EQ and IQ အီးက်ဴ အိုင္က်ဴ

ကြ်န္ေတာ့္ပို႔စ္တခု = Brain size ဦးေႏွာက္ၾကီးသလား

ကြန္မင့္ (၁) = Kyaw Kyaw - ဥာဏ္အရည္အေသြးကို ဦးေဏွာက္ေလးတာ ေပါ့တာႏွင့္ ႏိႈင္းယွဥ္လို႔ရပါလားဆရာ။
ကြန္မင့္ (၂) = Chan Naing - Is weight of brain really important?

တိုက္ဆိုင္မႈေပါ့။ ေစာေစာကပဲ၊ စကၤာပူမွာ ဇီကာဗိုင္းရပ္စ္ကူးစက္တဲ့သတင္းတင္လိုက္တယ္။ ဇီကာကူးစက္ခံေနရတဲ့ ကိုယ္ဝန္ကေန ဦးေႏွာက္ေသးတဲ့ကေလး ေမြးတတ္တယ္။ ဦးေႏွာက္ေသးရင္ ဉာဏ္ရည္မမီဘူး။ လူစဥ္မမီဘူး။ ေမြးရာပါဦးေႏွာက္ေရာဂါေတြထဲမွာ ဦးေႏွာက္ထဲကအရည္ ရွိသင့္တာထက္မ်ားေနရင္ ေခါင္းၾကီးေနမယ္။ အဲတာကေနလည္း ဉာဏ္ရည္မမီ၊ လူစဥ္မမီျဖစ္ႏိုင္တယ္။

ဉာဏ္ရည္အေၾကာင္းေရးပါမယ္။ IQ ကို ၁၈၈၃ ခုႏွစ္မွာ Francis Galton ေရးသားတဲ့ Inquiries into Human Faculty and Its Development ကေနစတင္ခဲ့တယ္။ IQ (Intelligence quotient) ဆိုတာ စံသတ္မွတ္ထားတဲ့အတိုင္း စစ္ေဆးတဲ့အခါ ရရွိတဲ့အမွတ္ေတြကိုေခၚတယ္။ ဉာဏ္ေကာင္းတာကိုေဖၚျပတယ္။ စိတ္ပိုင္းဆိုင္ရ ာရင္ဆိုင္စရာ (ခ်ဲလင့္) ေတြကို ဘယ္လိုေက်ာ္လႊားႏိုင္သလည္းဆိုတဲ့ အရည္အေသြး ျဖစ္တယ္။

EQ (Emotional Intelligence) သို႔မဟုတ္ (Emotional quotient) ဆိုတာ တစံုတခုကို အဲတာဘာလည္းဆိုတာ ေဖၚျပတတ္မႈ၊ အဲတာကို သံုးသပ္တတ္မႈနဲ႔ ထိန္းသိမ္းတတ္မႈအရည္အေသြးေတြျဖစ္ျပီး၊ အဲသည္အတိုင္း ထုတ္ေဖၚမယ္။ ေခါင္းေဆာင္ေနရာကို ထိုက္ထိုက္တန္တန္ရရွိသူေတြဟာ EQ ျမင့္ၾကတယ္။ EQ ကို ၁၉၈၅ တုန္းက Wayne Payne ရဲ႕ ပါရဂူဘြဲ႔ယူစာတမ္း A Study of Emotion: Developing Emotional Intelligence ကေနစတင္ျပီး လူသိမ်ားလာတယ္။

EQ ျမင့္သူေတြဟာ လုပ္ငန္းမွာေအာင္ျမင္သူေတြျဖစ္ၾကတယ္။ ေခါင္းေဆာင္မႈေကာင္းသူျဖစ္တယ္။ အထက္ကိုလည္း သိတယ္။ အသင္းသားအဖြဲ႔ဝင္ေတြအေၾကာင္းကိုလည္းသိတယ္။ EQ ဆိုတာ စိတ္လႈပ္ရွားမႈနဲ႔အတူ ဆင္ျခင္မႈနဲ႔ ေတြးေခၚမႈကို တိုးတက္ေစေအာင္ သက္ေရာက္ေစတဲ့ စိတ္လႈပ္ရွားမႈ ျဖစ္တယ္။ EQ ျမင့္သူဆိုတာ သူ႔စိတ္လႈပ္ရွားမႈကို ထိန္းသိမ္းႏိုင္ၾကတယ္။ သူ႔စိတ္လႈပ္ရွားမႈကိုလည္း ေတြးေခၚမႈ၊ သူ႔စိတ္လႈပ္ရွားမႈကို နားလည္ႏိုင္စြမ္းနဲ႔ သူမ်ားေတြရဲ႕ စိတ္လႈပ္ရွားမႈကို သိရွိႏိုင္စြမ္းျဖစ္တယ္။ တနည္းအားျဖင့္ သူ႔စိတ္လႈပ္ရွားမႈေတြကို ထိန္ထားႏိုင္ျပီး သူမ်ားေတြနဲ႔ ဆက္ဆံေရး ထူေထာင္ႏိုင္စြမ္းလည္းျဖစ္တယ္။

IQ ဆိုတာ သင္ယူႏိုင္စြမ္း၊ နားလည္ႏိုင္စြမ္း၊ ရလာတဲ့သတင္းအခ်က္အလက္ေတြကို အသံုးခ်ႏိုင္စြမ္းေတြကို တိုင္းတာတာ ျဖစ္တယ္။ ယုတၲိက်က်ေတြးေတာဆင္ျခင္ႏိုင္ျခင္းျဖစ္တယ္။ ဂဏန္းသခ်ၤာမွာလည္း ျခံဳငံုသိႏိုင္ျခင္းျဖစ္တယ္။ IQ ျမင့္သူဟာ စိတၲဇဆန္ဆန္ (ဆုပ္ကိုင္မရတာမ်ိဳး) ေတြးတတ္တယ္။ ေယဘုယ်ခ်တတ္ျပီး၊ ဆက္စပ္ေတြးေတာႏိုင္သူျဖစ္တယ္။

IQ နဲ႔ EQ ဘယ္ဟာ ပိုအေရးပါသလည္း
အယူအဆ မတူတာေတြရွိတယ္။ IQ ေကာင္းရင္ ေက်ာင္းမွာ အမွတ္ေကာင္းေကာင္းရမယ္။ EQ ေကာင္းမွသာ ဘဝမွာ အမွတ္ေကာင္းတယ္တဲ့။ IQ ေကာင္းမွာသာ EQ လည္း ေကာင္းႏိုင္တယ္လို႔ ေျပာတယ္။ သုေတသနျပဳမႈတခု အဆိုအရ IQ ဟာ အလုပ္မွာစြမ္းေဆာင္ရည္ ၁၄% ေက်ာ္ရတယ္။ EQ က ၁% ထက္နည္းတယ္။

EQ ျမင့္သူေတြဟာ ေယဘုယ်ေျပာရရင္ အသင္းလိုက္လုပ္ေဆာင္မႈမွာ ပိုေတာ္ၾကတယ္။ ဝန္ေဆာင္မႈပိုၾကတယ္။ အစပ်ိဳးလုပ္ေဆာင္မႈရွိတယ္။ အဲတာေၾကာင့္ စီးပြါးေရးလုပ္ငန္းၾကီးေတြမွာ အဲတာမ်ိဳးကိုလိုခ်င္ၾကတယ္။

EQ တိုင္းတာနည္းက ဓမၼဓိဌာန္က်တယ္။ Mayer-Salovey-Caruso Emotional Intelligence Test ကိုသံုးတယ္။ Emotion-based problem-solving questions စိတ္လႈပ္ရွားမႈေတြနဲ႔ဆက္စပ္ေနတဲ့ ျပႆနာအေျဖရွာနည္းေတြ ေမးတယ္။ ရမွတ္က စမ္းသပ္ခံသူရဲ႕ စိတ္လႈပ္ရွားမႈနဲ႔ဆက္ေနတဲ့ ဆင္ျခင္ႏိုင္စြမ္းျဖစ္တယ္။ Goleman's model ေမာ္ဒယ္ကေတာ့ စိတ္လႈပ္ရွားမႈမွာ ျပည့္စံုျခင္း (ခိုင္မာျခင္း) ကိုတိုင္းတယ္။ ဒီေမာ္ဒယ္မွာ Emotional Competency Inventory နဲ႔ Emotional Intelligence Appraisal နည္း ၂ ခုရွိတယ္။

IQ tests နည္းကို ပညာေရးနဲ႔ စိတ္ပညာနယ္ပယ္ေတြမွာသံုးတယ္။ IQ testing ကိုလည္း ပိုျပီးဓမၼဓိဌာန္က်ေအာင္ လုပ္လာတယ္။ Stanford-Binet test နည္းဟာ ပဌမဆံုးျဖစ္တယ္။ စမ္းသပ္ခံသူရဲ႕ Mental age စိတ္သက္ကို သိမယ္။ စိတ္သက္ကို သူ႔အသက္နဲ႔စားျပီး  ၁ဝဝ နဲ႔ေျမွာက္တယ္။ အေမရိကန္စိတ္ပညာရွင္ David Wechsler ကေန IQ tests သံုးခုတီထြင္ထားတယ္။ ေက်ာင္းမဝင္ခင္ကေလးေတြနဲ႔ မူလတန္းကေလးေတြအတြက္၊ ကေလးအၾကီးေတြအတြက္နဲ႔ လူၾကီးေတြအတြက္။ Woodcock-Johnson Test of Cognitive Abilities နည္းလည္းရွိတယ္။

EQ နည္းေရာ IQ နည္းမွာပါ အျငင္းပြါးစရာေတြ မလြတ္ပါ။

ေမးခြန္းေတြမၾကာခဏလာတယ္။ ေမြးလာမယ့္ကေလးဉာဏ္ေကာင္းခ်င္တဲ့ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ေတြ၊ ကေလးမိဘေတြက ေမးၾကတယ္။ ဉာဏ္ေကာင္းေဆးရွိလားတဲ့။ အဲလိုေဆးမရွိပါ။ ေၾကာ္ျငာရင္ မယံုပါနဲ႔။ ရွိတယ္လို႔ယံုရင္ ဉာဏ္နည္းလို႔။

EQ နဲ႔ IQ ကို ေကာင္းေအာင္လုပ္ႏိုင္သလား
စိတ္လႈပ္ရွားမႈအရည္အေသြးကို ငယ္စဥ္ကတည္းက ပ်ိဳးေထာင္ေပးႏိုင္တယ္။ သူသိတာကိုမွ်ေဝေစျခင္း၊ သူမ်ားအေၾကာင္းကို ေတြးေတာေစျခင္း၊ ကိုယ့္ကိုယ္ကို သူမ်ားေနရာမွာ ဝင္ၾကည့္ျပီးစဥ္းစားခိုင္းျခင္း၊ သူ႔အတြက္ ဝန္းက်င္က်ယ္ေပးထားျခင္းနဲ႔ ပူးေပါင္းလုပ္ေဆာင္ရာမွာ ေယဘုယ်ခ်တတ္ေစျခင္း။ EQ ျမင့္ေစဘို႔ရာ ကစားစရာေတြ၊ (ဂိမ္း) ေတြသံုးႏိုင္တယ္။ နိမ့္ေနတဲ့ကေလးကို SEL (Social and Emotional Learning) သင္တန္းတက္ေစရင္ တိုးတက္လာမယ္။ လူၾကီးေတြအတြက္လည္းရွိတယ္။

IQ ကေတာ့ ပိုျပီး မ်ိဳးဗီဇနဲ႔ဆိုင္တယ္။ ပိုေကာင္းေအာင္လည္း နည္းနာေတြရွိပါတယ္။ Brain-food and mental ability exercises ေလ့က်င့္မႈေခၚတဲ့ Puzzles ပေဟဠိ၊ Lateral thinking ျပႆနာကိုေဘးတိုက္စဥ္းစားနည္း၊ Think outside the box ကန္႔သတ္ထားတဲ့ အဝန္းအဝိုင္းအျပင္ထြက္ စဥ္းစားနည္း။

ဒီစာကိုဖတ္ျပီး အဲတာဘာလည္းဆိုတာ ေဖၚျပတတ္မႈ၊ အဲတာကို သံုးသပ္တတ္မႈနဲ႔ ထိန္းသိမ္းတတ္မႈအရည္အေသြးေတြနဲ႔ ကြန္မင့္ေတြ လာမယ္ထင္တယ္။ ေခါင္းစဥ္နဲ႔တင္ ေကာက္ေရးခ်သူလည္းပါမယ္။ ဆက္စပ္စဥ္းစားျပီး ေရးသူလည္းပါမယ္။ ရွိထားတဲ့အရည္အေသြး ပိုေကာင္းေအာင္ ဘယ္လိုလုပ္ရမယ္ကို စူးစမ္းေနသူလည္းပါမယ္။

ျမန္မာႏိုင္ငံသားေတြ ဗလငါးတန္ျပည့္ၾကေစ။

ေဒါက္တာတင့္ေဆြ
၂၉-၈-၂ဝ၁၆