Omeprazole အိုမီပရာဇိုး

ဆရာရွင့္ မဂၤလာပါ။  က်မေမးခြန္းေမးတိုင္း စိတ္ရွည္လက္ရွည္ေျဖေပးတဲ့ ဆရာ႔ရဲ႕သေဘာထားျပည့္ဝမႈကို ေလးစားပါတယ္ရွင့္။ ေက်းဇူးလဲတင္ပါတယ္ရွင့္။ က်မ အသက္ ၃၄ အိမ္ေထာင္ရွိ ကေလးမရွိ (ကေလးယူေနပါသည္) က်မ အစာအိမ္မေကာင္းပါသျဖင့္ omeprazole ကိုေသာက္လာတာ ၅ နွစ္ေလာက္ရွိပါျပီရွင့္။ Omeprazole သည္ ကိုယ္ဝန္သည္မ်ားေသာက္လို႔ရမရသိခ်င္ပါသည္ရွင့္။ ေလးစာစြာျဖင့္

Omeprazole အိုမီပရာဇိုး ေဘးထြက္သက္ေရာက္မႈမ်ား = ဗိုက္ေအာင့္၊ ေလတက္၊ ပ်ိဳ႕အန္၊ ဝမ္းပ်က္၊ ေခါင္းကိုက္။

ကိုယ္ဝန္မွာ ေရွာင္ႏိုင္ရင္ပိုေကာင္းပါမယ္။ FDA category C သတ္မွတ္ထားတယ္။ အထဲကကေလးကို သက္ေရာက္ေစႏိုင္တယ္။

အိုမီပရာဇိုးေဆးကို (GERD) ေခၚ အစာအိမ္-အစာျမိဳျပြန္ အဆက္ေနရာကေန အစာေျခရည္ေတြ အထက္ဆန္တဲ့ေရာဂါ အတြက္သံုးတယ္။ အစာအိမ္နဲ႔ အစာျမိဳျပြန္ ဆက္တဲ့ေနရာမွာရွိတဲ့ အထိန္းက အလိုအေလွ်ာက္ ပြင့္တဲ့အခါ ျဖစ္တယ္။ သူပြင့္လို႔ အစာအိမ္ထဲက အစာနဲ႔ ေရ-အရည္ေတြဟာ အထက္က အစာျမိဳျပြန္ဆီကို တက္လာတယ္။ Proton pump inhibitors ေဆးအမ်ိဳးအစား Omeprazole, Lansoprazole, Pantoprazole, Rabeprazole, Esomeprazole ေဆးေတြကေတာ့ လကၡဏာေတြ သက္သာေစတယ္။ အနာလဲ က်က္ေစတယ္။ Omeprazole 20 အစာမစားခင္၊ တေန႔ ၁ ၾကိမ္။

Acid reflux or Acid regurgitation လို႔လဲ ေခၚတယ္။ အစာအိမ္ထဲက အစာေျခအရည္ဆိုတာက (အက္စစ္) ျဖစ္လို႔ပါ။ အဲလိုျဖစ္လာရင္ ပါးစပ္မွာ အဲဒီအရသာကို သိလာေစတယ္။ ဒါကို အစာျမိဳျပြန္က မခံႏိုင္ဘူး။ ေလာင္သလို ျဖစ္ေစတယ္။ ပူေလာင္သလို ခံစားရတာကို Heartburn လို႔ေခၚတယ္။ တလတခါက အေၾကာင္းမဟုတ္ေပမဲ့ တပါတ္မွာ ႏွစ္ခါထက္ ပိုျဖစ္တာ ေရာဂါ။ အရြယ္သိပ္မေရြးဘူး။ ငယ္သူေတြျဖစ္ရင္ ရင္ပူတာသိပ္မခံစားရတတ္ဘူး။ ပန္းနာလိုလို ေခ်ာင္းဆိုးတယ္၊ အျမိဳရခက္တာမ်ိဳးလဲ ခံစားရမယ္။

ကုသနည္းေတြအမ်ိဳးမ်ိဳးရွိလို႔ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ေနရင္ တျခားနည္းေတြကိုေရြးသင့္တယ္။ ေနတာ-စားတာ ေျပာင္းရပါမယ္။ ဝေနရင္ ေလွ်ာ့ပါ၊ ေဆးလိပ္ေသာက္ရင္ ေလွ်ာ့ပါ-ျဖတ္ပါ။ အခ်ဥ္၊ ေခ်ာ့ကလက္၊ ေကာ္ဖီ၊ အရက္၊ အဆီမ်ားတဲ့အစာ၊ ခ်င္း၊ ၾကက္သြန္၊ အစပ္၊ ခရမ္းခ်ဥ္၊ စတာေတြနဲ႔လဲ ပိုျဖစ္တာေတြ႔ရတယ္။ ေခ်ာင္းဆိုးတာ၊ အန္တာ၊ အေလးအပင္မတာ ေတြကေန အစာအိမ္ကြ်ံတာ ျဖစ္လာေစႏိုင္တယ္။ အဝလြန္တာ၊ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္တာေတြကေနလဲ ေစ့ေဆာ္ႏိုင္တယ္။

တခ်ိဳ႕အစားအေသာက္ေတြကေနလဲ ျဖစ္ေစႏုိင္တာသတိထားေရွာင္က်ဥ္ပါ။ အေနအထိုင္ေၾကာင့္လဲ ဆိုးေစတတ္တယ္။ တခ်ိဳ႕မွာ မတ္မတ္ရပ္ေနရင္ သက္သာတယ္။ ေခ်ာကလက္၊ အဆီမ်ားတဲ့ အစားအစာ၊ စပ္တာ၊ ေၾကာ္တာ၊ ေကာ္ဖီ ေတြကေန ပိုဆိုးတတ္တယ္။ အခ်ဥ္ရည္၊ ခရမ္းခ်ဥ္သီးေတြကေနလဲ ျဖစ္တတ္တယ္။ တခါစားရင္ နည္းနည္းျခင္း စားသင့္တယ္။ ညစာစားျပီး ၂-၃ နာရီေနမွအိပ္-လွဲသင့္တယ္။ အိပ္ယာ-ကုတင္ကို ေခါင္းရင္းက ျမႇင့္ေပးထားတာ သက္သာတယ္။ ေခါင္းအံုးျမႇင့္ရတာ မဟုတ္ပါ။

Antacids = Alka-Seltzer, Maalox, Mylanta, Rolaids, and Riopan ေဆးေတြ အေသအျခာေပးမယ္။ Magnesium, Calcium, Aluminum ေတြနဲ႔ လုပ္ထားတာေတြ ျဖစ္တယ္။ Magnesium salt ေတြက ဝမ္းေလွ်ာ ေစတယ္။ Aluminum salt ေတြက ဝမ္းခ်ဳပ္ေစတယ္။ Calcium carbonate antacids ေဆးကို ဒီေနရာမွာ သာမက (ကယ္လ္စီယမ္) လိုတာ ျဖည့္ဘို႔ အေနနဲ႔လဲ ေပးႏိုင္တယ္။ Antacids ေဆးေတြကို တာရွည္သံုးျပန္ရင္လဲ ေဘးထြက္-ဆိုးက်ိဳးသတိထားရမယ္။ ဝမ္းေလွ်ာတာ၊ (ကယ္လ္စီယမ္) ဓါတ္ နည္းတာေတြျဖစ္ေစႏိုင္တယ္။  (မက္ဂနီဆီယမ္) မ်ားလာမယ္။ အဲဒါဆိုရင္ ေက်ာက္ကပ္ကို ထိခိုက္ႏိုင္တယ္။ ဒါေၾကာင့္ (အင္းတစစ္) ေဆးကို ၂ ပါတ္ေသာက္ျပီး နားထားသင့္တယ္။

H2 blockers အုပ္စုဝင္ေဆးေတြကို နာတာရွည္သမားေတြ ေပးတယ္။ Cimetidine, Famotidine, nizatidine နဲ႔ Ranitidine ေဆးေတြက အက္စစ္ဓါတ္ ထြက္တာ နည္းေစအာင္ လုပ္ေပးတယ္။ Prokinetics ေဆးေတြကေတာ့ အစာအိမ္ထဲက အစာေတြကို ျမန္ျမန္ ေအာက္ဆင္းေစတယ္။ Bethanechol (Urecholine) နဲ႔ Metoclopramide (Reglan) ေတြျဖစ္တယ္။ ဒါေပမဲ့ ေဆးေတြက အားယုတ္သလို ခံစားရမယ္၊ အိပ္ခ်င္မယ္၊ စိတ္က်တတ္တယ္၊ စိုးရိမ္စိတ္ ဝင္တတ္တယ္။

Dr. တင့္ေဆြ
၂၁-၇-၂ဝ၁၆

Comments

Popular posts from this blog

က်န္းမာျခင္းသည္ လာဘ္တပါး

တခုတ္တရ