IUI and IUTPI ကိုယ္ဝန္ကို အျပင္ကေနရေအာင္လုပ္ေပးနည္း (၂) မ်ိဳး
အဂၤလိပ္စာလံုးေလးေတြပါလို႔ ေဆာရီး။
၁။ ကြ်န္မ အသက္ ၃၆ နွစ္ပါ။ အိမ္ေထာင္က်တာ ၅ ႏွစ္ရွိပါျပီ။ တားေဆးတခါမွမစားဖူးပါ။ စစ္ေဆးခ်က္မ်ားအရ သားအိမ္ျပြန္ ႏွစ္ဖက္စလံုးပြင့္ပါတယ္။ မ်ိဳးဥလဲထြက္ပါတယ္ သားအိမ္အေနအထားလဲမွန္ပါတယ္။ အမ်ိဳးသားလဲ သုတ္ပိုးအေရအတြက္ ျပည့္မီပါတယ္။ ႕႕႕႕႕ ေန႔က OG ႕႕႕႕႕ ႏွင့္ IUI နည္းကိုလုပ္ပါတယ္။ ႕႕႕႕႕ ရက္ေန႔ ဆီးစစ္ၾကည့္ေသာအခါ ၂ ေၾကာင္းမထင္ပါ။ OG က IUI မေအာင္ျမင္ဟုေျပာပါသည္။ ယခုအခ်ိန္ထိလဲ ရာသီ ျပန္မလာေသးပါ။ ဘာေၾကာင့္လဲဆိုတာႏွင့္ ဘယ္လိုဆက္လုပ္ရမလဲဆိုတာ လမ္းညႊန္ေပးေစလိုပါသည္။ ေက်းဇူးတင္ပါသည္။
၂။ ဆရာရွင့္ ကၽြန္မအသက္ ၂၉ ပါ။အိမ္ေထာင္က်တာ ၁ ႏွစ္ရွိပါျပီ။ ၂ လ မာဘလြန္တားေဆးစားခဲ့ပါတယ္။ ေဆးျဖတ္ျပီး ခုထိကေလးမရေသးပါဘူးရွင့္။ေဆးစစ္ၾကည့္ေတာ့လည္း အမ်ဳိးသားေရာ ၂ ေယာက္လုံး ေကာင္းပါတယ္။ ရာသီလည္း ပုံမွန္ပါဘဲ။ ovulation test kit နဲ႔စမ္းေတာ့လည္း လတိုင္းသားဥေႂကြပါတယ္ရွင့္။ folic acid စားေနတာလည္း ၅ လ ေတာင္ရွိပါျပီရွင့္။ ခုသားဥႁပြန္နဲ႔ဝမ္းေခါင္းထဲ သုက္ပိုးတိုက္ရုိက္ထည့္နည္းဆိုတဲ့ IUTPI ဆိုတဲ့နည္း လုပ္ေနၾကပါတယ္ဆရာ။ အဲနည္းနဲ႔လုပ္သင့္ပါလားဆရာ။ အဲနည္းရဲ႕ side effect ေတြမ်ားပါလားဆရာ။
၃။ ဆရာဖန္ျပြန္သေႏၶသားနဲ႔ပက္သက္လို႔ စံုစံုလင္လင္သိခ်င္ပါတယ္ရွင့္။
၄။ မဂၤလာပါဆရာ။ IUI and IUTPI ႏွစ္ခုမွာ ဘယ္တခုက ပိုၿပီးေအာင္ျမင္ပါလဲဆရာ။ ၿပီးေတာ့ နာတာက်င္တာကေရာ ဘယ္တခုကိုပိုၿပီး ရိွပါလဲဆရာ။ သမီးက အဲဒီႏွစ္ခုလုပ္မွ ရေတာ့မွာမို႔လို႔ပါရွင္။
Standard IUI သံုးေနက် စံခ်ိန္ကိုက္နည္း
Ovarian stimulation ဆိုတဲ့ မ်ိဳးဥထြက္ေအာင္လုပ္ေပးတာနဲ႔အတူ သုက္ပိုးကို အျပင္ကေနစီမံျပီး စနစ္တက် ထည့္နည္း ျဖစ္တယ္။ ၁၅ ႏွစ္သက္တမ္းရွည္ျပီ။ ပဌမဆံုးေရြးၾကတဲ့နည္းလဲျဖစ္တယ္။ IVF နည္းထက္ ၂ ဆပိုျပီး ရလဒ္ထြက္တယ္။ ပိုျမန္တယ္။ နာတာလဲသက္သာတယ္။ ေမံေဆးမလိုတတ္ဘူး။ WHO နဲ႔ေဆးသိပၸံစာတမ္းေတြအရ Sperm insemination သုက္ပိုးထည့္ေပးျခင္းကို IVF နည္း ၆ ၾကိမ္နဲ႔ မေအာင္ျမင္မွ ဒီနည္းကို ဆက္သြားတယ္။ Gonadotrophins ေဟာ္မုန္းေဆး ထိုးတာကလည္း ၄ ရက္သာလိုတာမို႔ IVF ထက္နည္းတယ္။
Insemination သုက္ရည္ထည့္တာကို hCG (Pregnyl or Profasi) ေဆးေပးျပီးေနာက္ ၂၄-၃၆ နာရီအၾကာမွာ လုပ္တယ္။ သူ႔ခင္ပြန္းဆီကေန သုပ္ပိုးထုတ္ေစမယ္။ ဒိေနာက္ Sperm preparation procedure ျပင္ဆင္မႈလုပ္တယ္။ Motile spermatozoa ေတြကိုစုယူမယ္။ Prostaglandins အျပင္ Inflammatory factors နဲ႔ Antigenic proteins ေတြကို ဖယ္ထုတ္ျပစ္မယ္။ Dead ေသေနတာ၊ Damaged ပ်က္စီးေနတာနဲ႔ Abnormal spermatozoa ပံုစံမမွန္ေတာေတြလဲ ဖယ္ထားတယ္။
ဒါ့အျပင္ Leukocytes ေသြးျဖဴဥေတြ၊ Immature germ cells ေတြ၊ Bacteria ဗက္တီးရီးယားေတြ၊ တျခား White blood cells ေသြးျဖဴဥေတြနဲ႔ Cellular debris အစအနေတြကိုပါ ဖယ္ရွားမယ္။ Insemination ကို Catheter ပိုက္အေပ်ာ့စားေလးနဲ႔လုပ္တယ္။ Prepared sperm ျပဳျပင္ထားျပီးသာ သုက္ရည္ 0.5ml ကိုထည့္သြင္းေပးမယ္။ ထည့္သြင္းျပီးေနာက္မွာ Progesterone ေဟာ္မုန္းစားေဆး ၁၄ ရက္ေသာက္ရမယ္။ Luteal phase အဆင့္ကိုပိုေကာင္းေစဘို႔ျဖစ္တယ္။ ၁၄ ရက္အၾကာမွာ Pregnancy ကိုယ္ဝန္ကို Blood test ေသြးစစ္ျပီးစစ္ေဆးမယ္။
IUTPI = Intra Uterine Tubo Peritoneal Insemination
နည္းသစ္ကို L. Mamas method နည္းလို႔လဲေခၚေသးတယ္။ သုက္ပိုးကို 10ml အထိထည့္ေပးတာျဖစ္တယ္။ သုေတသန လုပ္ၾကည့္ေတာ့ သုက္ရည္ 4 ml ထည့္တာေတာင္မွ မလံုေလာက္ဘူးလို႔ေတြ႔ရွိရာကေန ဒီနည္းကို တီထြင္အသံုးျပဳတာ ျဖစ္တယ္။ Intrauterine pressure သားအိမ္တြင္းဖိအားေၾကာင့္ျဖစ္မယ္လို႔ ယူဆတယ္။ ဒါနဲ႔ ထုထည္ကို တိုးတိုးျပီး စမ္ရာကေန ဒီပမာဏအထိ ထည့္ေပးတယ္။ ကိုယ္ဝန္ရႏွဳန္း မထင္မွတ္ဘဲ မ်ားတာကိုေတြ႔ရတယ္။ Hysterosalpingography (HSG) လုပ္နာကိုပါ တြဲလုပ္ပါေသးတယ္။ ဒီလိုလုပ္တာအတြက္ ေဆြးေႏြးမႈေတြ အမ်ားၾကီး လုပ္ေနပါတယ္။ ကိုယ္ဝန္ရလမ္း မ်ားတာေတြ႔ရတယ္။
ဘာလို႔ ကေလးမရေသးသလဲဆိုတဲ့အခ်က္က မေရမရာသူေတြအတြက္ ဒီနည္းကေန ေျဖရွင္းႏိုင္မယ္လို႔ ယူဆၾကပါတယ္။ ဥပမာ သားအိမ္ျပြန္က အဖ်ားေနရာမွ ပိတ္ေနရင္ သုက္ရည္ထုထည္နည္းနည္းက မစြမ္းႏိုင္ျဖစ္မယ္။ သုက္ရည္မ်ားေတာ့ သားအိမ္အတြင္းေခါင္းကိုသာမက ျပြန္ကေန ထြက္လာျပီး ဗိုက္ေခါင္းထဲနဲ႔ သားအိမ္ေနာက္ေနရာ Pouch of Douglas အထိ ေရာက္ေစျပီး Peritoneal ဝမ္းတြင္းေခါင္းထဲက အရည္နဲ႔ Follicular fluids မ်ိဳးဥအိမ္ကအရည္ေတြနဲ႔ပါ ေပါင္းစပ္ေစႏိုင္မယ္။ ဒီလိုျဖစ္ေအာင္ျမင္ျခင္းကို Intra Utero Tubo Peritoneal Insemination (IUTPI) နည္းျဖစ္လာေစတယ္။
ကြ်န္ေတာ္က အိုဂ်ီ မဟုတ္ပါ။ ဆုပဲေတာင္းေပမယ္၊ ဒီစာဖတ္ျပီး ကေလးအေမအေခၚခံရပါေစသတည္း။
ေဒါက္တာတင့္ေဆြ
၁။ ကြ်န္မ အသက္ ၃၆ နွစ္ပါ။ အိမ္ေထာင္က်တာ ၅ ႏွစ္ရွိပါျပီ။ တားေဆးတခါမွမစားဖူးပါ။ စစ္ေဆးခ်က္မ်ားအရ သားအိမ္ျပြန္ ႏွစ္ဖက္စလံုးပြင့္ပါတယ္။ မ်ိဳးဥလဲထြက္ပါတယ္ သားအိမ္အေနအထားလဲမွန္ပါတယ္။ အမ်ိဳးသားလဲ သုတ္ပိုးအေရအတြက္ ျပည့္မီပါတယ္။ ႕႕႕႕႕ ေန႔က OG ႕႕႕႕႕ ႏွင့္ IUI နည္းကိုလုပ္ပါတယ္။ ႕႕႕႕႕ ရက္ေန႔ ဆီးစစ္ၾကည့္ေသာအခါ ၂ ေၾကာင္းမထင္ပါ။ OG က IUI မေအာင္ျမင္ဟုေျပာပါသည္။ ယခုအခ်ိန္ထိလဲ ရာသီ ျပန္မလာေသးပါ။ ဘာေၾကာင့္လဲဆိုတာႏွင့္ ဘယ္လိုဆက္လုပ္ရမလဲဆိုတာ လမ္းညႊန္ေပးေစလိုပါသည္။ ေက်းဇူးတင္ပါသည္။
၂။ ဆရာရွင့္ ကၽြန္မအသက္ ၂၉ ပါ။အိမ္ေထာင္က်တာ ၁ ႏွစ္ရွိပါျပီ။ ၂ လ မာဘလြန္တားေဆးစားခဲ့ပါတယ္။ ေဆးျဖတ္ျပီး ခုထိကေလးမရေသးပါဘူးရွင့္။ေဆးစစ္ၾကည့္ေတာ့လည္း အမ်ဳိးသားေရာ ၂ ေယာက္လုံး ေကာင္းပါတယ္။ ရာသီလည္း ပုံမွန္ပါဘဲ။ ovulation test kit နဲ႔စမ္းေတာ့လည္း လတိုင္းသားဥေႂကြပါတယ္ရွင့္။ folic acid စားေနတာလည္း ၅ လ ေတာင္ရွိပါျပီရွင့္။ ခုသားဥႁပြန္နဲ႔ဝမ္းေခါင္းထဲ သုက္ပိုးတိုက္ရုိက္ထည့္နည္းဆိုတဲ့ IUTPI ဆိုတဲ့နည္း လုပ္ေနၾကပါတယ္ဆရာ။ အဲနည္းနဲ႔လုပ္သင့္ပါလားဆရာ။ အဲနည္းရဲ႕ side effect ေတြမ်ားပါလားဆရာ။
၃။ ဆရာဖန္ျပြန္သေႏၶသားနဲ႔ပက္သက္လို႔ စံုစံုလင္လင္သိခ်င္ပါတယ္ရွင့္။
၄။ မဂၤလာပါဆရာ။ IUI and IUTPI ႏွစ္ခုမွာ ဘယ္တခုက ပိုၿပီးေအာင္ျမင္ပါလဲဆရာ။ ၿပီးေတာ့ နာတာက်င္တာကေရာ ဘယ္တခုကိုပိုၿပီး ရိွပါလဲဆရာ။ သမီးက အဲဒီႏွစ္ခုလုပ္မွ ရေတာ့မွာမို႔လို႔ပါရွင္။
Standard IUI သံုးေနက် စံခ်ိန္ကိုက္နည္း
Ovarian stimulation ဆိုတဲ့ မ်ိဳးဥထြက္ေအာင္လုပ္ေပးတာနဲ႔အတူ သုက္ပိုးကို အျပင္ကေနစီမံျပီး စနစ္တက် ထည့္နည္း ျဖစ္တယ္။ ၁၅ ႏွစ္သက္တမ္းရွည္ျပီ။ ပဌမဆံုးေရြးၾကတဲ့နည္းလဲျဖစ္တယ္။ IVF နည္းထက္ ၂ ဆပိုျပီး ရလဒ္ထြက္တယ္။ ပိုျမန္တယ္။ နာတာလဲသက္သာတယ္။ ေမံေဆးမလိုတတ္ဘူး။ WHO နဲ႔ေဆးသိပၸံစာတမ္းေတြအရ Sperm insemination သုက္ပိုးထည့္ေပးျခင္းကို IVF နည္း ၆ ၾကိမ္နဲ႔ မေအာင္ျမင္မွ ဒီနည္းကို ဆက္သြားတယ္။ Gonadotrophins ေဟာ္မုန္းေဆး ထိုးတာကလည္း ၄ ရက္သာလိုတာမို႔ IVF ထက္နည္းတယ္။
Insemination သုက္ရည္ထည့္တာကို hCG (Pregnyl or Profasi) ေဆးေပးျပီးေနာက္ ၂၄-၃၆ နာရီအၾကာမွာ လုပ္တယ္။ သူ႔ခင္ပြန္းဆီကေန သုပ္ပိုးထုတ္ေစမယ္။ ဒိေနာက္ Sperm preparation procedure ျပင္ဆင္မႈလုပ္တယ္။ Motile spermatozoa ေတြကိုစုယူမယ္။ Prostaglandins အျပင္ Inflammatory factors နဲ႔ Antigenic proteins ေတြကို ဖယ္ထုတ္ျပစ္မယ္။ Dead ေသေနတာ၊ Damaged ပ်က္စီးေနတာနဲ႔ Abnormal spermatozoa ပံုစံမမွန္ေတာေတြလဲ ဖယ္ထားတယ္။
ဒါ့အျပင္ Leukocytes ေသြးျဖဴဥေတြ၊ Immature germ cells ေတြ၊ Bacteria ဗက္တီးရီးယားေတြ၊ တျခား White blood cells ေသြးျဖဴဥေတြနဲ႔ Cellular debris အစအနေတြကိုပါ ဖယ္ရွားမယ္။ Insemination ကို Catheter ပိုက္အေပ်ာ့စားေလးနဲ႔လုပ္တယ္။ Prepared sperm ျပဳျပင္ထားျပီးသာ သုက္ရည္ 0.5ml ကိုထည့္သြင္းေပးမယ္။ ထည့္သြင္းျပီးေနာက္မွာ Progesterone ေဟာ္မုန္းစားေဆး ၁၄ ရက္ေသာက္ရမယ္။ Luteal phase အဆင့္ကိုပိုေကာင္းေစဘို႔ျဖစ္တယ္။ ၁၄ ရက္အၾကာမွာ Pregnancy ကိုယ္ဝန္ကို Blood test ေသြးစစ္ျပီးစစ္ေဆးမယ္။
IUTPI = Intra Uterine Tubo Peritoneal Insemination
နည္းသစ္ကို L. Mamas method နည္းလို႔လဲေခၚေသးတယ္။ သုက္ပိုးကို 10ml အထိထည့္ေပးတာျဖစ္တယ္။ သုေတသန လုပ္ၾကည့္ေတာ့ သုက္ရည္ 4 ml ထည့္တာေတာင္မွ မလံုေလာက္ဘူးလို႔ေတြ႔ရွိရာကေန ဒီနည္းကို တီထြင္အသံုးျပဳတာ ျဖစ္တယ္။ Intrauterine pressure သားအိမ္တြင္းဖိအားေၾကာင့္ျဖစ္မယ္လို႔ ယူဆတယ္။ ဒါနဲ႔ ထုထည္ကို တိုးတိုးျပီး စမ္ရာကေန ဒီပမာဏအထိ ထည့္ေပးတယ္။ ကိုယ္ဝန္ရႏွဳန္း မထင္မွတ္ဘဲ မ်ားတာကိုေတြ႔ရတယ္။ Hysterosalpingography (HSG) လုပ္နာကိုပါ တြဲလုပ္ပါေသးတယ္။ ဒီလိုလုပ္တာအတြက္ ေဆြးေႏြးမႈေတြ အမ်ားၾကီး လုပ္ေနပါတယ္။ ကိုယ္ဝန္ရလမ္း မ်ားတာေတြ႔ရတယ္။
ဘာလို႔ ကေလးမရေသးသလဲဆိုတဲ့အခ်က္က မေရမရာသူေတြအတြက္ ဒီနည္းကေန ေျဖရွင္းႏိုင္မယ္လို႔ ယူဆၾကပါတယ္။ ဥပမာ သားအိမ္ျပြန္က အဖ်ားေနရာမွ ပိတ္ေနရင္ သုက္ရည္ထုထည္နည္းနည္းက မစြမ္းႏိုင္ျဖစ္မယ္။ သုက္ရည္မ်ားေတာ့ သားအိမ္အတြင္းေခါင္းကိုသာမက ျပြန္ကေန ထြက္လာျပီး ဗိုက္ေခါင္းထဲနဲ႔ သားအိမ္ေနာက္ေနရာ Pouch of Douglas အထိ ေရာက္ေစျပီး Peritoneal ဝမ္းတြင္းေခါင္းထဲက အရည္နဲ႔ Follicular fluids မ်ိဳးဥအိမ္ကအရည္ေတြနဲ႔ပါ ေပါင္းစပ္ေစႏိုင္မယ္။ ဒီလိုျဖစ္ေအာင္ျမင္ျခင္းကို Intra Utero Tubo Peritoneal Insemination (IUTPI) နည္းျဖစ္လာေစတယ္။
ကြ်န္ေတာ္က အိုဂ်ီ မဟုတ္ပါ။ ဆုပဲေတာင္းေပမယ္၊ ဒီစာဖတ္ျပီး ကေလးအေမအေခၚခံရပါေစသတည္း။
ေဒါက္တာတင့္ေဆြ
Comments
Post a Comment