Surgical Adhesion ခြဲစိတ္ရရင္ တြယ္ကပ္မႈျဖစ္တယ္

၁။ မဂၤလာပါဆရာ႐ွင့္ ကြၽန္မညီမက အသက္ ၂၁ပါ ဆရာ  အူအတက္ခြဲထားတာ ၂ လ႐ွိပါၿပီ အခု ဗိုက္ကနည္းနည္းျပန္ေအာင့္ၿပီး ေန႔တိုင္းအန္ပါတယ္ဆရာ စိုးရိမ္ရပါသလား႐ွင္ အူအတက္ခြဲထားတာက ရန္ကုန္ေဆး႐ုံႀကီးမွာခြဲထားတာပါဆရာ  ကြၽန္မတို႔ကနယ္ကိုျပန္သြားေတာ့  ခုလိုအန္ေနတာကို နယ္ကဆရာဝန္နဲ႔ျပေပမဲ့လည္း ေန႔တိုင္းအန္ေနတာ ဆယ္ရက္ေလာက္႐ွိပါၿပီဆရာ ေက်းဇူးျပဳၿပီးေျဖၾကားေပးပါဆရာ႐ွင့္။

၂။ ဆရာခင္ဗ်ား ကြ်န္ေတာ့္အစ္မ ၄ဝ ႏွစ္၊ ႕႕႕႕႕ ျမိ့ဳ၊ ရန္ကုန္္သည္ လြန္ခဲ့ေသာ ၂ ႏွစ္ခန္႔တြင္ အူမၾကီးနဲ႔အစာအိမ္ၾကားတြင္ အနာျဖစ္ ျပည္တည္၍ အူျဖတ္၍ဆက္ထားရပါသည္။ ခုအခါ မၾကာခဏ ဗိုက္ထဲတြင္ နာက်င္ျခင္း (အူဆက္ထားသည့္ ေနရာဟုထင္ပါသည္) အားနည္းျခင္း၊ ဝက္ျခံမ်ားေပါက္လာျခင္း ျဖစ္ေနပါ၍ သက္သာေစမည့္ နည္းလမ္းႏွင့္ ေဆးမ်ား ညြန္ၾကားေပးရန္ အစ္မကိုယ္စား ပန္ၾကားပါသည္။

၃။ ဆရာရွင့္ သမီးက 5.6.2014 ေန႔က ဗိုက္ခြဲၿပီး ကေလးေမြးခဲ့ပါတယ္။ အခု တလေက်ာ္တာေတာင္ ဗိုက္သားေတြ နာေနတုန္းပါဘဲ။ ခ်ဳပ္႐ိုးက ေကာင္းပါတယ္။ လံုးဝမနာပါဘူး။ ဒါေပမယ့္  ခ်ဳပ္႐ိုးေအာက္ဗိုက္ထဲမွာ မာမာ အေျမႇာင္းလိုက္ ျဖစ္ေနပါတယ္။ ခ်ဳပ္႐ိုးအေပၚဘက္နားက ဗိုက္သားေတြကလဲ အရမ္းနာေနတုန္းပါ။ ဘယ္လိုကုသမွဳမ်ဳိး လိုအပ္ပါသလဲ ဆရာ။ ေက်းဇူူးျပဳၿပီး ကူညီေပးေစလိုပါတယ္ရွင့္။

၄။ ကြၽန္ေတာ့္ အမ်ိဳးသမီးသည္ ကေလးႏွစ္ႀကိမ္ ေမြးဖူးပါသည္။ ႏွစ္ႀကိမ္ႏွစ္ခါစလံုး ဗိုက္ခြဲ၍ ေမြးျခင္းျဖစ္၍ ေနာက္ထပ္ ကေလးလိုခ်င္လွ်င္ ေနာက္ထပ္ ဗိုက္ခြဲ၍ ေမြးဖြားလို႔ရႏိုင္ပါေသးလား သိပါရေစခင္ဗ်ား။ ဆိုးက်ိဳးမ်ားျဖစ္ႏိုင္ပါသလား။ အရင္ခြဲေမြးရတဲ့ အေၾကာင္းက သူက အရမ္းေပ်ာ့ၿပီးေၾကာက္တတ္လို႔ ေမ့ေဆးေပး၍ ဗိုက္ခြဲေမြးရျခင္းျဖစ္ပါတယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္ ႏွစ္ခါခြဲဖူးတဲ့အတြက္ ေနာက္ထပ္ ဗိုက္ခြဲေမြးလို႔ ရပါေသးလား သိပါရေစ။

ေမးခြန္း (၁) ဘာေၾကာင့္လဲ မသိႏိုင္ေသး။ ခြဲစိတ္တာကေန အထဲမွာ တြယ္ကပ္မႈ ျဖစ္သလား စဥ္းစားရ။ ဟုတ္ မဟုတ္ ဆရာက မသိႏိုင္။

ေမးခြန္း (၂) အတြက္ ဝက္ျခံကေတာ့ ေဟာ္မုန္းအေျပာင္းအလဲေၾကာင့္စဥ္းစားရမယ္။ ေဟာ္မုန္းပါေဆးေတြ ေသာက္ေနသလား မသိရပါ။ အိမ္ေထာင္ေရးစတာ မသိရပါ။

ေမးခြန္း (၄) အတြက္ ေနာက္တခါလည္းခြဲရ-မခြဲရဆိုတာ အရင္ခြဲေမြးရတဲ့ အေၾကာင္းတရားအေပၚမွာ မူတည္ပါတယ္။ တခါခြဲေမြးဘူးလို႔ အျမဲတန္းခြဲရတယ္လို႔ မရွိပါ။ အရိုးကြင္းက်ဥ္းတမ်ိဳးကေတာ့ အျမဲခြဲရတတ္တယ္။ က်န္အေၾကာင္းေတြက ကိုယ္ဝန္တခုခ်င္းအေပၚမွာ မူတည္ပါတယ္။ တခုရွိတာက ေဆးရံု-ေဆးခန္းေတြက သိပ္မေစာင့္ခ်င္တာတို႔၊ ေငြက်သင့္ေစခ်င္တာတို႔နဲ႔ ခပ္လြယ္လြယ္ခြဲတာလဲ ေနရာတကာမွာ ရွိတယ္။ ကြ်န္ေတာ့ ေဆးခန္းေသးေသးေလးမွာ အရင္ခြဲေမြးထားသူေတြကို ရိုးရိုးေမြးေမးထားတာ ၃-၄ ေယာက္ရွိျပီ။ အမ်ားအားျဖင့္ ဗိုက္ခြဲျပီးကေလးေမြးတာကို ၃ ၾကိမ္အထိလုပ္ပါတယ္။ ဒိေနာက္ေတာ့ သားေၾကာျဖတ္ခ်င္ရင္ တခါတည္း ျဖတ္ေပးေလ့ရွိတယ္။

ေမးခြန္း အားလံုးအတြက္ ခြဲစိတ္ကုသနည္းဟာ ေရာဂါေတြကို ေပ်ာက္ေစ၊ သက္သာေစျပီး အသက္ေတြကို ကယ္ႏိုင္တယ္။ ဒါေပမဲ့ ေနာက္ဆက္တြဲျဖစ္မွာေတြ ရွိပါတယ္။ အဲဒါေတြထဲကတမ်ိဳးဟာ ခြဲတဲ့ေနရာအနီးအနားမွာ Adhesion ေခၚ တြယ္ကပ္မႈဆိုတာ ျဖစ္လာႏိုင္တယ္။ ဒီလိုတြယ္ကပ္မႈဆိုတာ ကိုယ္ခႏၶာရဲ႕ အနာက်က္ျဖစ္စဥ္ရဲ႕ အစိတ္အပိုင္းသာျဖစ္တယ္။ ေနရာတိုင္းမွာ ျဖစ္ႏိုင္တယ္။ ခြဲစိတ္တာအျပင္ ပိုးဝင္တာ၊ ထိခိုက္ဒဏ္ရာရတာေတြနဲ႔ ဓါတ္ကင္လို႔လဲ ျဖစ္လာေစႏိုင္တယ္။ ဗိုက္၊ တင္ပါးဆံုတြင္းနဲ႔ ႏွလံုးေနရာေတြမွာ အမ်ားဆံုးျဖစ္တယ္။

Pelvic adhesions တင္ပါးဆံုတြင္းမွာျဖစ္တာလဲ မနည္းပါ။ သားအိမ္။ သားအိမ္ျပြန္၊ မ်ိးဥအိမ္၊ ဆီးအိမ္ေတြၾကား တြယ္ကပ္မႈေတြျဖစ္ႏိုင္တယ္။ ဗိုက္ခြဲကေလးေမြးတာနဲ႔ သားအိမ္ထုတ္ရတာေတြကေန အမ်ားဆံုးျဖစ္တယ္။ ခြဲစိတ္တာအျပင္ (PID) တင္ပါးဆံုတြင္းအဂၤါေတြပိုးဝင္လို႔လဲ ျဖစ္ႏိုင္တယ္။ အမ်ားဆံုးက လိင္ကတဆင့္ကူးစက္ေရာဂါ ျဖစ္တယ္။ သားအိမ္ျပြန္မွာျဖစ္ရင္ ကေလးမရတာအထိ ျဖစ္လာႏိုင္တယ္။ သားအိမ္ျပင္ပသေႏၶတည္တာလဲျဖစ္ႏိုင္တယ္။

Heart adhesions ႏွလံုးမွာလဲ ႏွလံုးကိုဖံုးထားတဲ့ Pericardial sac အိတ္မွာတြယ္ကပ္မႈျဖစ္တတ္တယ္။ Rheumatic fever ေလးဘက္နာအဖ်ားကေန ျဖစ္ႏိုင္တယ္။

ခြဲစိတ္ျပီးေနာက္ ရက္ပိုင္းအတြင္းေလးမွာစျဖစ္တယ္။ ျဖစ္လို႔ခံစားရတာေတြကေတာ့ ႏွစ္နဲ႔အထိၾကာႏိုင္တယ္။ အဆိုးဆံုးျဖစ္ႏိုင္တာက အူပိတ္တာနဲ႔ အစာလမ္းကို ေသြးမေလွ်ာက္တာေတြျဖစ္တယ္။ ျဖစ္ေနသူေတြမွာ အသဲအထက္မွာ ျဖစ္ရင္ အသက္ရွဴရင္နာမယ္။ အမ်ိဳးသမီးေမြးလမ္းမွာျဖစ္ရင္ အတူေနတာမွာ မနာသင့္ဘဲနာႏိုင္တယ္။ ႏွလံုးမွာျဖစ္ေနရင္ ရင္ပတ္နာမယ္။ ဗိုက္ေအာင့္ရာ နာရာကေန အန္ခ်င္တယ္။ အစာမေက်ျဖစ္မယ္။

ဘယ္လိုကုသရမလဲဆိုတာ ဘယ္ေနရာမွာ ဘာျဖစ္ေနသလဲအေပၚမူတည္တယ္။ အနာသက္သာေဆး၊ ပိုးေသေဆးေတြ ေပးရတယ္။ လိုအပ္ရင္ခြဲစိတ္ေပးရတယ္။ Adhesions Surgery ခြဲငုနည္းမွာလဲ Laparoscopy ကိရိယာသံုးနည္းနဲ႔ Laparotomy ဗိုက္ျပန္ဖြင့္နည္းရွိတယ္။

ဗိုက္ခြဲတိုင္း ကေလးေမြးတာျဖစ္ျဖစ္၊ အစာအိမ္ေပါက္တာျဖစ္ျဖစ္ တခါခြဲရင္တခါ အထဲမွာ တြယ္ဆက္မႈေလးေတြ ျဖစ္တယ္။ ခြဲလို႔အနာျဖစ္ရာေနရာတိုင္းက မက်က္ေသးခင္ အနီးအနားက တစ္ရွဴးေတြကို တြယ္ကပ္ၾကတယ္။ အတန္းလိုက္ေတြ၊ ပင့္ကူအိမ္လိုေတြျဖစ္တယ္။ ဒီအရာေတြကို ေနာက္တၾကိမ္ခြဲရရင္ ရွင္းေပးရတယ္။ တခ်ိဳ႕ဆိုရင္ ဗိုက္စဖြင့္တာနဲ႔ ခြဲရာေဟာင္းက အထဲကအဂၤါေတြတြယ္ကပ္ေနတာကို အရင္ ရွင္းရတယ္။

ခြဲစိတ္ျပီးရင္ (ခီးမို႔စ္)၊ (ခိုင္မေရာ) ဆိုတဲ့ေဆးေတြကို ေပးၾကတာက ဒါမ်ိဳးမျဖစ္ေအာင္လို႔။ ဒါေပမဲ့ ထိေရာက္မႈကိုေတာ့ ဆရာဝန္ေတြ အျမင္မတူၾကပါ။ တြယ္ကပ္မႈျဖစ္တာကလဲ တေယာက္နဲ႔ တေယာက္ မတူၾကဘူး။ ဒဏ္ရာရလို႔ အမာရြတ္ ထင္သူနဲ႔ မထင္သူလိုမ်ိဳး ကြာတယ္။

ဗိုက္ခြဲျပီးေနာက္မွာ နာေနေသးသူတိုင္းေတာ့ အဲလိုမျဖစ္ပါ။ နာတာအတြက္ အနာသက္သာေဆး ေသာက္သင့္ပါတယ္။ Paracetamol, Ibuprofen စတဲ့ေဆးေတြျဖစ္ပါတယ္။ လိုေသးရင္ Buscopan စားေဆးလဲ သံုးႏိုင္ပါတယ္။ ၾကာေလ သက္သာေလကိုလည္း ေမွ်ာ္လင့္ႏိုင္ပါတယ္။

ေဒါက္တာတင့္ေဆြ
၃ဝ-၃-၂ဝ၁၈