Kokang ကိုးကန္႔ တရုပ္နဲ႔ ျမန္မာစစ္တပ္

Kokang ကိုးကန္႔ တရုပ္နဲ႔ ျမန္မာစစ္တပ္

ျမန္မာႏုိင္ငံလူမ်ဳိးစုမ်ား ဒီမုိကေရစီမဟာမိတ္တပ္ေပါင္းစု Myanmar National Democratic Alliance Army (MNDAA) ကို Eastern Shan State Army (ESSA) ရွမ္းျပည္ အေရွ႕ပိုင္းတပ္ဖြဲ႔လို႔လည္းေခၚတယ္။ Mongla Army မိုင္းလမ္တပ္ဖြဲ႔ လို႔လည္း ေခၚတယ္။ Kokang Democracy Party (KDP) က ႏိုင္ငံေရးပါတီျဖစ္တယ္။ ၁၉၈၉ မွာ နဝတ စစ္အစုိးရနဲ႔ အေစာဆုံး ၿငိမ္းခ်မ္းေရးယူခဲ့တဲ့အဖြဲ႔ျဖစ္ပါတယ္။ ၂ဝဝ၉ ၾသဂုတ္လထဲမွာ BGF နယ္ျခားေစာင့္တပ္ ဖြဲ႔စည္းေရးနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး သေဘာတူညီခ်က္မရတဲ့အတြက္ ျမန္မာစစ္တပ္က တုိက္ခုိက္ခဲ့ၿပီး ကုိးကန္႔ေဒသကုိထိန္းခ်ဳပ္ခဲ့ပါတယ္။ နဝတဖက္ကေတာ့ မူးယစ္ေဆးဝါး၊ လက္နက္စက္႐ုံေတြေၾကာင့္လို႔ ဆိုပါတယ္။ ၂ဝ၁၅ ေဖေဖၚဝါရီလဆန္းမွာေတာ့ တိုက္ပြဲေတြအျပင္းအထံ ျပန္ျဖစ္ေနပါတယ္။

မိုင္းလမ္ေဒသမွာ ၁၉၆ဝ ေက်ာ္ကတည္းက လက္နက္ကိုင္အဖြဲ႔ေတြကၾကီးစိုးထားခဲ့တယ္။ ဘိန္းစိုက္ပ်ိဳး၊ ခ်က္လုပ္၊ ေရာင္းဝယ္ရာေဒသျဖစ္တယ္။ ၁၉၆၈ ကတည္းကေနခဲ့တဲ့ ျမန္မာျပည္ကြန္ျမဴနစ္ပါတီေအာက္ကေန ၁၂-၃-၁၉၉၈ မွာ ခြဲထြက္ျပီး NDAA ကို Phone Kyar Shin (Peng Jia Sheng) ဖုန္ၾကားရွင္က ဦးေဆာင္ခဲ့တယ္။ Peng Jiafu ပန္ၾကားဖူးက သူ႔ညီျဖစ္တယ္။ အင္အား ၁၅ဝဝ-၂ဝဝဝ ရွိခဲ့တယ္။ ေနာက္ပိုင္းမွာ Methamphetamine စိတ္ၾကြေဆးပါ ထုတ္လုပ္လာတယ္။ အပစ္ရပ္ေရးလုပ္ျပီးေနာက္မွာ ဘိန္းနဲ႔ ဘိန္းျဖဴလုပ္ငန္းကေန အက်ိဳးအျမတ္ေတြ သူတို႔အဖြဲ႔ေရာ ျမန္မာစစ္အစိုးရအတြက္ပါ အမ်ားၾကီးရခဲ့ၾကတယ္။ ေနာက္ပိုင္းမွာ ဘယ္သူေတြ အက်ိဳးအျမတ္ေတြ ရေနၾကသလည္း။

၂ဝဝ၈ ခုမွာ United Wa State Army (UWSA) ဝျပည္ေသြးစည္းညီညြတ္ေရးတပ္ဖြဲက Mong Pawk ေမာင္းေပါက္ ေဒသကို စြန္႔ဘို႔ ဆန္႔က်င္ခဲ့တာဟာ ေမာင္းလားမွာရွိတဲ့ သူ႔မဟာမိတ္ NDAA နဲ႔ဆက္ေနတာကို ျပတ္ေတာက္သြားမွာ စိုးရိမ္လို႔ျဖစ္တယ္။

တရုပ္နဲ႔ ျမန္မာ လြတ္လပ္ေရးမရၾကခင္မွာ အဂၤလိပ္ကၾကီးစုိးထားခဲ့တယ္။ ၁၈၉၄ အဂၤလိပ္-တ႐ုတ္ နယ္နမိတ္စာခ်ဳပ္အရ မိုင္းလမ္နဲ႔ က်ိဳင္းဟံုကို တရုပ္ကိုေပးလိုက္တယ္။ ဒါေပမဲ့ တ႐ုတ္အေနနဲ႔ အဲဒီနယ္ႏွစ္နယ္ကို အဂၤလိပ္မသ္ိဘဲ ႏိုင္ငံျခား တိုင္းျပည္ကို မလႊဲေပးရဘူးလို႔ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ တ႐ုတ္က ၁၉၁၅ ဇြန္မွာ က်ိဳင္းဟံုနယ္တစိတ္တပိုင္းကို ျပင္သစ္ကို ေပးလိုက္တယ္။ အဲဒီအတြက္ အဂၤလိပ္ကေလ်ာ္ေၾကးေတာင္းလို႔ တ႐ုတ္က ကိုးကန္႔နဲ႔ သိႏၷီနယ္နဲ႔ ထိစပ္ေနတဲ့ နယ္အခ်ိဳ႕ကို ျပန္ေပးတဲ့အတြက္ ကိုးကန္႔က ျမန္မာျပည္၊ ေျမာက္သိႏၷီနယ္ထဲမွာ ထည့္ထားလိုက္တယ္။

အဂၤလိပ္က ျမန္မာျပည္ကိုလြတ္လပ္ေရးေပးခါနီး ၁၉၄၇ ဧၿပီမွာ ေတာင္တန္းေဒသမ်ား စံုစမ္းစစ္ေဆးေရးေကာ္မတီက ေမျမန္းစံုစမ္းမႈေတြ လုပ္တဲ့အခါ ကိုးကန္႔ကိုယ္စားလွယ္အျဖစ္ ၿမိဳ႕စားရဲ႕သားေတြျဖစ္တဲ့ ယန္ေခ်႕ယီနဲ႔ ယန္က်န္႔ဆန္တို႔ တက္ေရာက္ၾကတယ္။ သူတို႔ေျဖဆိုခ်က္ေတြထဲမွာ ကိုးကန္႔ဟာ လြတ္လပ္တဲ့ေဒသတစ္ခုျဖစ္တယ္၊ ေဒသတြင္း လြတ္လပ္ခြင့္ အျပည့္အဝရရင္ ႐ွမ္းျပည္နဲ႔ေပါင္းမယ္။ မရရင္မေပါင္းဘူး။ တ႐ုတ္က ဝါဒျဖန္႔ၿပီး သူတို႔နဲ႔ေပါင္းဖို႔ေျပာတယ္။ ကိုးကန္႔ေတြက ေဒသရဲ႕ လြတ္လပ္ခြင့္ကို အျပည့္အဝေပးတဲ့ ဘယ္ႏိုင္ငံနဲ႔မဆိုေပါင္းဖို႔ အဆင္သင့္႐ွိတယ္။ အဲဒီအခ်ိန္တုန္းက ကိုးကန္႔မွာ လူဦးေရ ၄ဝ၈ဝ၄ ႐ွိတဲ့အထဲမွာ တ႐ုတ္လူမ်ိဳး ၃၃၄၇၄ ဦး၊ ပေလာင္ ၃၂၂၄၊ ရွမ္း ၁၄ဝ၅၊ လီဆူး ၇၂ဝ၊ ေျမာင္လူမ်ိဳး ၆၄၉၊ ကခ်င္ ၆ဝဝ နဲ႔ ႐ွမ္းတ႐ုတ္ ၉၆ ဦး႐ွိခဲ့တယ္။

ျမန္မာျပည္မွာ ကိုးကန္႔မဟုတ္တဲ့ ဟန္တရုပ္လူမ်ိဳးေတြလည္းေနထိုင္ေနတယ္။ Yunnan Mandarin ယူနန္ မန္ဒရင္စကား၊ Hokkien ေဟာက္ကိန္စကား၊ Cantonese ကန္တုန္စကား၊ Hakka ဟားကားစကား နဲ႔ Hainanese စကားေျပာသူေတြ ျဖစ္ၾကတယ္။ ၁၉၉ဝ ေနာက္ပိုင္း ျမန္မာျပည္ထဲကိုတရားမဝင္ ဝင္လာတဲ့တရုပ္လူမ်ိဳးဦးေရ စုစုေပါင္း ၂ သန္းရွိေနျပီလို႔ ခန္႔မွန္းထားတယ္။ ၂ဝ၁၂ အေကာင္းဆံုးခန္႔မွန္းခ်က္တခုက ၁႕၆ သန္းလို႔ ဆိုပါတယ္။

Kokang ကိုးကန္႔လူမ်ိဳးကို တရုပ္လို Pinyin ပင္းယင္လို႔ေခၚတယ္။ Mandarin မန္ဒရင္တရုပ္စကားေျပာ Han Chinese ဟန္တရုပ္ေတြ ျဖစ္ၾကတယ္။ အပစ္ရပ္စဲေရးေနာက္မွာ ကိုးကန္႔အထူးေဒသ (၁) လို႔ေခၚလာတယ္။ ၁၉၉၇ ခန္႔မွန္းခ်က္အရ ကိုးကန္႔ေတြထဲမွာ ယူနန္ကေန ဝင္လာသူ တရုပ္ ၃ဝ-၄ဝ% ရွိမယ္။ မူရင္းကိုးကန္႔ေတြက တရုပ္ေသြးပါျပီး၊ ရွမ္းျပည္ ေျမာက္ပိုင္းမွာ ၁၈ ရာစုကတည္းက ေနထိုင္ၾကတယ္။ ၁၇ ရာစုဝက္ေလာက္တံုးက Yang clan ယန္းအႏြယ္ေတြဟာ ယူနန္ကေန ရွင္းျပည္နယ္ထဲဝင္လာၾကတာျဖစ္တယ္။ အဲဒီကတည္းက ကိုးကန္႔လို႔ေခၚတယ္။ အဲဒီေဒသကို ၁၉၆ဝ ကေန ၁၉၆၈ အထိ (ဗပက) ကၾကီးစိုးေနခဲ့တယ္။ နာမည္ၾကီးကိုးကန္႔ေခါင္းေဆာင္ေတြကေတာ့ Olive Yang ေအာလစ္ဖ္ယန္း၊ Sao Edward Yang Kyein Tsai စဝ္ အက္းဝပ္ ယန္း က်န္ စီ နဲ႔ Lo Hsing Han ေလာစစ္ဟန္တို႔ ျဖစ္ၾကတယ္။

ေလာစစ္ဟန္ (၁၉၃ဝ-၂ဝ၁၃) ဟာ ဘိန္းဘုရင္လို႔နာမည္တြင္ခဲ့တယ္။ စီးပြါးေရးလုပ္ငန္းေတြကို ကိုးကန္႔ေဒသနဲ႔ စကၤာပူမွာ လုပ္ခဲ့တယ္။ ၁၉၇၃ မွာ သူ႔ကို ထိုင္းအစိုးရကဖမ္းမိတာကို ျမန္မာစစ္အစိုးရကို လႊဲေပးလိုက္တယ္။ သူ႔ကို ႏိုင္ငံေတာ္ သစၥာေဖါက္မႈနဲ႔ (SSA) ရွမ္းျပည္တပ္မေတာ္နဲ႔ ဆက္စပ္မႈေၾကာင့္ျဖစ္တယ္။ ၁၉၈ဝ မွာ အေထြေထြလြတ္ျငိမ္းခ်မ္းသာခြင့္နဲ႔ လြတ္လာတယ္။

၁၉၈၉ မွာ ကိုးကန္႔နဲ႔ ဝတပ္ေတြ (ဗကပ) ကေနခြဲထြက္ေတာ့ ဗခ ခင္ညြန္႔က ေလာစစ္ဟန္ကို အသံုးခ်ဘို႔လုပ္လာတယ္။ လက္နက္နဲ႔ျငိမ္းခ်မ္းေရးလဲတယ္ဆိုတာနဲ႔ ေလာစစ္ဟန္ကို စီးပြါးေရးလုပ္ခြင့္ေပးတာကို အလဲအလွယ္လုပ္ၾကတယ္။ အဲလိုနဲ႔ ေလာစစ္ဟန္ဟာ လြန္ခဲ့တဲ့ ၁၅ ႏွစ္က Khun Sa ခြန္ဆာလို ဘိန္းဘုရင္ဘြဲ႔ရလာေအာင္ လုပ္ႏိုင္ခဲ့တယ္။ အမွန္က လက္နက္နဲ႔ျငိမ္းခ်မ္းေရးလဲတာ မဟုတ္ပါ။ ဘိန္းကေနရထားတဲ့ ေငြမဲေတြကို ေငြျဖဴအျဖစ္ လုပ္ေပးလိုက္တာသာျဖစ္တယ္။

၅-၆-၁၉၉၂ မွာ Asia World Company ေအရွားဝါးကုမၸဏီကိုေထာင္တယ္။ သူ႔သား Steven Law စတီဗင္ေလာ ေခၚ ထြန္းျမင့္ႏိုင္က ၁၉၉၆ မွာ စကၤာပူအမ်ိဳးသမီး Cecilia Ng ကိုယူျပီး Infrastructure အေျခခံအေဆာက္အအံု တည္ေဆာက္ေရး၊ Energy စြမ္းအင္၊ Property ပိုင္ဆိုင္မႈ၊ Resources ရင္းျမစ္၊ Agriculture စိုက္ပ်ိဳးေရး၊ Trading ကုန္သြယ္ေရး နဲ႔ Finance ဘ႑ာေရးလုပ္ငန္းေတြကိုလုပ္တယ္။ တရုပ္-ျမန္မာဓါတ္ေငြ႔ပိုက္လိုင္း၊ ေက်ာက္ျဖဴဆိပ္ကမ္း၊ ျမစ္ဆံုစီမံကိန္းေတြမွာလုပ္ေနတယ္။ Asia World Co Ltd., Asia World Port Management, Asia World Industries Ltd., Asia Lite, Kokang Singapore Pte Ltd., Golden Aaron Pte Ltd. ေတြဟာ လက္ခြဲစီးပြါးေရးလုပ္ငန္းေတြ ျဖစ္တယ္။

Asia World ရဲ႕စီးပြါးေရးလုပ္ငန္းတခ်ိဳ႕ကေတာ့ Asia Light Supermarket လမ္းမေတာ္၊ ရန္ကုန္၊ Asia World Industries Limited, Hlaingthaya Industrial Park လိႈင္သာယာစက္မႈဇုန္၊ ရန္ကုန္၊ Asia World Thilawa Deep Sea Port သီလဝါဆိပ္ကမ္း၊ Hledan Centre Condominium ရန္ကုန္၊ Traders Hotel ရန္ကုန္၊ Sedona Hotel ရန္ကင္း၊ Sedona Hotel မႏၲေလး၊ Myanmar Brewery Limited မဂၤလာဒံု စတာေတြျဖစ္တယ္။

ေနျပည္ေတာ္တည္ေဆာက္ေရးမွာ Htoo Group of Companies ထူးကုမၸဏီမ်ားအုပ္စုနဲ႔အတူ လုပ္ကိုင္ခြင့္ရခဲ့တယ္။ ေနျပည္ေတာ္ေလဆိပ္၊ ပုသိမ္ေငြေဆာင္၊ ရန္ကုန္ေလဆိပ္၊ ရန္ကုန္ကြန္ဒိုမီနီယမ္ေတြ၊ လမ္းမၾကီးေတြ၊ ပဲခူးတိုင္း ၂၇ ျမိဳ႕နယ္လွ်ပ္စစ္မီး၊ တိုက္ဂါးဘီယာ၊ စကၠဴစက္၊ စားအုန္းဆီစက္စတဲ့ စီးပြါးေရးလုပ္ငန္းၾကီးေတြကိုပါ လုပ္ကိုင္ခြင့္ရခဲ့တယ္။

The Observer အဆိုအရ စတီဗင္ေလာကေန နာမည္ၾကီးလွတဲ့ ဗခမက သန္းေရႊသမီး မဂၤလာေဆာင္ကို ကူညီခဲ့တယ္။ စတီဗင္ေလာဟာ လက္ရွိသမတ ဦးသိန္းစိန္ရ့ဲ တရုပ္ျပည္ ပထမဆံုး တရားဝင္ခရီးမွာ အတူပါသြားခဲ့တယ္။ ဒါေၾကာင့္ အက်ိဳးအျမတ္ရသူေတြဟာ တဖက္မွာေတာ့ ဗခက ခင္ညြန္၊ ဗခမက သန္းေရႊနဲ႔ ဗခက သိန္းစိန္ (သမတ) တို႔ ျဖစ္ၾကတယ္လို႔ ေျပာႏိုင္ပါတယ္။ အခုျဖစ္ေနတဲ့ ဖုန္ၾကားရွင္နဲ႔ ျမန္မာစစ္တပ္တိုက္ပြဲရဲ႕ေနာက္ခံနဲ႔ ဘယ္သူေတြ အက်ိဳးစီးပြြါးအတြက္ဆိုတာလည္း ေစာင့္ၾကည့္ၾကရပါမယ္။

လႊတ္ေတာ္ထဲက ျပည္ခိုင္ျဖိဳးပါတီဝင္ ကိုးကန္႔ဘိန္းဘုရင္ငယ္မ်ား
၁။ Bai Xuoqian ပိုင္ဆိုခ်င္ (ေခၚ) ပိုင္ေစာက္ခ်ဥ္၊ ရွမ္းျပည္နယ္လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္၊ ကိုးကန္႔ ကုိယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးေဒသ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမႉး၊ ျပည္ေထာင္စုၾကံ့ခိုင္ဖြံ႔ၿဖိဳးေရးပါတီ
၂။ Liu Guoxi လူကိုးရွိ၊ အမ်ဳိးသားလႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္၊ ျပည္ေထာင္စုၾကံ့ခိုင္ဖြံ႔ၿဖိဳးေရးပါတီ
၃။ Ho Xiaochang ဟိုေရွာက္ခ်န္း (ေခၚ) ဦးေဟာ္ (ေခၚ) ေဟာ္ေလာက္စန္း၊ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္၊ ျပည္ေထာင္စုၾကံ့ခိုင္ဖြံ႔ၿဖိဳးေရးပါတီ
၄။ Zhao Dechang ေက်ာက္ဒယ္ခ်န္း၊ ရွမ္းျပည္နယ္လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္၊ ျပည္ေထာင္စုၾကံ့ခိုင္ဖြံ႔ၿဖိဳးေရးပါတီ
၅။ Myint Lwin aka Wang Guoda ဦးျမင့္လြင္ (ေခၚ) ဝန္ခိုးတာ့၊ ရွမ္းျပည္နယ္လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္၊ ျပည္ေထာင္စု ၾကံ့ခိုင္ဖြံ႔ၿဖိဳးေရးပါတီ (Credit: ရွမ္းသံေတာ္ဆင့္)

ကိုုးကန္ ့ပိုုင္ဆိုုင္မႈမ်ား
၁။ မႏၲေလးဂရိတ္ေဝါေရွာ့ပင္းစင္တာ
၂။ မႏၲေလးဂရိတ္ေဝါဟုိတယ္
၃။ မႏၲေလးေတာ္ဝင္ႏွင္းဆီေဆး႐ုံ
၄။ ၇၈ လမ္းေပၚက လူေနဆုိင္ခန္းမ်ား
၅။ ကသာသစ္အေခ်ာထည္စက္႐ုံ
၆။ နီကယ္စက္႐ုံ
၇။ သၾကားခ်က္စက္႐ုံ
၈။ အီသေနာစက္႐ုံ
၉။ ကၽြန္းစုိက္ခင္းဧက ၈ဝဝဝ
၁ဝ။ တစ္႐ွဴးသုေတသနဓာတ္ခဲြခန္း
၁၁။ အႀကီးျမန္ ယူကလစ္စုိက္ခင္းမ်ား
၁၂။ မႏၲေလးသိပံၸလမ္းေပၚမွ ယူကလစ္နဲ႔ငွက္ေပ်ာ စုိက္ခင္း
၁၃။ နန္းေတာ္ေဆး႐ုံ
၁၄။ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ ဦးဝိစာရလမ္းေပၚက ေနအိမ္နဲ႔ ကုမၸဏီ႐ံုး။
ဦးတင္ေမာင္ (ခ) လီက်န္ရွင္း အမည္နဲ႔လုုပ္ကိုုင္ေနတယ္။ ရင္းႏွီးျမွပ္ႏွံမႈ အေမရိကန္ေဒၚလာ ၁၆၈ သန္းခန္႔ရိွတယ္။

ေဒါက္တာတင့္ေဆြ
၁၂-၂-၂ဝ၁၅
- https://www.facebook.com/Garmarnee/media_set?set=a.707556419362422.1073741907.100003242101265&type=1
- http://en.wikipedia.org/wiki/Kokang- http://en.wikipedia.org/wiki/Kokang_people
- http://www.aljazeera.com/news/2015/02/myanmar-kokang-rebels-kill-dozens-soldiers-150213072401121.html
- http://en.wikipedia.org/wiki/Asia_World