Ischemic Heart Disease ႏွလံုးေသြးေၾကာက်ဥ္းေရာဂါ

၁။ ဆရာ  က်မအေဖ အသက္၆၀ သည္ နွလံုးေသြးေၾကာက်ဥ္းေနသည္ဟု  ေဆးစစ္ ခ်က္မ်ား အရ ေျပာပါသည္ ဘယ္လို ေနထိုင္စားေသာက္ သင့္သည္ ေက်းဇူးျပီး ညႊန္ၾကားေပးပါရွင့္။

၂။ အသက္ ၃၆၊ က်ား။ လြန္ခဲ့တဲ့ ၂ႏွစ္ကဘယ္ဘက္ရင္ဘတ္ကေအာင့္ၿပီး ဘယ္ဘက္လက္တျခမ္းေလးသလိုျဖစ္။ ၿပီးခဲ့တဲ့ႏွစ္က ေဆးရံုႀကီးျပင္ပလူနာဌာနမွာ သြားျပ ေဆးစစ္ေသြးစစ္ ႏွလံုးစစ္ေတာ့ ပံုမွန္လို႔ဘဲေျပာ အခုေနာက္ပိုင္း တခါတေလ အသက္႐ွဴမဝ ညပိုင္းအိပ္ေပ်ာ္ခါနီ လန္႔သလိုျဖစ္ တခါတေလ ရင္ဘတ္အေ႐ွ႕အေနာက္နဲ႔ညႇပ္ၿပီး ၾကပ္ေနသလိုဘဲ ဘာျဖစ္လို႔လဲဆရာ ရင္ဘတ္ေအာက္တာ မနက္ပိုင္း အိပ္ယာထတဲ့အခ်ိန္ေတြအမ်ားဆံုးျဖစ္တယ္။ တခါတေလမျဖစ္ဘူး။ အရမ္းမခံႏိုင္ေအာင္ေအာက္လာရင္ ဒီေဆးတျပား လ်ွာေအာက္ထည့္ငံုထားၿပီး စုပ္ေနလိုက္ရင္ ၅ မိနစ္ဆို ျပန္သက္သာသြားတယ္။ ဒီေဆးက ဆရာဝန္ၫႊန္ၾကားခ်က္နဲ႔ေသာက္တာေတာ့ မဟုတ္ပါဘူး။ ေဆးဆိုင္က ဝယ္ေသာက္တာပါ။ ေသာက္ခြင့္ေရာ႐ွိရဲ႕လားဆရာ။ အလံုး၁၀၀ ဗူးဟာ ေဆး ၈ျပားဘဲက်န္ေတာ့တယ္။ ကြၽန္ေတာ္ ရင္ဘတ္ေအာင့္လာတာ ၂ႏွစ္အတြင္း အခါ ၁၀၀ ေက်ာ္ၿပီ။ ေက်းဇူးအထူးတင္ပါတယ္။ ဆရာ က်န္းမာပါေစ။

ေသြးတိုး မသိ။ ဆီးခ်ိဳ မသိ။ ကိုလက္စေထာ မသိ။ ေဆးစစ္ခ်က္ မသိ။ ျဆာ ၇ လံုးကို ျပင္လိုက္တယ္။ ေဆာရီး။

၃။ ဆရာ သမီးကို ေဆးစာရြတ္ေလး ၾကည့္ေပးပါရွင့္။ ေလးစားစြာျဖင့္။ ရင္ဘတ္ေအာင့္ အသက္ရႈက်ပ္ျပီးမူးလို႔ ECG ရိုက္ထားတာပါ။ ႏွလံုးေသြးေၾကာက်ဥ္းေနတယ္လို႔ေျပာပါတယ္ဆရာ။

ႏွလံုးဟာ ခႏၶာကိုယ္တခုလံုးကို ေသြးလည္ပတ္စီးဆင္းဘို႔ လုပ္ေဆာင္ေပးတဲ့ ေသြးညွစ္စက္တခုပဲျဖစ္ပါတယ္။ တရက္မွာ ပ်မ္းမွ် အၾကိမ္ ၁ဝဝ,ဝဝဝ ခန္႔ ခုန္ရျပီး ေသြးထုထည္ ဂါလံ ၂,ဝဝဝ ခန္႔ ညွစ္ထုတ္ ေပးေနရပါတယ္။ လူ႔သက္တမ္း တေလွ်ာက္လံုး မရပ္မနား စည္းခ်က္မွန္မွန္ ညွစ္ထုတ္ေပးေနတယ္။ ဒီလို အခ်ိန္ျပည့္ လုပ္ေဆာင္ႏိုင္ေအာင္ ႏွလံုးႂကြက္သားအတြက္ ေအာက္စီဂ်င္နဲ႔ အာဟာရကို ကိုရိုနရီ ေခၚ ႏွလံုးေသြးေၾကာေလးေတြက ေထာက္ပံ့ေပးေနတယ္။ အေၾကာင္းအမ်ဳိးမ်ဳိးေၾကာင့္ ႏွလံုးေသြးေၾကာေတြဟာ က်ဥ္းလာျပီး ႏွလံုးႂကြက္သားအတြက္ ေအာက္စီဂ်င္နဲ႔ အာဟာရကို လံုေလာက္စြာ မေထာက္ပံ့ႏိုင္ေတာ့တဲ့အခါ ႏွလံုးေသြးေၾကာက်ဥ္း လကၡဏာေတြ ေပၚလာတယ္။ ေဆာရီး။

ႏွလံုးေသြးေၾကာက်ဥ္းေစတဲ့ အဓိကအခ်က္ (၃)ခ်က္ရွိတယ္။ ေသြးတိုးေရာဂါ၊ ကိုလက္စထေရာမ်ားျခင္းနဲ႔ ေဆးလိပ္ ေသာက္ျခင္း။ ႏွလံုးေသြးေၾကာက်ဥ္းေစေသာ တျခားအေၾကာင္းေတြက ဆီးခ်ဳိေရာဂါ၊ စိတ္ဖိစီးမႈမ်ားျခင္း၊ အဝလြန္ျခင္း၊ လႈပ္႐ွားမႈနည္းတဲ့ ထိုင္ျပီးအလုပ္လုပ္ကိုင္ရျခင္းတို႔ျဖစ္တယ္။

အဲဒီအေၾကာင္းေတြေၾကာင့္ ေသြးလႊတ္ေၾကာရဲ႕ အတြင္းနံရံဟာ အနည္က် စုပံု ထူအမ္းလာျပီး က်ဥ္းေျမာင္းလာတယ္။ ပလိပ္ေခၚတာျဖစ္လာလို႔ပါ။ ကိုလက္စထေရာ၊ ကယ္လ္စီယမ္၊ ဆဲလ္ေသအစအနေတြ၊ ေသြးမႊားဥေတြပါတယ္။ အဲတာက ေသြးေၾကာနံရံက ျပဳတ္ထြက္ျပီး ေသြးေၾကာတေနရာမွာပိတ္တတ္တယ္။ ႏွလံုးပုပ္တာ၊ ဦးေႏွာက္ေသြးေၾကာပိတ္ရင္ Stroke ေခၚ ေလျဖတ္တာ၊ ေျခလက္ေသြးေၾကာပိတ္ရင္ နာက်င္တာ၊ အသားပုပ္တာေတြျဖစ္တတ္တယ္။

Angina Pectoris ႏွလံုးေသြးေၾကာက်ဥ္း ေရာဂါလကၡဏာမ်ား
ရင္ဘတ္အလယ္တင္းက်ပ္စြာ ခံစားရျခင္း၊ ေလးလံေနျခင္း၊ ရင္ပူျခင္း ရံဖန္ရံခါ ဘယ္ဘက္ ပုခံုးနဲ႔ ဘယ္ဘက္ လက္ေမာင္း၊ လည္ပင္းႏွင့္ ေမးေစ့တဝိုက္ ျပန္႔ႏွံ႔နာက်င္တယ္။ ႐ုတ္တရက္ေျပးလႊားတာ၊ အားစိုက္ အလုပ္လုပ္ရတာေၾကာင့္ ျဖစ္တတ္ျပီး အမ်ားအားျဖင့္ စကၠန္႔ (၃ဝ) ကေန (၅) မိနစ္ထိ ၾကာတတ္တယ္။ အသက္႐ွဴျမန္ျခင္း၊ အသက္႐ွဴၾကပ္သလိုခံစားရျခင္း၊ မူးေဝျခင္း၊ ပ်ဳိ႕အန္ျခင္း၊ အလြန္အမင္းေခၽြးထြက္လာျခင္း၊ ရင္ဘတ္ေအာင့္ျခင္း မသက္သာပါရင္ ႏွလံုးေသြးေၾကာပိတ္ျခင္းနဲ႔ Heart Attack ျဖစ္ႏိုင္တယ္။ ေဆာရီး။

ေရာဂါစမ္းသပ္စစ္ေဆးခ်က္မ်ား
• Exercise Electrocardiogram (ECG) ႐ိုက္ျခင္း၊
• Cardiac Catheterization ပိုက္အေသးစား တမ်ဳိးအား ေျခေထာက္ (သို႔) လက္ေမာင္း ေသြးေၾကာမွတဆင့္ ႏွလံုးေသြးေၾကာသို႔ ေရာက္ေအာင္လုပ္ျပီး ဆိုးေဆးတမ်ဳိး ထုတ္လႊတ္ျပီး ဓါတ္မွန္႐ိုက္ၾကည့္ျခင္း၊
• ရင္ဘတ္ဓါတ္မွန္ ႐ိုက္ျခင္းျဖင့္ ႏွလံုးအေျခအေနကို ၾကည့္ျခင္း၊
• ေသြးတြင္း ကိုလက္စထေရာ စစ္ေဆးျခင္း၊ ဆီးခ်ဳိေသြးခ်ဳိ စစ္ေဆးျခင္း၊ တို႔ ျပဳလုပ္ရန္ လိုအပ္တယ္။

ေဆးေတြကို ဆရာဝန္ ညႊန္ၾကားတဲ့အတိုင္း လိုက္နာေသာက္ေနရပါမယ္။
• Nitrates (Nitroglycerin), Betablockers (Propranolol, Metoprolol.), Calcium channel blockers (Amlodipine, diltiazem) စတဲ့ ႏွလံုးေသြးေၾကာက်ယ္ေစရန္ႏွင့္ ႏွလံုးခုန္ႏႈန္း၊ ေအာက္စီဂ်င္လိုအပ္မႈကို ထိန္းခ်ဳပ္ေပးတဲ့ေဆးမ်ား၊
• ေသြးခဲျခင္းကို တားဆီးေပးတဲ့ေဆးမ်ား Aspirin (Aspilet) ေဆး၊
• ကိုလက္စထေရာမ်ားတာအတြက္ေဆးမ်ား Statins (Atorvastatin, Simvastatin) ေဆး၊
• ႏွလံုးေသြးေၾကာလမ္းလႊဲတည္ေဆာက္ျခင္း (Coronary Bypass) ႏွလံုးေသြးေၾကာခ်ဲ႕ျခင္း (Angioplasty) စတဲ့ ခြဲစိတ္နည္းေတြရွိတယ္။

ႏွလံုးေသြးေၾကာပိတ္ေနတာကို ကုသနည္း ၂ နည္းရွိတယ္။ Thrombolytic therapy နဲ႔ Angioplasty with stenting ေတြျဖစ္တယ္။ Activase (t-PA), Streptokinase, Urokinase, or Anistreplase ေဆးေတြက ေသြးခဲေနတာကို ေပ်ာ္သြားေစမယ္။ ၅ဝ% နီးပါးေအာင္ျမင္တယ္။ ေဆးကို ေစာေစာေပးႏိုင္ေလ ေကာင္းေလ ျဖစ္တယ္။ ေဆးေတြမွာ ေဘးထြက္ဆိုးက်ိဳးေတြရွိတယ္။ ေသြးယိုမယ္။ Rapid angioplasty နဲ႔ Stenting စတန္႔ ထည့္တာကို ပိုလုပ္လာတယ္။ ၈ဝ% ေအာင္ျမင္တယ္။ ဘယ္နည္းေရြးေရြး ပိတ္ေနတာကိုပြင့္သြားဘို႔ျဖစ္တယ္။

တျခားလုပ္စရာေတြ ရွိေသးတယ္။ Aspirin အက္စပရင္ေဆးေသာက္ရမယ္။ ေသြးမံႈေလးေတြရဲ႕ ေစးကပ္မႈကို နည္းေစမယ္။ Heparin (ဟက္ပါရင္) ဒါမွမဟုတ္ တျခား ေသြးက်ဲေဆး ေသြးေၾကာထဲထိုးေပးျခင္းကို ပဌမ ၂၄ နာရီအတြင္း လုပ္ေပးတယ္။ ေသြးမခဲေဆးေခၚတယ္။ (ဘီတာဘေလာ့ကား) ေဆးက Adrenaline ကိုသက္ေရာက္လို႔ အေထာက္အကူေပးတယ္။ ဒါေပမဲ့ အဆုပ္ေရာဂါ၊ ႏွလံုးဆိုးဆိုးဝါးဝါး အလုပ္မလုပ္ႏိုင္ေတာ့တာနဲ႔ ႏွလံုးခုန္ေႏွးေရာဂါ ရွိေနသူေတြကိုေတာ့ မေပးရပါ။ ေပးရင္ (အတက္ခ္) ရျပီးေနာက္ေန႔ကေနစေပးမယ္။ ACE Inhibitors ေဆးကို ၂၄ နာရီအတြင္းေပးတယ္။ Statins (စတာတင္) ေဆးကို ေဆးရံုမဆင္းခင္မွာ စေပးတယ္။ ႏွလံုးသြားေသြးေၾကာေရာင္တာ သက္သာေစမယ္၊ Artery plaques ေသြးခဲျပားကို တည္ျငိမ္ေစမယ္။

လိုက္နာရမည့္အခ်က္မ်ား
တိရိစာၦန္အဆီ၊ ဝက္သား၊ အမဲသား၊ ဆိတ္သား၊ ၾကက္ဥ၊ မလိုင္ပါ ႏြားႏို႔ႏွင့္ ႏို႔ထြက္ပစၥည္းမ်ားစတဲ့ အစားအစာေတြကို ေ႐ွာင္ပါ၊ ဟင္းသီးဟင္း႐ြက္၊ အသီးအႏွံ၊ မလိုင္ထုတ္ထားတဲ့ႏြားႏို႔၊ ငါး၊ ၾကက္ဘဲအသား၊ ဂ်ဳံ၊ ေျပာင္း၊ လူးဆပ္၊ အႏွံေတြ စားသံုးပါ။ ေဆးလိပ္ျဖတ္ပါ။ ကိုယ္လက္ေလ့က်င့္ခန္း လုပ္ပါ။ ေသြးတိုးနဲ႔ ဆီးခ်ဳိရွိရင္ စနစ္တက်ကုသေနပါ။ စိတ္ဖိစီးမႈေတြ နည္းပါေစ။ ကိုယ္အေလးခ်ိန္ ေလွ်ာ့ခ်ပါ။ ကံတရားလည္း အားကိုးပါေလ။

အေရးအပါဆံုးဟာ ၂၄ နာရီျဖစ္ပါတယ္။ ဒိေနာက္ေတာ့ ႏွလံုးရပ္သြားမွာကို ကာကြယ္ရမယ္။ ႏွလံုးၾကြက္သားေတြကို ဆက္မပ်က္စီးေအာင္ ကာကြယ္ရမယ္။ ေနာက္ထပ္ေသြးခဲမွာကို ကာကြယ္ရမယ္။ တခါကို ေက်ာ္လႊားခဲ့ႏိုင္ေပမဲ့ လူေနမႈပံုစံေျပာင္းတာနဲ႔ ေဆးနဲ႔သာေနရမယ္ဆိုထာ လိုက္နာပါ။

ျမန္မာျပည္သားေတြ ဘယ္မွာေနေန ဦးေႏွာက္ေသြးေၾကာေရာဂါေဘးက ေဝးၾကပါေစ။

ေဒါက္တာတင့္ေဆြ