Disclosure of the cancer diagnosis ကင္ဆာလို႔ ဘယ္သူ႔ကိုေျပာရမလဲ
ဗမာဆရာဝန္မ်ား = ဟိုတစ္ေန႔က ေဆး႐ံုမွာ အသက္ ၃ဝ ေက်ာ္၊ အိမ္ေထာင္မက်ေသးတဲ့ ေယာက္်ားေလး လူနာတေယာက္ Retro positive ထြက္တာ၊ လူနာကို အရင္ေျပာရမလား၊ လူနာေစာင့္ကို အရင္ေျပာရမလား ေဝခြဲမရျဖစ္ေနတာ။ ေနာက္ေတာ့ လူနာကို အရင္ေျပာမယ္လို႔ ဆံုးျဖတ္ၿပီး လူနာေစာင့္ေတြကို အျပင္ထြက္ခိုင္းၿပီး ေျပာျပလိုက္တယ္။ လူနာက သူတေယာက္ပဲ သိထားခ်င္တယ္တဲ့။ HIV အထူးကုနဲ႔လည္း ဆရာေျပာတဲ့အခ်ိန္ သြားျပပါ့မယ္တဲ့။ တျခားလူေတြကို မေျပာပါနဲ႔တဲ့။ ေတာ္ပါေသးရဲ႕၊ သူ႔အရင္ေျပာမိတာ။ အဲ့ဒါနဲ႔ ေရာဂါအမည္ကို လူနာကိုအရင္ေျပာတာ ပိုေကာင္းမယ္လို႔ မွတ္လိုက္မိတယ္။
ေနာက္ေန႔က်ေတာ့ အမ်ိဳးသမီးၾကီး၊ အသက္ ၆ဝ ကို ရင္သားကင္ဆာကို လူနာနားသြားၿပီး ေရာဂါအေၾကာင္းေျပာျပမလို႔ ဆိုေတာ့ သူ႔သားသမီးေတြက သိပ္မၾကည္ဘူး။ မ်က္ႏွာထားႀကီးေတြတင္းသြားၿပီး ဒီဖက္မွာပဲ လာေျပာပါဆရာတဲ့။ အဲ့ဒါနဲ႔ လူနာကို ေမးၾကည့္လိုက္တယ္၊ ေရာဂါအေၾကာင္း ကိုယ္တိုင္နားေထာင္မလား၊ သားသမီးေတြကေနတဆင့္ နားေထာင္မလားဆိုေတာ့ အင္းအဲနဲ႔ ဘာမွ ျပန္မေျပာဘူး။ အဲ့ဒါနဲ႔ ကိုယ္ပဲဆံုးျဖတ္ေပးလိုက္တယ္။ ဒါဆိုလည္း သားသမီး ေတြကေနတဆင့္ပဲ နားေထာင္လိုက္ေတာ့ေနာ္ဆိုေတာ့ ဘာမွ မေျပာျပန္ဘူး။ ေခါင္းေလးေတာင္မညႇိတ္ျပဘူး။ အဲ့ဒါနဲ႔ သားသမီးေတြကိုပဲ ေျပာျပလိုက္ရတယ္။ ဗမာျပည္မို႔လို႔ ႏိုင္ငံျခားလိုသာ တရားျပန္စြဲရင္ ဒုကၡ။ (လူနာကလည္း ေခါင္းေလးေတာ့ ညိတ္ျပသင့္တာေပါ့ေနာ္။)
အဲတာ စိတ္ဝင္စားစရာ ဆရာဝန္တေယာက္ရ့ဲ တကယ့္အေတြ႔အၾကံဳပါပဲ။
ကိုယ့္မွာကင္ဆာရွိေနတာကို ေဆြမ်ိဳးေတြကိုထုတ္ေျပာဘို႔ သင့္ မသင့္ ဆံုးျဖတ္ရတာ အျမဲခက္ခဲတယ္။ တခ်ိဳ႕ကို အခ်ိန္ေကာင္းေစာင့္ျပီးမွ ေျပာရတယ္။ ဘယ္ေတာ့မွာ ဘယ္သူ႔ကို ထုတ္ေျပာမလည္းအတြက္ တိက်တဲ့အခ်ိန္ သတ္မွတ္ခ်က္မရွိပါ။
ကင္ဆာကေန အသက္ရွင္လာသူတေယာက္ အေတြ႔အၾကံဳကေတာ့ -
က်မအေမက ရင္သားကင္ဆာနဲ႔ဆံုးထားတယ္။ က်မေယာင္းမက အဆုပ္ကင္ဆာနဲ႔ဆံုးထားတယ္။ က်မမွာ ရင္သား ကင္ဆာလို႔ ေရာဂါေတြ႔ထားတယ္။ က်မေယာက္်ားကို ထုတ္ေျပာရတာ ခက္ခဲတဲ့အဆံုးအျဖတ္ျဖစ္တယ္။ က်မက သူ႔ကို ေျပာရမွာ သနားေနတယ္။
တိုင္ဝမ္မွာလုပ္ထားတဲ့ သုေတသတခုမွာ ကင္ဆာလူနာေပါင္း ၁၁၂ ေယာက္ကိုေလ့လာခဲ့တယ္။
- ၇၉% ကိုလူနာကိုကင္ဆာလို႔ေျပာျပထားတယ္။ အဲဒီထဲက ၈၉% ကို သူတို႔ရဲ႕ဆရာဝန္ကေန ကင္ဆာလို႔ ေျပာျပထားတယ္။
- အသက္ၾကီးသူေတြနဲ႔ ပညာအေျခခံနည္းသူေတြကို ကင္ဆာလို႔ေျပာဘို႔ မသင့္လွပါ။
- ကင္ဆာလို႔ေျပာထားခံရသူေတြမွာ နာတာကိုခံစားၾကရတာ နည္းတာေတြ႔ရတယ္။ ကုသေပးရတာလည္း ထိေရာက္တယ္။
ေဒါက္တာတင့္ေဆြ
၉-၆-၂ဝ၁၅
ေနာက္ေန႔က်ေတာ့ အမ်ိဳးသမီးၾကီး၊ အသက္ ၆ဝ ကို ရင္သားကင္ဆာကို လူနာနားသြားၿပီး ေရာဂါအေၾကာင္းေျပာျပမလို႔ ဆိုေတာ့ သူ႔သားသမီးေတြက သိပ္မၾကည္ဘူး။ မ်က္ႏွာထားႀကီးေတြတင္းသြားၿပီး ဒီဖက္မွာပဲ လာေျပာပါဆရာတဲ့။ အဲ့ဒါနဲ႔ လူနာကို ေမးၾကည့္လိုက္တယ္၊ ေရာဂါအေၾကာင္း ကိုယ္တိုင္နားေထာင္မလား၊ သားသမီးေတြကေနတဆင့္ နားေထာင္မလားဆိုေတာ့ အင္းအဲနဲ႔ ဘာမွ ျပန္မေျပာဘူး။ အဲ့ဒါနဲ႔ ကိုယ္ပဲဆံုးျဖတ္ေပးလိုက္တယ္။ ဒါဆိုလည္း သားသမီး ေတြကေနတဆင့္ပဲ နားေထာင္လိုက္ေတာ့ေနာ္ဆိုေတာ့ ဘာမွ မေျပာျပန္ဘူး။ ေခါင္းေလးေတာင္မညႇိတ္ျပဘူး။ အဲ့ဒါနဲ႔ သားသမီးေတြကိုပဲ ေျပာျပလိုက္ရတယ္။ ဗမာျပည္မို႔လို႔ ႏိုင္ငံျခားလိုသာ တရားျပန္စြဲရင္ ဒုကၡ။ (လူနာကလည္း ေခါင္းေလးေတာ့ ညိတ္ျပသင့္တာေပါ့ေနာ္။)
အဲတာ စိတ္ဝင္စားစရာ ဆရာဝန္တေယာက္ရ့ဲ တကယ့္အေတြ႔အၾကံဳပါပဲ။
ကိုယ့္မွာကင္ဆာရွိေနတာကို ေဆြမ်ိဳးေတြကိုထုတ္ေျပာဘို႔ သင့္ မသင့္ ဆံုးျဖတ္ရတာ အျမဲခက္ခဲတယ္။ တခ်ိဳ႕ကို အခ်ိန္ေကာင္းေစာင့္ျပီးမွ ေျပာရတယ္။ ဘယ္ေတာ့မွာ ဘယ္သူ႔ကို ထုတ္ေျပာမလည္းအတြက္ တိက်တဲ့အခ်ိန္ သတ္မွတ္ခ်က္မရွိပါ။
ကင္ဆာကေန အသက္ရွင္လာသူတေယာက္ အေတြ႔အၾကံဳကေတာ့ -
က်မအေမက ရင္သားကင္ဆာနဲ႔ဆံုးထားတယ္။ က်မေယာင္းမက အဆုပ္ကင္ဆာနဲ႔ဆံုးထားတယ္။ က်မမွာ ရင္သား ကင္ဆာလို႔ ေရာဂါေတြ႔ထားတယ္။ က်မေယာက္်ားကို ထုတ္ေျပာရတာ ခက္ခဲတဲ့အဆံုးအျဖတ္ျဖစ္တယ္။ က်မက သူ႔ကို ေျပာရမွာ သနားေနတယ္။
တိုင္ဝမ္မွာလုပ္ထားတဲ့ သုေတသတခုမွာ ကင္ဆာလူနာေပါင္း ၁၁၂ ေယာက္ကိုေလ့လာခဲ့တယ္။
- ၇၉% ကိုလူနာကိုကင္ဆာလို႔ေျပာျပထားတယ္။ အဲဒီထဲက ၈၉% ကို သူတို႔ရဲ႕ဆရာဝန္ကေန ကင္ဆာလို႔ ေျပာျပထားတယ္။
- အသက္ၾကီးသူေတြနဲ႔ ပညာအေျခခံနည္းသူေတြကို ကင္ဆာလို႔ေျပာဘို႔ မသင့္လွပါ။
- ကင္ဆာလို႔ေျပာထားခံရသူေတြမွာ နာတာကိုခံစားၾကရတာ နည္းတာေတြ႔ရတယ္။ ကုသေပးရတာလည္း ထိေရာက္တယ္။
ေဒါက္တာတင့္ေဆြ
၉-၆-၂ဝ၁၅
Comments
Post a Comment