Fragile Empire ျပိဳကြဲႏိုင္ေျခရွိတဲ့ အင္ပါယာ

(လြန္ခဲ့တဲ့ ၂ ႏွစ္ကေရးခဲ့တဲ့စာ)

ျပိဳကြဲႏိုင္ေျခရွိတဲ့ အင္ပါယာ သို႔မဟုတ္ ပူတင္ကို ရုရွားက ဘယ္လိုႏွစ္သက္ခဲ့သလဲ၊ ဘယ္လို မခ်စ္ေတာ့ျပီလဲစာအုပ္ကို ၂ဝ၁၃ ဇြန္လမွာ ထုတ္ေဝခဲ့ေပမဲ့ ကေန႔ ကမာၻ႔အေရးအခင္းထဲမွာ ပူေလာင္ဆဲျဖစ္တဲ့ (ယူကရိန္း) ျပႆနာေတြနဲ႔ဆက္ျပီး (ဗလာဒီမာ ပူတင္) ကို အာရံုစိုက္ရာကေန ၂၉-၇-၂ဝ၁၄ ေန႔မွာ CNN တီဗြီကေန စာအုပ္ေရးသားခဲ့သူ Ben Judah (ဘင္ ဂ်ဴဒါ) ကို အင္တာဗ်ဴးလုပ္ပါတယ္။

စာေရးသူဟာ ကရင္မလင္အတြင္းေရးကို ဆိုဗီယက္ယူနီယံအခ်ိန္ကတည္းက နက္နက္နဲနဲ သိထားတဲ့ သတင္းစာဆရာ တေယာက္ျဖစ္တယ္။ (ပူတင္) ရဲ႕ မိတ္ေဆြေတြ၊ ရန္သူေတြ၊ အစိုးရအရာရွိၾကီးေတြ၊ ထိပ္တန္း စီးပြါးေရးသမားေတြကိုလဲ အင္တာဗ်ဴးလုပ္ျပီးမွ စာအုပ္ေရးတာျဖစ္ပါတယ္။

ဝါဒျဖန္႔ခ်ိေရးအရ ရုရွားဟာတည္ျငိမ္မႈကို ထိန္းထားႏိုင္တယ္လို႔ ပံုေဖၚထားေပမဲ့ ပူတင္အစိုးရကို ၂ဝ၁၁ ဒီဇဘၤာလထဲမွာ လူထုအန္တုမႈေပၚလာခဲ့တယ္။ သူ႔လက္ထက္မွာ စီးပြါးေရးတိုးတက္လာခဲ့ေပမဲ့ အင္စတီက်ဴးရွင္းေတြအားနည္းျပီး တည္ျငိမ္မႈယိုင္နဲ႔လာတယ္လို႔ စာေရးသူကေထာက္ျပတယ္။ ပူတင္လက္ထက္မွာ ျဖစ္ေပၚလာတဲ့ လူငယ္မ်ိဳးဆက္သစ္၊ လူလတ္တန္းစား၊ အင္တာနက္၊ ဆိုရွယ္လႈပ္ရွားမႈ၊ ကမာၻရြာျဖစ္စဥ္နဲ႔ သမတ ဆက္ခံမႈျပႆနာေတြပါဝင္တယ္။

(ပူတင္) ဟာ ၇-၁ဝ-၁၉၅၂ မွာေမြးခဲ့ျပီး၊ ရုရွားသမတအျဖစ္ တတိယအၾကိမ္ ၇-၅-၂ဝ၁၂ ကတည္းက ျဖစ္တယ္။ ၂ဝဝဝ နဲ႔ ၂ဝဝ၈ တံုးကလဲ သမတလုပ္ခဲ့ေသးတယ္။ ၁၉၉၉-၂ဝဝဝ နဲ႔ ၂ဝဝ၈-၂ဝ၁၂ ေတြမွာ ဝန္ၾကီးခ်ဳပ္လုပ္ခဲ့တယ္။ နာမည္ၾကီး ေထာက္လွမ္းေရး KGB မွာ ၁၉၇၅ ကေန ၁၉၉၁ အထိ ၁၆ ႏွစ္ၾကာ တာဝန္ယူခဲ့ေသးတယ္။ (ပူတင္) ဟာ ဆိုဗီယက္ အာဏာရွင္ (စတာလင္) နဲ႔မတူပါ။ သူ႔ရဲ႕ ကလကာေနာက္ကြယ္ကဘဝဟာ သာမန္လူတေယာက္လို လြတ္လပ္မႈရွိတယ္။ မနက္အိပ္ယာထရင္ အရင္ဆံုး ေရကူးျပီး ဂ်င္မ္မွာေလ့က်င့္ခန္းလုပ္တယ္။ သူ႔ဇနီး (လုဒ္မီလာ) နဲ႔ ၂ဝ၁၃ မွာကြဲတယ္။ သမီး ၂ ေယာက္ရွိတယ္။ သူဟာ အေပ်ာ့စားကြန္ျမဴနစ္ျဖစ္တယ္လို႔ ဆိုၾကတယ္။ အင္တာနက္ကို သံုးခဲျပီး၊ ၾကိဳးဖုန္းကိုသာ သံုးတာမ်ားတယ္။ ေနာက္ျပီး သူဟာ အေရးၾကီးတဲ့အဆံုးအျဖတ္ေတြကို သူတေယာက္တည္း ညဥ့္နက္သန္းေခါင္ေက်ာ္မွာ ခ်ုေလံရွိတယ္။ ဝန္ၾကီးအဖြဲ႔၊ ဗဟိုေကာ္မတီ၊ ေထာက္လွမ္းေရးေတြမပါဘဲ လုပ္တတ္တယ္။

၁၉၉၉ တံုးကထုတ္ခဲ့တဲ့ ျပိဳကြဲႏိုင္ေျခရွိတဲ့ အင္ပါယာ သို႔မဟုတ္ အင္ပီရီရယ္ရုရွား၏သမိုင္းစာအုပ္ကိုေတာ့ (အလက္ဇႏၵာ ခ်ဴဘာေရာ့ဖ္) ကေရးတာျဖစ္တယ္။ ဇာဘုရင္နန္းဆက္ျပတ္သြားတာ၊ ဆိုဗီယက္ယူနီယံျပိဳကြဲတာရဲ႕ ေနာက္က အျဖစ္အပ်က္ေတြကို ေရးတာျဖစ္တယ္။ ရုရွားအင္ပီရီရယ္ေခတ္ (ပီတာဘုရင္ေခတ္ကေန ဇာဘုရင္ျပဳက်တဲ့ ၁၉၁၇ အထိ) ကို သံုးသပ္ထားပါတယ္။ အင္ပီရီရယ္ကို တခ်ိဳ႕ေနရာမွာ နယ္ခ်ဲဲ႕ဝါဒလို႔ဘာသာျပန္ေပမဲ့ ဒီေနရာမွာ အင္ပါယာသာ ျဖစ္ပါတယ္။

ရုရွားအေၾကာင္း ကြ်န္ေတာ္တို႔ႏိုင္ငံသားေတြက စိတ္ဝင္စားမႈနည္းၾကတယ္လို႔ ထင္ပါတယ္။ အႏွစ္ ၂ဝၾကာ ဒီမိုကေရစီေရး လႈပ္ရွားမႈအတြင္းက ရုရွားဟာ အျမဲတန္း စစ္အစိုးရဘက္က လိုက္တာမို႔လဲ ရုရွားကို ခင္မင္ရင္းစြဲမရွိၾကပါ။ ကုလသမဂၢမွာ ဗီတိုပါဝါနဲ႔အဆိုပယ္ခ်တာ၊ စစ္အစိုးရကို အႏုျမဴ (ရီယက္တာ) ေရာင္းေပးတာ၊ ပညာေတာ္သင္လႊတ္တာေတြဟာ ပြင့္လင္းျမင္သာမႈမရွိခဲ့လို႔ သာမန္ျမန္မာႏိုင္ငံသားေတြက ေမးခြန္းေတြထုတ္ခဲ့ၾကတယ္။

ကြ်န္ေတာ္ ႏိုင္ငံတကာလႊတ္ေတာ္မ်ားသမဂၢ အစည္းအေဝးေတြသြားျပီး စည္းရံုးေရးလုပ္တိုင္း ရုရွားအမတ္ဆိုလို႔ တေယာက္မွ ျမန္မာအေရးကို ေထာက္ခံမႈေပးတာ မရွိပါ။ ကိုယ္စားလွယ္အဖြဲ႔ဝင္အရာရွိတဦးကသာ သူက ရန္ကုန္ ဆိုဗီယက္သံရံုးမွာ တာဝန္က်ခဲ့သူျဖစ္လို႔ လူခ်င္းခင္မင္မႈရွိပါတယ္။ ဗမာစကား တလံုးစႏွစ္လံုးစလဲ မေမ့ေသးသူျဖစ္တယ္။ ကိုယ္ကမႏွစ္သက္ေပမဲ့ ကိုယ့္ကိုေကာင္းက်ိဳးမေပးတဲ့ ႏိုင္ငံအေၾကာင္းေတာ့ သိဘို႔လိုပါတယ္။ မေန႔တေန႔ကတင္ အိႏၵိယနဲ႔ ရုရွား ျမန္မာ့အေရးမွာ ဆင္တူတဲ့အခ်က္ရွိတာကို ေရးမိပါေသးတယ္။ အခုအစိုးရကလည္း မျဖစ္မေန အရင္အစိုးရေတြ လုပ္တာေတြမွန္သမွ် အေမြဆက္ခံရပါတယ္။

ကြ်န္ေတာ္တို႔ေရွးသမိုင္းမွာ အင္ပါယာေတြထူေထာင္ခဲ့ၾကတယ္။ အခ်ိန္တန္ေတာ့ျပိဳကြဲသြားတယ္။ ေခတ္သစ္သမိုင္းမွာ ကံဆိုးတာက ျပည္ေထာင္စုျပိဳကြဲႏိုင္ေခ်စကားနဲ႔ စစ္တပ္ကအာဏာသိမ္းခံခဲ့ရတယ္။ ကံသိပ္မဆိုးတာက ေထာက္လွမ္းေရး အၾကီးအကဲဆိုသူ ေနရာမရျဖစ္သြားတာပါ။ အခုေတာ့ ခြဲထြက္ေရးစကားဟာ အေတာ္ၾကီး ေခတ္စားလာတယ္။ ခြဲစိတ္ေရးလည္း ေျပာလာၾကတယ္။ ကံဆိုးမလား၊ ကံေကာင္းမလား မသိပါ။

Fragile Empire: How Russia Fell In and Out of Love with Vladimir Putin
Fragile Empire: A History of Imperial Russia

ေဒါက္တာတင့္ေဆြ
၃ဝ-၇-၂ဝ၁၄
၃ဝ-၇-၂ဝ၁၆