Vasectomy ေယာက္်ား သားေၾကာျဖတ္ျခင္း

ဆရာရွင့္ က်ြန္မအမ်ိဳးသားက အသက္ ၃၈ နွစ္ပါဆရာ။ သားေၾကာျဖတ္လို႔အဆင္ေျပပါသလားဆရာ။ ေယာက္်ားေလးသားေၾကာျဖတ္ရင္ အေလးအပင္မလို႔မရဘူးလို႔ၾကားဖူးတယ္ဆရာ။ အဲဒါဟုတ္ပါသလားဆရာ။ ေက်းဇူးျပဳ၍ေျဖေပးပါေနာ္  ေလးစားယံုၾကည္အားကိုးစြာျဖင့္။

ခြဲစိတ္ကုသမႈေတြကို (ေမဂ်ာ) လား (မိုင္နာ) လား ခြဲျခားသတ္မွတ္ရင္ ေယာက္်ား သားေၾကာျဖတ္တာ Vasectomy ဟာ အေသးစားျဖစ္ပါတယ္။ Vasa deferentia ျပြန္ကို Sperm သုတ္ပိုး သြားမရေအာင္ လုပ္လိုက္တာပါ။ တိရစၧာန္ေတြကို သင္းသတ္နည္းလို သုတ္ပိုးေပါက္ပြါးျဖစ္တည္ရာအစိ Testis ကို ထုတ္ျပစ္-ဖ်က္ျပစ္တဲ့ Castration နဲ႔ မတူပါ။

ေယာက္်ား သားေၾကာျဖတ္တာမွာ မေကာင္းဘူးျဖစ္စရာ အလြန္တရာနည္းပါတယ္။ က်ားအစိကေန က်ားေဟာ္မုန္း ထုတ္ေနတယ္။ ေဟာ္မုန္းက ျဖတ္ျပစ္တဲ့အေၾကာ (ျပြန္) ကိုအသံုးခ်တာ မဟုတ္ပါ။ ေဟာ္မုန္းက ေသြးထဲကို တိုက္ရုိက္ ဝင္သြားတာမို႔ ေဟာ္မုန္းသတၲိကုိ မထိခိုက္ဘူး။ ဆက္ဆံလိုစိတ္ကို သူ႔ေၾကာင့္ တိုက္ရိုက္ထိခိုက္စရာ မရွိႏိုင္ပါ။ ၁ဝ ေယာက္ ၁ ေယာက္မွာ နည္းသလိုလို ျဖစ္ႏိုင္တယ္လို႔ ေျပာၾကတယ္။ ဒါကလည္း စိတ္နဲ႔သာဆိုင္တယ္။

လိင္ဆႏၵျပီးတိုင္းထြက္တာထဲမွာ သုတ္ပိုးေတြပါတဲ့အရည္က ၁ဝ% သာရွိလို႔၊ အသြင္သဏၭာန္၊ အရသာ၊ အေစး-အျပစ္၊ အနံ႕၊ ဘာမွ မေျပာင္းပါ။ ထုထည္ ၁ဝ% သာ ေလ်ာ့နည္းႏိုင္ပါတယ္။

သားေၾကာျဖတ္လိုက္ရင္ ဆက္ထြက္ေနမဲ့ သုတ္ပိုးေတြ ဘယ္ေရာက္ သြားသလဲေမးရင္၊ သူ႔ဖါသူ ပ်က္စီးျပီး၊ အေသြး အသားကေန စုပ္ယူသြားပါတယ္။ မုတ္ေရာဂါကို ခြဲတဲ့အခါ အရည္ေတြကို ထုတ္ျပစ္တာေၾကာင့္ေပ်ာက္တာမ်ိဳးမဟုတ္ပါ။ အရည္ထြက္မဲ့ မ်က္ႏွာျပင္ကို ေျပာင္းျပန္လွန္ခ်ဳပ္ေပးေတာ့ ထြက္လာေနမဲ့ အရည္ကို အေသြးအသားကေန စုပ္ယူေပးေနလို႔ အရည္ေအာင္းစရာလည္းမရွိဘဲ၊ မုတ္ေရာဂါ ေပ်ာက္သြားရတာပါ။ ဖိတ္ျခင္းဖိတ္ ကုိယ့္အိပ္ထဲမွာဘဲ ဖိတ္တာမ်ိဳးေပါ့။

ေယာက္်ားသားေၾကာျဖတ္တာ ဘယ္ေလာက္ထိေရာက္သလဲ။ ျဗိတိသွ် ေဆးသုေတသန တခုအရ ၂ဝဝဝ မွာ ၁ ေယာက္၊ စာေမးပြဲက်သတဲ့။ ဒီနည္းဟာ အမ်ိဳးသမီးေတြကို သားအိမ္ျပြန္ျဖတ္ေပးနည္းနဲ႔စာရင္ ေအာင္ခ်က္က အင္မတန္ ေကာင္းပါတယ္။ သားအိမ္ျပြန္ ျဖတ္တာမွာ ၂ဝဝ-၃ဝဝ လုပ္ရင္ ၁ ေယာက္က မေအာင္-မျမင္ ျဖစ္ရတယ္။ ဒါေတာင္ ေယာက္်ား သားေၾကာျဖတ္တာလုပ္အျပီး၊ အတူေနတာ သိပ္ေစာလို႔ ကိုယ္ဝန္ရတာကိုပါ ထည့္တြက္လို႔တဲ့၊ ျဖတ္လိုက္တဲ့ ျပြန္ျပန္ဆက္တယ္ဆိုတာ ဒိထက္နည္းပါတယ္။

ဘယ္ေတာ့ အတူျပန္ေနႏိုင္သလဲ။ ခြဲစိတ္ထားတာကို ခံႏိုင္ရင္ေတာ့ သေဘာဘဲဆိုျပီး ေဆးစာက မေရမရာေရးပါတယ္။ ေဒါက္တာတိက်ေတြကေတာ့ ၇ ရက္တပါတ္။ ဘာလို႔ေျပာရလဲဆိုေတာ့ သုတ္ပိုး ဇီးရိုးမဟုတ္ရင္ ကိုယ္ဝန္ရႏိုင္ေသးလို႔ပါ။ ဒါ့ေၾကာင့္ ၃ လ၊ ဒါမွမဟုတ္ သုတ္အၾကိမ္ ၂ဝ လႊတ္ျပီးမွ ေသျခာတယ္။ ျဖတ္ျပီးတဲ့ေနာက္ ထြက္တာထဲမွာ သုတ္ပိုးပါေန-မေန စစ္ဘို႔ ေကာင္းတယ္။

သတိေပးခ်င္တာက အတူေနလို႔ ကေလးမရႏိုင္ေတာ့ေပမဲ့ အကာအကြယ္မဲ့ ဆက္ဆံတာမ်ိဳးကို သတိထားရပါအံုးမယ္။ အေဖၚမွာ HIV အပါအဝင္၊ လိင္ကတဆင့္ ကူးစက္ေရာဂါရွိေနရင္ ကုိယ့္ကုိ ကူးလာေစမယ္။ ကိုယ့္မွာ ရွိရင္လဲ ျဖန္႔ေပးလိမ့္မယ္။ ကြန္ဒြမ္ဆက္သံုးသင့္တယ္။ တိုင္းျပည္ တခ်ိဳ႕မွာ အိမ္ေထာင္သည္ေတြ အဲလိုျဖတ္နည္း သံုးရင္ ဇနီးရဲ႕ခြင့္ျပဳခ်က္လိုတယ္လို႔ ဥပေဒလုပ္ထားတယ္။

ထုံေဆးနဲ႔ ခြဲပါတယ္။ ကပ္ပဲ့အိပ္၊ အစိအထက္မွာ ခြဲတာ မ်ားတယ္။ တခ်ိဳ႕လဲ အထက္နား သြားခြဲေသးတယ္။ အူက်တာနဲ႔ မုတ္ခြဲရင္းနဲ႔ ေစတနာပိုျပီး တပါတည္းလုပ္ေလ့ရွိတယ္။ ကပ္ပဲ့အိပ္မွာဆို ဒါးရာ တခုထဲျဖစ္ျဖစ္ ၂ ခုျဖစ္ျဖစ္ရတယ္။ ျဖတ္မဲ့ အေၾကာကို ေသေသျခာျခာ ေရြးထုတ္ျပီး၊ ျဖတ္-ျခည္တာ ျဖစ္ျဖစ္၊ ထိပ္ကို မီးရွိဳ႕ပိတ္နည္း ျဖစ္ျဖစ္၊ လုပ္ျပီး အစေသးေလး ထုတ္ျပစ္ရတယ္။ အေၾကာကို ေရြးရတာက ပညာပါ။ ေဘးမွာ အေရာင္ ဆင္တူေတြ ရွိတယ္။ လက္နဲ႔စမ္း ခြဲျခားရတယ္။ ထံုေဆး ထိုးထားေတာ (တစ္ရွဴး) ေတြ ေဖါင္း-ေရာင္ေနလို႔ သတိၾကီးရတယ္။ ဒါးရာေသးရင္ တခ်ိဳ႕က အေရျပားကို ျပန္ေတာင္ မခ်ဳပ္ဘူး။ ခြဲစိတ္ဆရာဝန္ေတြထဲမွာ ဒါးရာ ေသးေသးနဲ႔ ခြဲႏိုင္တာကို ဂုဏ္ယူသူေတြ ရွိတယ္။ တခ်ိဳ႕ကလည္း ကြင္းက်ယ္က်ယ္မွာ ကစားရမွအားရတယ္။

ခြဲျပီး နာရင္ ေရခဲ ကပ္ရတယ္။ ပဋိဇီဝေဆးေပးပါမယ္။ အနာသက္သာေဆး သတိနဲ႔ ေသာက္ရမယ္။ Athletic supporter ဝတ္ထားသင့္တယ္။ ၃-၄ ရက္ ျငိမ္ျငိမ္ေနတာ ေကာင္းတယ္။ ၇-၁ဝ ရက္ အေလးအပင္ မမပါနဲ႔။

ေဆးစာေရးတာ မျပည့္စံုရင္ ထိန္ခ်န္မႈ ေရာက္ႏိုင္တယ္။ ဒီလိုလုပ္တာ (မိုင္နာ) ျဖစ္ေပမဲ့ ခြဲတာ-စိတ္တာတိုင္းမွာ ၾကံဳရတတ္တဲ့ ေနာက္ဆက္တြဲ သတိထားစရာေတြ ရွိပါတယ္။ ေသြးျခည္ဥတာ၊ ေသြးယိုတာ၊ ေရာင္တာ၊ ရင္းတာ၊ နာတာ၊ စသျဖင့္။ နာတာက ထူးျဖစ္တတ္တာကို Post-vasectomy pain syndrome ေခၚတယ္။ အၾကာၾကီး နာေနတာ၊ ထိရင္နာတာ၊ သုတ္လႊတ္ရင္နာတာ၊ ဆက္ဆံတဲ့အခါနာတာ။ ရွားေတာ့ အလြန္မတန္ရွားပါတယ္။ ျဖစ္လည္း ကုလို႔ရပါတယ္။ အမ်ိဳးသမီးေတြကို သားေၾကာျဖတ္တာထက္ ေနာက္ဆက္တြဲျဖစ္မွာေတြ သိသိသာသာနည္းတယ္။

မိသားစုစီမံကိန္း နည္း အမ်ိဳးမ်ိဳးကို (သူမ်ားဆီမွာ) သုေတသန လုပ္ထားတယ္။ ေယာက္်ား သားေၾကာျဖတ္နည္းက မေအာင္ျမင္မႈ ဝ႕ဝ၂-ဝ႕၁% နဲ႔ စိတ္ခ်ရဆံုး၊ အမ်ိဳးသမီး သားေၾကာျဖတ္နည္း = ဝ႕၂%၊ အမ်ိဳးသမီး စားေဆးနည္း = ဝ႕၁%၊ ေယာက္်ား ကြန္ဒြန္နည္း = ၁-၃%၊ အမ်ိဳးသမီး (ဒိုင္ယာဖရမ္) နည္း = ၁-၆%၊ အမ်ိဳးသမီး သုတ္ပိုးေသေဆးနည္း ၃%၊ အမ်ိဳးသမီး ေဟာ္မုန္း ကပ္ခြါနည္း = ဝ႕၂%၊ အမ်ိဳးသမီး သားအိမ္ထဲ ပစၥည္းထည့္နည္း IUCD = ဝ႕၆-၁႕၅%၊ ရက္ေရွာင္နည္း = ၃%၊ ေယာက္်ား သုတ္ရည္ အျပင္ထုတ္နည္း = ၄%၊ ဘာမွ မသံုးရင္ ၈၅% ကေလးရႏိုင္တယ္။

ရႈံ႕ခ်ည္ႏွပ္ခ်ည္ လုပ္ျခင္သူေတြ အတြက္လည္း ေရးပါမယ္။ USA မွာ ၅% ေလာက္ရွိတယ္။ သားေၾကာျဖတ္တယ္ဆိုတာ ရွင္ခန္းျဖတ္ မဟုတ္ပါ။ ျပန္ဆက္လို႔ မရဘူး မဟုတ္ပါ။ (သီအိုရီ) အရ ျဖစ္ႏိုင္ေပမဲ့၊ လက္ေတြ႔မွာ အေတာ္ၾကီး ခက္ပါတယ္။ (မိုက္ခရို-ဆာဂ်ရီ) အႏုစိတ္ လုပ္ရလိမ့္မယ္။ ကရိကထမ်ားတယ္၊ လက္ဝင္တယ္။ အေမရိကားမွာဆို တႏွစ္မွာ လူ ၆ သိန္းက $300 ကေန $1,000 အကုန္ခံ ျဖတ္ေနၾကတယ္။ ျပန္ဆက္ဘို႔ ဆိုရင္ေတာ့ $7,000 ကုန္မယ္။ ေအာင္ျမင္မႈႏႈန္း ေစာေစာျပန္လုပ္သူေတြက ပိုမ်ားတယ္။ ျဖတ္ထားျပီး ၃ ႏွစ္အတြင္း ျပန္ဆက္ခ်င္သူေတြက ၇၆%၊ ၁၅ ႏွစ္ ၾကာမွ လုပ္ရင္ ၃ဝ% ကေလး ျပန္ရႏိုင္တယ္။

ေယာက္်ားသားေၾကာျဖတ္တဲ့အခါ ဗမာျပည္မွာ ျပႆနာက အေၾကာမွားျဖတ္မိတာျဖစ္ပါတယ္။ ျဖတ္ျပီးမွ ထပ္ကိုယ္ဝန္ ရတယ္။ ရိုးသားတဲ့ ဇနီး ဗိုက္သာမက မ်က္ႏွာပါပူရေရာ။ ခိုးေၾကာင္-ခိုးဝွက္၊ လက္လွမ္းမီတဲ့၊ ဆရာဝန္မဟုတ္တဲ့၊ ဆရာဝန္ ျဖစ္အံုးေတာ့ အေတြ႔အၾကံဳ နည္းတဲ့ သူေတြဆီမွာ လုပ္ၾကရလို႔ပါ။

Dr. တင့္ေဆြ