Cerebral palsy (CP) စီပီေရာဂါ

က်မသမီးေလးက ခုဆို အသက္ ၂ ႏွစ္ရွိပါျပီ စကားမေျပာေသးလို႔ပါ။ သမီးေလး အသက္ ၃ လ သမီးမွာ ဝမ္းပ်က္ ဝမ္းေလ်ွာ အၾကီးအက်ယ္ျဖစ္ဖူးပါတယ္။ ေဆးရံုကို ၁ လေလာက္တက္ခ့ဲရပါတယ္။ ေဆးရံုတက္ေနတုန္းမွာ အဖ်ားက ၁၀၄ ရွိေနခဲ့တာ ၁၀ ရက္ေလာက္ပါ။ ရိုးရိုးဖ်ားနာေဆာင္ကေန ခြဲစိတ္ေဆာင္ေျပာင္းျပီး ႏွာေခါင္းပိုက္နဲ႔ နို႔မစို႔ရပဲ ေနခ့ဲရတာပါဆရာ။ အဲဒီေနာက္ ၅ လသမီးမွာ တၾကိမ္ ဝမ္းထပ္ေလ်ွာလို႔ ေဆးရံုတက္ရပါတယ္။ ေနာက္ ၈ လသမီးမွာ ရင္ၾကပ္ျပီး ႏႈပ္ခမ္းေတြျပာသြားတ့ဲအထိ ျဖစ္လို႔ ေဆးရံုတက္ျပီး ေအာက္စီဂ်င္နဲ႔ေနခ့ဲရပါတယ္။ ေနာက္ထပ္ တႏွစ္သမီးမွာ တခါထပ္ျပီး ရင္ၾကပ္လို႔ ေဆးရံုထပ္တက္ရပါတယ္။ သမီးေလးက အစပထမမွာ လူမေရြးသူခင္ပါတယ္။ မ်က္ႏွာစိမ္း ဘယ္သူခ်ီခ်ီ လိုက္ပါတယ္။ ေနာက္ဆံုးတေခါက္ေဆးရံုတက္အျပီးမွာ မိသားစုက လြဲျပီးဘယ္သူမွ သူ႔ကို ထိလို႔ကိုင္လို႔ မရေအာင္ အရမ္းေၾကာက္သြားခ့ဲပါတယ္။ အဲဒီေနာက္ပိုင္း အထိုင္စမ္းတာ ၇ လေလာက္မွာ စမ္းျပီး ၁ ႏွစ္ေက်ာ္မွ မတ္တပ္ စမ္းျပီးရပ္ပါတယ္။ အခု ၂ ႏွစ္ျပည့္ပါျပီ။ လမ္းေလ်ွာက္ပါျပီဆရာ။ ဒါေပမယ့္ သူစကားလုံးဝ မေျပာေသးပါဘူးဆရာ။ က်မ သိခ်င္တာက သမီးေလးဟာ Autism ကေလးဆိုတာမ်ားျဖစ္ေနမလားလို႔ပါ။ သူ႔က်န္းမာေရးအရမ္းခ်ဳျခာခ့ဲလို႔ ဖြံ႔ျဖိဳးမႈ ေနာက္က်တာလား သိခ်င္လို႔ပါဆရာ။ စကားမေျပာေသးေပမယ့္ သူ႔ကိုေျပာတာ သူအကုန္နီးပါး နားလည္ပါတယ္ဆရာ။ ကေလးအခ်င္းခ်င္း သူေဆာ့ပါတယ္ သူ႔ကိုေခၚတာလည္း သူသိပါတယ္ ေျပာတာကိုလည္း သူနားလည္ပါတယ္။ စကားမေျပာတာရယ္ လူၾကီးဆို မိသားစုဝင္က ခြဲရင္အထိမခံတာ စူးစူးဝါးဝါးကို ငိုေနတာပါ။

ေဆာရီး။ ကေလးအထူးကုဆရာဝန္က အေကာင္းဆံုး ညႊန္ပါမယ္။ နားမၾကားမျဖစ္ရင္ ေျပာႏိုင္လာမယ္ထင္ပါတယ္။

ဆရာရွင္ သမီးေလးကို ဦးေဏွာက္နဲ႔အာရံုေၾကာ အထူးကုနဲ႔ျပၾကည့္ပါတယ္ ဆရာဝန္က ငယ္ငယ္က ေရာဂါျဖစ္ခ်ိန္မွာ ဦးေဏွာက္ထဲ ပိုးဝင္သြားတာ ျဖစ္နိုင္တယ္လို႔ မွတ္ခ်က္ျပဳပါတယ္။ အဲလိုဆို ကေလးမွာ ဆိုးက်ိဳးဘာျဖစိနိုင္မလဲ သိခ်င္လို႔ပါဆရာ ျမန္မာနိုင္ငံမွာက ဆရာဝန္ေတြက လူနာကို အခ်ိန္မေပးနိုင္ၾကပါဘူး။ လူနာရွင္က ေရာဂါအေျခအေနကို သိခ်င္လို႔ ေမးရင္လည္း မၾကိဳက္ၾကပါဘူးဆရာ။ သမီးေလးအတြက္ ဘယ္လိုကုသမႈမ်ိဳးလို အပ္လဲဆိုတာ သိခ်င္လို႔ပါ။ ဆရာေျဖနိုင္မယ္ဆိုရင္ ေက်းဇူးျပဳျပီး ေျဖေပးပါဆရာ။

၂။ ဆရာ႐ွင့္ cp ဆိုတာ ဘာေရာဂါကိုေျပာတာပါလည္း႐ွင္။ ၿပီးေတာ့ ဘယ္အရြယ္ေတြျဖစ္တတ္ပါသလဲ႐ွင့္။ ေရာဂါလကၡဏာေတြက ဘယ္လိုေတြပါလည္း႐ွင္။ ဆရာအဆင္ေျပရင္ သမီးသိခ်င္ပါတယ္႐ွင့္။ ေက်းဇူးတင္ပါတယ္။

အရင္ကလည္း ေမးၾကတယ္။ တေယာက္ပံုတခုပါတြဲပို႔တယ္။ ပံုမွာ ဘဝဆက္တိုင္း ဒီလိုအျဖစ္ဆိုးမ်ိဳး ဘယ္ေတာ့မွ မၾကံဳပါရေစနဲ႔ကြယ္လို႔လည္း စာပါတယ္။ တေန႔ကလည္း ဝမ္းဗိုက္မလံုပဲ ေမြးလာတဲ့ကေလးအေၾကာင္းစာကိုတင္ေတာ့ ဝဋ္နာ၊ ကံနာစသျဖင့္ ကြန္မင့္မွာေရးလာၾကတယ္။ ကြ်န္ေတာ့္ သေဘာကေတာ့ တေယာက္ေယာက္ ဒုကၡေရာက္ေနခ်ိန္မွာ အားပ်က္ေစတာမ်ိဳးမေျပာသင့္ပါ။

အတိုေကာက္ေတြနဲ႔ ေရးၾကတယ္။ ဒီေရာဂါကို ေယာက္က PC တဲ့။ PC ဆိုတာ ကေလးေရာဂါထဲမွာမရွိပါ။ CP သာရွိတယ္။ Cerebral palsy (CP) လို႔ေခၚတယ္။ ၾကြက္သား (တုန္း) အား၊ လႈပ္ရွားမႈ၊ ပူးတြဲလုပ္ေဆာင္ရာမွာ လိုအပ္တဲ့ ကြ်မ္းက်င္မႈေတြမွာ အားနည္းေနတယ္။ ဦးေႏွာက္မွာ ထိခိုက္ခံရာကေနျဖစ္ေစတယ္။ မေမြးခင္ကတည္းကေရာ ေမြးေနတုန္းမွာပါျဖစ္ႏိုင္တယ္။ အေကာင္းေမြးလာျပီး ၃-၅ ႏွစ္မွာျဖစ္လာတာလည္းရွိတယ္။ ၾကာေတာ့ အျမင္၊ အၾကား၊ စကားေျပာ၊ ပညာသင္ၾကားေရးေတြကိုပါ ထိခိုက္လာႏိုင္တယ္။

CP အမ်ိဳးအစား (၃) မ်ိဳးရွိတယ္။
၁။ Spastic cerebral palsy ၾကြက္သားေတြ တင္းေတာင့္ေနမယ္။
၂။ Athetoid cerebral palsy စိတ္ကေနမထိန္းႏိုင္တဲ့လႈပ္ရွားမႈေတြျဖစ္ေနမယ္။
၃။ Ataxic cerebral palsy ကိုယ္ကိုဟန္ခ်က္ညီေအာင္မထိန္းႏိုင္ျဖစ္ေနမယ္။ အနိမ့္အျမင့္ကို မွန္းရတာခက္မယ္။

ဘာလို႔ျဖစ္သလည္း တိတိက်က်မသိပါ။ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ေနစဥ္မွာ ပိုးဝင္တာ၊ မ်ိဳးဗီဇကိုသာ စဥ္းစားလို႔ရတယ္။ ေမြးေနတုန္းရႏိုင္တာက အေတာ္ကိုရွားတယ္။ ေမြးျပီးမွ ဦးေႏွာက္ေမွးေရာင္တာ၊ ထိခိုက္မိတာေတြကေနလည္း ျဖစ္ေစႏိုင္တယ္။

ေပ်ာက္ေအာင္ကုသနည္း မေပၚေသးပါ။ ေဆာရီး။ အသက္ၾကီးလို႔ ပိုဆိုးလာတာေတာ့ မရွိပါ။ ယူအက္စ္မွာ ကေလးေပါင္း ၅ သိန္းမွာ အဲတာရွိတယ္။

မ်က္စိအျမင္၊ နားအၾကားအားနည္းလာမွာေတြသတိထားရမယ္။ အစာျပန္အန္တာ၊ တက္တာေတြလည္း သတိထားေနရမယ္။ အထူးသင္ၾကားမႈေတြ လက္လွမ္းမီတာလုပ္ေပးႏိုင္ပါတယ္။

ေဒါက္တာတင့္ေဆြ
၇-၂-၂ဝ၁၆
၁၈-၃-၂ဝ၁၆
၂၁-၃-၂ဝ၁၈