Systemic Sclerosis စကယ္လယ္ရိုးဆစ္ေရာဂါ

• မဂၤလာပါရွင္ ကြ်န္မအသက္က ၃၆ ႏွစ္ပါရွင့္။ အိမ္ေထာင္ရွိပါတယ္ရွင့္။ ဆရာဝန္နဲ႔ ဒီေန႔ေဆးခန္းျပေတာ့ autoimmune ေရာဂါျဖစ္ေနတယ္လို႔ေျပာပါတယ္ ရွင့္ ေသြးစစ္ထားတဲ့အေျဖေတာ့မရေသးဘူးရွင္။ သိခ်င္တာက ဒီေရာဂါျဖစ္ရင္ ဘယ္လို ေဆးေသာက္ရမလဲ ဘာေတြေရွာင္ရမလဲ။ အသက္ဘယ္ေလာက္ရွည္ႏူိင္မလဲ ဆိုတာကိုပါ။ ေက်းဇူးျပဳျပီး စာကို မပယ္လိုက္ပါႏွင့္ -
• ေအာ္တိုအင္ျမဴးေရာဂါေတြက အမ်ားၾကီးရွိပါတယ္။
• ဟုတ္ကဲ့ပါဆရာ ေသြးစစ္ခ်က္အေျဖရရင္ဆရာဆီပို႔ေပးျပီး အၾကံေတာင္းလိုပါတယ္ရွင့္။ ကြ်န္မျပတဲ့ ဆရာကေတာ့ ကံဆိုးသူမွဒီေရာဂါျဖစ္တယ္လို႔ေျပာတယ္။ ခံစားရတဲ့လကၡဏကေတာ့ ေျခဆစ္လက္ဆစ္ ကိုက္တယ္။ လည္ပင္းေအာက္ကအေရျပားေတြၾကမ္းလာတယ္။ ေရခ်ဳိးရင္ ေျခထိပ္လက္ထိပ္ေတြ ျပာလာပါတယ္ရွင့္။ ေျဖေပးတဲ့အတြက္ေက်းဇူးပါ။ အဲဒီေရာဂါအေၾကာင္းနဲ႔ပတ္သက္ျပီးဆရာေရးထားတဲ့ block တခါဖတ္ဘူးသလို႔မို႔ မေန႔ညတညလံုးလိုက္ရွာတာ မေတြ႔ပါဘူးရွင့္ ေက်းဇူးတင္ပါရွင့္ ေျဖေပးတဲ့အတြက္
• ေဆာရီး။ Blog လို႔ေရးရတယ္။
• ေက်းဇူးပါဆရာ။ က်န္းက်န္းမာမာနဲ႔ ေဆးပညာျဖင့္ အမ်ားအတြက္ အသက္ကယ္ႏိုင္ပါေစ။ ဆရာဝန္က  Systemic sclerosis ေရာဂါလို႔ေျပာပါတယ္။ ကမာၻပ်က္သလိုခံစားရတယ္။ ဒီေရာဂါက ေပ်ာက္ေအာင္ ကုသလို႔ရပါသလား။

Systemic sclerosis (SS) ဆိုတာ (ေအာ္တိုအင္ျမဴး) ေရာဂါတမ်ိဳးျဖစ္တယ္။ အဲလိုေရာဂါေတြကမ်ားတယ္။ ေရာဂါျပီးစနစ္ (ခုခံမႈစနစ္) ကေန ကိုယ့္ကိုယ္ခႏၶာကို ျပန္တိုက္ခိုက္ေနတယ္။ ဒီေရာဂါမွာ အေရျပားေတြေျပာင္းေစတယ္။ (ကိုလာဂ်င္) တစ္ရွဴးေတြပိုမ်ားေနမယ္။  အေရျပားကိုသာမက ေသြးေၾကာေတြ၊ ၾကြက္သားေတြ၊ ႏွလံုး၊ အဆုပ္၊ ေက်ာက္ကပ္နဲ႔ အစာေျခစနစ္ကိုပါ ထိခိုက္ႏိုင္တယ္။

အသက္ ၃ဝ ကေန ၅ဝ ၾကားအျဖစ္မ်ားတယ္။ အမ်ိဳးသမီးေတြမွာပိုျဖစ္တယ္။ ခံစားရတာ တေယာက္နဲ႔တေယာက္ မတူၾကပါ။ အေရျပားမွာျဖစ္တာကို Scleroderma လို႔လည္းေခၚတယ္။ Progressive systemic sclerosis, CREST syndrome လို႔လည္းေခၚတယ္။

အေရျပားေတြထူေနမယ္။ ပါးစပ္အနား၊ ႏွာေခါင္း၊ လက္ေခ်ာင္းေတြနားမွာ အေရာင္ေျပာင္ေနမယ္။ လႈပ္ရွားရတာ ခက္ခက္လာမယ္။ ဆံပင္ကြ်တ္မယ္။ အေဲပားမွာ ကယ္လ္စီယမ္ အျဖူေရာင္အက်ိတ္ေလးေတြေပၚမယ္။ ေသြးေၾကာေတြ က်ယ္ေနမယ္။ အဆစ္ေတြနာမယ္။ အသက္ရွဴခက္မယ္။ ေခ်ာင္းဆိုးမယ္။ ဝမ္းပ်က္-ဝမ္းခ်ဳပ္မယ္။ မ်ိဳခ်ရခက္မယ္။ ဗိုက္ပြေနမယ္။ အစာအထက္ဆန္မယ္။ စိတ္လႈပ္ရွားမႈျဖစ္ရင္ ေျခဖ်ားလက္ဖ်ားေတြ ျဖဴျပာျပာျဖစ္မယ္။ Raynaud’s phenomenon ေခၚတယ္။
ဘာလို႔ျဖစ္လာသလည္း ေသခ်ာ မသိေသးပါ။ ကုသရတာလည္း ေရာဂါေပ်ာက္ေအာင္ မလုပ္ႏိုင္ေသးပါ။ ေဆာရီး။

Corticosteroids စတီရိြဳက္ေဆး၊ (ေအာ္တို-အင္ျမဴး) ေရာဂါျဖစ္လို႔ ခုခံအားႏွိမ္ေဆး methotrexate, cyclophosphamide, azathioprine, and mycophenolate ေဆးေတြသံုးရတယ္။ အကိုက္အနာ သက္သာေဆးေတြ ေပးတယ္။ ေသြးတိုးရင္၊ အသက္ရွဴခက္ရင္ ဆိုင္ရာေဆးေတြေပးမယ္။ ဖီဇီကယ္သာရာပီနည္း လုပ္ေပးမယ္။ ultraviolet A1 phototherapy အလင္းေရာင္ကုသနည္းလုပ္ေပးမယ္။ အေရျပားတင္းေနတာအတြက္ nitroglycerin ointment လိမ္းေဆးသံုးႏိုင္တယ္။

Raynaud's phenomenon ေသြးေၾကာေလးေတြက်ဥ္းတာျဖစ္လာရင္ nifedipine, amlodipine, diltiazem, felodipine, or nicardipine ေဆးေတြေပးႏိုင္တယ္။ အေရျပားမာတာအတြက္ D-penicillamine, colchicine, PUVA, relaxin, and cyclosporine ေဆးေတြသံုးႏိုင္တယ္။

ေဒါက္တာတင့္ေဆြ
၂၅-၄-၂ဝ၁၆