Blood in Stool စအိုက ေသြးယိုျခင္း

ႏွစ္သစ္မွာ ဆုေတာင္းတာေတြခ်ည္းသာလာေနတယ္။ ေမးခြန္းမွတ္လို႔ ဖြင့္လိုက္တိုင္း ဝက္သားဆီျပန္ေတြ တဆိုင္တည္းကေနဝယ္ျပီး ပို႔ေနၾကတယ္။ ရွားရွားပါးပါး ေမးခြန္းကို အေရးတယူျပန္ပါရေစ။ ကန္ေတာ့ပါ။

မဂၤလာပါဆရာ ႏွစ္သစ္မွာေပ်ာ္ရႊင္ပါေစ။ ေမးခြန္းေလးေမးခ်င္လို႔ပါဆရာ။ ကြၽန္မက အသက္သံုးဆယ္ အိမ္ေထာင္သည္ပါဆရာ။ လြန္ခဲ့တဲ့ငါးရက္ေလာက္က ဝမ္းသြားရင္ေသြးပါလို႔ အစာအိမ္မွန္ေျပာင္းနဲ႔ အူမႀကီး မွန္ေျပာင္းလည္း ၾကည့္ၿပီးပါၿပီဆရာ။ ဘာမွမျဖစ္ဘူးေျပာပါတယ္။ အခု ကြၽန္မ ဘာမွစားခ်င္စိတ္မ႐ွိပါဘူးဆရာ။ နည္းနည္းေလာက္စားၿပီးရင္လည္း ျပန္အန္ထြက္ပါတယ္။ ခံတြင္းလည္းပ်က္ပါတယ္ဆရာ။ ကိုယ္ဝန္မ႐ွိပါဘူးဆရာ။ ဘယ္လိုစစ္ေဆးမႈေတြထပ္ၿပီးလုပ္သင့္လဲ လမ္းၫႊန္ေပးပါဦးဆရာ။ ဆရာက်န္းမာပါေစ။

စာရိုက္တာ … ေတြပါတိုင္း ျပန္ျပင္ေနရတယ္။ စာေၾကာင္းတခုတည္းလိုျဖစ္ေနလို႔။ ေစာေစာေလးက တခါေရး လိုက္ေသးတယ္။ အခ်ိန္ပို ကုန္တယ္။

ဝမ္းသြာရာမွာပါတဲ့ေသြးက အစာေျခလမ္း အထက္ပိုင္းေခၚတဲ့ အစာအိမ္နဲ႔ အစာမ်ိဳျပြန္ကေနလာႏိုင္တယ္။ အစာေခ်လမ္း ေအာက္ပိုင္းျဖစ္တဲ့ အူမၾကီး၊ အစာေဟာင္းအိမ္ နဲ႔ စအိုကေနလာႏိုင္တယ္။ ဒီႏွစ္မ်ိဳးၾကားထဲက အူသိမ္ကေန ေသြးယိုတာ ရွားတယ္။ အူမၾကီးရဲ႕အလုပ္က ေက်ခ်က္လို႔မရတဲ့ အစား-အေသာက္ထဲက ေရကိုဖယ္ရွားေပးတယ္။ အူမၾကီးရဲ႕ ေအာက္ဆံုး ၁၅ စင္တီမီတာဟာ အစာေဟာင္းအိမ္ ျဖစ္တယ္။ အဖ်ားဆံုးမွာ စအိုရွိတယ္။

ဝမ္းထဲေသြးပါတယ္လို႔ ေျပာၾကေပမဲ့ ေသြးရဲ႕ အေရာင္က မတူၾကပါ။ ေသြးဘယ္ကေနလာသလဲ အေပၚမွာ ေသြးအေရာင္ မူတည္တယ္။ အၾကမ္းေျပာရရင္ စအိုနဲ႔ နီးရာကေနလာရင္ ေသြးအေရာင္က နီရဲေနမယ္။ လတ္လတ္ဆတ္ဆတ္ သေဘာ ျဖစ္တယ္။ စအို၊ အစာေဟာင္းအိမ္နဲ႔ အူမၾကီး ေအာက္ပိုင္းကေနလာရင္ နီမယ္။ အူမၾကီး အလည္ပိုင္းနဲ႔ အထက္ပိုင္းကေနလာရင္ နီညိဳမယ္။ အစာေဟာင္းအိမ္ကေနလာလဲ အဲလိုဘဲ။ နီညိဳမယ္။ အစာအိမ္နဲ႔ အူသိမ္အစပိုင္းကဆိုရင္ မဲနက္ေနမယ္။ ကတၲရာေစးလို ေစးကပ္ေနျပီး အနံ႔ဆိုးတယ္။ Melena ေခၚတယ္။

ဝမ္းထဲမွာ ေသြးေရာေနတာျမင္ရမွ ေသြးပါတယ္လို႔ေျပာတာ မျပည့္စံုေသးပါ။ ဝမ္းထဲမွာ မ်က္စိနဲ႔မျမင္ရေပမဲ့ ေသြးပါေနတာကို အႏုၾကည့္မွန္ဘီလူးနဲ႔စစ္လို႔ ေတြ႔တာကို Occult bleeding လို႔ေခၚတယ္။ ေသြးက ေျဖးေျဖးျခင္း ယိုထြက္ေနတာမ်ိဳးျဖစ္တယ္။ အစာလမ္း အထက္ပိုင္းေရာ ေအာက္ပိုင္းကေနလာႏိုင္တယ္။ အစာအိမ္နာ၊ Colon polyps အူမၾကီး-အသီး၊ ကင္ဆာကေနလာတာ ျဖစ္ႏိုင္တယ္။ လူကလဲ ေသြးအားနည္းေနမယ္။

1) Anal fissure စအိုကြဲနာ = စအိုလမ္းမွာ စုတ္ျပဲေနတာမို႔ နာတယ္။ ဝမ္းခ်ဳပ္ရာကေနျဖစ္တယ္။ ေသြးထြက္တာ မမ်ားပါ။ နီရဲေနမယ္။

2) Hemorrhoids လိပ္ေခါင္း = ေသြးထြက္တာ မမ်ားလွပါ။ နာတာရွည္ျဖစ္ေနမွသာ ေသြးအားနည္းတတ္တယ္။

3) Colon cancer and polyps အူမၾကီး ကင္ဆာ နဲ႔ ကင္ဆာ မဟုတ္တဲ့ အသီးလံုး = ေသြးက အသင့္အတင့္သာ မ်ားမယ္။ ျဖစ္လိုက္ ရပ္လိုက္ေနမယ္။ ေသြးက နီရဲေနမယ္။ ညိဳေနႏိုင္တယ္။ မဲတာလဲ ရွိတတ္တယ္။ အူမၾကီး ကင္ဆာ လကၶဏာမ်ား = ျဖစ္ကာစ ဘာမွမခံစားရဘူး၊ ဝမ္းသြားတာ ပံုမွန္မဟုတ္ျဖစ္လာတာ၊ ဝမ္းခ်ဳပ္မယ္၊ ဝမ္းပ်က္မယ္၊ ဝမ္း ေပ်ာ့မယ္၊ ဝမ္းမာမယ္။ ဝမ္းထဲေသြးပါမယ္။ ဗိုက္အျမဲလိုေအာင့္ေနမယ္၊ ဝမ္းသြားျပီးေပမဲ့ သြားခ်င္စိတ္မကုန္ျဖစ္ေနမယ္၊ အားယုတ္မယ္၊ ဘာလို႔မွန္းမသိဘဲ ကိုယ္အေလးခ်ိန္ က်က်လာမယ္၊

4) Polypectomy အူမၾကီး ကင္ဆာ မဟုတ္တဲ့ အသီးလံုးကိုခြဲစိတ္ျခင္း လုပ္ေပးထားသူကေန ေသြးယိုတတ္တယ္။

5) Angiodysplasias ဆိုတာ အူမၾကီးနံရံေအာက္မွာ ေသြးေၾကာေလးေတြ ပံုမွန္မဟုတ္ျဖစ္ေနလို႔ ေသြးယုိတယ္။ မ်က္စိနဲ႔ မျမင္ရတဲ့ အမ်ိဳးအစား ျဖစ္တယ္။

6) Colitis အူမၾကီးေရာင္တာ နဲ႔ Proctitis အစာေဟာင္းအိမ္ ေရာင္တာေတြက ဗက္တီးရီးယားေၾကာင့္ေရာ ဗုိုင္းရပ္စ္ ေၾကာင့္ပါ ျဖစ္ေစႏိုင္တယ္။ Crohn's colitis, Ischemic colitis ဆိုတာေတြလဲ ရွိေသးတယ္။ Radiation colitis ဓါတ္ကင္ရလို႔လဲျဖစ္မယ္။ ေသြးယိုႏိုင္တယ္။

7) Salmonella, Shigella ဝမ္းကိုက္ေရာဂါေတြနဲ႔ Campylobacter, C. difficile, E. Coli, Cytomegalovirus ပိုးေတြေၾကာင့္လဲ ျဖစ္ႏိုင္တယ္။

8) Meckel's diverticulum ဆိုတာကေန ေသြးအနီေရာင္ ဗိုက္မနာဘဲထြက္မယ္။

ဘယ္ကေန ေသြးဆင္းေနသလဲ အေသအျခာသိေအာင္လုပ္ျပီးမွ ကုသရမယ္။
• ေရာဂါရာဇဝင္၊ စမ္းသပ္ျခင္း၊
• Anoscopy ကိရိယာနဲ႔ၾကည့္ျခင္း၊
• Flexible sigmoidoscopy ကိရိယာနဲ႔ၾကည့္ျခင္း၊
• Colonoscopy ကိရိယာနဲ႔ၾကည့္ျခင္း၊
• Radionuclide scans (စကင္) ရိုက္ျခင္း၊
• Visceral angiogram ရုိက္ျခင္း၊
• Video capsule and small intestine enteroscopy ကိရိယာေတြနဲ႔ၾကည့္ျခင္း၊
• MRI and CT tomographic angiography ေတြရုိက္ျခင္း၊
• Nasogastric tube aspiration အရည္စုပ္ထုတ္စစ္ေဆးျခင္း၊
• Esophagogastroduodenoscopy ကိရိယာနဲ႔ၾကည့္ျခင္း၊
• Blood tests ေသြးစစ္ျခင္းေတြ လုပ္ရမယ္။

1. Anal and perianal disorders စအိုေနရာ ေရာဂါမ်ား http://dts-medicaleducation.blogspot.com/2011/12/anal-and-perianal-disorders.html
2. Anorectal diseases စအို-အစာေဟာင္းအိမ္ ေရာဂါမ်ား http://dts-medicaleducation.blogspot.com/2011/12/anorectal-diseases_17.html
3. Piles လိပ္ေခါင္းေရာဂါ အေမး-အေျဖမ်ား http://dts-medicaleducation.blogspot.com/2010/07/q-and-on-piles.html
4. Piles (Hemorrhoids) Treatment လိပ္ေခါင္းကုနည္းမ်ား http://dts-medicaleducation.blogspot.com/2012/01/hemorrhoids-treatment.html
5. Fissure-in-Ano (FIA) စအိုကြဲနာ http://dts-medicaleducation.blogspot.com/2010/10/fia.html
6. Fistula-in-Ano (FIA) ဂရင္ဂ်ီနာ http://dts-medicaleducation.blogspot.com/2010/09/fistula-in-ano-fia.html
7. Colorectal cancer အူမၾကီးကင္ဆာ http://doctortintswe.blogspot.com/2015/03/colorectal-cancer.html
8. Sigmoiditis အူမၾကီးတေနရာေရာင္ျခင္း https://doctortintswe.blogspot.com/2017/12/sigmoiditis.html

Dr. တင့္ေဆြ