္။ ဤအရင္းအႏွီးပမာဏသည္ အစုိးရ၏ ဘတ္ဂ်က္တြင္ပါရွိေသာ တတုိင္းျပည္လုံး၏ တႏွစ္စာရင္း ႏွီးျမွဳပ္ႏွံမႈထက္ပင္ မ်ားေနေသးသည္။ ၁၉၈၈-၈၉ ခုႏွစ္ အတြင္း တျပည္လုံးအတြက္ ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံရန္ လ်ာထားခ်က္မွာ ဤဦးပိုင္လီမီတက္၏ အရင္းအႏွီးထက္ ၁၇၉႕၂ ကုေဋ ေလ်ာ့နည္းသည္။ ကုေဋတေထာင္ဆုိသည္မွာ ၁၉၈၈-၈၉ ခုႏွစ္ျပည္ပုိ႔ကုန္မွရေသာ စုစုေပါင္း၏ ေျခာက္ဆရွိၿပီး၊ အစုိးရစစ္အသုံးစရိတ္၏ ငါးဆမွ်ရွိသည္။
ကုန္သြယ္ေရးဝန္ႀကီးဌာန အမိန္႔ေၾကာ္ျငာစာအမွတ္ ၇/၉ဝ၊ အပုိဒ္ ၄၊၅၊၆ အရ အရင္းအႏွီး၏ ၄ဝ% ကုိ ကာကြယ္ေရး ဝန္ႀကီးဌာန၊ ပစၥည္းဝယ္ယူမႈညႊန္ၾကားေရးမွဴးရုံးက ထည့္ဝင္ၿပီး က်န္ ၆ဝ%ကုိ စစ္တပ္ အသုိင္းအဝုိင္းမ်ားက ထည့္ဝင္ မည္ျဖစ္သည္။ ကာကြယ္ေရးဝန္ႀကီးဌာန၊ ပစၥည္းဝယ္ယူမႈ ညႊန္ၾကားေရးမွဴးရုံးက ထည့္ဝင္မည့္ ၄ဝ%၊ တနည္း က်ပ္ ကုေဋ ၄ဝဝ မွာ ျပည္သူ႔ဘ႑ာမ်ားျဖစ္သည္။
ရွင္းရွင္းေျပာရလွ်င္ စစ္တပ္အဝန္းအဝုိင္းက ပုိင္ဆုိင္ခံစားၾကမည့္ ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံမႈႀကီးအတြက္ ျပည္သူလူထု၏ ေငြ က်ပ္ ကုေဋ ၄ဝဝ ကုိ အတုိးမရွိ ဆဲြသုံးလုိက္ျခင္း ျဖစ္သည္။ ထုိ႔ျပင္ ဤကုေဋ (၄ဝဝ) အတြက္ ျပည္သူဘက္မွ (အစုိးရဘက္မွ) ကုိယ္စားျပဳရမည့္သူမွာ ယင္းအမိန္႔ေၾကာ္ျငာစာ၏ အပုိဒ္ ၂(က) တြင္ ေဖာ္ျပထားသည့္ ကာကြယ္ေရးဝန္ႀကီးဌာနမွ ဦးေဆာင္ညႊန္ၾကားေရးမွဴးစေသာ စစ္ဗုိလ္ခ်ဳပ္မ်ားပင္ ျဖစ္ေနသည္။ က်န္ ၆ဝ% ကုိ စစ္မႈထမ္းဆဲႏွင့္ အၿငိမ္းစားတပ္မေတာ္ အရာရွိမ်ား၊ စစ္မႈထမ္းေဟာင္းအုပ္စုမ်ားအပါအဝင္ တပ္မေတာ္ပုိင္စီးပြားေရးလုပ္ငန္းႏွင့္ မိတ္ေဆြအဖဲြ႔မ်ားက ပုိင္ဆုိင္မည္ ျဖစ္သည္။ ေအာက္ေျခ တပ္မွဴးတပ္သားမ်ားအဖုိ႔မူ အစုရွယ္ယာဝင္ဖုိ႔ဆုိၿပီး မိမိတုိ႔၏ မေလာက္မငွလခထဲမွ ရာႏႈန္းျဖင့္ ျဖတ္ေတာက္ျခင္းခံၾကရသည္။
တုိးပြားလာသည့္အရင္းအႏွီးမ်ား
၂ဝဝ၇ ခုႏွစ္တြင္ ဦးပုိင္၌ Authorized capital (တရားဝင္သတ္မွတ္သည့္ေငြရင္း-ကုမၸဏီက ထုတ္ေပးမည့္ အစုရွယ္ယာမ်ား၏ တန္ဖုိး) မွာ က်ပ္သန္းေပါင္း (၄ဝ,ဝဝဝ) ႏွင့္ Allotted capital (ခဲြေဝ သတ္မွတ္ေပးအပ္ၿပီးေသာ အရင္း) က်ပ္သန္းေပါင္း (၃၉,ဝဝဝ) ရွိသည္။ ကာကြယ္ေရးဝန္ႀကီးဌာနႏွင့္ စစ္ပစၥည္းဝယ္ယူေရး ညႊန္ၾကားေရးမွဴးရုံးတုိ႔မွ (က) အဆင့္ အစုရွယ္ရာပုိင္ဆုိင္သူမ်ားအေနျဖင့္ က်ပ္ေငြ (၈ဝ၈႕၃) သန္းႏွင့္ သန္းေပါင္း (၃၃ဝ) အသီးသီး ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံ ထည့္ဝင္ၾကၿပီး လက္ရွိ စစ္မႈထမ္း (၃၅,၅၄၄) ဦးမွ က်ပ္ေငြ (၁၉၁၆႕၈၁) သန္း၊ တပ္ရင္းတပ္ဖဲြ႔ (၁၄၆၇) ဖဲြ႔မွ သန္းေပါင္း (၃၃၇၄၅႕၃၁) သန္း၊ အၿငိမ္းစားစစ္မႈထမ္း (၆ဝ၆၉) ေယာက္မွ က်ပ္ေငြ (၁၂၆၅႕၅၃) သန္းႏွင့္ စစ္မႈထမ္းေဟာင္း စည္းရုံးေရးေကာ္မတီ (၈၉) ဖဲြ႔မွ က်ပ္ေငြသန္းေပါင္း (၄၂၇၉၆) သန္း စသျဖင့္ အသီးသီး (ခ) အဆင့္ ရွယ္ယာ ပုိင္ဆုိင္သူမ်ားအေနျဖင့္ ထည့္ဝင္ၾကသည္။ ဤသည္မွာ ၂ဝဝ၅ ခုႏွစ္မွစ၍ ၂ ႏွစ္အတြင္း ဦးပုိင္လုပ္ငန္း သိသိသာသာ တုိးခ်ဲ႕မႈျဖစ္သည္။
၂ဝဝ၅ ခုႏွစ္တြင္ ဦးပုိင္ကုမၸဏီ၌ Authorized capital က်ပ္သန္းေပါင္း (၃ဝ,ဝဝဝ) ႏွင့္ Allotted capital က်ပ္သန္းေပါင္း (၂၁,ဝဝဝ)သာ ရွိသည္။ (က)အဆင့္ အစုရွယ္ယာ ပုိင္ဆုိင္သူမ်ားမွာ အေျပာင္းအလဲ မရွိေသာ္လည္း၊ (ခ) အဆင့္ ရွယ္ရာ ပုိင္ဆုိင္သူမ်ားထဲတြင္ လက္ရွိ စစ္မႈထမ္း (၂၄,၉၇၃) ေယာက္မွ က်ပ္ေငြသန္းေပါင္း (၁၇၅၉႕၅၇) သန္း၊ တပ္ရင္းတပ္ဖဲြ႔ (၁၃ဝ၈) ဖဲြ႔မွ က်ပ္ေငြ သန္းေပါင္း (၁၇၈၄၆.ဝ၁)သန္း၊ စစ္မႈထမ္းေဟာင္း (၃၄၃၇)ေယာက္မွ က်ပ္ေငြ (၆၇၁.၁၉) သန္း ႏွင့္ စစ္မႈထမ္းေဟာင္း စည္းရုံးေရးေကာ္မတီ (၈၂) ဖဲြ႔မွ က်ပ္ေငြ သန္းေပါင္း (၃၅၂.၈၉) သန္း အသီးသီးထည့္ဝင္ၾကသည္။ (ခ) အဆင့္ ရွယ္ယာပုိင္ဆုိင္သူမ်ားမွ အဓိကတုိးပြားမႈမွာ တပ္ရင္းတပ္ဖဲြ႔မ်ားႏွင့္ အၿငိမ္းစားစစ္မႈထမ္းေဟာင္းတုိ႔မွျဖစ္သည္။
တပ္ရင္းတပ္ဖြဲ႔မ်ားအေနျဖင့္ အႀကီးစားတပ္ဖြဲ႔တခုကို က်ပ္သိန္း ၅ဝဝ ဖိုး၊ အလတ္စားတပ္ဖြဲ႔တခုကို က်ပ္သိန္း ၃ဝဝ ဖိုး၊ အေသးစားတပ္ဖြဲ႔တခုကို က်ပ္သိန္း ၂ဝဝ ဖိုး ဦးပိုင္အစုရွယ္ယာမ်ားဝယ္ဖို႔ သတ္မွတ္ထားၿပီး သတ္မွတ္ကာလတခုအတြင္း အေက်ေပးသြင္းရမည္ျဖစ္သည္။ ဤေငြမ်ားကို တပ္ရင္းတပ္ဖြဲ႔မ်ားက ကိုယ့္အစီအစဥ္ႏွင့္ကိုယ္ နည္းလမ္း အမ်ဳိးမ်ဳိးျဖင့္ ရွာၾကရသည္။ အျမတ္ေငြခဲြေပးမႈမွာ သိန္း ၅ဝဝ ရွယ္ယာဝင္ထားသည့္ တပ္ဖြဲ႔မ်ားအတြက္ တႏွစ္လွ်င္ က်ပ္ ၇၅ သိန္း ျဖစ္သည္။ ဤအျမတ္ေငြကို သက္ဆုိင္ရာတပ္မႉးက မိမိ၏တပ္ရင္းတပ္ဖြဲ႔အတြက္ လိုအပ္သလို သံုးစြဲႏိုင္သည္။ ဥပမာ ယူနီေဖာင္း၊ မူႀကိဳေက်ာင္း၊ စစ္ဖိနပ္စသျဖင့္။
အခ်ဳိ႕တပ္ရင္းတပ္ဖြဲ႔မ်ားမွာ စီးပြားေရးၾကပ္တည္းမႈေၾကာင့္ အခ်ိန္မွီေပးသြင္းရန္ခက္ခဲေနရာမွ တပ္မေတာ္သားတို႔၏ ဘဏ္စုေငြမ်ားကို လက္လွည့္ယူငင္ ေပးသြင္းမႈမ်ား လုပ္ခဲ့ၾကသည္။ တပ္မေတာ္သားတို႔ကလည္း စီးပြားေရးအခက္ အခဲေၾကာင့္ ဘဏ္စုေငြမ်ား ျပန္ထုတ္လိုသည့္အခါ မေပးႏိုင္ျဖစ္ၿပီး တပ္တြင္းအမိန္႔ဖီဆန္မႈမ်ား ေပၚခဲ့သည္။ ဥပမာ-တပ္မ ၁၁။ ဘဏ္စုေငြမ်ားကို ဦးပိုင္အတြက္ ေခါင္းစဥ္ေျပာင္းသံုးမႈအျပင္ တပ္မႉးႏွင့္တပ္ေထာက္တို႔က အလြဲသံုးစားမႈ မ်ားေၾကာင့္လည္း တပ္တြင္းဖီဆန္မႈမ်ား ေပၚခဲ့သည္။ ဦးပိုင္မွရသည့္ အျမတ္ေငြမ်ားကို အလြဲသံုးစားမႈမ်ားလည္း ရွိလာသည္။
ဦးပိုင္ဖြဲ႔စည္းပုံ
၂ဝဝ၇ ခုႏွစ္တြင္ ဦးပုိင္ကုိ ဒါရုိက္တာဘုတ္အဖဲြ႔ဝင္ (၁ဝ) ဦးျဖင့္ စီမံခန္႔ခဲြသည္။ ပထမဆုံး ဥကၠ႒မွာ ဒုတိယ ဗုိလ္ ခ်ဳပ္ႀကီး မ်ဳိးညြန္႔ျဖစ္ၿပီး၊ ဦးေဆာင္ညႊန္ၾကားေရးမွဴးမွာ ဗုိလ္မွဴးခ်ဳပ္ ေဒးဗစ္ ေအဘယ္ ျဖစ္သည္။ ၁၉၉၆ခုႏွစ္တြင္ ၎တုိ႔ေနရာကုိ ဗုိလ္ခ်ဳပ္သန္းဦးႏွင့္ ဗုိလ္မွဴးခ်ဳပ္ဝင္းလႈိင္တုိ႔က ဆက္ခံသည္။ ဥကၠ႒ေနရာကုိ ၁၉၉၈ခုနွစ္တြင္ စစ္ေရးခ်ဳပ္ ဒုတိယဗုိလ္ခ်ဳပ္ႀကီး ဝင္းျမင့္ႏွင့္ ၂ဝဝ၂ ခုႏွစ္တြင္ ဒုတိယ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ႀကီးတင္ေအးက ယူခဲ့သည္။ ၂ဝ၁ဝ ခုႏွစ္ စက္တင္ဘာလတြင္မူ စစ္ေရးခ်ဳပ္အသစ္အျဖစ္ ခန္႔အပ္ျခင္းခံခဲ့ရသူ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ခင္ေဇာ္ဦးအား ဥကၠ႒အျဖစ္လည္းေကာင္း၊ ဦးေဆာင္ညႊန္ၾကားေရးမွဴးအျဖစ္ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ဝင္းသန္းအားလည္ေးကာင္း ေျပာင္းလဲတာဝန္ေပးခဲ့သည္။ မူလက စစ္ေရးခ်ဳပ္ရုံး ေအာက္တြင္ထားရွိၿပီး ၂ဝဝ၇ ခုႏွစ္တြင္ ကာကြယ္ေရးပစၥည္းထုတ္လုပ္မႈရုံး ေအာက္တြင္ ေျပာင္းလဲ ထားရွိခဲ့ေသာ္လည္း ယခုအခါ စစ္ေရးခ်ဳပ္ရုံးေအာက္သုိ႔ ျပန္လည္ေရာက္ရွိသြားသည္။
ဦးပုိင္၏လုပ္ငန္းမ်ား
၁၉၉ဝ ခုႏွစ္ႏွင့္ ၂ဝဝ၇ အေစာပုိင္းကာလအတြင္း ဦးပုိင္ကုိ ကုမၸဏီလုပ္ငန္းေပါင္း (၇၇) ခုျဖင့္ ဖဲြ႔စည္းထားသည္။ ဦးပုိင္ လုပ္ငန္းမ်ားကို ေယ်ဘုယ်အားျဖင့္ ဦးပုိင္ကအျပည့္အဝပုိင္သည့္ကုမၸဏီ၊ ကုမၸဏီခဲြႏွင့္ ဦးပုိင္ႏွင့္တြဲဖက္လုပ္ကုိင္သည့္ ကုမၸဏီမ်ား ဟူ၍ ခြဲျခားႏုိင္သည္။ သုိ႔ေသာ္ ၂ဝဝ၇ ခုႏွစ္တြင္ စုစုေပါင္း လုပ္ငန္း (၅၁) ခုသာ က်န္ေတာ့သည္။ အျပည့္ အဝပုိင္ဆုိင္သည့္ လုပ္ငန္း (၃၅) ခု၊ ကုမၸဏီခဲြ (၉) ခုႏွင့္တဲြဖက္လုပ္ကုိင္သည့္လုပ္ငန္း (၇) ခုတုိ႔ ျဖစ္ၾကသည္။ ၂ဝဝ၁-၂ဝဝ၂ ဘ႑ာေရးႏွစ္တြင္ ဦးပုိင္မွ လည္ပတ္ေနသည့္ ကုမၸဏီေပါင္း (၄၈) ခုရွိသည္။ ထုိႏွစ္ကတည္းက ကုမၸဏီခဲြမ်ားႏွင့္ တဲြဖက္ကုမၸဏီ အမ်ားအျပားကုိ ဖ်က္သိမ္းလုိက္ၿပီျဖစ္သည္။ ယခုထိ ဖ်က္သိမ္းလုိက္သည့္ ကုမၸဏီေပါင္းမွာ (၂၆) ခု ျဖစ္သည္။ (ဇယား ၆.၁၁ ႏွင့္ ေနာက္ဆက္တဲြ ၉)
ဦးပုိင္သည္ ၁၉၉ဝ ခုႏွစ္ႏွင့္ ၂ဝဝ၇ မတ္လအတြင္း စုစုေပါင္း အျမတ္ေငြ က်ပ္သန္းေပါင္း (၅၅၄၆၂.၆၆) သန္း ရရွိခဲ့ၿပီး ၎တုိ႔ထဲမွ က်ပ္သန္းေပါင္း (၇၈၉႕၇၃) သန္းႏွင့္ (၄၃၈၈၅႕၅၂) သန္းကုိ (က) အဆင့္ရွယ္ယာရွင္မ်ားႏွင့္ (ခ) အဆင့္ အစုရွယ္ယာရွင္မ်ားအား အသီးသီးခဲြေဝေပးခဲ့သည္ဟု ဆုိသည္။
သုိ႔ေသာ္ လြန္ခဲ့သည့္ ၅ ႏွစ္ကတည္းက တပ္ရင္းတပ္ဖဲြ႔မ်ားသုိ႔ ေပးရမည့္ အျမတ္ေငြမ်ားအား မေပးေတာ့ဘဲ ျပန္လည္ ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံရန္အတြက္ ထားရွိေၾကာင္း သိရသည္။ အၾကမ္းဖ်ဥ္းအားျဖင့္ ၁၉၉၅-၉၆ ဘ႑ာေရးႏွစ္စကတည္းက (ခ) အဆင့္ အစုရွယ္ယာပုိင္ဆုိင္သူမ်ားသည္ ၎တုိ႔၏ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံေငြမ်ားမွ ႏွစ္စဥ္ျပန္ရေငြသည္ တႏွစ္လွ်င္ ၃ဝ% ရွိ သည္။ ဘဏ္အပ္ႏွံေငြသည္ပင္လွ်င္ တႏွစ္၌ ၁ဝ%မွ်သာ အတုိးႏႈန္းရရွိသည္။ (ဇယား ၆.၁၂ တြင္ ရႈ)
၁၉၉၉ ခုႏွစ္ ဧၿပီလႏွင့္ ၂ဝဝ၄ ခုႏွစ္ မတ္လအတြင္း ဦးပုိင္လီမိတက္ႏွင့္ အျပည့္အဝပုိင္သည့္ကုမၸဏီမ်ား၊ ကုမၸဏီခဲြ မ်ား ႏွင့္ တဲြဖက္ကုမၸဏီမ်ားသည္ အျမတ္ေငြ က်ပ္သန္းေပါင္း (၇၄၅၆၁႕ဝ၅) သန္း (သုိ႔မဟုတ္ က်ပ္သန္းေပါင္း ၇၄၁ဝ၆႕၈၁ သန္း (အေပါင္း) အေမရိကန္ေဒၚလာ ၇၁႕၈၉ သန္း) ရရွိခဲ့သည္။
ဦးပုိင္၏ဖက္စပ္လုပ္ငန္းမ်ား (UMEH Business Ventures)
- ဦးပုိင္က အျပည့္အဝပုိင္သည့္လုပ္ငန္း။
- ဦးပုိင္ႏွင့္ဖက္စပ္ပုိင္လုပ္ငန္း။
- ဦးပုိင္၏လုပ္ငန္းခဲြမ်ား၊
- ဦးပုိင္ႏွင့္တဲြဖက္လုပ္ကုိင္ေနသည့္လုပ္ငန္း။
- ဦးပိုင္ႏွင့္ခ်ိတ္ဆက္ (သုိ႔မဟုတ္) ဦပုိင္မွ ဘ႑ာေငြေထာက္ပံ့ထားသည့္ စီမံကိန္းမ်ားဟူ၍ ခဲြျခားႏုိင္သည္။
(ေနာက္ဆက္တဲြ (က) တြင္ ရႈ)
၂ဝဝ၆-ဝ၇ခုႏွစ္ ဘ႑ာေရးႏွစ္တႏွစ္အတြင္း ဦးပုိင္လီမိတက္သည္ အျမတ္ေငြ က်ပ္သန္းေပါင္း (၄၉၉၆၈႕၉၈) သန္း (သုိ႔မဟုတ္ စတာလင္ေပါင္ေငြ ဝ႕၂ သန္း၊ အေမရိကန္ေဒၚလာ ၃ဝ႕၅၃ သန္း ႏွင့္ က်ပ္ေငြ ၄၉၇၈၉႕၅၁ သန္း) ရွာေဖြ (သုိ႔မဟုတ္)ႏုိင္ခဲ့သည္။ သုိ႔ေသာ္ ဦးပုိင္လီမိတက္ ကုမၸဏီအားလုံးမွ အျမတ္ေငြမ်ား ရွာေဖြေနျခင္း မဟုတ္ေပ။
ဦးပုိင္၏ကူးသန္းေရာင္းဝယ္ေရးအက်ဳိးစီးပြားမ်ားတြင္ ေက်ာက္မ်က္ထုတ္လုပ္ေရးႏွင့္ ေစ်းကြက္တင္ပုိ႔ျခင္း၊ အထည္ ခ်ဳပ္စက္ရုံ၊ သစ္ႏွင့္သစ္အေျချပဳလုပ္ငန္း၊ စားေသာက္ကုန္ႏွင္အေဖ်ာ္ ယမကာႏွင့္ အျခားကုန္သြယ္မႈလုပ္ငန္း၊ ကုန္တုိက္ႀကီးမ်ား၊ ဘဏ္လုပ္ငန္း၊ ဟုိတယ္ႏွင့္ခရီးသြားလာေရး လုပ္ငန္း၊ သယ္ယူပုိ႔ေဆာင္ေရး၊ ေၾကးနန္းဆက္သြယ္ေရး နွင့္ လွ်ပ္စစ္ပစၥည္၊ ကြန္ျပဴတာ၊ ေဆာက္လုပ္ေရးႏွင့္ျခံေျမအေရာင္းအဝယ္လုပ္ငန္း၊ သံမဏိစက္ရုံ၊ ဘိလပ္ေျမထုတ္လုပ္ေရး၊ ေမာ္ေတာ္ကား စက္ရုံ၊ အလွကုန္၊ႏွင့္ စာေရးကိရိယာဆုိင္မ်ား ပါဝင္သည္။
၂ဝဝ၆-ဝ၇ ဘ႑ာေရးႏွစ္တြင္ ဦးပုိင္သည္ ကုမၸဏီ (၃၅) ခု လုပ္ကုိင္ေနသည္။ (၆) ခုမွာ ၁၉၉၉ ခုႏွစ္ကတည္းက ဖ်က္သိမ္းလုိက္ၿပီးျဖစ္သည္။ ဦးပုိင္ေအာက္တြင္ ျမန္မာပတၱျမားလုပ္ငန္းသည္ မုိးကုတ္ေက်ာက္တြင္း၊ မုိင္းရွဴး ေက်ာက္တြင္း၊ နန္းယာသတၳဳတြင္း၊ ေမာ္ခ်ီးသတၳဳတြင္းႏွင့္ သပိတ္က်င္းရွိ ေရႊသတၳဳတြင္းတခုကုိလုပ္ကုိင္ေနသည္။ ၂ဝဝ၂ ခုႏွစ္တြင္ နန္းယာသတၳဳတြင္းကုိ World Precious Gem Co. Ltd. အား အျမတ္ေငြခဲြေဝမႈအေပၚ အေျခခံ၍ ထပ္ဆင့္ ကန္ထရုိက္ခ်ေပးထားသည္။ ေရႊသတၳဳတြင္းကုိလည္း ျပည္တြင္းကုမၸဏီ ၅ ခုအား ထပ္ဆင့္ကန္ထရုိက္ ခ်ေပးထားသည္။ Myanmar Imperial Jade Co. Ltd. တြင္ ကခ်င္ျပည္နယ္ ဆားေမွာ္၌ ေက်ာက္စိမ္းတြင္း ရွိသည္။ ထပ္ဆင့္ ကန္ထရုိက္ ယူထားသည့္ လုပ္ငန္းရွင္ ၅ ဦးသည္ ဤလုပ္ကြက္တြင္ လုပ္ကုိင္ေနသည္။
ဦးပုိင္၏ေက်ာက္မ်က္လုပ္ငန္းမ်ား
• ငါးရံ႕အင္း လုပ္ကြက္
• ရတနာကေဋကုဋာ လုပ္ကြက္ နီလာရုိးမကုမၸဏီသုိ႔ ေျမငွားခ်ထား
• ေရႊျပည္ေအး လုပ္ကြက္ (အာရွအဖုိးတန္ေက်ာက္မ်က္ကုမၸဏီလီမိတက္ Asia Precious Gems Co. Ltd သုိ႔ ေျမငွားခ်ထား)
• သူရိန္ကုန္း လုပ္ကြက္ ျမန္မာစည္သူရတနာကုမၸဏီသုိ႔ ေျမငွားခ်ထား
• ပန္လင္း လုပ္ကြက္ ျမန္မာစည္သူရတနာကုမၸဏီသုိ႔ ေျမငွားခ်ထား
• လင္းေရာင္ျခည္ လုပ္ကြက္ ေဇာ္ေဇာ္ကုမၸဏီသုိ႔ ေျမငွားခ်ထား
ေျမငွားခ်ထားေသာ ကုမၸဏီမ်ား၏ ေက်ာက္မ်က္ေရာင္းခ်ျခင္းမွ ရသည့္စုစုေပါင္း ေငြ၏ ၆ဝ% ကုိ ဦးပုိင္က ရရွိသည္။
ရွမ္းရုိးမေက်ာက္မ်က္လုပ္ငန္းအား ထပ္ဆင့္ကန္ထရုိက္ခ်ထားရာ အေရွ႕ပုိင္းတုိင္းစစ္ဌာနခ်ဳပ္(ရပခ)မွ အျမတ္၏ ၁ဝ% ရၿပီး ရွမ္းရုိးမကုမၸဏီ က ၄၅% နွင့္ ဦးပုိင္က ၄၅% ရရွိသည္။ ယခင္က ႏုိင္ငံေတာ္ပုိင္သည့္ ဦးပုိင္၏ေက်ာက္မ်က္ လုပ္ကြက္အခ်ဳိ႕ကုိ ယခုအခါ မူးယစ္ရာဇာမ်ားအား လဲႊေျပာင္းေပး လုိက္သည္ ဟု ခန္႔မွန္းရသည္။
ေက်ာက္စိမ္းလုပ္ကြက္မ်ား
ေက်ာက္စိ္မ္းလုပ္ကြက္အမ်ားအျပားကုိ ပုဂၢလိကကုမၸဏီမ်ားအား ထပ္ဆင့္ကန္ထရုိက္ခ်ေပးထားသည္။ သုိ႔ေသာ္ စစ္အစုိးရသည္ ဦးပုိင္သုိ႔လဲႊေပးသည့္ ထုတ္လုပ္မႈ၏ ၅၅% အျပင္ လုိင္စင္ေၾကးမ်ားမွ က်ပ္ေငြသန္းေပါင္းမ်ားစြာ ဝင္ ေငြရရွိသည္။ ေျမာက္ပုိင္းတုိင္းစစ္ဌာနခ်ဳပ္ (မပခ) သုိ႔ ၅% ေပးရသည္။
ဦးပုိင္မွပုိင္သည့္ ေက်ာက္စိမ္းလုပ္ကြက္မ်ားမွာ ဆမားလုပ္ကြက္ ရွယ္ရာမိသားစုကုမၸဏီလီမိတက္ (Share Family Co. Ltd) သုိ႔ ထပ္ဆင့္ကန္ထရုိက္ ခ်ေပးထားသည္။ကာရမ္ဂမ္လုပ္ကြက္ ရွယ္ရာမိသားစုကုမၸဏီလီမိတက္ (Share Family Co. Ltd) သုိ႔ ထပ္ဆင့္ကန္ထရုိက္ ခ်ေပးထားသည္။ ခုိင္က်င္းလုပ္ကြက္ Gold Gade Gems Co. သုိ႔ ထပ္ဆင့္ ကန္ထရုိက္ ခ်ေပး ထားသည္။ နတ္ေမွာ္လုပ္ကြက္ နီလာရုိးမကုမၸဏီလီမိတက္သုိ႔ ထပ္ဆင့္ကန္ထရုိက္ ခ်ေပးထားသည္။
ဦးပုိင္ႏွင့္ဆက္စပ္သည့္ စက္မႈလက္မႈဆုိင္ရာ အိမ္ျခံေျမလုပ္ငန္း (Industrial Estates)
ႏုိင္ငံေတာ္က အျပည့္အဝပုိင္ဆုိင္သည့္ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းမ်ား ေလ်ာ့က်လာပုံေပၚေသာ္လည္း၊ စစ္အစုိးရသည္ အေရးပါေသာ စက္ရုံမ်ားႏွင့္လုပ္ငန္းမ်ား ေဆာက္လုပ္ထားသည့္ စက္မႈလက္မႈဆုိင္ရာ အိမ္ျခံေျမ လုပ္ငန္းပုိင္ဆုိင္မႈ အပါအဝင္ နည္းလမ္းေပါင္းစုံျဖင့္ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းမ်ားတြင္ အႀကီးအက်ယ္ပါဝင္လုပ္ကုိင္ေနဆဲျဖစ္သည္။
တုိင္းနွင့္ျပည္နယ္ (၉)ခုတြင္ စက္မႈဇုန္ (၁၈) ခုရွိသည္။ စက္မႈ(၁)ေအာက္တြင္ သန္လ်င္၊ ေမွာ္ဘီ၊ ဒုိက္ဦး၊ ပဲခူးႏွင့္ စစ္ ကုိင္း စသည့္ စက္မႈလက္မႈဆုိင္ရာအိမ္ျခံေျမလုပ္ငန္း (၅)ခု ကုိ ထိန္းခ်ဳပ္ထားၿပီး၊ စက္ရုံေပါင္း (၇၅) ရုံေက်ာ္ကို တစိတ္တပုိင္း သုိ႔မဟုတ္ အျပည့္အဝ ပုိင္ဆုိင္သည္။
၁၉၉၄ ခုႏွစ္ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု ႏုိင္ငံျခားေရးဌာန အစီရင္ခံစာ ခန္႔မွန္းခ်က္အရ၊ စစ္အစုိးရသည္ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕၌ ေနထုိင္သည့္ လူ ၅ဝဝ,ဝဝဝ ေက်ာ္အား ၿမိဳ႕သစ္ ဟုေခၚသည့္ ဆင္ေျခဖုံးေဒသမ်ားသုိ႔ အဓမၼေရႊ႕ေျပာင္းခဲ့သည္။ ဤေနရာမ်ားသည္ ၿမိ႕ျပင္တြင္ ရွိသည္။ ေျမယာအမ်ားစုကုိ စီးပြားေရးရည္မွန္းခ်က္နွင့္ စက္မႈလုပ္ငန္းသုံးေျမအတြက္ အသုံးျပဳလုိက္သည္။ ရန္ကုန္ႏွင့္ယင္းပတ္ဝန္းက်င္တြင္ေဆာက္လုပ္သည့္ ေသာ့ခ်က္က်သည့္ စက္မႈလုပ္ငန္းဆုိင္ရာ အိမ္ျခံေျမ လုပ္ငန္းအမ်ားစုကုိ လူသားအေျခခ်ေရးႏွင့္အုိးအိမ္ဖြ႔ံၿဖိဳးေရး ဦးစီးဌာန က ေဆာက္လုပ္ခဲ့ၿပီး ၎တုိ႔သည္ အစုိးရေဆာက္လုပ္ေရးဝန္ႀကီးဌာန လက္ေအာက္တြင္ရွိသည္။ ထုိ အတင္းအဓမၼ ေရႊ႕ေျပာင္းမႈတြင္ အုိးအိမ္ဦးစီးဌာနက အဓိကအခန္းက ပါဝင္သည္ ဟု စြပ္စဲြ ေျပာဆုိၾကသည္။ အုိးအိမ္ဖြံ႔ၿဖဳိးေရးဦးစီးဌာနသည္ ျပည္တြင္းႏွင့္ ႏုိင္ငံျခား ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံသူမ်ားအတြက္ ရန္ကုန္တုိင္းတြင္ စက္မႈဇုန္မ်ားကို အေကာင္အထည္ေဖာ္ေနသည္-ဟု ျမန္မာစက္မႈ လက္မႈႏွင့္ ကူးသန္းေရာင္းဝယ္ေရး လမ္းညႊန္ (၂ဝဝဝ) ၌ ေဖာ္ျပထားသည္။ အုိးအိမ္ဦးစီးဌာနက ေရႊေပါက္ကံ၊ ဒဂုံ၊ ဒဂုံ ဆိပ္ကမ္းၿမိဳ႕နယ္၊ လႈိင္သာယာနွင့္ ေရႊျပည္သာစက္မႈဇုန္မ်ားကုိ အေကာင္အထည္ေဖာ္ခဲ့သည္။
လႈိင္သာယာစက္မႈဇုန္တြင္ Myanmar Yes၊ Apolo အထည္ခ်ဳပ္စက္ရုံႏွင့္ Jong Lih ေက်ာပုိးအိတ္စက္ရုံ အပါအဝင္ အထည္ခ်ဳပ္ စက္ရုံ (၁၇) ရုံရွိသည္။ အလုပ္သမားအခြင့္အေရးႏွင့္လူ႔အခြင့္အေရးမ်ား ခ်ဳိးေဖာက္သည္ဟု အစီရင္ခံစာ မ်ားက ဆုိသည္။ ေရႊျပည္သာ စက္မႈဇုန္တြင္ အထည္ခ်ဳပ္စက္ရုံ (၉) ရုံရွိသည္။
ဤစက္မႈဇုံ ၂ ခုရွိ စက္ရုံမ်ားမွာ အထည္ခ်ဳပ္စက္ရုံမ်ား၏ ၂ဝ%- ၃ဝ% ရွိသည္ ဟု အမ်ားကေျပာၾကသည္။ စစ္အစုိးရ ထိန္းခ်ဳပ္ထားသည့္ ဦပုိင္လီမိတက္သည္ ဗမာျပည္တြင္ ဤစက္မႈဇုံမ်ား၊ အဓိက အထည္ခ်ဳပ္စက္ရုံ အမ်ားအျပားႏွင့္ နီးနီးကပ္ကပ္ ဆက္ႏြယ္ေနသည္။ ဦးပုိင္က အျပည့္အဝပုိင္ဆုိင္သည့္ ပ်ဥ္းမပင္စက္မႈဇုံ၌လည္း အထည္ခ်ဳပ္စက္ရုံ အမ်ားအျပားရွိသည္။ ၁၉၉၆ ခုႏွစ္တြင္ ကေလးလုပ္သားမ်ားကုိ အသုံးျပဳထားသည့္ ေဆာက္လုပ္ေရးလုပ္သားမ်ားျဖင့္ ဤဇုံကုိ တုိးခ်ဲ႕ျပဳျပင္ခဲ့သည္။ ဦးပုိင္ႏွင့္ဖက္စပ္လုပ္ထားသည့္ ျမန္မာ့ေျမယာႏွင့္ဖြံ႔ၿဖိဳးေရးလီမိတက္သည္ ျမန္မာျပည္၌ စက္မႈလုပ္ငန္းဆုိင္ရာအိမ္ျခံေျမ ေဆာက္လုပ္ေရးလုပ္ငန္း အမ်ားအျပားကို လုပ္ကုိင္ေနသည္။
ဦးပုိင္သည္ ေဒဝူး (Daewoo)၊ ယူနီမစ္(Unimix)၊ Segye၊ Triumph တုိ႔ႏွင့္ ၎တုိ႔ ဗမာျပည္မွ ေမာင္းမထုတ္မီ ဖက္စပ္ လုပ္ကုိင္ခဲ့သည္။ ထုိ႔ျပင္ ဦးပုိင္သည္ ေဒဝူး ႏွင့္ Segye တုိ႔အတြက္ ဘ႑ာေငြေထာက္ပံ့သည့္ စီမံကိန္းကို လုပ္ကုိင္ခဲ့သည္။
ပ်ဥ္းမပင္ စက္မႈဇုံအတြက္ မဂၤလာဒုံရွိ တပ္ရင္းတရင္းမွ ေျမဧက (၆၅ဝ) ခန္႔ကုိ အငွားခ်ထားခဲ့သည္။ ပ်ဥ္းမပင္ စက္မႈဇုန္သည္ တပ္မေတာ္က ပုံေဖာ္သည့္ ေဒသျဖစ္သည္။ ဦးပုိင္က ဖက္စပ္လုပ္ငန္းမွ အျမတ္ရၿပီး၊ စစ္တပ္က လွ်ပ္စစ္၊ ေရ၊ ေျမငွားျခင္း စသည့္ အရင္းအျမစ္မ်ား ေပးျခင္းတုိ႔မွ ေငြရသည္။ အုိးအိမ္ဦးစီးဌာနႏွင့္ စက္မႈ (၁) က စက္မႈဇုံတြင္ လည္ပတ္ေနသည့္ စီးပြားေရးဖက္စပ္လုပ္ငန္းက ထုိအရင္းအျမစ္မ်ားမွ ဝင္ေငြရသည္။
အဝတ္အစားခ်ဳပ္သည့္ စက္ရုံတခုအား ကြယ္ဝွက္ရုိက္ထားသည့္ ဘီဘီစီ ၏ စုံစမ္းစစ္ေဆးမႈတခုတြင္ အထည္ခ်ဳပ္ စက္ရုံအားလုံးကုိ စစ္အစုိးရက ထိန္းခ်ဳပ္ထားသည္ ဟု နအဖ အရာရွိတဦးက အခုိင္အမာ ေျပာဆုိထားသည္။ ျမန္မာ အထည္ထုတ္လုပ္သူမ်ား အသင္းက ကုိယ္စားျပဳေနသည့္ စက္ရုံ ၉၅% သည္ ႏုိင္ငံေတာ္ပုိင္ ျဖစ္သည္ ဟု အစီရင္ခံ ထားသည္။ ကုန္ပစၥည္း ၇၅%ကုိ အေမရိကန္က တင္သြင္းၿပီး ၂၅% ကုိ ဥေရာပက တင္သြင္းသည္ဟု ဤအသင္းက အစီရင္ခံခဲ့သည္။
၂ဝဝ၂ ဇန္နဝါရီလ ၎တုိ႔မဆုတ္ခြာမီ Triumph International ၏ စက္ရုံသည္ စစ္တပ္ပုိင္ေျမေပၚတြင္ တည္ရွိသည္။ စက္ရုံကုိ ကေလးအလုပ္သမားမ်ားအပါအဝင္ အဓမၼလုပ္သားမ်ားျဖင့္ ျပဳျပင္တုိးျမွင့္ထားသည္။ Triumph သည္ သူ၏ ထုတ္ကုန္အားလုံးနီးပါးကုိ ျပည္ပသုိ႔ တင္ပုိ႔ၿပီး ပုိ႔ကုန္အားလုံးအတြက္ စစ္အစုိးရအား အခြန္ ၅% ေပးေဆာင္သည္။ ထုိ႔ျပင္ ငွားရမ္းခမ်ားႏွင့္ကူးသန္းေရာင္းဝယ္ေရးခြန္မ်ားကုိ ဦးပုိင္သုိ႔ တုိက္ရုိက္ ေပးေဆာင္ခဲ့သည္။
ၿဗိတိသွ်-အေမရိကန္ေဆးရြက္ႀကီးလုပ္ငန္း (British American Tobacco-BAT) ၏ ျမန္မာျပည္ကုမၸဏီခဲြမွာ Rothmans of Pall Mall Myanmar ျဖစ္သည္။ ဦးပုိင္ႏွင့္ ၆ဝ/၄ဝ ဖက္စပ္လုပ္ကုိင္သည္။ ပ်ဥ္းမပင္စက္မႈဇုံတြင္ တည္ရွိသည္။ ကေလးလုပ္သားမ်ားျဖင့္ တုိးခ်ဲ႕ျပဳျပင္ ထားသည္။ ဦးပုိင္၏အခဲြတခုျဖစ္သည့္ ျမဝတီကုန္သြယ္ေရးကုမၸဏီက BAT က ထုတ္လုပ္သည့္ စီးကရက္မ်ားကို ျဖန္႔ျဖဴးေပးသည္။
ျမန္မာျပည္ရွိ BAT စက္ရုံမွ ၂ဝဝဝ-ဝ၁ ခုႏွစ္တြင္ရသည့္အျမတ္မွာ အေမရိကန္ေဒၚလာ ၁.ဝ၆ သန္းျဖစ္သည္။ ၆ဝ-၄ဝ ခဲြလွ်င္ စစ္အစုိးရႏွင့္ေဆြမ်ဳိးမ်ားက တႏွစ္လွ်င္ အေမရိကန္ေဒၚလာ ၄ သိန္းရသည္။ ဤေငြသည္ ေအေက အလက္ ေပါင္း ႏွစ္ေသာင္း ဝယ္လုိ႔ရသည္။ စီးကရက္ ၂ဝ%သည္ အိမ္နီးျခင္းႏုိင္ငံမ်ားသုိ႔ တင္ပုိ႔ရန္ ျဖစ္သည္။ စီးကရက္ပုိ႔ကုန္အေပၚ စစ္အစုိးရကေနာက္ထပ္ ပုိ႔ကုန္ခြန္ ၁ဝ% ရသည္။
Myawaddy Trading သည္ ဦးပုိင္၏ လူသိအမ်ားဆုံး ကုမၸဏီ ျဖစ္သည္။ ၎သည္ စားသုံးဆီ၊ ဒီဇယ္၊ ေမာ္ ေတာ္ကား၊ သံမဏိတုိ႔တင္သြင္းၿပီး ပဲႏွင့္ပဲမ်ဳိးစုံ၊ စီးကရက္ႏွင့္ ဘီယာဗူးမ်ားကုိ တင္ပုိ႔သည္။ ႏုိင္ငံျခားေငြေၾကး လဲလွယ္မႈ လုပ္ငန္းႏွင့္လည္း ခ်ိတ္ဆက္ထားသည္။
ျမဝတီဘဏ္လီမိတက္သည္ ျမဝတီ၊ မုံရြာ၊ ေတာင္ႀကီး၊ ဖားကန္႔ႏွင့္ ဘုရင့္ေနာင္တုိ႔တြင္ ဘဏ္ခဲြမ်ားရွိၿပီး အလုပ္သမား ဦးေရ စုစုေပါင္း (၃၉၁) ေယာက္ရွိသည္။ ဤဘဏ္၌ ခြင့္ျပဳအရင္းေငြ authorized capital က်ပ္ သန္း (၅ဝဝဝ) ႏွင့္ paid-up capital (ထုတ္ေပးေရာင္းခ်ၿပီးေသာ အစုရွယ္ယာမ်ားမွ ရရွိေငြရင္း) က်ပ္ သန္း (၄ဝဝဝ) ရွိသည္။
ဗႏၶဳလသယ္ယူပုိ႔ေဆာင္ေရးလုပ္ငန္းသည္ ဘတ္စ္ကား ႏွင့္ ထရပ္ကားေပါင္း (၁၆၅၉)စီး ပိုင္သည္။ စုစုေပါင္း ဘတ္စ္ကား (၄၇၃) စီးကုိ ပါရမီသယ္ယူပုိ႔ေဆာင္ေရး အမည္ျဖင့္ ရန္ကုန္ရွိၿမိဳ႕တြင္း ဘတ္စ္ကားလုိင္းမ်ားတြင္အသုံးျပဳေနသည္။ အျခား (၃၅၇) စီးကုိ ရွမ္းမေလး၊ ေရႊမန္းသူ၊ ႏွင့္ပုသိမ္သူ စသည့္ နာမည္အမ်ဳိးမ်ိဳးျဖင့္ အေဝးေျပးခရီးသြားလုပ္ငန္းႏွင့္ ပုိ႔ေဆာင္ေရးလုပ္ငန္း၌ အသုံးျပဳေနသည္။ ထရပ္ကား (၅၂၇) စီးကုိ ကုန္စည္ပုိ္႔ေဆာင္ေရးအတြက္ အသုံးျပဳသည္။ မႏၱေလးတြင္ ဘတ္စ္ကားႏွင့္ထရပ္ကား (၂၄၆) စီးကုိ ငွားရန္ ႏွင့္ ပို႔ေဆာင္ေရးအတြက္ အသုံးျပဳသည္။ ဘတ္စ္ကား (၅၆) စီးကုိ ေနျပည္ေတာ္၌သုံးသည္။ ထုိ႔ျပင္ ဗႏၶဳလပုိ႔ေဆာင္ေရးလုပ္ငန္းက အစုိးရဌာနအသီးသီးႏွင့္ တသီးပုဂၢလမ်ားသုိ႔ ဘတ္စ္ကား (၃၆၉) စီး ေရာင္းခ်ခဲ့သည္။
ျမဝတီခရီးသြားလုပ္ငန္းက မႏၱေလး၊ မုိးကုတ္ႏွင့္ မူဆယ္အၾကား ေလေၾကာင္းခရီးသြားလာေရးအတြက္ MI-17 ဟယ္လီေကာ္ပတာမ်ားျဖင့္ ျမဝတီေလေၾကာင္းလုိင္းလုပ္ငန္းကုိ လုပ္ကုိင္သည္။ သုိ႔ေသာ္ ေလေၾကာင္း ခရီးသြားလာေရး လုပ္ငန္းကုိ ၁၉၉၇ ခုႏွစ္တြင္ ျမန္မာ့စီးပြားေရးေကာ္ပုိေရးရွင္းသုိ႔ လဲႊေျပာင္းေပးခဲ့သည္။ ျမဝတီခရီးသြားလုပ္ငန္းက ျမန္မာျပည္တြင္ package tours (ဝန္ေဆာင္မႈ အမယ္စုံပါသည့္ခရီးသြားျခင္း) ကုိ လုပ္ကုိင္သည္။
နဝေဒးဟုိတယ္ႏွင့္ ခရီးသြားလီမိတက္က Central Hotel, Ngwe Saung Beach Hotel, Mogok Motel ဆုိသည့္ ဟုိတယ္ (၃) ခုႏွင့္ နဝေဒး ဟုိတယ္ႏွင့္ခရီးသြားေအဂ်င္စီဆုိသည့္ ခရီးသြားေအဂ်င္စီတခုကုိ လုပ္ကုိင္ေနသည္။
ေဆာက္လုပ္ေရးလုပ္ငန္းမ်ားႏွင့္ ဆက္သြယ္လုပ္ကုိင္ရန္ ျမန္မာဗိသုကာေဆာက္လုပ္ေရးလုပ္ငန္းကုိ ထူ ေထာင္ခဲ့သည္။ ၂ဝဝ၄ ခုႏွစ္တြင္ ဤကုမၸဏီသည္ ပုသိမ္ေလယာဥ္ကြင္း ေခတ္မီေအာင္ျပဳျပင္ေရး လုပ္ငန္းကုိ အၿပီးသတ္ ေဆာင္ရြက္ခဲ့သည္။ သုိ႔ေသာ္ ဦးပုိင္လီမိတက္က အျပည့္အဝပုိင္သည့္ ကုမၸဏီ (၄) ခုကုိ အျခားကုမၸဏီမ်ားႏွင့္ပူးေပါင္းျခင္း သုိ႔မဟုတ္ ဖ်က္သိမ္းျခင္းမ်ားရွိသည္။
၂ဝဝ၆-ဝ၇ ဘ႑ာေရးႏွစ္ကုန္တြင္ ဦးပုိင္၌ ကုမၸဏီခဲြ (၉) ခုရွိသည္ ။ ထုိအခ်ိန္က ကုမၸဏီ (၁၆)ခု ကို ဖ်က္သိမ္းၿပီး ျဖစ္သည္။ Myanmar Segye International Ltd. ကုိ ကုိရီးယား Segye Coporation ၏ လုပ္ငန္းခဲြအျဖစ္ တည္ေထာင္ ခဲ့သည္။ Myanmar Daewoo International Ltd. ကုိလည္း ကုိရီးယားေဒးဝူးေကာ္ပုိေရးရွင္း၏ လုပ္ငန္းခဲြအျဖစ္ တည္ေထာင္ခဲ့သည္။ ဤကုမၸဏီ၂ ခု သည္ ျမန္မာႏုိင္ငံရွိ အထည္ခ်ဳပ္လုပ္ငန္းတြင္ ၎တုိ႔စတင္လုပ္ကုိင္သည့္ ပထမဆုံး အမ်ဳိးအစားလုပ္ငန္းျဖစ္သည္။
Rothmans of Paul Mall Myanmar Pte. Ltd. သည္ စကၤာပူႏုိင္ငံ၏ Rothmans Myanmar Holding Pte. Ltd. ႏွင့္ဖဲြ႔စည္းထားသည့္ ကုမၸဏီခဲြတခုျဖစ္သည္။ ဤကုမၸဏီ၏ လူသိအမ်ားဆုံး ထုတ္ကုန္မွာ လန္ဒန္စီးကရက္ျဖစ္သည္။
ျမန္မာဘီယာခ်က္စက္ရုံလီမိတက္သည္လည္း Fraser&Neave ဟုေခၚသည့္ စကၤာပူႏုိင္ငံ ကုမၸဏီခဲြတခု ျဖစ္သည္။ ဤကုမၸဏီက ျမန္မာဘီယာကုိ ထုတ္လုပ္ၿပီး အျပည္ျပည္ဆုိင္ရာဆု အမ်ားအျပားရရွိခဲ့ၿပီး စားသုံးသူမ်ားအၾကား အလြန္ေက်ာ္ၾကားသည္။ ၂ဝဝ၃-ဝ၄ ဘ႑ာေရးႏွစ္တႏွစ္ထဲမွာပင္ ျမန္မာဘီယာခ်က္ စက္ရုံ လီမိတက္သည္ အျမတ္ေငြ အေမရိကန္ေဒၚလာ ၉႕၉ သန္းႏွင့္ျမန္မာက်ပ္ေငြ ၄၆၂႕၄၇ သန္း ျမတ္ခဲ့သည္။
ေခါင္မုိးသံျပားႏွင့္သံျပားေျဗာင္မ်ား ထုတ္လုပ္သည့္ စက္ရုံတည္ေဆာက္ရန္ Myanmar Posco Steel Co. Ltd. ကုိ ကုိရီးယားအေျခစုိက္ Pohon Iron and Steel Co. Ltd. ျဖင့္ ပူးေပါင္းဖဲြ႔စည္းခဲ့သည္။ သြပ္ေရေလာင္းသံျပားေျဗာင္ ထုတ္လုပ္သည့္ အျခားစက္ရုံတခုမွာ Myanmar Nouveau Steel Co. Ltd. ေအာက္တြင္ရွိၿပီး၊ ျပည္တြင္း Myanmar One Co. Ltd. ၏ ကုမၸဏီခဲြတခု ျဖစ္သည္။ ဤကုမၸဏီ ၂ ခုသည္ အျမတ္ေငြ မေဖာ္ႏုိင္ေခ်။
paid-up capital အေမရိကန္ေဒၚလာ (၃.၅) သန္း ျမွဳပ္ႏွံထားသည့္ The First Automotive Co. Ltd. ကုိ ျမန္မာႏုိင္ငံ၌ အေပ့ါစား ထရပ္ကားမ်ားႏွင့္ ေမာ္ေတာ္ကားမ်ား တပ္ဆင္ရန္ ဂ်ပန္ႏုိင္ငံ၊ Mitsugi ကုမၸဏီႏွင့္ ပူးေပါင္းဖဲြ႔စည္းခဲ့သည္။ ပထမဆုံး၊ စလယ္ဆုံး တပ္ဆင္မႈျပပဲြ အခမ္းအနားကုိ ၁၉၉၉ခုႏွစ္ ဒီဇင္ဘာ လ (၁၇) ရက္ေန႔တြင္ က်င္းပခဲ့သည္။ ၂ဝဝ၄ ခုႏွစ္ မတ္လကုန္အထိ ကားအစီးေပါင္း (၅၃၆)စီး ေရာင္းခ်ခဲ့သည္။ အေမရိကန္ေဒၚလာ (၁႕ဝ၆) သန္းႏွင့္က်ပ္ေငြ (၄၃႕၅၃) သန္း အျမတ္ရခဲ့သည္။
ဟံသာဝတီ ေဂါက္ကြင္းႏွင့္ၿမိဳ႕ေတာ္ကလပ္သည္ ဂ်ပန္ႏုိင္ငံ၊ Nikko Shoji Co. Ltd. ျဖင့္ ဖဲြ႔စည္းထားသည့္ ကုမၸဏီခဲြတခု ျဖစ္ၿပီး၊ ပဲခူးေဒသ၌ (၈) ခန္းပါ ၾကယ္၃ ပြင့္ ဟုိတယ္တခု ႏွင့္ေဂါက္ကြင္းတကြင္း တည္ေဆာက္ရန္ျဖစ္သည္။ အမ်ဳိးသား ဖြံ႔ၿဖိဳးမႈေကာ္ပုိေရးရွင္းကို ျမန္မာေရႊြၾကယ္ကုမၸဏီလီမိတက္ဟု အမည္ရသည့္ ျပည္တြင္းကုမၸဏီျဖင့္ ဖဲြ႔စည္းခဲ့သည္။ ၎၏အဓိကစီးပြားေရးေဆာင္ရြက္မႈမွာ ဥယ်ာဥ္၊ အိမ္ျခံေျမအေကာင္ အထည္ေဖာ္ျခင္းႏွင့္ လမ္းေဆာက္လုပ္ေရး တုိ႔ျဖစ္သည္။ ဤကုမၸဏီကုိ ဖ်က္သိမ္းမည့္ အေၾကာင္းရင္းမ်ားအနက္ အဓိကအေၾကာင္းရင္း တရပ္က အေနာက္ႏုိင္ငံ အစုိးရမ်ားက ျမန္မာျပည္အေပၚ ျပ႒ာန္းလုိက္သည့္ ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံမႈ ပိတ္ဆုိ႔ျခင္းေၾကာင့္ျဖစ္သည္။ တျခားျဖစ္ႏုိင္ဖြယ္ အေၾကာင္းတခုမွာ အႀကီးစားစီးပြားေရးေပၚလစီမ်ားႏွင့္ ျမန္မာျပည္၏ စီးပြားေရးပတ္ဝန္းက်င္ ညံ့ဖ်င္းမႈမ်ားႏွင့္ ဆက္စပ္သည့္ အေဆာက္အအုံ ဖဲြ႔စည္းမႈဆုိင္ရာ ျပႆနာမ်ား ျဖစ္ႏုိင္သည္။ ၂ဝဝ၆-ဝ၇ ဘ႑ာေရး နွစ္အကုန္တြင္ ဦးပုိင္တြင္ တဲြဖက္ထားသည့္ ကုမၸဏီ (၇) ခုရွိရာ၊ (၄) ခုကုိ ဖ်က္သိမ္းခဲ့သည္။
Mercury Manufacturing Co. Ltd. သည္ ဦးပုိင္ႏွင့္တြဲဖက္လုပ္ကုိင္သည့္ ျမန္မာပုဂၢလိက ကုမၸဏီတခု ျဖစ္သည္။ ၎၏အဓိက စီးပြားေရးမွာ ပလပ္စတစ္ပစၥည္းမ်ား ထုတ္လုပ္ျခင္း ျဖစ္ၿပီး စုိက္ပ်ဳိးေရးအတြက္ အမ်ားဆုံး အသုံးျပဳသည္။
Hwa Fhu International Ltd. ကုိ ေဟာင္ေကာင္အေျခစုိက္ ကုမၸဏီတခုကပုိင္ၿပီး ျပည္ပပုိ႔ရန္ အထည္မ်ား ထုတ္လုပ္ျခင္းတြင္ ပါဝင္သည္။ ဦးပုိင္က ျမန္မာဟြာဖူထံမွ ေျမသုံးစဲြမႈ အာမခံေၾကး ႏွစ္စဥ္ အေမရိကန္ ေဒၚလာ (၃၁၄,၇၃၇) ေဒၚလာရသည္။
Myanmar Samgong Industrial Co. Ltd. ကုိ ကုိရီးယားအေျခစုိက္ ကုမၸဏီတခုက တည္ေထာင္ခဲ့သည္။ ကုမၸဏီက ေျမသုံးစဲြခြင့္ အာမခံေၾကးအျဖစ္ ဦးပုိင္ကုိ နွစ္စဥ္အေမရိ ကန္ ေဒၚလာ (၃ဝ,၇၈ဝ) ေပးရသည္။ အသင့္စား ေခါက္ဆဲြထုပ္ျဖင့္ လူသိမ်ားေသာ Mamee Double Decker Ltd. ကုိ မေလးရွားအေျခစုိက္ ကုမၸဏီတခုက လုပ္ကုိင္သည္။ ဦးပုိင္က ေျမသုံးစဲြခြင့္အာမခံေၾကးအျဖစ္္ ႏွစ္စဥ္ အေမရိကန္ေဒၚလာ (၅၁,ဝ၃၄) ရသည္။
ဦးပုိင္ႏွင့္တဲြဖက္လုပ္ကုိင္သည့္ တျခား ထင္ရွားေသာကုမၸဏီတခုမွာ Myanmar Tokiwa Corporation ျဖစ္ၿပီး ခဲတန္ႏွင့္ အလွကုန္ပစၥည္းမ်ား ထုတ္လုပ္သည္။ ဦးပုိင္က ထုိကုမၸဏီမွ ေျမသုံးစဲြခြင့္အာမခံေၾကးအျဖစ္ ႏွစ္စဥ္ အေမရိကန္ေဒၚလာ (၃၈,၄၈၄) ရရွိသည္။
လက္ဝတ္ရတနာ လုပ္ငန္းတြင္ပါဝင္ လုပ္ကုိင္ေနသည့္ Myanmar Kurosawa Trust Co. Ltd. က ဦးပုိင္အား အေဆာက္အဦးသုံးစဲြခြင့္ အာမခံေၾကးအျဖစ္ ႏွစ္စဥ္ အေမရိကန္ေဒၚလာ (၁၈,ဝဝဝ) ေပးရသည္။ Diamond Dragon Co. Ltd. သည္ ဦးပိုင္ႏွင့္ တြဲဖက္လုပ္ကုိင္ေနသည့္ ျပည္တြင္း ကုမၸဏီတခုျဖစ္ၿပီး ေျမ သုံးစဲြခြင့္အာမခံေၾကးအျဖစ္ ဦးပုိင္အား လစဥ္ က်ပ္ေငြ (၂၃ဝ,ဝဝဝ) ေပးရမည္ ျဖစ္သည္။
၁၉၉၉ ခုႏွစ္ဧၿပီလႏွင့္ ၂ဝဝ၄ခုႏွစ္ မတ္လအတြင္း ဦးပုိင္၏ တဲြဖက္ကုမၸဏီမ်ားက အစုိးရအား အေကာက္ခြန္ က်ပ္ေငြ (၁၂၂၉.၄၄) သန္း (သုိ႔မဟုတ္ အေမရိကန္ေဒၚလာ ၄႕၂၅ သန္းႏွင့္ က်ပ္ ေငြ ၁၂ဝ၃႕၉၈သန္း) ေပးခဲ့သည္။ ၂ဝဝ၆-ဝ၇ ဘ႑ာေရးႏွစ္တႏွစ္အတြင္းမွာပင္ တဲြဖက္လုပ္ကုိင္သည့္ ကုမၸဏီမ်ားက အေကာက္ခြန္ အေမရိကန္ေဒၚလာ (၃႕၄) သန္းႏွင့္ က်ပ္ေငြ(၁၅႕၁၇) သန္း ေပးခဲ့သည္။
ဦးပုိင္ႏွင့္၎၏ အခဲြမ်ား၊ တြဲဖက္ကုမၸဏီမ်ားသည္ ကုန္သြယ္ေရးေဆာင္ရြက္မႈမ်ားတြင္ ပါဝင္လုပ္ကုိင္ေနသည္။ အႀကီးဆုံးကုန္သြယ္ေရး မိတ္ဖက္မွာ စကၤာပူ၊ ဂ်ပန္၊ မေလးရွား၊ တရုတ္၊ ေတာင္ကုိရီးယားႏွင့္ အိႏၵိယတုိ႔ျဖစ္သည္။ လူသိအမ်ားဆုံး သြင္းကုန္မ်ားမွာ စားသုံးဆီ၊ ဓါတ္ဆီႏွင့္ဒီဇယ္ ဆီႏွင့္ေမာ္ေတာ္ကားတုိ႔ျဖစ္ၿပီး၊ ပုိ႔ကုန္မ်ားမွာ စီးကရက္၊ ပဲႏွင့္ပဲမ်ဳိးစုံႏွင့္ ေက်ာက္မ်က္ရတနာ၊ ထုိ႔ျပင္ အဝတ္အထည္တုိ႔ ျဖစ္သည္။ အဝတ္အထည္သည္ အျမဲထိပ္ဆုံးတန္းမွာ ရွိေနသည့္ ပုိ႔ကုန္ျဖစ္သည္။ ထုိ႔ျပင္ ဦးပုိင္သည္ ျပည္ပမွ ကားတင္သြင္းသည့္ အဆမတန္မ်ားျပားသည့္ ဝင္ေငြမ်ားျဖင့္ လည္ပတ္လုပ္ကုိင္ေနသည့္ ကုမၸဏီအနည္းစုေလးထဲမွ တခုျဖစ္သည္။ အက္ဆက္ (Assets) ပုိင္ခြင့္မ်ားႏွင့္ Liabilities (ေခ်းေငြစာခ်ဳပ္တမ်ဳိး) အရ ဦးပုိင္ႏွင့္သူ၏ကုမၸဏီခဲြမ်ားႏွင့္ တြဲဖက္ကုမၸဏီမ်ားသည္ အထင္ႀကီးစရာေကာင္းသည္။
၂ဝဝ၆-ဝ၇ ဘ႑ာေရးႏွစ္တြင္ ဦးပုိင္ႏွင့္၎၏အျပည့္အဝပုိင္ဆုိင္သည့္ ကုမၸဏီမ်ား၌ စုစုေပါင္း အက္ဆက္ပုိင္ခြင့္ ေပါင္စတာလင္ (၁၇.၇၂)သန္း၊ အေမရိကန္ေဒၚလာ (၁၁၉.၁၅) သန္းႏွင့္ က်ပ္ ေငြ (၄၅၄,၇၁၇.၇၄) ရွိၿပီး ကုမၸဏီခဲြ မ်ားႏွင့္ တြဲဖက္ကုမၸဏီမ်ားတြင္ ေပါင္စတာလင္ (၁၉.၆၉) သန္း၊ အေမရိကန္ေဒၚလာ (၁ဝ၇.ဝ၄)သန္း ႏွင့္က်ပ္ေငြ (၁၆၄၉၃.၁၈) သန္း ရွိသည္။
၁၉၉၇ ခုႏွစ္ စီးပြားေရးအၾကပ္တည္းေၾကာင့္ ခဏတာ စီးပြားေရးက်ဆင္းၿပီးေနာက္ပုိင္း ၂ဝဝ၅ ခုႏွစ္ တြင္ ဦးပုိင္သည္ ၎၏စီးပြားေရးလုပ္ငန္းေဆာင္ရြက္မႈမ်ားကုိ တုိးခ်ဲ႕လာခဲ့သည္။ ဘိလပ္ေျမစက္ရုံသစ္၊ သေဘၤာက်င္းတခုႏွင့္ ေထာက္ပံ့ ပုိ႔ေဆာင္ေရးကုမၸဏီတခု အပါအဝင္ စက္ရုံသစ္မ်ား တည္ေဆာက္ရန္ စီစဥ္ထားသည္။ ၂ဝဝ၇ ႏွစ္လည္တြင္ အစုိးရ ဘတ္ဂ်က္လုိေငြအား ေျဖရွင္းေပးရန္ စက္မႈ (၂)ေအာက္ရွိ စက္ရုံမ်ားကုိ ဦးပုိင္ကဝယ္ခဲ့သည္။
ေဒါက္တာတင့္ေဆြ
(မွတ္ခ်က္။ ဦးဗလ ေရးသားခ်က္ေတြကို အေျခခံထားျခင္းသာျဖစ္ပါတယ္။ စာတမ္းက ၂၅ မ်က္ႏွာရွည္လို႔ အပုိင္းခြဲတင္ပါမယ္။)
Comments
Post a Comment