Miscarriage Prevention ကိုယ္ဝန္မပ်က္ေအာင္

(ကန္ေတာ့)

၁။ ဆရာရွင့္ က်မအသက္ ၃၆ႏွစ္ပါ။ အိမ္ေထာင္သက္ ၇ႏွစ္ ခုတတိယကိုယ္ဝန္ပါ။ ပထမကိုယ္ဝန္ႏွစ္လနဲ႔ပ်က္ပါတယ္။ ဒုတိယကိုယ္ဝန္ႏွစ္လနဲ႔ေသြးဆင္းလို႔ OG နဲ႔ျပ ေဆးထိုးေဆးစား သားေလးေမြးခဲ႔တာ ၄ႏွစ္၃လရွိပါျပီ။ ခုလည္း ႏွစ္လနဲ႔ေသြးဆင္းလို႔ OG နဲ႔ျပေဆးထိုးေဆစား ေသာ္လည္းေသြးဆင္းမရပ္ပါ။ OG နဲ႔ႏွစ္ပါတ္ျပည့္မွျပန္ျပရမွာပါ။ ဒီလကုန္မွျပည့္မွာ 12.12.17 ေန့႔မွာေသြးနည္းနည္းစဆင္းပါတယ္။ ယေန႔ထိဆင္းဆဲပါ မ်ာ�

အီးေမးလ္ကေန ေမးတာ။ အီးေမးလ္မွာ စာေရးရင္ အေပၚက ဆပ္ဂ်က္ေနရာမွာ အေၾကာင္းအရာ ေခၚ ေခါင္းစဥ္သာ ေရးရတယ္။ ေအာက္မွာသာ ေရးလိုတာေရးရတယ္။ အေပၚမွာေရးရင္ ေရးတာအကုန္ မေရာက္ပါ။ ေျဖလိုက္လည္း ေျဖျပီးေၾကာင္း မသိရပါ။ အဲဒီအေၾကာင္းလည္း ခဏခဏေရးရတယ္။ ကေန႔ ၂ ေယာက္ကအဲလိုေရးတယ္။

၂။ ဆရာရွင့္သမီးအသက္က ၃၂နွစ္ပါ။ အိမ္ေထာင္ၾကထဲက တားေဆးမသံုးပါဘူးရွင့္။ ကေလးရခ်င္လို႔ပါ။ လက္ထပ္ၿပီးေတာ့ ကေလးတန္းရပါတယ္ရွင့္။ ဒါေပမဲ့အဖတ္မတင္ပါဘူးရွင့္။ ေဆးရံုတက္ၿပီးသားအိမ္ခ်စ္ခဲ့ပါတယ္။ ဒုတိယအႀကိမ္ ၃လ ျပည့္ရင္ ျပန္ယူလို႔ရတယ္ဆိုလို႔ျပန္ယူပါတယ္ရွင့္။ တားေဆးမသံုးပါဘူးရွင့္။ ၄လျပည့္တဲ့အခါ ျပန္ရပါတယ္ရွင့္။ ကရုစိုက္ၿပီး အေနအစား စင္ခ်င္ပါတယ္ဆရာ။ အေလးမသလိုအလုပ္လည္းမလုပ္ပါဘူးရွင့္။ ၁ လနဲ႔ ၁ ပတ္မွာဘဲ ဗိုက္ေအာင့္လို႔ ေဆးခန္းျပန္ျပပါတယ္ဆရာ။ ဘာမွဆိုးရိမ္စရာမရွိဘူးလို႔ေျပာပါတယ္ရွင့္။ ဒါေပမဲ့ဆရာ သိပ္မၾကာပါဘူးရွင့္ ေသြးစေလးေတြ ဆင္းလာၿပီး ျပန္ျပတ္က်ျပန္ပါတယ္။ အခုျပန္ယူရမွာေၾကာက္ေနပါတယ္ဆရာ။ ပထမအႀကိမ္ကလိုဘဲေဆးရံုမွာသားအိမ္ခ်စ္ခဲ့ပါတယ္ဆရာ။ သမီးဘာေဆးေတြေသာက္ၿပီး ဘယ္လိုေနထိုင္ရမယ္ဆိုတာေလးသိခ်င္ပါတယ္ဆရာရွင့္ ျပန္လည္ေျဖၾကားေပးပါရွင့္။ ေလးစားစြာျဖင့္။

ေဆာရီး။ မေျဖခင္ သတ္ပံုေတြျပင္ပါရေစ။
အိမ္ေထာင္ၾက = အိမ္ေထာင္က်
သားအိမ္ခ်စ္ = သားအိမ္ျခစ္
ကရုစိုက္ၿပီး = ဂရုစိုက္ၿပီး
စင္ခ်င္ပါတယ္ = ဆင္ျခင္ပါတယ္
ဆိုးရိမ္စရာမရွိဘူး = စိုးရိမ္စရာမရွိဘူး
ျပတ္က် = ပ်က္က်

ကိုယ္ဝန္ရတိုင္း ကေလးအေကာင္းမေမြးတတ္ပါ။ ကိုယ္ဝန္ပ်က္တာကို ကိုယ့္ဖါသာကိုယ္ မသိလိုက္သူေတြလဲ မနည္းပါ။ ဘာလို႔ အလိုလိုပ်က္သလဲဆိုတဲ့ အေၾကာင္းတရားေတြကမ်ားတယ္။ တခါပ်က္ျပီး ေနာက္ကိုယ္ဝန္ေအာင္ျမင္ခ်င္လို႔ ေမးလာသူ မနည္းပါ။

ကိုယ္ဝန္မွန္သမွ်ရဲ႕ ၁၅% ေလာက္ပ်က္တယ္။ ကိုယ္ဝန္ ၁၂ ပါတ္အတြင္းမွာ အလိုလိုပ်က္က်တာကို Miscarriage ေခၚတယ္။ တမင္ဖ်က္တာကိုမွ Abortion ေခၚတယ္။ ၇၅% က ကိုယ္ဝန္ ၁၂ ပါတ္အတြင္းမွာ ပ်က္တယ္။ ကိုယ္ဝန္ ရွိ-မရွိကို hCG အခ်င္းေဟာ္မုန္း စစ္ရတယ္။ အေပါင္းျပရင္ ေဆးစာအရ Chemical Pregnancy ဓါတုနည္းနဲ႔ေသခ်ာတဲ့ ကိုယ္ဝန္လို႔ေခၚတယ္။ အာလ္ထြာေဆာင္းနဲ႔ စစ္လို႔ရလာရင္ေတာ့ Clinical pregnancy ေဆးခန္းအတည္ျပဳ ကိုယ္ဝန္လို႔ သတ္မွတ္တယ္။ ကိုယ္ဝန္ပ်က္တာ အမ်ားစုက ဒီေနာက္အဆင့္မွာျဖစ္ၾကတယ္။

Genetic (Chromosomal) အသက္ၾကီးသူေတြမွာ ဒါမ်ိဳးကို ပိုေတြ႔ရတယ္။ ၄၂ ႏွစ္ေက်ာ္ရင္ ၂ ဆျဖစ္တယ္။ ၆ဝ%က မ်ိဳးဗီဇခိ်ဳ႕ယြင္းလို႔ျဖစ္တယ္။ မ်ိဳးဗီဇအေျခခံေၾကာင့္ဆိုရင္ေတာ့ ဆရာဝန္လဲ မတတ္ႏိုင္ပါ။ သားအိမ္ကခ်ိဳ႕ယြင္းတာထဲမွာ ေမြးရာပါ သားအိမ္အခန္း ၂ ခုျဖစ္ေနတာ၊ သားအိမ္ ႏွစ္ခုတြဲ ျဖစ္ေနတာေတြအျပင္ သားအိမ္အလံုးက ေနရာမေတာ္တာမွာရွိေနျခင္းလဲပါတယ္။ လိုအပ္ရင္ ခြဲစိတ္ျပဳျပင္ရမယ္။ သားအိမ္အဝမလံုသူဆိုရင္ လေစ့တဲ့အထိ မတည္ႏိုင္လို႔ ဆရာဝန္ကေန ခ်ဳပ္ျပီးျပင္ေပးႏိုင္တယ္။ ဆီးခ်ိဳ၊ Thrombophilia ေသြးေရာဂါနဲ႔ တိုက္ဖြိဳက္ေရာဂါေတြ ပါတယ္။ ဆီးခ်ိဳနဲ႔ ႏွလံုးေသြးေၾကာ ေရာဂါေတြကို ထိန္းေနရမယ္။ ခုခံအားခ်ိဳ႕ယြင္းမႈထဲမွာ Antiphopholipid Antibody Syndrome, Reproductive Autoimmune Failure Syndrome ေတြပါတယ္။ ခဏခဏကိုယ္ဝန္ပ်က္သူဆိုရင္ Immunological Issues စဥ္းစားရမယ္။

ကိုယ္ဝန္ပ်က္တာထဲမွာ အမ်ားဆံုးျဖစ္တဲ့ ရာသီခြင္ကို လူတီရယ္အဆင့္ေခၚတယ္။ ရာသီလာျပီး မ်ိဳးဥ မထြက္ခင္ ကာလကို ေခၚတယ္။ အဲဒီကာလမွာ ခ်ိဳ႕ယြင္းရင္ ခဏခဏကိုယ္ဝန္ပ်က္တတ္တယ္။ ဒီကာလအတြင္းမွာ အေျပာင္းအလဲေတြ အမ်ားၾကီးျဖစ္လာတယ္။ FSH ေဟာ္မုန္းထြက္လာမယ္။ မ်ိဳးဥအိမ္ထဲက အေကာင္းဆံုး ေဖၚလီကယ္တခုကိုေရ႔ြးျပီး မ်ိဳဥထြက္ဘို႔ ျပင္တင္ေတာ့မယ္။ LH ေဟာ္မုန္းကေန မ်ိဳးဥထြက္ဘို႔ ႏိုးဆြေပးမယ္။ ေကာပတ္စ္လူတီယမ္ ဆိုတာျဖစ္လာမယ္။ သူကေန ပရိုဂ်က္စတီရုန္းေဟာ္မုန္းထုတ္ေပးမယ္။ ဒီကာလက ၁၄ ရက္ၾကာတယ္။ အီစထိုဂ်င္ နဲ႔တြဲျပီး သားအိမ္အတြင္းဆံုးနံရံကို ျပင္ေပးၾကမယ္။ ဒါမွသာ သေႏၶသားက တြယ္ကပ္မႈ ျဖစ္ေစႏိုင္တယ္။

ဒီဆင့္ကဲျဖစ္စဥ္မွာ ခ်ိဳ႕ယြင္ရင္ ကိုယ္ဝန္ပ်က္တာကို LPD လို႔ေခၚတယ္။ ေသြးစစ္ျပီး သိႏိုင္တယ္။ မ်ိဳးဥထြက္ျပီး ၇ ရက္မွာ စမ္းရင္ 10-14 ng/mL နည္းေနတာရွိသူကို လူတီရယ္အဆင့္အားနည္းခ်က္လို႔ေခၚတယ္။ သားအိမ္ အတြင္းဆံုးလႊာ အသားစျဖတ္ယူစစ္တာလဲလုပ္ႏိုင္တယ္။ အာလ္ထြာေဆာင္းရိုက္ျပီး ေဖၚလီကယ္ကို တိုင္းႏိုင္တယ္။ ေသးေနတယ္သူေတြကို Clomiphene Citrate (Clomid, Milophene or Serophene) မ်ိဳးဥေၾကြေဆး ေပးရမယ္။ LPD ျဖစ္ေနသူကို ပရိုဂ်က္စတီရုန္းေဟာ္မုန္းေဆးေပးမယ္။ မ်ိဳးဥ ထြက္ခ်ိန္ကေန ကိုယ္ဝန္ ၁ဝ-၁၂ ပါတ္အထိေပးတယ္။ တခါမက ပ်က္သူဆိုရင္ လိုမွာအမွန္ဘဲ။

ကိုယ္ဝန္မပ်က္ေအာင္ ကိုယ္ဝန္မရခင္ကတည္းကေန စသင့္တယ္။ က်န္းမာေရး ေကာင္းေနသူေတြ ကိုယ္ဝန္ပ်က္ရတာ နည္းတယ္။ ဒါေၾကာင့္ အစာအာဟာရ မွ်တလုံေလာက္ေအာင္စားတာနဲ႔ ေလ့က်င့္ခန္းလုပ္တာက အေျခခံလိုအပ္ခ်က္ ျဖစ္တယ္။ စိတ္ဖိအားမမ်ားေစဘို႔ ေဖါလစ္အက္စစ္ေသာက္ဘို႔ လိုပါမယ္။ ကိုယ္လက္လႈပ္ရွား အားကစား ျပင္းထန္တာကိုလဲ ေရွာင္ရမယ္။ ဓါတ္မွန္ အရိုက္မခံပါနဲ႔။ OG နဲ႔အပ္ထားရမယ္။ အရက္၊ ေဆးလိပ္၊ မူးယစ္ေဆးဝါး၊ ေရွာင္ျပီး၊ ေကဖင္းမ်ားတဲ့ ေကာ္ဖီနဲ႔ ကိုလာ ေလွ်ာ့ေသာက္ရပါေတာ့မယ္။

ကိုယ္ဝန္ ခဏခဏပ်က္ရျခင္းကို ယူေကႏိုင္ငံ ဝါးဝစ္တကၠသိုလ္က ေတြ႔ရွိခ်က္သစ္တခုကို ထုတ္ျပန္လိုက္ပါတယ္။
စတီရြိဳက္နည္းေနသူေတြမွာ ကိုယ္ဝန္ခဏခဏပ်က္ရတယ္။ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္အေရအတြက္ ၇ ေယာက္မွာ ၁ ေယာက္မကပ်က္တယ္။ ကိုယ္ဝန္ ၃ ၾကိမ္ပ်က္ဘူးသူ ၁% ရွိေနတယ္။ ကို္ယ္ဝန္ပ်က္တဲ့ အမ်ိဳးသမီးေတြရဲ႕ သားအိမ္မွာ ခုခံအားစနစ္နဲ႔ဆိုင္တဲ့ NK cells ေတြ ပိုမ်ားေနတာကို သိလာရတယ္။ စတီရြိဳက္ေဆးေပးရင္ ကိုယ္ဝန္ပ်က္တာကို သက္သာေစတာကိုသိထားေပမဲ့ အရင္က ဘာလို႔လဲဆိုတာ မရွင္းတတ္ေသးဘူး။

၁၂-၉-၂ဝ၁၃ ေန႔ Journal of Clinical Endocrinology and Metabolism ထဲမွာ ေရးလိုက္တာကေတာ့ Natural killer cells (NK cells) ေတြကေန သားအိမ္ အတြင္းဆံုးလႊာမွာ ဆက္ျဖစ္တာေတြရွိတယ္။ စတီရြိဳက္နည္းေနရင္ သေႏၡကို သားအိမ္မွာလာတြယ္ကပ္ဘို႔ ခက္ခဲေစတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ကိုယ္ဝန္ မပ်က္ေစေအာင္ စတီရြိဳက္နည္းနည္းေပးတာ အက်ိဳးမ်ားတယ္။

Low molecular weight Heparin or Lovenox ထိုးေဆးကို ကိုယ္ဝန္ရလာရင္ ထိုးေပးတာလဲရွိတယ္။ Low dose Aspirin ကိုလဲေပးတယ္။ Folic acid ေသာက္ရမယ္။ Dydrogestrone ေဆးကိုလည္းေပးတယ္။

Prednisolone 25mg ေဆးကို (၁၁-၁၄ ေျမာက္ရက္) ကေနစျပီး ကိုယ္ဝန္ရတယ္ဆိုရင္ ၁၂ ပါတ္အထိ ေပးတယ္။ ေဘးထြက္ဆိုးက်ိဳး မမ်ားလွပါ။ ကိုယ္အေလးခ်ိန္တက္မယ္၊ စိတ္မူေျပာင္းႏိုင္တယ္၊ အိပ္ေရးပ်က္ႏိုင္တယ္၊ အေရျပား နဲနဲအေျပာင္းအလဲရွိႏိုင္တယ္၊ ေသြးဖိအားတက္ႏိုင္တယ္။ ကေလးဆီကို နဲနဲေလးသာေရာက္မယ္။ တခ်ိဳ႕က ကိုယ္ဝန္ရရင္ Prednisolone ေဆးကို ၂ ဆတိုးျပီးေပးတယ္။

Premaston (Allylestrenol) ေဆးမွာ Steroid + Progestational activity ႏွစ္မ်ိဳးေရာထားတယ္။ ကိုယ္ဝန္ မပ်က္ေအာင္၊ ကေလးေစာမေမြးေအာင္ေပးတယ္။ ေယာက္်ားဆီးက်ိတ္ၾကီးတာအတြက္လည္းေပးတယ္။ 5 mg တေန႔ ၃ ၾကိမ္၊ ၅-၇ ရက္ ေပးတယ္။ မ်ိဳးဥထြက္ျပီး ၄ ရက္မွာေပးေသးတယ္။ လိုရင္တိုးေပးမယ္။ ကိုယ္ဝန္ ခဏခဏ ပ်က္တတ္သူကို ကိုယ္ဝန္ရွိစကတည္းက 5-10 mg ေန႔စဥ္ေပးမယ္။ ၇ လအထိေပးရတာလည္းရွိတယ္။

1. Cervical length ကိုယ္ဝန္ေဆာင္နဲ႔ သားအိမ္လည္ပင္းအရွည္
2. Cervical incompetence သားအိမ္အဝမလံုျခင္း
3. Miscarriage Prevention ကိုယ္ဝန္မပ်က္ေအာင္
4. Miscarriage ကုိယ္ဝန္ပ်က္ျခင္းတမ်ိဳး
5. Recurrent miscarriage ကိုယ္ဝန္ ခဏခဏပ်က္ရျခင္း ေတြကို ဖတ္ႏိုင္။

ေဒါက္တာတင့္ေဆြ
၁၅-၉-၂ဝ၁၇