Ovarian dermoid cyst မ်ိဳးဥအိမ္ ဒါးမြိဳက္ဆစ္စ္

မဂၤလာပါဆရာ။ က်မသူငယ္ခ်င္းတေယာက္က လြန္ခဲ့ေသာ ၁ဝ လေလာက္က induced abortion နဲ႔ D&C လုပ္ခဲ့ဖူးပါတယ္။ ultrasound ျပန္႐ိုက္ၾကည့္ေတာ့ cyst က 2cm×2cm ရိွပါတယ္။ အခုက်ေတာ့ သူ႔ဆီးစပ္က အရမ္းကိုက္လို႔ဆိုျပီး ultrsound ျပန္႐ိုက္ခိုင္းေတာ့ ovarian cyst mass 6.5cm×5.4cm (dermoid) တဲ့။ CA1 (125) စစ္ေတာ့ 12 တဲ့။ ကင္ဆာမဟုတ္ဘူးဆရာ။ OG သြားျပေတာ့ခြဲခိုင္းပါတယ္ဆရာ။ သူလဲ အရမ္းေၾကာက္ျပီး မခြဲခ်င္ေသးတာနဲ႔ ဆရာဝန္က eposoft နဲ႔ orofer ကိုအားေဆးအေနနဲ႔ေပးျပီး mefenamic acid , diclo, cefexim, clindamycin, kremeS ကို ၅ ရက္တိုက္ပါတယ္ဆရာ။ အခုသူကေဆး ၅ ရက္လဲေသာက္ျပီးေတာ့ ကိုက္တာခဲတာ မရိွေတာ့ဘူးတဲ့ဆရာ။ အဲ့တာ သူခြဲသင့္လား၊ မခြဲသင့္ဘူးလား ဆရာဆံုးျဖတ္ေပးပါ႐ွင့္။ဆရာ့ကို အရမ္းေလးစားသလို ေက်းဇူးလဲတင္ပါတယ္႐ွင္။

မ်ိဳးဥအိမ္အက်ိတ္ဆိုတာ အမ်ိဳးမ်ိဳးရွိတယ္။ ေရအိတ္လို႔လည္းအရပ္ေခၚေခၚတယ္။ မျပည့္စံုပါ။ အထဲမွာ အရည္သာမဟုတ္ တျခားဟာေတြလည္းပါေနႏိုင္တယ္။ တခ်ိဳ႕မွာ ဘာမွမခံစားရပဲ ေဆးစစ္ေတာ့မွသာသိရတယ္။ တင္ပါးဆံုတြင္းမွာနာမယ္၊ အတူေနစဥ္မွာ မနာသင့္ပဲနာမယ္၊ ဝမ္းသြားေတာ့ ဝမ္းနဲ႔မဆိုင္ပဲ နာမယ္၊ ကိုယ္ဝန္ရွိလာသလို ပ်ိဳ႕အန္၊ ရင္သားတင္းတာ၊ ဆီးခဏခဏသြားခ်င္တာေတြ ခံစားရတတ္တယ္။ ရာသီမမွန္၊ ကေလးမရျဖစ္ႏိုင္တယ္။

(ဒါးမြိဳက္ဆစ္စ္) ဆိုတာ ေမြးကတည္းက ပါလာတာ ျဖစ္တယ္။ သေႏၶသားျဖစ္စဥ္မွာ အေရျပားက တျခားေနရာထဲမွာ ပိတ္မိေနခဲ့လို႔ ျဖစ္ရတယ္။ တေျဖးေျဖးၾကီးလာတယ္။ ၁၅ စင္တီမီတာေလာက္အထိ ၾကီးႏိုင္တယ္။ ေရာင္ရင္ေတာ့နာမယ္။

မ်ိဳးဥအိမ္ ဒါးမြိဳက္ဆစ္စ္အျပင္ တျခားေနရာ (၃) မ်ိဳးမွာလည္းျဖစ္ႏိုင္တယ္။
(က) Dermoid cysts in the brain ဦးေႏွာက္မွာျဖစ္တယ္။ အျဖစ္ေတာ့ မမ်ားပါ။
(ခ) Dermoid cysts in the nasal sinuses ႏွာေခါင္း-ဆိုင္းနပ္စ္မွာျဖစ္မယ္။ ခြဲထုတ္ရတာ ခက္တယ္။ ရွားတယ္။
(ဂ) Dermoid cysts of the spinal cord ခါးရိုးဆစ္ထဲက အာရံုေၾကာမွာျဖစ္တာ။ ပိုးဝင္တတ္တယ္။

ဒီစာမွာ Ovarian dermoid cysts မ်ိဳးဥအိမ္ ဒါးမြိဳက္ဆစ္စ္ အေၾကာင္းသာေရးပါမယ္။ မ်ိဳးဥအိမ္မွာ မ်ိဳးပြါးႏိုင္တဲ့ အရြယ္ေတြမွာ ျဖစ္တယ္။ အညႇာေနရာလိမ္လို႔နာႏိုင္တယ္။ Ovarian torsion အညွာလိမ္တာျဖစ္လာႏိုင္တယ္။ ရုတ္တရက္နာလာမယ္။ ခ်က္ခ်င္းခြဲရမယ္။ ပိုးဝင္လို႔ေရာင္ႏိုင္တယ္။ Rupture ေပါက္ထြက္တာျဖစ္လာႏိုင္တယ္။ ရုတ္တရက္နာလာမယ္။ အထဲမွာ ေသြးထြက္မယ္။ ခ်က္ခ်င္းခြဲရမယ္။ ရွားရွားပါးပါး ကင္ဆာျဖစ္ႏိုင္တယ္။

ဒီေရာဂါကို ခြဲထုတ္လို႔ အထဲကဟာေတြၾကည့္ျပီး အပင္းလို႔ ဗမာေတြကေျပာၾကတယ္။ အထဲမွာ အေသအခ်ာ စစ္ၾကည့္ရင္ ဆံပင္၊ အေမႊး၊ အရည္၊ သြား၊ အရိုး၊ အေရျပား၊ အာရံုေၾကာ၊ ေခြ်းထြက္အိတ္စတာေတြ ပါေနႏိုင္တယ္။ အပင္းလို႔ ေခၚၾကတယ္။ အျပင္ကေနထည့္လို႔မရပါ။ ေရာဂါသာျဖစ္ပါတယ္။

ဘယ္လိုကုသမလည္း
၁။ Watchful waiting ေစာင့္ၾကည့္ႏိုင္ပါတယ္။ ဘယ္လိုမွမခံစားရတာ၊ အရြယ္အစားေသးတာ၊
၂။ Birth control pills ကိုယ္ဝန္တားေဆးေပးနည္း
၃။ Surgery ခြဲစိတ္နည္းမွာ ovarian cystectomy အလံုးသန္႔သန္႔ခြဲထုတ္နည္းနဲ႔ oophorectomy မ်ိဳးဥတခုလံုးထုတ္နည္းရွိတယ္။ ကင္ဆာသံသယရွိရင္ေတာ့ မ်ိဳးဥအိမ္သာမကာ သားအိမ္ျပြန္၊ သားအိမ္ကိုပါထုတ္မယ္။

ေဒါက္တာတင့္ေဆြ
၁၅-၁ဝ-၂ဝ၁၅