Rheumatic Diseases ေလးဖက္နာေရာဂါမ်ား
ေလးဖက္နာဆိုတာ အရပ္ေခၚျဖစ္တယ္။ မတိက်ပါ။ (ရူမက္တစ္) ေရာဂါမ်ားလို႔ေခၚတယ္။ အမ်ိဳး ၁ဝဝ ေက်ာ္ရွိတယ္။ တခုနဲ႔တခု ဆင္တူမဟုတ္တာေတြရွိတယ္။ အဓိကအဆစ္ေတြနဲ႔ ၾကြက္သားေတြကိုထိခိုက္တယ္။ ေရာဂါျဖစ္ေစတဲ့ အေၾကာင္းခံကလည္း မတူပါ။ ဥပမာ Osteoarthritis အရိုး-အဆစ္နာေရာဂါက အသံုးျပဳတာမ်ားလို႔ ပြန္းပဲ့ပ်က္စီးရာကေန ျဖစ္တယ္။ Rheumatoid arthritis ေလးဖက္နာလို႔ပိုေခၚဘို႔သင့္တဲ့ ရူမတြိဳက္အဆစ္နာကေတာ့ ခုခံအား ကေမာက္က မျဖစ္ရာကေန ျဖစ္တယ္။ ေဆးကုရာမွာေတာ့ေဆးသံုးတာ၊ ေလ့က်င့္ခန္းလုပ္တာ၊ အစားအစာဆင္ျခင္တာနဲ႔ စိတ္ဖိအား က်ေအာင္လုပ္ရတယ္။
1. Osteoarthritis (OA) အရိုးအဆစ္နာ
အရိုးထိပ္မွာရွိတဲ့ ကူရွင္လိုလုပ္ေပးတဲ့ အရိုးႏုေလးေတြပ်က္စီးတယ္။ အဲေတာ့အဆစ္ကနာလာမယ္။ လႈပ္လို႔ ခက္ေတာ့မယ္။ ဒူး၊ တင္ပါး၊ ခါး၊ လည္ပင္း၊ လက္ေခ်ာင္းနဲ႔ ေျခေထာက္ေတြမွာအျဖစ္မ်ားတယ္။ ျဖစ္တဲ့အဆစ္မွာ နာမယ္။ ေရာင္မယ္။ ပူေနမယ္။ တင္းေနမယ္။ ဆက္ေနတဲ့ၾကြက္သားေတြအားေပ်ာ့လာမယ္။ လုပ္ရကိုင္ရတာခက္ခဲလာမယ္။
2. Rheumatoid Arthritis ရူမတြိဳက္အဆစ္နာ
RA လို႔အတိုေကာက္ေခၚတယ္။ ခုခံအားကေမာက္ကမျဖစ္ရာကေန ျဖစ္တယ္။ ကိုယ့္ပစၥည္းကို တစိမ္းတရံထင္မွတ္ျပီး တိုက္ထုတ္ေနမယ္။ အဆစ္နာမ.္ တင္းေနမယ္။ ေရာင္ေနမယ္။ အမွန္ကအသက္ရလို႔ျဖစ္စဥ္တခုျဖစ္တယ္။ အဆစ္ တခုမကမွာျဖစ္တယ္။ ဘယ္-ညာ အဆစ္အမ်ိဳးတူမွာျဖစ္တတ္တယ္။ မ်က္စိနဲ႔ အဆုပ္ကိုလည္းထိခိုက္ႏိုင္တယ္။ မနက္ခင္းလိုအခ်ိန္မွာ အားယုတ္လာမယ္။ အက်ိတ္လံုးေလးေတြျဖစ္မယ္။
3. Lupus လူးပတ္စ္ေရာဂါ
SLE (systemic lupus erythematosus) ေခၚတယ္။ သူလည္း ခုခံအားကေမာက္ကမျဖစ္ရာကေန ျဖစ္တယ္။ အဆစ္နာမယ္။ တင္းေနမယ္။ အားယုတ္မယ္။ အနီျပင္အကြက္ေတြအေရျပားမွာေပၚမယ္။ မ်က္ႏွာမွာ လိပ္ျပာပံုအကြက္ ျဖစ္မယ္။ ေနရာင္မခံႏိုင္ဘူး။ ဆံပင္ကြ်တ္မယ္။ အေအးနဲ႔ေတြ႔ထိတဲ့လက္ဖ်ားေျခဖ်ား ျဖဴျပာျပာျဖစ္ေနမယ္။ ေက်ာက္ကပ္၊ ႏွလံုးနဲ႔ အဆုပ္ေတြကိုထိခိုက္ႏိုင္တယ္။ ေသြးအားနည္းႏိုင္တယ္။ ေသြးျဖဴ-နီ-ေသြးမံႈအေရအတြက္ေျပာင္းမယ္။ တက္ႏိုင္တယ္။ ဆထုပ္ရႏိုင္တယ္။ ေသြးစစ္ရင္ antinuclear antibody test (ANA) အင္တီေဘာ္ဒီေတြ႔မယ္။
4. Ankylosing Spondylitis အဆစ္ခိုင္ေရာဂါ
ေျဖးေျဖးခ်င္းစတယ္။ အသက္ ၃ဝ ေအာက္မွာျဖစ္တာမ်ားတယ္။ ခါးေအာက္ပိုင္းကေနစတယ္။ တင္ပါ။နဲ႔ တင္ပါးဆံုရိုးကြင္းဆက္ျဖစ္ႏိုင္တယ္။ လက္ျပင္ႏွစ္ခုၾကားမွာနာမယ္။ လည္ပင္းအထိနာမယ္။ ခါးေတာင့္ေနမယ္။ နားေနခ်ိန္နဲ႔ အထမွာပိုဆိုးတယ္။ အလုပ္လုပ္ေနခ်ိန္မွာ ေတာ္ေသးတယ္။ ေသြးစစ္ရင္ HLA-B27 အေပါင္းျပမယ္။
5. Sjogren's Syndrome ဂ်ိဳဂရင္း ဆင္ဒရုမ္းေရာဂါ
တခ်ိဳ႕မွာ RA နဲ႔ lupus တြဲရွိေနတတ္တယ္။ ဘာလို႔ျဖစ္လည္း မေသခ်ာဘူး။ အမ်ိဳးသမီးေတြမွာပိုျဖစ္တယ္။ မ်က္စိေျခာက္ေနမယ္။ ပူေလာင္ျပီး အေနရခက္မယ္။ အာေခါင္ေျခာက္ေနမယ္။ သြား၊ သြားဖံုးနာနဲ႔ ပါးစပ္မိႈဝင္တာျဖစ္မယ္။ မ်က္ႏွာေဘးက တက္ေစ့ေတြေရာင္မယ္။ အဆစ္တင္းေနာတာရွားတယ္။ အထဳအဂၤါေတြျဖစ္တာလည္း ရွားတယ္။
6. Fibromyalgia နာတာရွည္အားယုတ္ေနမယ္။ အဆစ္ေတြနာမယ္။ ၾကြက္သားေတြနဲ႔ ၾကြက္သားေခ်ာင္းေတြကို ထိခိုက္တယ္။ အမ်ိဳးသမီးေတြကပိုမ်ားတယ္။
7. Gout ေဂါက္ေရာဂါ။ အဆစ္ေတြနာေရာင္တယ္။ ယူရစ္အကစစ္မ်ားေနမယ္။ ေျခမမွာအမ်ားဆံုးျဖစ္တယ္။ ေယာက္်ားေတြကပိုျဖစ္တယ္။
8. Infectious arthritis အဆစ္ပိုးဝင္ျခင္း။ ဗိုင္းရပစ္စနဲ႔ဗက္တီးရီးယားေတြေၾကာင့္ျဖစ္တယ္။ Lyme disease ဆိုတာ မွက္ေကာင္းေလးေတြအကိုက္ခံရလို႔ျဖစ္တယ္။ အဆစ္ေတြ နာေရာင္မယ္။ gonococcal arthritis ဂႏိုးရီးယားပိုးကေနျဖစ္တယ္။
9. Juvenile idiopathic arthritis ကေလးေတြမွာ ဘာလို႔ျဖစ္မွန္းမသပဲ အဆစ္ေတြနာတယ္။
10. Polymyalgia rheumatic ဆိုတာ ေသြးလႊတ္ေၾကာေတြမွာျဖစ္တယ္။ ေခါင္းကိုက္၊ ေရာင္ရမ္း၊ ပိန္၊ ကိုယ္ပူမယ္။ မနက္ခင္းမွာ အဆစ္ေတြတင္းနာမယ္။ ၾကြက္သားေခ်ာင္းေတြ၊ ၾကြက္သားေတြ၊ အရြတ္ေတြ၊ အဆစ္ေတြကို ထိခိုက္တယ္။
11. Psoriatic arthritis ဆိုရီေယးဆစ္အေရျပားနာေရာဂါနဲ႔တြဲျဖစ္တယ္။
12. Reactive arthritis (Reiter’s syndrome) အူလမ္း၊ ဆီးလမ္းေတြမွာထိခိုက္တယ္။ ပါးစပ္အနာေတြေပါက္မယ္။
13. Sclerodoma ကိုလာဂ်င္မ်ားလို႔ျဖစ္တယ္။ အေရျပားမာေနမယ္။ ေသြးေၾကာေတြနဲ႔အဆစ္ေတြျဖစ္တယ္။
ေဒါက္တာတင့္ေဆြ
1. Osteoarthritis (OA) အရိုးအဆစ္နာ
အရိုးထိပ္မွာရွိတဲ့ ကူရွင္လိုလုပ္ေပးတဲ့ အရိုးႏုေလးေတြပ်က္စီးတယ္။ အဲေတာ့အဆစ္ကနာလာမယ္။ လႈပ္လို႔ ခက္ေတာ့မယ္။ ဒူး၊ တင္ပါး၊ ခါး၊ လည္ပင္း၊ လက္ေခ်ာင္းနဲ႔ ေျခေထာက္ေတြမွာအျဖစ္မ်ားတယ္။ ျဖစ္တဲ့အဆစ္မွာ နာမယ္။ ေရာင္မယ္။ ပူေနမယ္။ တင္းေနမယ္။ ဆက္ေနတဲ့ၾကြက္သားေတြအားေပ်ာ့လာမယ္။ လုပ္ရကိုင္ရတာခက္ခဲလာမယ္။
2. Rheumatoid Arthritis ရူမတြိဳက္အဆစ္နာ
RA လို႔အတိုေကာက္ေခၚတယ္။ ခုခံအားကေမာက္ကမျဖစ္ရာကေန ျဖစ္တယ္။ ကိုယ့္ပစၥည္းကို တစိမ္းတရံထင္မွတ္ျပီး တိုက္ထုတ္ေနမယ္။ အဆစ္နာမ.္ တင္းေနမယ္။ ေရာင္ေနမယ္။ အမွန္ကအသက္ရလို႔ျဖစ္စဥ္တခုျဖစ္တယ္။ အဆစ္ တခုမကမွာျဖစ္တယ္။ ဘယ္-ညာ အဆစ္အမ်ိဳးတူမွာျဖစ္တတ္တယ္။ မ်က္စိနဲ႔ အဆုပ္ကိုလည္းထိခိုက္ႏိုင္တယ္။ မနက္ခင္းလိုအခ်ိန္မွာ အားယုတ္လာမယ္။ အက်ိတ္လံုးေလးေတြျဖစ္မယ္။
3. Lupus လူးပတ္စ္ေရာဂါ
SLE (systemic lupus erythematosus) ေခၚတယ္။ သူလည္း ခုခံအားကေမာက္ကမျဖစ္ရာကေန ျဖစ္တယ္။ အဆစ္နာမယ္။ တင္းေနမယ္။ အားယုတ္မယ္။ အနီျပင္အကြက္ေတြအေရျပားမွာေပၚမယ္။ မ်က္ႏွာမွာ လိပ္ျပာပံုအကြက္ ျဖစ္မယ္။ ေနရာင္မခံႏိုင္ဘူး။ ဆံပင္ကြ်တ္မယ္။ အေအးနဲ႔ေတြ႔ထိတဲ့လက္ဖ်ားေျခဖ်ား ျဖဴျပာျပာျဖစ္ေနမယ္။ ေက်ာက္ကပ္၊ ႏွလံုးနဲ႔ အဆုပ္ေတြကိုထိခိုက္ႏိုင္တယ္။ ေသြးအားနည္းႏိုင္တယ္။ ေသြးျဖဴ-နီ-ေသြးမံႈအေရအတြက္ေျပာင္းမယ္။ တက္ႏိုင္တယ္။ ဆထုပ္ရႏိုင္တယ္။ ေသြးစစ္ရင္ antinuclear antibody test (ANA) အင္တီေဘာ္ဒီေတြ႔မယ္။
4. Ankylosing Spondylitis အဆစ္ခိုင္ေရာဂါ
ေျဖးေျဖးခ်င္းစတယ္။ အသက္ ၃ဝ ေအာက္မွာျဖစ္တာမ်ားတယ္။ ခါးေအာက္ပိုင္းကေနစတယ္။ တင္ပါ။နဲ႔ တင္ပါးဆံုရိုးကြင္းဆက္ျဖစ္ႏိုင္တယ္။ လက္ျပင္ႏွစ္ခုၾကားမွာနာမယ္။ လည္ပင္းအထိနာမယ္။ ခါးေတာင့္ေနမယ္။ နားေနခ်ိန္နဲ႔ အထမွာပိုဆိုးတယ္။ အလုပ္လုပ္ေနခ်ိန္မွာ ေတာ္ေသးတယ္။ ေသြးစစ္ရင္ HLA-B27 အေပါင္းျပမယ္။
5. Sjogren's Syndrome ဂ်ိဳဂရင္း ဆင္ဒရုမ္းေရာဂါ
တခ်ိဳ႕မွာ RA နဲ႔ lupus တြဲရွိေနတတ္တယ္။ ဘာလို႔ျဖစ္လည္း မေသခ်ာဘူး။ အမ်ိဳးသမီးေတြမွာပိုျဖစ္တယ္။ မ်က္စိေျခာက္ေနမယ္။ ပူေလာင္ျပီး အေနရခက္မယ္။ အာေခါင္ေျခာက္ေနမယ္။ သြား၊ သြားဖံုးနာနဲ႔ ပါးစပ္မိႈဝင္တာျဖစ္မယ္။ မ်က္ႏွာေဘးက တက္ေစ့ေတြေရာင္မယ္။ အဆစ္တင္းေနာတာရွားတယ္။ အထဳအဂၤါေတြျဖစ္တာလည္း ရွားတယ္။
6. Fibromyalgia နာတာရွည္အားယုတ္ေနမယ္။ အဆစ္ေတြနာမယ္။ ၾကြက္သားေတြနဲ႔ ၾကြက္သားေခ်ာင္းေတြကို ထိခိုက္တယ္။ အမ်ိဳးသမီးေတြကပိုမ်ားတယ္။
7. Gout ေဂါက္ေရာဂါ။ အဆစ္ေတြနာေရာင္တယ္။ ယူရစ္အကစစ္မ်ားေနမယ္။ ေျခမမွာအမ်ားဆံုးျဖစ္တယ္။ ေယာက္်ားေတြကပိုျဖစ္တယ္။
8. Infectious arthritis အဆစ္ပိုးဝင္ျခင္း။ ဗိုင္းရပစ္စနဲ႔ဗက္တီးရီးယားေတြေၾကာင့္ျဖစ္တယ္။ Lyme disease ဆိုတာ မွက္ေကာင္းေလးေတြအကိုက္ခံရလို႔ျဖစ္တယ္။ အဆစ္ေတြ နာေရာင္မယ္။ gonococcal arthritis ဂႏိုးရီးယားပိုးကေနျဖစ္တယ္။
9. Juvenile idiopathic arthritis ကေလးေတြမွာ ဘာလို႔ျဖစ္မွန္းမသပဲ အဆစ္ေတြနာတယ္။
10. Polymyalgia rheumatic ဆိုတာ ေသြးလႊတ္ေၾကာေတြမွာျဖစ္တယ္။ ေခါင္းကိုက္၊ ေရာင္ရမ္း၊ ပိန္၊ ကိုယ္ပူမယ္။ မနက္ခင္းမွာ အဆစ္ေတြတင္းနာမယ္။ ၾကြက္သားေခ်ာင္းေတြ၊ ၾကြက္သားေတြ၊ အရြတ္ေတြ၊ အဆစ္ေတြကို ထိခိုက္တယ္။
11. Psoriatic arthritis ဆိုရီေယးဆစ္အေရျပားနာေရာဂါနဲ႔တြဲျဖစ္တယ္။
12. Reactive arthritis (Reiter’s syndrome) အူလမ္း၊ ဆီးလမ္းေတြမွာထိခိုက္တယ္။ ပါးစပ္အနာေတြေပါက္မယ္။
13. Sclerodoma ကိုလာဂ်င္မ်ားလို႔ျဖစ္တယ္။ အေရျပားမာေနမယ္။ ေသြးေၾကာေတြနဲ႔အဆစ္ေတြျဖစ္တယ္။
ေဒါက္တာတင့္ေဆြ
Comments
Post a Comment