Hydrocele မုတ္ေရာဂါ

၁။ ဆရာ႐ွင့္ ကြၽန္မသားေလး က အသက္ ၁ ႏွစ္နဲ႔ ၉လ ႐ွိပါပီကန္ေတာ့ပါေနာ္ ဆရာ ကြၽန္မသားေလး ေဝွးေစ့ တလုံးက နဲနဲေလး ႀကီးလာသလုိ ျဖစ္တယ္လုိ႔ စိတ္ထဲ ထင္မိ၍ ကေလးေဆး႐ုံကုိ သြားျပခဲ့ပါတယ္မျပခင္ ၅ ရက္ေလာက္က အိမ္မွာ သားေလး ေဆာ့ေနရင္း ေခ်ာ္လဲခဲ့ပါတယ္ အဲ့ဒါနဲ႔လည္း သက္ဆုိင္မယ္ ထင္ေသာေၾကာင့္ ဆရာဝန္ကုိ အက်ိဳးအေၾကာင္း စုံလြင္စြာ ေျပာျပပါတယ္ ဆရာဝန္က သားသားေလး ေဝွးေစ့ကုိ စမ္းသပ္ပီး အရည္အိတ္ ႐ွိေနတာလုိ႔ ေျပာပါတယ္ဆရာကေလး ခြဲစိတ္ဆရာဝန္နဲ႔ ထပ္မံျပဆုိရန္ ေဆးစာ ေရးေပးပါတယ္ဒီလုိ အရည္အိတ္ ႐ွိျခင္းဟာ အႏၲရာယ္ ႐ွိမ႐ွိနဲ႔ အကယ္၍ ခြဲထုတ္လုိက္မည္ ဆုိရင္ေရာ သားေလး ခံႏုိင္ရည္ ႐ွိ မ႐ွိ သိလုိပါတယ္ဆရာခြဲထုတ္ပီးရင္ေရာ အရည္က ျပန္တည္ လာႏုိင္ပါသလား႐ွင္သားေလး အသက္ႀကီးလာရင္ေရာ ျပန္ျဖစ္လာႏုိင္သလား သိခ်င္ပါတယ္ ဆရာ ခြဲစိတ္ဆရာဝန္နဲ႔က ရက္ခ်ိန္း မေရာက္ေသး၍ မျပရေသးလုိ႔ပါ႐ွင္္သားေလးက ေဆာ့ခ်ိန္/စားခ်ိန္/အိပ္ခ်ိန္ အားလုံးပုံမွန္ပါ ရႊင္ရႊင္ပ်ပ်လည္း ႐ွိပါတယ္ဒီလုိ အရည္အိတ္ တည္ျခင္းဟာ ဘယ္လုိ ဂ႐ုစုိက္ ကာကြယ္မႈ လုိအပ္ေသာေၾကာင့္ ျဖစ္လာရတယ္ ဆုိတာလည္း သိလုိပါတယ္ဆရာ႐ွင့္ဆရာ့၏ အၾကံဥာဏ္ႏွင့္ ကုသရန္ နည္းလမ္းမ်ား ရယူလုိပါ၍ ေဆးမွတ္တမ္းမ်ား ပူးတြဲ၍ ေပးပုိ႔ပါတယ္႐ွင့္။ (အဂၤလိပ္လို ေဒါ့ေတြကို ဖ်က္လိုက္ရတယ္။)

၂။ မဂၤလာပါဆရာ မီးကိုယ္ဝန္နဲ႔ထဲက ဆရာကိုေမးခြန္းေတြအမ်ားႀကီးေမးဖူးပါတယ္ဆရာ။ ေျဖေပးတဲ့အတိုင္း လိုက္နာပါတယ္ဆရာ။ 7.3.2016  မွာသားေလးကိုခြဲေမြးပါတယ္။ က်မၼာေရးလဲေကာင္းပါတယ္။ အခုကေလးက  ၁ လနဲ႔ ၁၂ ရက္ပါဆရာ။ ကန္ေတာ့ပါတယ္ဆရာ သားေလးကေမြးကထဲကသူ႔ေဂြးေစ့ကျကီးေနတယ္ဆရာ။ ဒီတိုင္းထားလို႔ အဆင္ေျပလား။ ဘာလုပ္သင့္လဲလို႔ အားရင္ဆရာနည္းလမ္းေလးေျပာေပးပါလား။ သားေလးပံုပါတင္ေပးလိုက္တယ္ဆရာ။ ေက်းဇူးတင္ပါတယ္ဆရာ။ ဆရာကိုေမးတဲ့သူေတြအားလံုးရဲ႕ကိုယ္စားလည္း ေက်းဇူးေတြအမ်ားျကီးတင္ပါတယ္။ ဆရာတို႔ မိသားစုအားလံုး ကိုယ္ေကာစိတ္ပါ က်မၼာခ်မ္းသာျကပါေစလို႔ ဆုေတာင္းေပးပါတယ္ဆရာ။ (မီးကိုယ္ဝန္လို႔ မေရးသင့္ပါ။)

၃။ ဆရာ ကြ်န္မ တူေလးက ခု ၁ ႏွစ္နဲ႔ ၁ လပါ။ ခု သူ႔ရ့ဲ ကပၸါယ္အိတ္ေလးတဖက္က ေဖာင္းေနပါတယ္။ ေရအိတ္လို႔ေတာ့ ေျပာတယ္ဆရာ။ ကေလးကနာတဲ့ပံုေတာ့မရွိပါဘူး။ ဒါေပမဲ႔ အဲ႔ဒါေလးစေဖာင္းတယ္လို႔သိသိခ်င္းမွာ ကိုယ္ပူျပီးေတာ့ တပတ္ေလာက္ဖ်ားတယ္။ ခုတေလာကေလးကသိပ္မလန္းသလိုျဖစ္ေနတယ္ဆရာ။ အဲ႔ဒီ႔ေရအိတ္ကို မခြဲပဲသက္သာမဲ႔နည္း မရွိဘူးလားဆရာ။ ခုအသက္အရြယ္မွာခြဲရင္ ကေလးခံႏိုင္ပါ့မလားဆရာ။

၄။ ဆရာရွင့္ က်မသားေလးက အသက္ ၁ ႏွစ္နဲ႔ ၈ လပါ။ ကန္ေတာ့ပါဆရာ သူရဲ႕ေ၀ွးေစ့ေလးက တလံုးတည္း ႀကီးေနသလို ျဖစ္ေနပါတယ္။ အဲလို ျဖစ္တတ္ပါသလားဆရာ။ ဘာျဖစ္လို႔လဲဆိုတာ ေျဖေပးပါအံုးရွင့္။ ပံုပါအတိုင္း ျဖစ္ေနတာပါဆရာ။

မုတ္ေရာဂါကို ေဆးစာမွာ Hydrocele ဟိုက္ဒရိုဆီးလ္ေခၚတယ္။ Processus vaginalis နဲ႔ Patent processus vaginalis လို႔ အေခၚမ်ိဳးထပ္ရွိေသးသလို ျမန္မာလိုလဲ မုတ္ေရာဂါ၊ မုတၲေရာဂါ၊ (ကန္ေတာ့ပါ) ေဘာႀကီးတာလို႔လဲ ေခၚၾကတယ္။ အျဖစ္ အေတာ္မ်ားပါတယ္။ ေမြးကေလးေတြမွာလဲ မနည္းလွပါ။ ကြ်န္ေတာ့္ လက္ရွိေဆးခန္းေလးတခုမွာ တတ္သိပညာ မေနသာဆိုသလို ခြဲစိတ္တာေလးေတြ တတ္အားသမွ်လုပ္ေပးျပီး (ၾကြားခ်င္ခ်င္လဲ ရွိတာမို႔) ဘေလာ့ခ္နဲ႔ ‘ေဖ့စ္ဘြတ္မွာ ပံုေလးေတြတင္ပါတယ္။ ခြဲစိတ္ခန္းဝတ္စံုနဲ႔ ခြဲေနတဲ့ပံုေတြ႔တိုင္း အထင္ေတာ္ မၾကီးၾကပါနဲ႔ ဆရာဝန္တိုင္း လက္ေတြ႔ ခြဲတာစိတ္တာလုပ္ရရင္ ဒီေရာဂါနဲ႔ စၾကရတာမ်ားတယ္။ ဒီေရာဂါနဲ႔ ဖိုင္မိုးဆစ္ေခၚတဲ့ ပန္းငံုတာ ႏွစ္မ်ိဳးက ခြဲရတာလြယ္လို႔ျဖစ္တယ္။ ေနာက္ဆက္တြဲ ျဖစ္စရာေတြကလဲ စိုးရိမ္စရာနည္းတယ္။

ေယာက္်ားအစိ ေခၚတဲ့ တက္စတိစ္ ဟာ သေႏၶသားဘဝတံုးက ဝမ္းဗိုက္ထဲမွာစျဖစ္လာျပီး ေမြးကာနီးမွ ကပ္ပယ္အိတ္ေခၚ ဆခရိုတမ္ထဲ ဆင္းလာတယ္။ ဆင္းလမ္းပိတ္မသြားရင္ အရည္ေအာင္းတာျဖစ္လာလို႔ မုတ္ေရာဂါျဖစ္ေစတယ္။ ဟိုက္ဒရို ဆိုတာက ေရ ျဖစ္ျပီး ဆီးလ္ဆိုတာက အိတ္။ ေရအိတ္လို႔ ေျပာတာပါ။ အူက်တာနဲ႔လဲ တခ်ိဳ႕မွာ တြဲျဖစ္ေသးတယ္။ ကေလးငယ္ေလးေတြမွာျဖစ္ရင္ မစိုးရိမ္ပါနဲ႔ အလိုလိုေပ်ာက္ပါမယ္။

အသက္ရလာမွ ျဖစ္တာမ်ိဳးက က်ားအစိကိုဖံုးေပးထားတဲ့အိတ္ထဲမွာ ရွိေနရမဲ့ အရည္ပါးပါးေလးက ရွိသင့္တာထက္ မ်ားမ်ာလာလို႔ျဖစ္တယ္။ ဘာလို႔ အဲလိုမ်ားလာလဲ မေျပာတတ္ပါ။ က်ားအေစ့ နဲ႔ အေၾကာေရာင္ရမ္းရာကေနလဲ အရည္မ်ားျပီး ဆက္ျဖစ္ႏိုင္တယ္။

အေမွာင္ခန္းထဲမွာ မီးပုေလြလို ပိုက္ေလးတဖက္ကေန ၾကီးေနတဲ့မုတ္ကိုေထာက္ထားျပီး မုတ္တဖက္ကေန လက္ႏွိပ္မီး အလင္းေရာင္ထိုးထားရင္ အလင္းကိုေကာင္းေကာင္းျမင္ႏိုင္တယ္။ အရည္ကၾကည္ေနလို႔ပါ။ မၾကည္ရင္ေတာ့ တမ်ိဳး ျဖစ္ေနလို႔ျဖစ္ႏိုင္တယ္။ ဆန္ေဆးရည္လိုလို၊ ႏြားႏို႔ေရာင္လိုလို ေနာက္ေနမယ္။ အလင္းေရာင္ျဖတ္သန္းဘို႔ခက္တယ္။ ကင္ဆာဆို အဲလိုေနမယ္။ ေနာက္ျပီး Wuchereria bancrofti or Brugia malayi ပိုးကေနျဖစ္ျပီး ျခင္ကတဆင့္ကူးတဲ့ ဆင္ေျခေထာက္လိုေရာဂါျဖစ္ရင္လဲ အဲလိုဘဲ။

ျဖစ္ေနရင္ အရြယ္အစားၾကီးေနမယ္။ မနာဘူး။ အစိပါလိုက္ၾကီးေနမယ္။ တဖက္ထဲေရာ ႏွစ္ဖက္လံုးပါျဖစ္ႏိုင္တယ္။ လူကို ဘာမွ အႏၲရာယ္မေပးပါ။ ၾကီးေနလို႔ အေနရခက္မယ္။ သူမ်ားေတြက ေျပာင္ေလွာင္မယ္။ အဝတ္အစား ခက္မယ္။ အုန္းသီး ေလာက္ၾကီးလဲ မခြဲဘဲေနႏိုင္ပါမယ္။

ေလ့လာဆန္းစစ္မႈမွာ ၁၉၉၈ ကတည္းက ကေလး ၁၇၄ ေယာက္ကို ေလ့လာေစာင့္ၾကည့္ခဲ့တယ္။ ကေလးအားလံုးက ၁၈ လအရြယ္မွာ ကပ္ပယ္အိပ္ၾကီးေနျပီး၊ ၁၆၈ ေယာက္က ၁၂ ကတည္းကျဖစ္တယ္။ ၃၇ ပါတ္ထက္ ေစာေမြးတဲ့ကေလးက ၃၂ ေယာက္ပါတယ္။ ၁၁ ေယာက္က ၃၂ ပါတ္နဲ႔ေမြးခဲ့တယ္။ ကေလး ၁၂ဝ မွာ ဘက္ႏွစ္ခုလံုးက ၾကီးေနၾကတယ္။

ကေလး ၁၁ဝ ကို ေစာင့္ၾကည့္တယ္။ ၆၉ ေယာက္ (၆၂႕၇%) က ပ်မ္းမွ် ၁၁႕၇ လမွာ ခြဲစိတ္တာမလုပ္ပဲ ေပ်ာက္သြားၾကတယ္။ ၄၁ ေယာက္ (၃၇႕၃%) ကို ပ်မ္းမွ် ၁၄ လမွာခြဲစိတ္ေပးရတယ္။ ခြဲရတာေတြက အရြယ္အစား ၾကီးၾကီးလာလို႔နဲ႔ အူက်တာပါတြဲေနလို႔ျဖစ္တယ္။ ၆ ေယာက္မွာ ဟာနီယာေခၚတဲ့ အူက်တာပါတြဲေနတယ္။ အလိုလိုေပ်ာက္တဲ့ကေလး ၂ ေယာက္မွာ ေနာင္ၾကေတာ့ အူက်တာနဲ႔တြဲျပီး မုတ္ေရာဂါျပန္ျဖစ္လာတယ္။ ကေလး ၆၄ ေယာက္မွာ ၾကီးေနတဲ့မုတ္ေရာဂါအရြယ္အစား ေသးလာတာေတြ႔ရတယ္။

ျမန္မာျပည္မွာ အေတာ္အျဖစ္မ်ားတယ္။ ကြ်န္ေတာ္ အထဲမွာေနရတံုးက ဒီေရာဂါလူနာေပါင္း ဘယ္ႏွစ္ေယာက္ခြဲခဲ့ရသလဲ ေရတြက္မထားပါ။ ရာဂဏန္းရွိႏိုင္တယ္။ ေဆးရံုမွာ ဆရာဝန္ဘာခြဲတာလဲ စပ္စုၾကလို႔ ဒီေရာဂါကို ခဏခဏ ခြဲရဖန္ မ်ားတာလဲသိလို႔ ထပ္ျပီး ကန္ေတာ့လိုေျပာပါရေစ၊ လဥဆရာတဲ့။ လက္ဦးဆရာ၊ မည္ထိုက္စြာ၊ ပုဗၺာစရိယ၊ မိႏွင့္ဖ ဆိုတဲ့ အသံုးကိုယူျပီး ေျပာၾကတာေပါ့။

ခြဲစိတ္ျပဳျပင္နည္းမွာ မခြဲတဲ့နည္းနဲ႔ ခြဲနည္းရွိတယ္။ အမွန္က ခြဲမွသာ ေပ်ာက္ပါမယ္။ မခြဲတဲ့နည္းေတြ စမ္းခဲ့ၾကတယ္။ စုပ္ထုတ္တာက ခဏပဲ။ ထပ္ျပီးၾကီးလာမယ္။ စုပ္ထုတ္ျပီး ေဆးတမ်ိဳးမ်ိဳး ဥပမာ အိုင္အိုဒင္းေဆး ထိုးထည့္ေပးနည္။ အရြယ္အစားမၾကီးရင္ ရတယ္။ ၾကီးေနတာဆိုရင္ ခြဲမွသာေပ်ာက္တယ္။

ခြဲနည္းကို Hydrocelectomy ေခၚတဲ့ အရည္ထြက္ရာပင္ရင္း အိတ္ကို ျဖတ္ထုတ္နည္းသံုးတယ္။ သမာရိုးက်နည္းက အရည္ေတြကိုထြက္ေစျပီး အရည္အိတ္ကို ေျပာင္းျပန္လွန္ခ်ဳပ္ေပးတယ္။ အရည္ထြက္ရာ မ်က္ႏွာျပင္က အျပင္မွာမို႔ အရည္ေအာင္းစရာ အိတ္ရယ္လို႔မရွိေတာ့ဘဲ ထြက္သမွ်ကို စုပ္ယူေနလို႔ ထပ္မျဖစ္ေတာ့ပါ။ အဲတာကို Radical cure အျပီးအပိုင္ကုသနည္းလို႔ ေခၚေလ့ရွိတယ္။ ခြဲစိတ္နည္းရဲ႕ ပင္ရင္းနာမည္က ခပ္ဆန္းဆန္းမို႔ စာေမးပြဲအတြက္သာ မွတ္ထားရတယ္။ Jaboulay procedure ကို ဂ်ပိုးေလးလို႔သာ ေျပာင္ေခၚၾကတယ္။

စာအစမွာေရးခဲ့သလို ျမန္မာျပည္မွာ အျဖစ္မ်ားတယ္ဆိုေပမဲ့ အိႏၵိယကိုေရာက္ေနတဲ့ ျမန္မာျပည္ကလူေတြထဲမွာ ခ်င္းျပည္နယ္ကလာသူက ၉ဝ% ရွိတယ္။ သူတို႔အထဲမွာေတာ့ ျမန္မာျပည္ထဲကလူေတြေလာက္ အျဖစ္မမ်ားတာ သတိထားမိတယ္။ ခ်င္းကေလးေတြမွာ အျဖစ္အမ်ားဆံုးက Phimosis ပန္းငံုတာ။ ဗမာေတြထက္ ႏွစ္ဆမက မ်ားတာ ေတြ႔ရတယ္။ ခပ္ဆန္းဆန္းဘဲ၊ ခ်င္းေမြးကာစ မိန္းကေလးေတြ Imperforate hymen ဗဂ်ိဳင္းနား အေပါက္မပါတာလဲ ဒီမွာ မ်ားမ်ားေတြ႔တယ္။

ဒါေၾကာင့္ ဘယ္အရာကိုျဖစ္ျဖစ္ ေကာက္ခ်က္ခ်တာ စိတ္မေစာသင့္ပါ။ ကိုယ့္ေရွ႕မွာ ေတြ႔တာတခုထဲၾကည့္ျပီး ဒါက ဒီလိုဆိုလိုက္ရင္ မမွန္ဘူး။ တျခားေနရာမွာ ဒါကဟိုလိုျဖစ္ေနႏိုင္တယ္။ အေတြ႔အၾကံဳမ်ားေလေလ ေကာင္းေလေလ။ ေဒါင့္စံုကၾကည့္ႏိုင္ေလေလ အမွန္နဲ႔ နီးစပ္ေလ။ ပညာစံု ကံုလံုျပည့္ဝၾကပါေစ။

ေဒါက္တာတင့္ေဆြ