Breast Reconstruction ရင္သား အသစ္တပ္ေပးျခင္း

ငယ္ေသးေတာ့ ဆီလီကြန္ထည္႔မလား၊ ဒါမွမဟုတ္ ဗိုက္ကအသားနဲ႔ ထည့္လုပ္ရတယ္ေျပာေနတာ။ ညီမေလးက အစားထိုးတာ ဘာမွမလုပ္ဘူး၊ ျဖတ္ဆိုျဖတ္တာဘဲလုပ္မယ္ ေျပာထားတာတဲ့ဆရာ။ အေကာင္းဆုံးနည္းလမ္း ေျပာျပေပးပါလားဆရာ။

အရင္က ရင္သားကင္ဆာအတြက္ ရင္သားတဖက္ျဖတ္ထုတ္ရတဲ့သမီးအတြက္ သူ႔ဖခင္ကေမးလို႔ ေရးထားတာရွိပါတယ္။ ရင္သားမွာ ကင္ဆာျဖစ္လို႔ တဖက္လံုး၊ ႏွစ္ဘက္လံုး ျဖတ္ထုတ္လိုက္ရသူေတြကုိ အျမင္ အရင္လိုျဖစ္ေစဘုိ႔နဲ႔ အထိအေတြ႔ ေကာင္းေစဘို႔ရာ ရင္သားအသစ္ ခြဲစိတ္ထည့္ေပးႏိုင္တယ္။ Implants ရင္သားအတုထည့္တာကုိ Mastectomy ရင္သား ခြဲထုတ္ျပီး ခ်က္ခ်င္းလဲ လုပ္ႏိုင္တယ္။ တခ်ိဳ႕ကို ေနာက္မွ ေအးေအးေဆးေဆး လုပ္ႏိုင္တယ္။ အခုေနာက္ပိုင္းမွာ ျဖစ္ႏိုင္ရင္ ခ်က္ခ်င္းလုပ္ၾကတယ္။ လူတိုင္းက လုပ္ဘို႔သင့္ၾကတာေတာ့ မဟုတ္ပါ။ 

လုပ္မယ္ဆိုရင္ Plastic surgeon (ပလပ္စ္တစ္) ခြဲစိတ္ဆရာဝန္၊ Breast surgeon ရင္သား-ခြဲစိတ္ဆရာဝန္၊ Oncologist ကင္ဆာအထူးကုဆရာဝန္၊ Radiation oncologist ဓါတ္ေရာင္ျခည္-ဆရာဝန္ေတြနဲ႔ တိုင္ပင္ရမယ္။ လုပ္ျပီးရင္ ေမြးရာပါ လိုေတာ့ ေကာင္းမွာမဟုတ္ေပမဲ့ အမ်ားၾကီးစိတ္သက္သာရာရေစမွာ အမွန္ပါ။ အျမင္ေကာင္းလာေစမယ္။ ေက်နပ္မႈ တိုးတက္လာေစမယ္။ လူေတာတိုးႏိုင္လာမယ္။

Breast implants ရင္သားအတုထဲမွာ Saline ဆားရည္၊ ဒါမွမဟုတ္ Silicone (စီလီကြန္) သံုးတယ္။ ဆားရည္နဲ႔ဟာျဖစ္ျဖစ္ Silicone (စီလီကြန္) ျဖစ္ျဖစ္ Shell အကာကေတာ့ (စီလီကြန္) အမာစားျဖစ္တယ္။ လိုအပ္ရင္ ကိုယ့္ကို္ယ္ခႏၶာ တျခား ေနရာကေန ယူထားတဲ့ အေရျပား၊ အဆီနဲ႔ ၾကြက္သားကိုယူျပီး တည္ေဆာက္ရတယ္။ ဘယ္ဟာ အေကာင္းဆံုးနည္း ဆိုတာကို ဆရာဝန္တိုင္းက လက္ခံထားတာေတာ့ မရွိပါ။ နည္းတိုင္းမွာ အေကာင္းနဲ႔ အဆိုး ဒြန္တြဲေနတာပါ။ ကိုယ့္ ကိုယ္ခႏၶာ တျခားေနရာက ယူစရာေတြလိုမယ္ဆိုရင္ ဒါးရာ၊ ခ်ဳပ္ရိုး ပုိၾကီးမယ္၊ အတုပစၥည္း သန္႔သန္႔ဆိုရင္ တမ်ိဳး။ အတုနဲ႔ ကိုယ့္အသားကို တြဲသံုးတာက ပိုျပီးကိုယ္ပိုင္ထင္မယ္ေပါ့။ 

မိန္းကေလးတေယာက္ရဲ႕ ပံုပန္း၊ ခႏၥာေဗဒအရ ရင္သားအတုကို လိုက္ဘက္ညီေအာင္ ေရြးရတယ္။ အဆင့္ေတြက မနည္းလွပါ။ ေဆးရံုတက္ခ်ိန္ယူရမယ္။ လိုအပ္ရင္ ေနာက္ဆက္ျပရမယ္။ ေဆးလိပ္ေသာက္သူေတြေတာ့ မေကာင္းပါ။ တဖက္ထဲ လုပ္ရရင္ က်န္သဘာဝတဖက္နဲ႔ တူႏိုင္သမွ်တူေအာင္ လုပ္ဘို႔ လိုမယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္ ရင္သား အရြယ္အစား မၾကီးလွသူ၊ တြဲက်မေနသူေတြ လုပ္ေပးရတာ ပိုေကာင္းတယ္။ အမွန္က ၾကီးေနတာ ေသးေအာင္၊ ေသးေနတာကို ၾကီးေအာင္ လုပ္ေပးႏိုင္ပါတယ္။ 

Implant procedure ရင္သားအတုထည့္ေပးနည္းမွာ အဆင့္ ၂-၃ ဆင့္ရွိတယ္။ ပဌမဆံုး Tissue expander ေနရာခ်ဲ႕ေပးတာကို အရင္ ၾကြက္သား နဲ႔ အေရျပားၾကားမွာ ထည့္ရတယ္။ အိတ္လိုေနရာေလး ဖန္တီးလိုက္တာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီဟာေလးက ဆားရည္ ရင္သားတုလိုပါဘဲ။ တလမ္းသြားအထိန္းေလးပါတယ္။ လိုတဲ့အခါ ဆားရည္ ထပ္ထည့္ေပးႏိုင္ေအာင္လို႔ပါ။ ၄-၆ လေလာက္ ေဆးခန္းကိုလာျပီး လိုအပ္တဲ့ အရြယ္ရတဲ့အထိ ဆားရည္ကို ထည့္ထည့္ေပးရမယ္။ ေနာက္တဆင့္ကေတာ့ ထည့္ထားတာကို ျပန္ထုတ္ျပီး အျမဲထားမဲ့ ဆားရည္ျဖစ္ျဖစ္ (စီလီကြန္) ျဖစ္ျဖစ္ အတုကိုထည့္ေပးရတယ္။ တခါတေလ ဆားရည္သံုးတာမွာ အရင္ထည့္ထားတာ ၾကာၾကာထားရတတ္တယ္။

တခ်ိဳ႕ကို Tissue expansion ေနရာခ်ဲ႕ေပးတာကိုမလုပ္ပဲ အတုကို တခါထဲထည့္တာမ်ိဳး တန္းလုပ္ေပးႏိုင္တယ္။ သူ႔မွာ ရင္သားခြဲထုတ္ျပီးေနာက္မွာ ပကတိအေရျပားနဲ႔ ၾကြက္သားအလံုအေလာက္ က်န္ေနေသးလို႔ လုပ္ႏိုင္တာပါ။ လူတိုင္းကိုေတာ့ လုပ္မရပါ။ 

Saline နဲ႔ Silicone implants ဘယ္ဟာပိုေကာင္းသလဲ
- Saline implants ေတြက ပိုမာတယ္။ အသက္ ၁၈ ႏွစ္နဲ႔အထက္ အမ်ိဳးသမီးေတြ Breast augmentation ရင္သား ပိုထြားေအာင္အတြက္ လုပ္ႏိုင္တယ္။ Breast reconstruction ရင္သား သစ္အတုထည့္တာဆိုရင္ ဘယ္အသက္ျဖစ္ျဖစ္ လုပ္ေပးႏိုင္တယ္။ 
- Silicone ေတြက အေျပာ့-အမာမွာ သဘာဝရင္သားနဲ႔ ပိုတူတယ္။ အသက္ ၂၂ ႏွစ္အထက္ Breast augmentation ရင္သား ပိုထြားေအာင္အတြက္ လုပ္ႏိုင္တယ္။ Breast reconstruction ရင္သားသစ္ အတုထည့္တာ ဆိုရင္ ဘယ္အရြယ္ျဖစ္ျဖစ္ လုပ္ေပးႏိုင္တယ္။ 

သတိထားစရာေတြ = ရင္သားေနရာနာေနတာ၊ ေသြးယိုတာ၊ ပိုးဝင္ႏိုင္တယ္၊ အမာရြတ္ရွိေနမယ္၊ အနာမက်က္ႏိုင္တာ၊ အထိအေတြ႔ခံစားမႈ မတူေတာ့တာျဖစ္မယ္၊ ထည့္ထားတာက အေရျပားအျပင္ထြက္လာတာ၊ အမာရြတ္က အထဲကအတုကို ဖိေနတာ။ ထည့္ထားတာက ယိုစိမ့္၊ ေပါက္ျပဲသြားတာ၊ ခ်ပ္ျပားသြားတာ၊ ေနာက္ထပ္ ခြဲစိတ္ရႏိုင္တယ္။

Implant ruptures ထည့္ထားတာက ယိုစိမ့္၊ ေပါက္ျပဲ၊ ခ်ပ္ျပားသြားသြားရင္ ဘာလုပ္ရမလဲ -
• Saline စုတ္ျပဲတာျဖစ္ရင္ ျပန္ေဖါင္းေစေအာင္ လုပ္ေပးႏိုင္တယ္။ အိတ္ထဲကဆားရည္ကို ကိုယ္ခႏၶာကေန စုပ္ယူလိမ့္မယ္။ လိုအပ္ရင္ ျပန္ထုတ္ျပီး အသစ္တခု ထပ္ထည့္ႏိုင္တယ္။
• Silicone ေပါက္ေနတာကို သတိမထားမိဘဲ ေနတတ္တယ္။ ေရရွည္ဆိုးက်ိဳး ဆိုးတာေတြ မရွိပါ။ ကင္ဆာ မျဖစ္ေစပါ။ နာေနႏိုင္တယ္။ အရြယ္အစား ပံုပန္း ေျပာင္းသြားမယ္။ ခြဲစိတ္မႈတခု လိုပါမယ္။ 
• Silicone ထည့္ထားသူေတြကို ၃ ႏွစ္ေနာက္ပိုင္းမွာ MRI scans ကို ၂ ႏွစ္တခါ ရိုက္သင့္တယ္။ အေနအထားသိေအာင္လို႔။
• Breast implants ထည့္ထားသူေတြကို Radiation therapy ဓါတ္ကင္ရင္ သတိၾကီးရမယ္။ အေရာင္ ေျပာင္းႏိုင္တယ္။ (တစ္ရွဴး) ေတြ က်ံဳ႕ႏိုင္တယ္။

Natural grafts/tissue flap surgery သဘာဝ ကိုယ္ပိုင္ (တစ္ရွဴး) အစားထိုးနည္း
ကိုယ္ပိုင္အသားျဖစ္လို႔ သဘာဝဆန္တယ္။ ဒါေပမဲ့ လုပ္ရတာ ကရိကထ မ်ားတယ္။ အခ်ိန္ယူရမယ္။ အသားယူတဲ့ ေနရာမွာ အမာရြတ္ က်န္ေနရစ္မယ္။ အယူခံတဲ့ေနရာမွာ အားနည္းသြားမယ္။ ဗိုက္၊ ေနာက္ေက်ာ နဲ႔ တင္က အသားေတြ ယူရတယ္။ Skin-sparing mastectomy ရင္သားကို ထုတ္ျပစ္ရတဲ့အခါ အေရျပားကို ခ်န္ႏိုင္သေလာက္ ခ်န္တဲ့ ခြဲစိတ္နည္း လုပ္ရင္ ခ်က္ခ်င္း ရင္သားအတု ထည့္လို႔ရတယ္။ ကင္ဆာထပ္ျဖစ္မွာနဲ႔ ခ်ိန္ဆရမယ္။ 

Reconstructive surgery ရင္သားအတုတပ္ ခြဲစိတ္နည္း 
(၁) Pedicle flap surgery ကိုယ့္ခႏၶာက အသားစကို ေသြးလႊတ္ေၾကာ မျပတ္ေစဘဲ အညႇာခ်န္တဲ့နည္း၊ 
(၂) Free flap surgery ကိုယ့္ခႏၶာက အသားစကို အျပီးျဖတ္ေတာက္ယူနည္းမွာ Microsurgical techniques အႏုစိတ္ ခြဲစိတ္နည္းကိုပါ သံုးရမယ္။ ပိုၾကာမယ္။

- Abdomen (TRAM flap) နည္းမွာ Transverse rectus abdominal muscle ကုိယူတယ္။ Pedicle flap surgery ကိုယ္ခႏၶာက အသားစကို ေသြးလႊတ္ေၾကာ မျပတ္ေစဘဲ အညႇာခ်န္နည္းျဖစ္ျဖစ္ Free flap surgery ကိုယ္ခႏၶာက အသားစကို အျပီးျဖတ္ေတာက္ယူနည္းျဖစ္ျဖစ္ လုပ္ႏိုင္တယ္။

- Abdomen (DIEP flap) နည္းမွာ Deep inferior epigastric perforator ကိုယူတယ္။ နည္းသစ္ျဖစ္တယ္။ ၾကြက္သားကို တတ္ႏိုင္မွ် နည္းနည္းသာ ယူတယ္။ အဆီနဲ႔ အေရျပားယူမယ္။ Pedicle flap surgery ကိုယ့္ခႏၶာက အသားစကို ေသြးလႊတ္ေၾကာ မျပတ္ေစဘဲ အညႇာခ်န္တာကို သံုးတဲ့နည္းကိုသာ သံုးရတယ္။

- ဒီနည္းကို ဆန္းသစ္ထားတာေတာ့ Superficial inferior epigastric artery (SIEA) flap ဆိုတာကို ယူတယ္။ ယူတာတူေပမဲ့ အတြင္းမွာရွိေနတဲ့ ေသြးလႊတ္ေၾကာကို အားထားတယ္။ လူတိုင္းကိုေတာ့ လုပ္ရျပန္ဘူး။

- Back ေနာက္ေက်ာ ဒါမွမဟုတ္ Latissimus dorsi flap နည္း၊ ေနာက္ေက်ာ အထက္နားက ၾကြက္သား၊ အဆီ နဲ႔ အေရျပားကို ယူတယ္။ ယူတဲ့ဟာကို ရင္ပတ္ဆီအထိ ေျမာင္းသြယ္သလို လုပ္ေပးရတယ္။ ရင္သား အရြယ္အစား သိပ္မၾကီးတာမ်ိဳးအတြက္ လုပ္ႏိုင္တယ္။ ရင္သားအတုထည့္စရာ အိတ္အေနနဲ႔လဲ ဒီနည္းလုပ္ႏိုင္တယ္။

- Buttocks တင္ပါး ဒါမွမဟုတ္ Gluteal flap နည္း၊ ဗိုက္နဲ႔ ေနာက္ေက်ာမွာ ယူစရာ အသားဆိုင္ နည္းပါးသူေတြအတြက္ လုပ္ႏိုင္တယ္။

Nipple-areola reconstruction ႏို႔သီးထိပ္ဝိုင္းနဲ႔ ထိပ္ဖ်ား
ႏို႔သီးထိပ္ဖ်ား လုပ္ေပးတာကို Permanent implant ဒုတိယ ခြဲစိတ္မႈလုပ္ခ်ိန္မွာ တခါထဲလုပ္ေပးတယ္။ တခ်ိဳ႕က ၂ လ အနည္းဆံုးျခားျပီးမွ လုပ္တယ္။ သဘာဝနဲ႔ တူႏိုင္သမွ်တူေစဘို႔ပါ။ အတုတပ္လိုက္တဲ့ ရင္သားရဲ႕ အေရျပားကေန အနာ ေကာင္းေကာင္းက်က္ခ်ိန္မွာ လုပ္ေပးႏိုင္တယ္။ ရင္သားအေရာင္ရင့္အဝိုင္းကို ေပါင္ျခံကအေရျပားကိုယူျပီး အေရာင္ ရင့္လာေအာင္ ထိုးကြင္းထိုးတည္းနဲ႔ လုပ္ရတယ္။ Nipple-sparing mastectomy ရင္သားကို ထုတ္ရတံုးမွာ ခ်န္ထားလို႔ ျဖစ္ႏိုင္ရင္ ႏို႔သီးေနရာကို ခ်န္ခဲ့ႏိုင္တယ္။ လူတိုင္းကိုေတာ့ မရဘူး။ လိုအပ္ရင္ အဲလိုလုပ္ထားတာကို ႏို႔သီးထိပ္ေနရာကို ကင္တာမျဖစ္ေအာင္ ဓါတ္ကင္တာပါ လုပ္ေပးရမယ္။ 

Acellular dermis technique နည္းဆိုတာလဲ ရွိတယ္။ ရင္သားခြဲထုတ္တံုးမွာ အေရျပားေအာက္မယ္ ပုခက္လို အရာေလး တခုထည့္ေပးထားတယ္။ ျပီးရင္ Expander ျဖစ္ျဖစ္ Implant ျဖစ္ျဖစ္ ထည့္ေပးႏိုင္ေအာင္လို႔။ ေနာင္ ေဆးခန္းျပန္လာရတဲ့ အၾကိမ္နည္းေစတယ္။ ရင္သားၾကီးၾကီးကိုလဲ လုပ္ေပးႏိုင္တယ္။ ဒါးရာလဲ နည္းတယ္။ Expander ကေန Final implant ကိုလဲတာလဲ အခ်ိန္တိုတိုနဲ႔ ရတယ္။ လူတိုင္းကိုေတာ့ လုပ္ေပးလို႔ မရပါ။ ေနာက္ေပၚနည္းကို Gummy bear implant ေခၚတယ္။ စမ္းေနဆဲျဖစ္လို႔ စာရင္းသြင္းထားသူေတြကိုသာ လုပ္ေပးတယ္။

ဘယ္လိုၾကိဳးစာထားတာျဖစ္ျဖစ္ သဘာဝ မိေမြးတိုင္းေတာ့ မေကာင္းႏိုင္ပါ။ စိတ္ထိခိုက္မႈ အနည္းနဲ႔ အမ်ားခံစားရမွာကို ကုဘို႔လိုရင္ ကုရမယ္။ ခြဲစိတ္ျပီးေနာက္ နာတတ္တာမ်ားလို႔ လက္ကို ေခါင္းေပၚမွာ ေျမွာက္ေနၾကဘို႔ အၾကံေပးတယ္။ ရာသက္ပန္မခံတာ သတိထားဘို႔ လိုပါမယ္။ ၂ဝ-၂၅ ႏွစ္ခံမယ္လို႔ ခန္႔မွန္းခ်က္ရွိတယ္။

• လွခ်င္လို႔လုပ္တာေတြက အမ်ားဆံုးပါ။ 
• ၁၉၆၂ မွာ ပဌမဆံုး ရင္သားအတုထည့္တဲ့ အမ်ိဳးသမီးဟာ အေမရိကားကျဖစ္တယ္။ သူ႔ေနာက္ တကမာၻလံုးမွာ ၅ သန္းကေန ၁ဝ သန္းအထိရွိေနျပီ။ 
• ၁၉၉၂ ခုႏွစ္မွာ အေမရိကန္ FDA ကေန (စီလီကြန္) ေတြကို သူ႔ႏိုင္ငံထဲမွာ မေရာင္းေတာ့ဘို႔ လုပ္လိုက္တယ္။ ၂ဝဝ၆ ေရာက္ေတာ့ Allergan and Johnson & Johnson's Mentor ကေန ထုတ္တာေတြကို ျပန္ျပီး ခြင့္ျပဳလိုက္တယ္။ အမ်ိဳးသမီး ၄ဝဝဝဝ ကို ၁ဝ ႏွစ္ၾကာ ဆက္ေလ့လာေစာင့္ၾကည္မႈ လုပ္ရမယ္ဆိုတဲ့ အာမခံခ်က္နဲ႔ ခြင့္ျပဳတာျဖစ္တယ္။ 
• ျဗိတိန္မွာ (ပလပ္စတစ္) ခြဲစိတ္ကုသမႈထဲမွာ အမ်ားဆံုးလုပ္ရတဲ့ ခြဲစိတ္နည္းျဖစ္တယ္။ 
• (ဘရာဇီးလ္) မွာလဲ အေတာ္ၾကီး ေပၚျပဴလာျဖစ္တယ္။ တႏွစ္မွာ အမ်ိဳးသမီးေပါင္း ၂ သိန္းကေန ၃ သိန္း လုပ္ေပးေနရတယ္။ 
• တခါလုပ္ရင္ ေဒၚလာ ၅ဝဝဝ ကေန ၈ဝဝဝ ကုန္တယ္။ ေနာက္ျပန္ခြဲရတာက ပိုကုန္တယ္။
• အလွအပကို တန္ဘိုးထားလွတဲ့ (ဗယ္နီဇြဲလား) မွာ မိဘေတြက သမီးေခ်ာေလးေတြကို လက္ေဆာင္အေနနဲ႔ လုပ္ေပးသတဲ့။ အဲဒီမိန္းကေလးေတြ တသက္မွာ အနည္းဆံုး ၂ ခါေတာ့ ဒါးရာပါေနတာ အဝတ္ခြ်တ္ရင္ ျမင္ရလိမ့္မယ္။ 

Dr. တင့္ေဆြြ
၇-၁-၂ဝ၁၂
၂၆-၄-၂ဝ၁၅