HIV survival outside the body ခႏၶာကိုယ္အျပင္မွာ HIV ဘယ္ေလာက္ၾကာရွင္သလဲ

၁။ ေဒါက္တာေရးတဲ့ post အာ့ဒီ ၂ ခုမွာ တစ္ခုမွာက Hiv ပိုးဟာ တခ်ိဳ႕ ေနရာေတမွာ ရက္သတၲပတ္ ရွင္သက္ေနထိုင္ႏိုင္တယ္ ေရးထားျပီး  ေနာက္တခုမွာႀကေတာ့ ရက္အထိမရွင္ႏိုင္ပါ လို႔ေရးထားပါတယ္။ အေႀကာင္းအရာ၂ခုဖစ္ေနေတာ့ အေျဖမွန္ေလးကိုသိခ်င္ပါတယ္ေဒါက္တာ။ ေလးစားလ်က္။

၂။ မဂၤလာပါဆရာခင္ဗ်ာ။ ကြၽန္ေတာ့အသက္က ၂၃ ပါခင္ဗ်ာ။ HIV virus ပိုးဟာ ေလထုထဲမွာ အခ်ိန္မည္မ်ွၾကာၾကာ အသက္႐ွင္ေနႏိုင္ပါသလဲခင္ဗ်ာ။

၃။ ဆရာ မဂၤလာပါခင္ဗ်။ ကြ်န္ေတာ္ မေန႔က ကားစီးေတာ့ ကားေပၚမွာ ကားစပယ္ယာက ကားတံခါးမွာ သြားၾကားထုိးတံ ထုိးထားတာပါခင္ဗ်။ ရန္ကုန္ကားက လူအရမ္းၾကပ္ေတာ့ ကြ်န္ေတာ္ ဆင္းမယ့္မွတ္တိုင္ ေရာက္ခါနီးေလးမွာ အမ်ဳိးသမီးၾကီးတေယာက္အတင္းတိုးတက္လာျပီး ကြ်န္ေတာ္လည္း တံခါးကုိ ဆြဲကုိင္လုိက္တာ အဲ့သည္တံခါးေပၚက သြားၾကားထုိးတံ ထုိးမိျပီး လက္ေသြးထြက္သြားပါတယ္။ HIV, B  ပုိးတုိ႔ ကူးစက္မွာေၾကာက္မိပါတယ္။ ျပီးေတာ့ ရန္ကုန္ေနသူအမ်ားစုက ကားတုိးစီးရတာဆိုေတာ့ တေယာက္နဲ႔တေယာက္ အရမ္းကုိကပ္ျပီး ေခြ်ေတြလည္း ပူးကပ္ေနတာ့ ဘီပုိး၊ စီပုိးေရာဂါေတြ ကူးစက္ႏုိင္ပါသလား။ ေက်းဇူးျပျပီး ေျဖၾကားေပးပါဗ်ာ။ ရုိေသစြာျဖင့္။

၄။ ကြ်န္ေတာ္က  အသက္ ၃၀ပါ။  အမ်ားသုံး ဗိုလ္ခ်ဳပ္ပန္းၿခံ အိမ္သာတက္တာ ေရေဆးတာ  ေအာက္ကေရ ထိမိစင္မိတယ္။ ၿပီးမွၾကည့္ေတာ့ ေအာက္မွာ သုံးၿပီးသားကြန္ဒုံးေတြ႔တယ္ဆရာ။ စိတ္ပူလို႔ ဆရာကိုေမးၾကည့္တာ။ ကူးစက္ေရာဂါေတြ ဒီလိုဆိုရင္ ကူးတတ္လားဆရာ။

လူ႔ကိုယ္ကိုဖံုးအပ္ေပးထားတာ ရိုးရိုးအေရျပားနဲ႔ ျမဴးကပ္စ္မင္ဘရိန္း ေခၚ အဖံုးလႊာအႏုစားလို႔ ႏွစ္မ်ိဳးရွိတယ္။ အႏုစားဆိုတာ ပါးစပ္နဲ႔ ႏႈတ္ခမ္းေတြေပၚမွာဖံုးထားတာျဖစ္တယ္။ အနာအဆာ၊ အကြဲအရွကေန HIV ပိုး၊ အသည္းေရာင္ ဘီပိုးနဲ႔ စီပိုးေတြ ဝင္လာႏိုင္သလား သုေတသနလုပ္ထားပါတယ္။

HIV ဟာ တံေတြးကေန မကူးစက္ပါ။ ႏႈတ္ခမ္းခ်င္းနမ္းသူတေယာက္မွာ ပိုးရွိေနျပီး က်န္တေယာက္ႏႈတ္ခမ္းမွာ အနာရွိေနရင္ ပိုးေတြေသြးထဲဝင္လာႏိုင္တယ္။ ေရာဂါ ရ မရ ဆိုတာ ပိုးအေရအတြက္အေပၚမွာမူတည္တယ္။ အခုထိေတာ့ ႏႈတ္းခမ္းနမ္းနည္းတခုတည္းကေန ကူးတာ မေတြ႔ေသးပါ။

အသည္းေရာင္စီပိုးဟာ ေခြ်း၊ မ်က္ရည္၊ ဆီးေတြကေနတဆင့္ မကူးစက္ပါ။ အတူေန အတူစားလို႔လည္း မကူးစက္ပါ။ ႏွာေခ် ေခ်ာင္းဆိုးလို႔လည္း မကူးစက္ပါ။

အသည္းေရာင္ဘီပိုးဟာ စအိုကထြက္တဲ့အညစ္အေၾကး၊ ႏွာေခါင္းအညစ္အေၾကး၊ ဆီး၊ အန္ဖတ္ကေနတဆင့္ မကူးစက္ပါ။ သာမန္ထိေတြ႔မႈကေနလည္း မကူးစက္ပါ။ ဘီပိုး ေခြ်းကေနကူးသလား သံသယရွိတယ္။

HIV ပိုး၊ အသည္းေရာင္စီပိုးနဲ႔ အသည္းေရာင္စီပိုးေတြ ခႏၶာကိုယ္အျပင္မွာ ဘယ္ေလာက္အသက္ရွင္ၾကသလဲကိုလည္း သုေတသနလုပ္ထားပါတယ္။

HIV ပိုးဟာ ခႏၶာကိုယ္အျပင္ဖက္ အခန္းတြင္းအပူခ်ိန္မွာ ၆ ရက္ရွင္ေနႏိုင္တယ္။ ေနရာင္ထဲပါ UV အလင္းနဲ႔ေတြ႔ေလေလ အသက္တိုေလ ျဖစ္တယ္။ ကူးစက္ႏိုင္စြမ္းအေရအတြက္ အလြန္နည္းတယ္။

အသည္းေရာင္စီပိုးဟာ ခႏၶာကိုယ္အျပင္ဖက္ အခန္းတြင္းအပူခ်ိန္မွာ ၃ ပတ္ရွင္ေနႏိုင္တယ္။

အသည္းေရာင္ဘီပိုးဟာ လုပ္ငန္းခြင္ကေနကူးစက္တာမ်ားတယ္။ ခႏၶာကိုယ္အရည္ေတြထဲမွာ အေရအတြက္ မမ်ားလွပါ။ ခႏၶာကိုယ္အျပင္ဖက္ အခန္းတြင္းအပူခ်ိန္မွာ ၇ ရက္ၾကာရွင္ေနႏိုင္တယ္။

HIV ဗိုင္းရပ္စ္ပိုးဟာ လူ႔ကိုယ္ခႏၶာထဲကေနထြက္လာရင္ ေရာက္ေနတဲ့ပတ္ဝန္းက်င္အေျခအေနအေပၚမွာ မူတည္ျပီး ရွင္သန္ႏိုင္တယ္။ တခ်ိဳ႕ေနရာေတြမွာ ရက္သတၲပါတ္ေတြအထိရွင္တယ္။ တခ်ိဳ႕ေနရာေတြမွာ ဒီေလာက္ၾကာၾကာ မရွင္ႏိုင္ပါ။ သူတို႔ရွင္သန္ႏိုင္စြမ္းဟာ ကိုယ္ကေနထြက္တဲ့အရည္ေတြအေပၚမွာမူတည္တယ္။ အရည္ထုထည္ ဘယ္ေလာက္မ်ားသလဲ၊ အရည္ရဲ႕အပူခ်ိန္၊ အက္စစ္ဓါတ္၊ ေရေငြ႔ဓါတ္နဲ႔ ေနေရာင္္္ေတြအေပၚမွာ မူတည္တယ္။

အခုထိ ကိုယ္ထဲကေနထြက္ျပီးသား ေသြး၊ သုက္ရည္၊ တျခားအရည္ေတြကေနတဆင့္ HIV ကူးစက္ခဲ့တယ္ဆိုတဲ့လူနာ မရွိေသးပါ။ အဲလိုအရည္နဲ႔ေသြးေတြထဲမွာ မွန္ဘီလူးနဲ႔စစ္ရင္ေတာ့ HIV ပိုးေတြပါေနတာေတြ႔ႏိုင္တယ္။ အေရအတြက္အရ ကူးစက္ႏိုင္ေအာင္မမ်ားလို႔ျဖစ္မယ္လို႔ ေကာက္ခ်က္ခ်ႏိုင္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ သတိထားကိုင္တြယ္ဖို႔လမ္းညႊန္ခ်က္ကို တိတိက်က်ထုတ္ထားပါတယ္။

HIV ပိုးဟာ အပူဒဏ္ကိုမခံႏိုင္ပါ။ ေအးလြန္းတာလည္းမခံႏိုင္ပါ။ 60°C ေက်ာ္ရင္ေသကုန္တယ္။ အခန္းတြင္းအပူခ်ိန္မွာ ရွိေနရင္ ပိုးအေရအတြက္ နည္းေတာ့မသြားပါ။ 4°C မွာထားရင္ ေျခာက္ေနတဲ့ေသြးထဲမွာ ၇ ရက္ေနႏိုင္တယ္။ ဓါတ္ခြဲခန္း စမ္းသပ္မႈေတြလုပ္ဘို႔ HIV ပိုးပါတဲ့ေသြးကို သိမ္းထားခ်င္ရင္ –70°C မွာထားရတယ္။ အပူခ်ိန္ 4°C မွာ သိမ္းထားရင္ ၾကာၾကာရွင္တယ္။ 27 to 37°C မွာထားရင္ ၇ ရက္ထက္ပိုမရွင္ဘူး။

အခန္းတြင္းအပူခ်ိန္မွာထားရင္ ေျခာက္ေနတဲ့ေသြးထဲမွာ ၅ ရက္ကေန ၆ ရက္အထိ ရွင္မယ္။ pH level ကလည္း ထိန္းထာျပီးစမ္းသပ္ရမယ္။ ဒါေၾကာင့္ ေျခာက္ေနတဲ့ေသြးကေန မကူးပါ။

HIV ပိုးရွိလူနာေပါင္း ၈ဝဝ ေက်ာ္ဆီကေန ေသြးထုတ္ယူျပီး အေျခအေနအမ်ိဳးမ်ိဳးမွားထားျပီး ျပန္စစ္ေဆးေတာ့ ေဆးထိုးအပ္ ၁ဝ% မွာ ပိုးက ၁၁ ရက္အထိ ရွင္ေနတာေတြ႔ရတယ္။ ေသြးထုထည္က ၄၇% အပ္ေတြထဲမွာ 2µl နဲ႔ ၅၃% မွာ 20µl ထက္နည္းတယ္။ ေဆးထိုးအပ္ထဲကေသြးထဲမွာ သည္အတိုင္းထားရင္ ၄ ပါတ္အထိရွင္ေနႏိုင္တယ္။

မိလႅာေရထဲမွာလည္း မရွင္ႏိုင္ပါ။ ဝမ္းနဲ႔ ဆီးထဲကေန HIV ပိုးရွာမရပါ။ စမ္းသပ္မႈတခုမွာေတာ့ အဲလို အညစ္အေၾကးထဲမွာ ရက္မ်ားမ်ားအထိရွင္ေနႏိုင္တယ္လို႔ ေတြ႔ရပါတယ္။ ပင္လယ္ေရထဲမွာလည္း တျခားဗိုင္းရပ္စ္ပိုးေတြထက္ ပိုမရွင္ႏိုင္ပါ။

လူေသအေလာင္းကေန HIV ပိုးကို ၁၁ ရက္ကေန ၁၆ ရက္အထိရွာလို႔ေတြ႔ပါတယ္။ ေရခဲတိုက္အပူခ်ိန္က 2°C ရွိတယ္။
လူေသနဲ႔ ကိုယ္အဂၤါအစိတ္အပိုင္းကို အပူခ်ိန္ 20°C မွာထားရင္ HIV ပိုးဟာ ၁၄ ရက္အထိရွင္ႏိုင္တယ္။ ၁၆ ရက္ ေနာက္မွာေတာ့ သိသာတဲ့အေရအတြက္အထိ မရွိေတာ့ပါ။ အခုလိုစမ္းသပ္မႈေတြမွာ ေလနဲ႔မိုးကိုထည့္မစဥ္းစားခဲ့ပါ။

၂ဝဝ၃ ခုႏွစ္က ၾသစေတးလ်မွာလုပ္တဲ့ သုေတသနအရ HIV ဟာ လူ႔ကိုယ္ခႏၶာအျပင္ဖက္မွာ ရက္သတၲပါတ္ေတြအထိ ရွင္ေနႏိုင္တယ္။ အဲဒီလိုရွင္ဖို႔ ဗိုင္းရပ္ပမာဏ၊ ေသြးထုထည္၊ အရည္ထုထည္၊ အပူခိ်န္၊ စိုထိုင္းဆနဲ႔ ေနေရာင္ေတြ အေပၚမွာ မူတည္တယ္လို႔ ေကာက္ခ်က္ခ်တယ္။

HIV ပိုးဟာ အယ္လ္ကာလီ နဲ႔ အက္စစ္ဓါတ္ေခၚ pH level မတူရင္လည္း ခံႏိုင္မတူပါ။ pH 7 ထက္နည္းတာေရာ pH 8 ထက္မ်ားတာမွာပါ ေကာင္းေကာင္းမရွင္ႏိုင္ပါ။ က်န္းမာေနတဲ့အမ်ိဳးသမီးရဲ႕ ဗဂ်ိဳင္းနာထဲမွာ အက္စစ္ဓါတ္အေျခအေနရွိလို႔ HIV ပိုးဟာ ၾကာၾကာမရွင္ႏိုင္တာျဖစ္တယ္။

ေဒါက္တာတင့္ေဆြ
၂ဝ-၁ဝ-၂ဝ၁၇
၅-၃-၂ဝ၁၈