Liver Cysts အသည္းအိတ္ေရာဂါ

၁။ ဆရာရွင့္ အသက္ ၃၁ႏွစ္ပါရွင့္။ သမီးကိုယ္ဝန္ေဆာင္ထားတာ ၉ လျပည့္ေတာ့မယ္ရွင့္။ ULT ရိုက္တာ မိခင္ အသည္းမွာ အရည္ၾကည္အိတ္ ေတြ႔တယ္ေျပာပါတယ္ရွင္။ ေမြးဖြားျပီး ျပန္စစ္ၾကည့္ပါေျပာပါတယ္ရွင္။ မိခင္ႏွင့္ကေလးအတြက္ ေျဖၾကားေပးေစလိုပါတယ္ရွင္။ အရည္ၾကည္အိတ္ေၾကာင့္ ရိုးရိုးေမြးအဆင္ေျပႏိုင္လား။ ခြဲေမြးအဆင္ေျပႏိုင္လား။ အၾကံညာဏ္ေတာင္းပါရေစဆရာ။ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ စဥ္တ ေလ်ွာက္ ခုခ်ိန္ထိ က်န္းမာေရးေကာင္းမြန္ပါတယ္ရွင္။

၂။ ဆရာရွင့္။ သမီးအေမက အခု အသည္းမွာ cysts ေလးေတြျဖစ္ေနပါတယ္။ လာမဲ့အပတ္မွာေတာ့ စုပ္ထုတ္ဖို႔ ဆရာဝန္ ေဒါက္တာ ႕႕႕႕႕ နဲ႔  ဒိတ္ယူထားပါတယ္။ သမီးအေမရဲ႕ cysts တခုက အေတာ္ေလးႀကီးေနပါတယ္။ မခြဲခင္ၾကားကာလမွာ ဘယ္လို အစားအေသာက္ေတြကို ေကၽြးသင့္တယ္ဆိုတာနဲ႔ ဘယ္လို ဆင္ျခင္ေနထိုင္သင့္သလဲဆိုတာကို ေျဖၾကားေပးေစလိုပါတယ္ရွင္။ အသက္က ၆၉ ႏွစ္ပါဆရာ။

အသည္းမွာပံုမွန္မဟုတ္တဲ့ အရည္အိတ္ေလးေတြရွိတာကို Liver Cysts ေခၚတယ္။ ဘာလို႔ျဖစ္သလည္း မသိတာက မ်ားတယ္။ တခ်ိဳ႕ ေမြးကတည္းကပါလာတယ္။ တေျဖးေျဖးၾကီးလာတယ္။ တခ်ိဳ႕က (ပါရာဆိုက္) အေကာင္ေတြကေန ျဖစ္ေစတယ္။ Echinococcus ေခၚတဲ့သိုးေတြမွာရွိတာမ်ိဳး။ အဲလိုရွိေနေပမယ့္ ဘာမွမခံစားရသူေတြရွိတယ္။ ေဆးစစ္မွသာ သိလာတယ္။ ၾကီးလာရင္ အသည္းရွိတဲ့ ဗိုက္အေပၚပိုင္း ညာဖက္ေနရာက အေနရခက္လာမယ္။ ဆိုးရင္ အသည္းအလုပ္ မလုပ္ႏိုင္တာျဖစ္လာႏိုင္တယ္။ အသည္းကင္ဆာလည္း ျဖစ္တတ္တယ္။ ဘာမွမခံစားရရင္ ေဆးမလိုပါ။ လိုအပ္သူကို ခြဲထုတ္ေပးရတယ္။ (ပါရာဆိုက္) ရွိသူကိုေဆးေပးရမယ္။

Polycystic liver disease (PLD) ဆိုတာက အိတ္ကေလးေတြအမ်ားၾကီးရွိတာကိုေခၚတယ္။ ေမြးရာပါလည္းရွိတယ္။ အမ်ိဳးသမီးေတြမွာ ပိုျဖစ္တယ္။ အမ်ိဳးထဲမွာ တေယာက္မက ျဖစ္ႏိုင္တယ္။ နာမယ္။ အသည္းကေတာ့ သူ႔အလုပ္သူ လုပ္ႏိုင္ေသးတယ္။ မလုပ္ႏိုင္သူ၊ နာသူေတြကို ခြဲေပးႏိုင္တယ္။ တခ်ိဳ႕ထပ္ျဖစ္တာလည္းရွိတယ္။ PLD ရွိသူေတြမွာ Polycystic kidney disease (PKD) ေက်ာက္ကပ္မွာ အိတ္ေလးေတြရွိတဲ့ေရာဂါနဲ႔တြဲေနတာလည္း ရွိတယ္။

Simple cysts ရိုးရိုးအိတ္၊ Polycystic liver disease အိတ္အမ်ားအျပားရွိျခင္း၊ Hydatid cysts သန္ေကာင္ ကေနျဖစ္တဲ့အိတ္၊ Hepatic abscesses ျပည္တည္နာနဲ႔ Neoplastic cysts ကင္ဆာအိတ္လို႔ အမ်ိဳးမ်ိဳးရွိတယ္။

Simple cysts ရိုးရိုးအိတ္ကို အရည္စုပ္ထုတ္ေပးႏိုင္တယ္။ ျပန္ျပီးအရည္ေအာင္းတာမ်ားတယ္။ စုပ္ထုတ္ျပီး အမာရြတ္ျဖစ္ေအာင္ (အယ္လ္ကိုေဟာ) လိုေဆးထည့္တယ္။

Hepatic abscesses အသည္းျပည္တည္နာကို antibiotics/amebicides ပိုးေသေဆးေတြေပးရမယ္။ လိုအပ္ရင္ ျပည္ကို စုပ္ထုတ္ေပးရတယ္။

Hydatid cysts သန္ေကာင္ကေနျဖစ္တဲ့အိတ္ဆိုရင္ သန္ခ်ေဆးေတြမတိုးတာမ်ားတယ္။ ခြဲစိတ္နည္းနဲ႔ပါတြဲရတယ္။ ေဆးကိုအၾကာၾကီး albendazole (၁) လ၊ mebendazole (၃) လေပးရတယ္။ ကုသနည္းေတြကို PAIR (puncture, aspiration, injection, reaspiration) ေဖါက္၊ စုပ္၊ ထိုး၊ ထပ္စုပ္နည္းေတြ တြဲလုပ္တယ္။

ခြဲစိတ္ကုသမႈမွာ ေအာင္ျမင္မႈႏွဳန္းအေတာ္ေကာင္းပါတယ္။ Simple Cysts ရိုးရိုးအရည္အိတ္ဆိုရင္ ၈၉% ကေန ၁ဝဝ% ထိရွိတယ္။ Polycystic Liver Disease အိတ္ေတြအမ်ားအျပားရွိသူဆိုရင္ ၄ဝ% ကေန ၈၉% ထိရွိတယ္။

ေဒါက္တာတင့္ေဆြ