Mosquito-Borne Diseases ျခင္ကတဆင့္ ကူးစက္ေရာဂါမ်ား

ကေန႔ ကမာၻမွာ တႏွစ္တႏွစ္ လူေပါင္း တသန္းမက ျခင္ကတဆင့္ကူးစက္တဲ့ေရာဂါေတြကေန ေသဆံုးေနၾကရတယ္။ လူေတြကိုသာမက  အေကာင္ေတြကိုလည္းကူးစက္တယ္။ ေရာဂါမေပၚလည္း ေရာဂါသယ္ေဆာင္ေပးသူေတြ ျဖစ္ေနႏိုင္တယ္။ ျခင္ကိုက္လို႔ ေရာဂါမရေတာင္မွ အလာဂ်ီရသလို ယားယံျပီး အဖုအိပ္န္႔ေတြျဖစ္ေစတယ္။

1. Malaria ငွက္ဖ်ား၊
2. Chikungunya ခ်ီကန္ဂြန္ညာ၊
3. Dog Heartworm ေခြးႏွလံုးသန္ေကာင္၊
4. Dengue ေသြးလြန္တုပ္ေကြး၊
5. Yellow Fever အဝါေရာင္အဖ်ား၊
6. Eastern Equine Encephalitis အေရွ႕အက္ကြင္း ဦးေႏွာက္ေရာင္ေရာဂါ၊
7. St. Louis Encephalitis စိန္႔လူးဝစ္ ဦးေႏွာက္ေရာင္ေရာဂါ၊
8. LaCrosse Encephalitis လာခေရာ့္စ္ ဦးေႏွာက္ေရာင္ေရာဂါ၊
9. Western Equine Encephalitis အေနာက္ အက္ကြင္း ဦးေႏွာက္ေရာင္ေရာဂါ၊
10. West Nile Virus အေနာက္ႏိုင္းလ္ျမစ္ဗိုင္းရပ္စ္ေရာဂါ။

၁။ Anopheles mosquitoes ျခင္မ်ိဳးကေန Malaria ငွက္ဖ်ားျဖစ္ေစတယ္။ Protozoa (ပရိုတိုဇိုးဝါး) အမ်ိဳးအစားလို႔ ေခၚတယ္။ တခ်ိဳ႕ျခင္ေတြက Filariasis ဆင္ေျခေထာက္ပိုးကို သယ္ေပးတယ္။ Helminthiasis သန္ေကာင္ အမ်ိဳးအစား ထဲမွာ ပါတယ္။ တခ်ိဳ႕က Encephalitis ဦးေႏွာက္ေရာင္ေရာဂါ ရေစတယ္။ Virus (ဗိုင္းရပ္စ္) အမ်ိဳးအစား ျဖစ္တယ္။

၂။ Aedes mosquitoes ျခင္မ်ိဳးကေန Yellow fever အသားဝါ-အဖ်ားေရာဂါ၊ Chikungunya ဆင္ျဖဴေတာ္-တုပ္ေကြး၊ West Nile virus (အေနာက္ ႏိုင္းလ္) ဗိုင္းရပ္စ္၊ St. Louis encephalitis (စိန္႔-လူးဝစ္) ဦးေႏွာက္ေရာင္ေတြ ျဖစ္ေစတယ္။ Dengue fever (DHF) ေသြးလြန္တုပ္ေကြးကို Aedes aegypti ျခင္က အမ်ားဆံုးျဖစ္ေစျပီး Aedes albopictus ျခင္ကေနလဲ ျဖစ္တတ္တယ္။ သူ႔ကို Asian tiger mosquito ျခင္ၾကားေခၚတယ္။ ေန႔ခင္းကိုက္ျခင္လို႔ နာမယ္တြင္တယ္။

၃။ Culex mosquitoes ေတြက Filariasis ဆင္ေျခေထာက္ နဲ႔ West Nile virus (အေနာက္ ႏိုင္းလ္) ဗိုင္းရပ္စ္၊ Japanese encephalitis ဂ်ပန္ဦးေႏွာက္ေရာင္၊ St. Louis encephalitis (စိန္႔လူးဝစ္) ဦးေႏွာက္ေရာင္ နဲ႔ Avian malaria (ေအဗီယန္) ၾကက္ငွက္-ငွက္ဖ်ားေရာဂါေတြ ျဖစ္ေစတယ္။

ေဒါက္တာတင့္ေဆြ
၂-၂-၂ဝ၁၆