Football Penalty Shootouts ပင္နယ္လ္တီ စိတ္ပညာ

ကမာၻ ့အမ်ိဳးသမီး ေဘာလံုးပြဲစဥ္ေတြ ကစားေနၾကတယ္။ ကေန႔ ၂ ပြဲမွာ ႏိုင္ၾကတဲ့ ယူအက္စ္ေအ နဲ႔ ဆြီဒင္အသင္းေတြ ကြာတားဖိုင္နယ္ တက္သြားၾကၿပီ။

ႏွစ္ပြဲလံုးမွာ ပင္နယ္တီ ကန္ရတယ္။ ယူအက္စ္ေအက ပင္နယ္တီဝင္လို႔ စပိန္ကိုႏိုင္တယ္။ ကေနဒါရတဲ့ ပနယ္တီကို ဆြီဒင္ ဂိုးသမား  Hedvig Lindahl လင္းဒါးလ္က ကာကြယ္ႏိုင္လိုက္တယ္။

ရွံဳးထြက္ပြဲေတြမွာ အခ်ိန္ျပည့္သာမက အခ်ိန္ပိုမွာလည္း သေရျဖစ္ေနရင္ ပင္နယ္လ္တီကန္ၾကရတယ္။ ကစားတဲ့ေဘာလံုးသမားေတြမေျပာနဲ႔ မိုင္းေပါင္း ေထာင္ေသာင္းအေဝးက ၾကည့္ရတဲ့ပရိတ္သတ္ေတြပါ စိတ္လႈပ္ရွားမႈအေတာ္အားၾကီးတယ္။ ဘယ္အခက္အခဲကိုမဆို ရင္ဆိုင္ေက်ာ္လႊားရတိုင္း စိတ္တည္ျငိမ္မႈကအခရာက်ပါတယ္။ ေလ့က်င့္သင္ၾကားမႈလည္း လိုတယ္။ စိတ္ပညာဆရာဝန္ေတြက သည္လိုေျပာထားပါတယ္။

ေဘာလံုးပြဲမွာ ပင္နယ္လ္တီကန္ရခ်ိန္မွာျဖစ္ေပၚလာတဲ့ Anxiety စိတ္ဖိစီးမႈကေန အလြန္႔အလြန္ အေရးပါတဲ့ရလဒ္ကို ျဖစ္ေပၚေစပါတယ္။ ႏိုင္ရင္လံုးလံုးရမယ္။ ရွံဳးရင္ဗံုးဗံုးက်မယ္။ ကြ်မ္းက်င္မႈလိုအပ္တဲ့ ေဂါက္သီးက်င္းစိမ္တာမ်ိဳးမွာလည္း အဲလိုျဖစ္တတ္တာကို Choking effects ေခၚတယ္။ ေဘာလံုးပင္နယ္လ္တီကန္ရင္ ကန္တဲ့သူေရာ ဖမ္းတဲ့ဂိုးသမားပါ အဲတာမ်ိဳးရၾကတယ္။ ဒီလိုအေျခအေနကို ထီထိုးတာနဲ႔ႏိႈင္းေျပာေလ့ရွိတယ္။ ဆိုလိုတာက Skill ကြ်မ္းက်င္မႈ + Luck ကံတရား လိုအပ္တယ္။

အဲလိုျဖစ္စဥ္ကို စိတ္ပညာဆရာဝန္ေတြက ေလ့လာမႈနဲ႔ စမ္းသပ္မႈ ႏွစ္မ်ိဳးလုပ္ထားပါတယ္။ ၂ဝဝ၇ ခုႏွစ္က Jordet ကေန အဓိကျပိဳင္ပြဲေတြထဲက ပင္နယ္လ္တီ (၄ဝဝ) ကို ေလ့လာခဲ့တယ္။ ေဘာလံုးသမားေတြဟာ သာမန္ပင္နယ္လ္တီကို ၉၂% ဝင္ေအာင္ရွဴးႏိုင္ၾကေပမယ့္၊ ပင္နယ္လ္တီကေန ပြဲအရွံဳးအႏိုင္ဆံုးျဖတ္မွာမ်ိဳးမွာ ဂိုးဝင္ေအာင္ရွဴးႏိုင္တာ ၆ဝ% ထက္ နည္းတယ္။ သူတို႔ရဲ႕ စြမ္းေဆာင္မႈကို ယံုၾကည္ျခင္းက Competence ျဖစ္တယ္။ ကံကိုသာအားကိုးျခင္းဟာ Contingency ျဖစ္တယ္။ ဂိုးသမားရဲ႕ ကြ်မ္းက်င္မႈဆိုတာထက္ လႈပ္ရွားမႈကို Cognitive anxiety symptoms ေခၚတယ္။

စမ္းသပ္ေလ့လာမႈအရေျပာရရင္ Visual attentional control အျမင္အာရံုစူးစိုက္မႈကို ထိန္းႏိုင္စြမ္း လိုအပ္တယ္။ Visual strategy အျမင္အာရံုစူးစိုက္မႈဗ်ဴဟာ (၃) မ်ိဳးရွိတယ္။ ၂ဝ၁ဝ ခုႏွစ္ Wood & Wilson တို႔ရဲ႕ေတြ႔ရွိခ်က္အရ -

၁။ Keeper-independent ဂိုးသမားကိုပမာမထားပဲ ေဘာလံုးသာဂိုးရွဳးနည္း။

၂။ Keeper-dependent ဂိုးသမားကိုေသခ်ာၾကည့္ျပီး ဘယ္ဖက္ကန္မလည္းဆံုးျဖတ္နည္း။

၃။ Opposite-independent တဖက္ကိုဟန္ျပျပီး တျခားဖက္ရွဴးနည္း။

ဂိုးသမားကို ပမာမထားနည္းသံုးတာက ပိုျပီးတိက်တာေတြ႔ရတယ္။ ခ်ိန္ရြယ္မႈသတိထားျခင္း၊ အျမင္ဗ်ဴဟာနဲ႔ တိက်မႈကို စိုးရိမ္စိတ္မ်ားေလးေလ အေႏွာင့္အယွက္ပိုေလေလျဖစ္တယ္။ စိုးရိမ္စိတ္ဟာ ဂိုးသမားကို ပမာထားေလေလ ကဲပိုေလေလ ျဖစ္တယ္။ အဲေတာ့ သူကန္တာက ဂိုးသမားဆီကိုေရာက္သြားတတ္တယ္လို႔ ၂ဝဝ၉ မွာ Wilson ကေတြ႔ရွိထားတယ္။

၂ဝ၁၂ ခုႏွစ္ Wood and Wilson တို႔ကေနေလ့လာေတာ့ ကိုယ္ကန္သြင္းမဲ့ေဘာလံုး ဘယ္ဆီကိုေရာက္ေစမလဲကို အရင္ ျမင္ထားရမယ္လို႔ အၾကံေပးပါတယ္။ Gaze control element လို႔ေခၚတယ္။ Jordet နဲ႔အဖြဲ႔ရဲ႕ ၂ဝ၁ဝ မွာေတြ႔ရွိခ်က္ ေနာက္တခုက ကန္သြင္းသူေတြဟာ သေရက်ေနလို႔ ပင္နယ္လ္တီကေန အဆံုးအျဖတ္ေပးမွာျဖစ္ရင္ ဂိုးဝင္ေအာင္ ကန္သြင္းအျပီးမွာ ကစားသမားေတြက ပိုျပီးေအာင္ပြဲခံၾကရင္ အဲဒီအသင္းက ၈၂% အႏိုင္ရတယ္။ အဲေတာ့ ဝင္ေအာင္ရွဴးႏိုင္တာကို ေအာင္ပြဲခံမႈလုပ္သင့္ၾကတယ္။

ပြဲျပီးတိုင္း ျပန္လည္ဆန္းစစ္မႈ လုပ္သင့္တယ္။ ဒီအေျခအေနမွာ ပိုေကာင္းေအာင္ ဘယ္လိုလုပ္သင့္သလဲ အေျဖရွာရမယ္။ အထူးသျဖင့္ ဂိုးဝင္ေအာင္မရွဴးလိုက္တဲ့ ကစားသမားကို ဘယ္လိုႏွစ္သိမ့္မလဲ။

ပင္နယ္လ္တီကန္တဲ့ဗီဒီယိုေတြကို ေလ့လာတဲ့အခါ ကစားသမားေတြဟာ ေဘာလံုးတည္တာ ၁ စကၠန္႔ထက္မၾကာရင္ ၅၈% ဂိုးဝင္ေအာင္ရွဴးႏိုင္ၾကတယ္။ အခ်ိန္ပိုယူသူေတြက ၈ဝ% ဂိုးဝင္ၾကတယ္လို႔ ၂ဝဝ၉ မွာ Jordet ကေတြ႔ရွိတယ္။ အလားတူ ဒိုင္လူၾကီးခရာမႈတ္ျပီးေနာက္ အခ်ိန္ယူတာၾကာေလေလ ဂိုးဝင္ေအာင္ရွဴးႏိုင္တာ ပိုေလေလျဖစ္တယ္။ အဲေတာ့ ပင္နယ္လ္တီကန္ဘို႔ရာ အခ်ိန္ယူပါ။

ေဒါက္တာတင့္ေဆြ
၂၄-၆-၂၀၁၉