Dreams အိပ္မက္လွလွမက္ၾကပါေစ

လူတိုင္းလူတိုင္း အိပ္မက္မက္ၾကတယ္။ လူသားေတြရဲ႕ အေတြ႔အၾကံဳတရပ္သာျဖစ္တယ္။ အိပ္ေပ်ာ္ေနစဥ္ မသိရွိမႈတခု ျဖစ္တယ္။ အာရံုခံမႈ၊ ဆံုးျဖတ္ႏိုင္စြမ္းနဲ႔ စိတ္လႈပ္ရွားမႈေတြလဲပါတယ္။ အိပ္မက္မက္ေနသူဟာ သူ႔အျဖစ္အပ်က္အေပၚမွာ ေကာင္းေစ-ဆုိးေစကို ျပဳျပင္ယူလို႔မရ၊ လႊမ္းမိုးႏိုင္စြမ္းမရွိပါ။ Cognitive state ဆိုတာ (စဥ္းစားေတြးေခၚမႈ + သုတရွိမႈ + အေတြ႔အၾကံဳ + အာရံုခံႏိုင္စြမ္း) ကို လုပ္ႏိုင္စြမ္းရွိတဲ့ စိတ္ရဲ႕အလုပ္ ဒါမွမဟုတ္ ျဖစ္စဥ္ကိုေခၚပါတယ္။ အိပ္မက္မွာ အဲလို စြမ္းရည္ေတြ ကင္းမဲ့ေနပါတယ္။ တကယ္ျဖစ္ပ်က္ခဲ့တာေတြပါႏိုင္ေပမဲ့ ေဝဝါးေနမယ္၊ တမ်ိဳးတမည္ ေျပာင္းေနမယ္။

ဘာလို႔ အိပ္မက္ မက္ၾကသလဲဆိုတာ ရွင္းလင္းျပတဲ့ ဟိုက္ပိုသီးဆစ္အမ်ိဳးမ်ိဳးရွိတယ္။ မတူၾကပါ။ မသိစိတ္ကို ထင္ဟပ္တယ္။ ကိုယ္ခႏၶာနဲ႔ ဦးေႏွာက္ၾကားဆက္စပ္မႈကို အိပ္ေနစဥ္မွာေရာင္ျပန္ဟပ္တယ္။ ေန႔ခင္းစဥ္က ရထားတဲ့ သတင္းအခ်က္အလက္ေတြကို စုဆည္းတာျဖစ္မယ္။ စိတ္ကုစားနည္းတမ်ိဳးျဖစ္တယ္လို႔ ယူဆသူကမ်ားတယ္။ သုေတသနလုပ္ၾကရာမွာ Neuroscientific အာရံုေၾကာသိပၸံ နဲ႔ Psychoanalytic စိတ္သရုပ္ခြဲနည္းက မတူၾကပါ။

Neuroscientist ေတြက အိပ္မက္ဖြဲ႔စည္းမႈ၊ ထုတ္လုပ္မႈ၊ တည္ေဆာက္မႈေတြနဲ႔ ျပန္ေျပာႏိုင္စြမ္းေတြကို စိတ္ဝင္စားၾကတယ္။ အိပ္စက္ျခင္းရဲ႕ Rapid eye movement (REM) မ်က္လံုးအျမန္လည္ျခင္း အဆင့္နဲ႔ ဆက္စပ္မႈကို ေဖၚထုတ္တယ္။ Psychoanalysis စိတ္ခြဲျျခမ္းစိတ္ျဖျခင္းမွာ အိပ္မက္ရဲ့အဓိပၸါယ္နဲ႔ အိပ္မက္မက္သူေတြရဲ့သမိုင္းနဲ႔ ဘယ္လို ဆက္စပ္သလဲကို စိတ္ဝင္စားၾကပါတယ္။ တခ်ိဳ႕အိပ္မက္ေတြဟာ စိတ္ကူးယဥ္ဝတၲဳေတြလိုပဲ။ တကယ္မရွိေပမဲ့ ရွိသေယာင္၊ ျဖစ္သေယာင္ ထင္မွတ္ေစတယ္။

အိပ္စက္ျခင္းအဆင့္မ်ား
အဆင့္ (၁) = အိပ္ေပ်ာ္ကာစအခ်ိန္၊ မ်က္လံုးက ေျဖးေျဖးေလးလည္ေနမယ္၊ ၾကြက္သား အလုပ္ေတြေႏွးလာမယ္၊ အိပ္ေရးတခုရဲ႔ ၄-၅% ၾကာတယ္။

အဆင့္ (၂) = မ်က္လံုးလည္ေနတာရပ္ျပီ၊ ဦးေႏွာက္လိႈင္းေတြေႏွးလာမယ္၊ တခ်က္တခ်က္ လိႈင္းအျမန္ေတြျဖစ္မယ္။ အိပ္ေရးတခုရဲ႕ ၄၅-၅၅% ၾကာတယ္။

အဆင့္ (၃) = ဦးေႏွာက္လိႈင္းေတြ သိသိသာသာေႏွးလာမယ္၊ 'ဒယ္လ္တာ' လိႈင္းေခၚတယ္။ ၾကားထဲမွာ အျမန္လိႈင္းေတြ ပါေနမယ္။ ၄-၆% ကာလၾကာတယ္။

အဆင့္ (၄) = ဦးေႏွာက္က ဒယ္လ္တာလိႈင္းေတြသာရွိလာမယ္။ ဒီအခ်ိန္မ်ိဳးမွာ ႏိႈးဘို႔မလြယ္ဘူး။ ႏိုးလာရင္လဲ ကေယာက္ကတန္းေနအံုးမယ္။ ၁၂-၁၅% ၾကာတယ္။ အဆင့္ ၃ နဲ႔ ၄ ကို ႏွစ္ျခိဳက္စြာအိပ္ေပ်ာ္ေနျခင္းလို႔ သတ္မွတ္တယ္။

အဆင့္ (၅) = REM မ်က္လံုးအျမန္လည္ျခင္းအဆင့္။ မ်က္လံုးလည္တဲ့လားရာက ေနရာတိုင္းဆီကိုျဖစ္တယ္။ အသက္ရွဴတာ မမွန္၊ တိမ္မယ္။ ေျခ-လက္ ၾကြက္သားေတြက ယာယီေလျဖတ္ေနသလိုေနမယ္။ ႏွလံုးခုန္ျမန္မယ္။ ေသြးဖိအားတက္မယ္။ ေယာက္်ားေတြ Morning wood လိင္အဂၤါသန္မာမႈရွိမယ္။ ဒီအခ်ိန္မွာာႏိုးလာရင္ အဆီအေငၚမတည့္တာေတြ ထင္ျမင္ေနမယ္။ ၂ဝ-၂၅% ၾကာတယ္။

အိပ္မက္ထဲမွာ မအိပ္ခင္ေလးက စိတ္ထဲမွာထားခဲ့တဲ့ အျဖစ္အပ်က္ျဖစ္ႏိုင္တယ္။ ဥပမာ စာေမးပြဲရွိလို႔ စာဖတ္ေနတဲ့ ေက်ာင္းသား။ အိပ္မက္ထဲမွာ ဘယ္ဇာတ္ေဆာင္သူေတြပါသလဲ
• ကိုယ္သိထားသူေတြကိုမက္တာ = ၄၈%၊ ဒီအထဲမွာ ၃၂% က အသြင္အျပင္နဲ႔သိတာ၊ ၂၁% အမူအယာနဲ႔သိတာ၊ ၄၅% မ်က္ႏွာအရသိတာ၊ ၄၄% သိယံုသာသိတာ။
• အဲဒီလူေတြရဲ႕ အလုပ္အကိုင္၊ အမ်ိဳးေတာ္တာကိုသိတာ = ၃၅%၊
• ခြဲျခားမေျပာႏိုင္တာ = ၁၆%၊

ဇာတ္လမ္းဇာတ္ကြက္
အိမ္မက္ထဲက ဇာတ္လမ္းေတြဟာ ကိုယ္မၾကိဳက္တာကို ႏွိမ္ထားတာနဲ႔ ဆက္စပ္ေနတတ္တယ္။ အိပ္ေရး ေကာင္းေကာင္းအိပ္ရတဲ့ လူ ၁၅ ေယာက္ကို သူတို႔မၾကိဳက္တာကို မအိပ္ခင္ ၅ မိနစ္မွာ ႏွိမ္ေပးထားခိုင္းတယ္။ သူတို႔အိပ္မက္ေတြမွာ အဲတာေတြမ်ားေနတာ ေတြ႔သိလာရတယ္။ အဲလိုႏွိမ္ထာတတ္တဲ့အေလ့အထက စိတ္ေဝဒနာ ျဖစ္ေစႏိုင္တယ္။ အျပဳသေဘာေဆာင္တာ (ႏွင္းဆီေမႊး) လုပ္ေပးထားရင္ အေကာင္းအိပ္မက္ မက္ေစႏိုင္တယ္။ ၾကက္ဥပုပ္ကေန ဆိုးတဲ့ အိပ္မက္ မက္ေစတယ္။

အာရံုခံမႈ
မိုင္ဂရင္း ေခါင္းမူးေရာဂါသည္ေတြမွာ အနံ႔ အရသာနဲ႔ဆိုင္တဲ့အိပ္မက္ ရေစတာမ်ားတယ္။ တေယာသံ၊ ဂီတသံပါတဲ့ အိပ္မက္မ်ိဳးကေန ေတးဂီတကိုလိုက္စားဘို႔ဦးတည္ေစႏိုင္တယ္။

နာက်င္မႈ
မီးေလာင္ခံထားရသူ ၂၈ ေယာက္ကိုေမးတယ္။ ၃၉% မွာ နာက်င္မႈပါတယ္။

အသက္အရြယ္
ကေလးဘဝကေန အရြယ္ရလာရင္ ပိုမက္တယ္။ အသက္အိုလာရင္ အိုသေလာက္ ပိုမမ်ားေတာ့ပါ။ အသက္ၾကီးသူေတြမွာ ျပင္းျပတဲ့ အိမ္မက္မ်ိဳးနည္းလာတယ္။ အဲလို တေရြ႕ေရြ႕ျဖစ္စဥ္က အမ်ိဳးသားေတြမွာ ပိုျမန္ဆန္တယ္။ ေယာက္်ား ၁ဝ၈ ေယာက္၊ မိန္းမ ၁၁ဝ ေယာက္ကို ေလ့လာတဲ့အခါ ၾကမ္းတမ္းမႈ၊ မိတ္ဖက္ျဖစ္မႈ၊ လိင္ကြဲျပားမႈ၊ လက္နက္ပါျခင္း၊ အဝတ္အစား၊ စတာေတြမွာ ကြာျခားမႈမသိသာဘူး။ ေနာက္ေလ့လာမႈတခုမွာ ေယာက္်ားေတြက ၾကမ္းတမ္းမႈအိပ္မက္ ပိုမက္တာ ေတြ႔ရတယ္။

REM sleep အိပ္ေနစဥ္မွာ မ်က္လံုးအျမန္လည္ျခင္း ျပည့္သြားတဲ့အဆင့္မတိုင္မီမွာ လူဟာ ေလျဖတ္ေနသလို ျဖစ္ေနတယ္။ ဦးေႏွာက္ စတင္မ္ ကေန ဂလိုက္ဆင္းထုတ္ေပးလို႔ျဖစ္တယ္။ အဲဒီ REM sleep အဆင့္မွာ အိပ္မက္ အမ်ားဆံုးမက္ၾကတယ္။ ဒါေၾကာင့္အိပ္မကေန ႏိုးထဘို႔ ခက္ခဲေစတယ္။

အိပ္စက္သံသရာစက္ဝိုင္းတခုဟာ ၉ဝ-၁၁ဝ မိနစ္ၾကာတယ္။ ပဌမ REM sleep ကာလဟာ ၇ဝ-၉ဝ မိနစ္အၾကာမွာ ေရာက္ရွိတယ္။ ညစဥ္ညတိုင္း ပဌမစက္ဝိုင္းမွာ REM periods အတိုေတြနဲ႔ Deep sleep အရွည္ေရာေနတယ္။ အိပ္စက္မႈ ၾကာလာေလေလ REM sleep ကာလတိုးလာျပီး၊ Deep sleep ႏွစ္ႏွစ္ျခိဳက္ျခိဳက္အပ္ျခင္းတိုလာတယ္။ မနက္ခင္း (အိပ္ယာႏိုးကာနီး) မွာ အဆင့္ (၁)၊ (၂) နဲ႔ REM ေတြျဖစ္ေနတယ္။

Slow-wave sleep လိႈင္းတိုအိပ္မက္က Hippocampal နဲ႔ Neocortical circuits ၾကားဆက္စပ္ေနျပီး မွတ္ဥာဏ္ထဲကဟာေတြပါမယ္။

REM sleep အိပ္မက္မ်ိဳးမွာပါတာေတြကို Neocortical activation ေခၚျပီး ေဝဝါးေနမယ္။ အပိုင္းအစေလးေတြ ျဖစ္ေနမယ္။ တခ်ိဳ႕ တညမွာ အိပ္မက္ေပါင္း ၃-၆ ခုအထိမက္တယ္။ တခုစီဟာ ၅-၂ဝ မိနစ္ၾကာတယ္။ Sleep disorders အိပ္ေရးမဝတဲ့ေရာဂါရွိသူေတြမွာ အိပ္မက္ကို ျပန္အမွတ္ရတာ ပိုကဲတယ္။

အိပ္မက္မက္ၾကေပမဲ့ တခ်ိဳ႕က မမွတ္မိၾက။ တခ်ိဳ႕ တမင္တကာ ျပန္စဥ္းစားမေနၾက။ တခ်ိဳ႕က အေလးအနက္ထားတယ္။ အထအနေကာက္တယ္။ ပစၥည္းဥစၥာ၊ ဥစၥာေစာင့္သိုက္လုိဟာ အိပ္မက္ထဲမွာပါရင္ သူမ်ားမေျပာပဲသြာရွာရင္ေတြမယ္လို႔ ထင္တဲ့သူေတြရွိတယ္။ နိမိတ္ဖတ္ဆရာေတြကို ေမးျမန္းတာလုပ္တယ္။ ဆရာဝန္အပါအဝင္ ဘယ္ဆရာကမွ အတိအက် မေျပာႏိုင္ၾကပါ။

ေဒါက္တာတင့္ေဆြ
၁၆-၁၁-၂ဝ၁၄
၁-၁-၂ဝ၁၆
၁-၁-၂ဝ၁၇