ျမန္မာစာေရးတာ ဘာေၾကာင့္မွားၾကသနည္း

သတ္ပံုမွားေတြကို တင္ျပတိုင္း ကြန္မင့္ေတြ တေယာက္တမ်ိဳး ခပ္လြယ္လြယ္ေလး ေရးၾကတယ္။ စာေရးမွားၾကျခင္း အေၾကာင္းတရားေတြက မ်ားတယ္။ ေမးခြန္းေပါင္း ေထာင္ေသာင္းကိုဖတ္ျပီး ဆန္းစစ္မႈ ခပ္ျမျမန္လုပ္ထားတယ္။ 

၁။ စာေရးရန္ပ်င္းရိသူမ်ားေၾကာင့္ ျမန္မာစာပ်က္စီးရသည္တဲ့။ ပ်င္းရိတာကရွားျပီး မသိတာကမ်ားတယ္။ အျမန္ေရးလို႔ လို႔ထင္တာလည္း မွားတယ္။ ခက္ခက္ခဲခဲ ေရးၾကတယ္။ မလိုတဲ့ အသတ္ေတြ၊ ေအာက္ျမစ္ေတြ ထည့္ေရးၾကတယ္။ ျမန္မာလိုေရးေနစဥ္မွာ ကီးဘုတ္ကို တမင္တကာ အဂၤလိပ္လို ေျပာင္းျပီး P B ေတြနဲ႔ ေရးၾကတယ္။ ၁-၂-၃ ရွိပါလ်က္နဲ႔ 1 - 2 - 3 ေရးေနၾကတာ စာမလွေတာ့ပါ။ 

၂။ တုိင္းရင္းသားျဖစ္လို႔လို႔ေျပာတာလည္း အျပည့္အဝ မမွန္ပါ။ တိုင္းရင္းသားလူမ်ိဳးစုေတြ ျမန္မာစာ အားနည္းၾကတာ ေယ်ဘုယ်ေတာ့ မွန္တယ္။ ဒါေပမဲ့ ျမန္မာစာေကာင္းတဲ့ တိုင္းရင္းသားတခ်ိဳ႕ကို ကိုယ္တိုင္သိတယ္။ ကြ်န္ေတာ္က ဗမာစစ္စစ္။ တခါတခါ မွားတယ္။ တရုပ္-ျမန္မာ၊ အိႏၵိယ-ျမန္မာ၊ ေပၚတူကီ-ျမန္မာ ကျပားေတြထဲမွာ စာေရးမွန္သူေတြ ရွိတယ္။ 

၃။  ျမန္မာစာကို အေလးမထားလို႔ဆိုတာ မဟုတ္ပါ။ ေမးခြန္းတခုမွာ သတ္ပံုမွားတာေထာက္ျပေတာ့ သမီးက ျမန္မာစာဂုဏ္ထူးရထားတာတဲ့။ စာေရးေတာ့ ဟထိုး ရရစ္ ဝဆြဲ ထည့္သင့္တာေတြမွာ ထည့္မေရး။

၄။ အတန္းပညာနည္းလို႔ထင္တာလည္း မမွန္။ တခ်ိဳ႕ စာေရးဆရာေတြ၊ ကဗ်ာဆရာေတြ၊ ျမန္မာစာ ဆရာၾကီးေတြပါ မွန္ေအာင္မေရး။ ေပၚလစီသတ္ပံုေနာက္သာ လိုက္ေရးေနၾကတယ္။ စာမွန္ေအာင္ မေရးၾကသူတခ်ိဳ႕ရဲ႕ ပညာေရးနဲ႔ ရာထူးတာဝန္ေတြကို သိတယ္။ အားနာလို႔ ထုတ္မေျပာပါ။ ကြ်န္ေတာ္က ေဆးပညာဘြဲ႔ရတယ္။ တခါတခါ မွားတယ္။ 

၅။ ခပ္ေပါ့ေပါ့ေရးလို႔မွားတယ္ေျပာတာ မမွန္ပါ။ ကိုယ္ဝန္၊ ကင္ဆာေရာဂါေတြကို ေပါ့ေပါ့တန္တန္ သေဘာထားသူ မရွိႏိုင္။ စာမွန္ေအာင္ မေရးတတ္ၾကလို႔သာ ေမးခြန္းမွားေရးၾကတာ။ 

၆။ သတ္ပံုမွားတာ ကေလးေတြလို႔ေျပာၾကတယ္။ မဟုတ္ပါ။ ေမးခြန္းေမးသူေတြထဲမွာ ၁၈ ႏွစ္ေအာက္က ၁% ထက္နည္းတယ္။ 

၇။ ေခတ္စကား

ဘန္းစကားဆိုတာ ေခတ္တိုင္းမွာရွိတာ။ သတ္ပံု မွန္ရတယ္။ အလန္းကို အလမ္းလို႔ေရးရင္ နာရီႏိုးစက္။ အရမ္းကို အရန္းလို႔ ေရးရင္ မွားျပီ။ ကိုယ္ေတြလို႔ ဆရာဝန္ဆီေရးရင္ ရင္ခ်င္းဆက္အျမြာလား စဥ္းစားခံရမယ္။

၈။ ဟုတ္မလားလို႔ လုပ္ၾကည့္ျခင္း

ျပီ ကို ပီ၊ ျပီး ကို ပီး၊ ျဖစ္ ကို ဖစ္၊ ေတြ ကို ေတ၊ ဟုတ္ ကို ဟု၊ မွာ ကို မာ၊ တယ္ ကို တရ္၊ နဲ႔ ကို နက္၊ စတာေတြဟာ သူမ်ားေတြက အထင္ၾကီးေလမလားလို႔ ေရးတာေတြ။ ေခတ္တိုင္းမွာ အဲဒါမ်ိဳးေတြ ရွိတယ္။ ၾကာၾကာမခံပါ။ လုပ္ရမလဲကို လုပ္ကမလဲေရးရင္ သြက္သြက္ခါေအာင္ မွားတယ္။

၉။ တကယ္ကို မသိျခင္း

ထုတ္ နဲ႔ ထုပ္၊ ေပ်ာက္ နဲ႔ ေျပာက္၊ တတ္ နဲ႔ တက္၊ စာ နဲ႔ ဆာ၊ စြဲ နဲ႔ ဆြဲ၊ ဆီး နဲ႔ စီး၊ ဖက္ နဲ႔ ဖတ္၊ စ နဲ႔ ဆ၊ စင္ နဲ႔ ဆင္၊ ဆူ နဲ႔ စူ၊ ၾကည့္ နဲ႔ က်ိ၊ ေနာက္ နဲ႔ အေနာက္၊ ေရွ႕ နဲ႔ အေရွ႕၊ စတာေတြက တကယ္ကို မသိၾကတာ။

၁၀။ ေခတ္ေပၚဆရာမ်ား

ေခတ္ေပၚ စာေရးဆရာေတြ၊ ကဗ်ာဆရာေတြ၊ ျမန္မာစာဆရာေတြနဲ႔ တာဝန္ရွိသူေတြက ေပၚလစီသတ္ပံုနဲ့သာ ေရးေနၾကတယ္။ အတုခိုးစရာ အမွားျဖစ္တယ္။

၁၁။ ေက်ာင္းသံုးစာအုပ္ေတြနဲ႔ စာေမးပြဲေမးခြန္းေတြမွာ မွားတာ လြန္လြန္းတယ္။ အရင္က အဲလိုထိ မမွားခဲ့ပါ။ အမွားသင္ ပညာေရးစနစ္ေခတ္ျဖစ္ေနဆဲ။

၁၂။ စာတတ္သူေတြအမွား

အစည္းအေဝးေနာက္ခံစာေတြ၊ ရုပ္ရွင္စာတန္းထိုးေတြ၊ သီခ်င္းစာတန္းထိုးေတြ၊ ဆိုင္းဘုတ္ေတြ၊ ပံုႏွိပ္မီဒီယာေတြမွာ မွားၾကတယ္။

၁၃။ ပန္က်ဴေယးရွင္း ေခၚ အျဖတ္အေတာက္ အထားအသို မသိၾကျခင္း

ျမန္မာစာမွာ (၊) ပုဒ္ကေလး (ပုဒ္ထီး) နဲ႔ (။) ပုဒ္ၾကီး (ပုဒ္မ) ရွိတယ္။ ဝါက်အဆံုးမွာ ပုဒ္မ နဲ႔ စကားစုတခု ေနာက္မွာ ပုဒ္ထီး ခ်ရတယ္။ အခုေတာ့ ဖူးလ္စေတာ့ ထည့္ေရးေနၾကတယ္။ ျခာလည္းမျခာေတာ့ စာအစကေနအဆံုးဟာ ဝါက် တေၾကာင္းတည္းသာ ျဖစ္ေနတယ္။ စာနဲ႔ ဂဏန္းကို ျခားမေရးၾကတာ၊ ျမန္မာစာလံုးနဲ႔ အဂၤလိပ္စာလံုးကို မျခားတာ နားလည္းရခက္တယ္။ 

၁၄။ မူကြဲကို မသိၾကျခင္းႏွင့္ မရွိသလို လုပ္ခိုင္းထားျခင္း

ျမန္မာစာမွာ မူကြဲစာလံုးေတြရွိတယ္။ ကစြန္း နဲ႔ ကန္စြန္း၊ က်မၼာ နဲ႔ က်န္းမာ၊ ငပိ နဲ႔ ငါးပိ၊ တရုပ္ နဲ႔ တရုတ္၊ ဒါး နဲ႔ ဓါး၊ ပဌမ နဲ႔ ပထမ၊ မံု႔ နဲ႔ မုန္႔၊ ယကၠန္း နဲ႔ ရက္ကန္း၊ ျမမၼာ နဲ႔ ျမန္မာ၊ လက္ဖက္ နဲ႔ လၻက္၊ သမတ နဲ႔ သမၼတ။ တမ်ိဳးတည္းသာ ေရးခိုင္းတာ မွားတယ္။ တခါတရံ၊ တခါတေလကို စသတ္ခိုင္းတာ မူကြဲမဟုတ္ပါ။ ပလီတာ။

၁၅။ ေမြးစားစာလံုးမ်ား

ဘာသာျခားစာလံုးေတြကို ျမန္မာျပန္ရာမွာ အသံထြက္နီးစပ္တာ ယူရတယ္။ အသံထြက္ အမွန္အတိုင္းရတဲ့ စာလံုးက နည္းတယ္။ အာထြာေဆာင္းကို အာထြာေစာင္းလို႔ မရးရပါ။ အစဥ္အလာ အသံထြက္အမွားေတြ အေတာ္မ်ားတယ္။ စူပါ မွား၊ ဆူပါလို႔ေရးရတယ္။ 

၁၆။ ေဖၚျမဴလာဆိုတာ ထြင္လံုးသာ

ျမန္မာစာေရးထံုးမွာ ေဖၚျမဴလာမရွိခဲ့ပါ။ ေနာက္မွာ ပံုေသနည္းေတြနဲ႔ သင္ေပးလာၾကတယ္။

(၁) မ ေနာက္ ဘဲ လိုက္။ ေနရာတိုင္းမွာ မမွန္ပါ။

(၂) ခင္ငူေဂါေဒါပံုဝ။ ေနရာတိုင္းမွာ မမွန္ပါ။

(၃) ေရတြက္လို႔ရရင္ တစ္။ ေနရာတိုင္းမွာ မမွန္ပါ။

၁၇။ ေရးေတာ့အသံ ဖတ္ေတာ့အမွန္ ထံုးကုိ တလြဲသံုးျခင္း

ၾသကာသဘုရားရွိခိုးထဲက တၾကိမ္ကို ဒဂ်ိမ္လို႔ အသံထြက္ရတယ္။ ႏွစ္ၾကိမ္ကိုေတာ့ ႏွၾကိမ္နဲ႔ သံုးၾကိမ္ကို သံုးဂ်ိမ္လို႔ ထြက္ပါတယ္။ ျမန္မာစာအဖြဲ႔ကခိုင္းသလို တစ္ၾကိမ္လို႔ေရးရင္ေတာ့ တစ္ၾကိမ္သံပဲ ထြက္ရပါမယ္။ ေဂါင္းကိုက္လို႔ေျပာျပီး၊ ေခါင္းကိုက္လို႔သာေရးတာက ေရးေတာ့အမွန္ ဖတ္ေတာ့အသံ နည္းစနစ္နဲ႔ ကိုက္ညီတယ္။ တေန႔တလံကို တေန႔တလံလို႔ထြက္ရျပီး တစ္ေန႔တစ္လံလို႔ေရးရင္ တစ္ေန႔တစ္လံလို႔သာ တစ္တစ္ခြခြ ထြက္ရပါမယ္။ ေရးေတာ့အလြဲ ဖတ္ေတာ့အမွား။

၁၈။ သတ္ပံုက်မ္းသစ္မ်ားအမွား

၁၉၈၀ ေက်ာ္မွာ သတ္ပံုေတြကို ေျပာင္းလိုက္တယ္။ ၁၉၉၁ ခုမွာထြက္တဲ့ သတ္ပံုက်မ္းနိဒါန္းမွာ တစ္အေရး တအေရး ခြဲျခားသတ္မွတ္ျခင္းကို ရွင္းထားတယ္။ ဒါေပမဲ့ ကိုယ့္အမႈသည္ ဘာအမွားလုပ္ခဲ့လုပ္ခဲ့ တရားရံုးမွာ အႏိုင္ရေရး ေလွ်ာက္လဲခ်က္နဲ႔သာ တူေနပါတယ္။ ဂႏၴဝင္စာေတြကိုလည္း ထည့္သြင္းစဥ္းစားခဲ့ျခင္း မရွိခဲ့လို႔ ယူဆႏိုင္ပါတယ္။ အရင္က ေရးသားခဲ့တာေတြ ဘာေၾကာင့္မမွန္သလဲ ရွင္းလင္းခ်က္ တလံုးတပါဒမွ မပါရွိ။ အဲဒီအရင္ထုတ္ ျမန္မာစာလံုးေပါင္း သတ္ပံုက်မ္းေတြမွာ တေတြကို မလိုအပ္ပဲ စမသတ္ပါ။ ျမန္မာ့စြယ္စံုက်မ္း (၁၅) အုပ္မွာ တေတြကို မလိုအပ္ပဲ စမသတ္ပါ။ ဆ႒သဂၤါယနာတင္ ပါဠိ ျမန္မာျပန္က်မ္း ၃၀ ေက်ာ္ထဲမွာ တေတြကို မလိုအပ္ပဲ စမသတ္ပါ။

၁၉။ ႏိုင္ငံေရးလုပ္ျခင္းအမွား

ေဝါဟာရေတြ စကားလံုးေတြကို လိုသလို အဓိပၸါယ္ဖြင့္တာကို အဟုတ္မွတ္ေနၾကတယ္။ ျမန္မာနဲ႔ ဗမာ သူ႔ေနရာနဲ႔သူ သံုးရတယ္။ အရင္က ဗမာလို႔ေရးခဲ့တာေတြကို ျမန္မာစာလံုးျပင္တာ မွားတယ္။ ပညာကို ႏိုင္ငံေရးအျမတ္ မထုတ္အပ္ပါ။

၂၀။ မ်ိဳးဆက္မ်ား

ကြန္မင့္တခုက ၁၉၈၇/၈၈ က်ေနာ္တို႔ ၁၀ တန္းႏွစ္မွာ တ နဲ႔ တစ္ ကိုေျပာင္းလိုက္တာဘဲ။ ျမန္မာစာသတ္ပုံက်မ္းလဲ အဲ့ႏွစ္မွာ စထြက္တာထင္တယ္တဲ့။ ဟုတ္။ ၁၉၉၁ ကထုတ္တာကို ႏိုင္ငံေတာ္မူ လုပ္ထားတယ္။ ၂၀၀၈ ဖြဲ႔စည္းပံုထက္ ခိုင္မာတယ္။ အဲဒီသတ္ပံုနဲ႔သင္ယူလာသူေတြက ကေန႔မွာ ဆရာၾကီးေတြ ျဖစ္ေနၾကျပီ။ စာသင္မ်ိဳးဆက္ ၂ ခု ရွိျပီ။ ျပင္ဖို႔ရာ ၾကာေလခက္ခက္ေလ။

၂၁။  ဆိုရွယ္မီဒီယာ

 ဆိုရွယ္မီဒီယာကို တနည္းအားျဖင့္ ေက်းဇူးတင္ရမယ္။ ဖတ္ရေတာ့ ဘယ္ေလာက္ထိေအာင္ မွားၾကသလဲ သိခြင့္ ရေစတယ္။ ဆုေတာင္းစာေတြ၊ တရားစာေတြမွာ မွားေရးေနၾကတယ္။ အဲဒါမ်ိဳးေတြက အလြယ္ေရးၾကတာ မဟုတ္၊ ပညာနည္းၾကလို႔လည္း မဟုတ္ပါ။ ျမန္မာစာေရးျခင္းအဆင့္အတန္းကို ျပသတာ ျဖစ္တယ္။

၂၂။ မူပိုင္ခြင့္ခ်ိဳးေဖါက္ျခင္း

(က) မူရင္းသတ္ပံုေတြကို ေနာက္ေပၚ ေပၚလစီသတ္ပံုေတြနဲ႔ ျပင္ေရးေနၾကတယ္၊

(ခ) ျပန္ထုတ္စာအုပ္ ၉၀% က သတ္ပံုေတြျပင္ထားတယ္၊

(ဂ) ေက်ာင္းသံုးစာအုပ္ေတြမွာ ေရွးကဗ်ာေတြ စာေတြကို ျပင္ထားၾကတယ္၊

မလုပ္သင့္ မလုပ္ထိုက္တဲ့ အမွားေတြ လုပ္လာၾကတာျဖစ္တယ္။

၂၃။ ေဒါင္းလုဒ္

ကြန္ျပဴတာ အလြန္တတ္သူေတြက အလြန္ မွားၾကတယ္။ ေဒါက္လုဒ္စာအုပ္လုပ္သူေတြ စာအေတာ္ကို တတ္ၾကမယ္။ ဒါေပမဲ့ အခ်ိန္ ေငြ လူအကုန္ခံျပီး မွန္ေနခဲ့တာေတြ မွားေအာင္ျပင္တင္ေနၾကတယ္။

၂၄။ ေဘးထြက္ဆိုးက်ိဳးမ်ား

တေတြကို စသတ္ခိုင္းတာ အကုန္မဟုတ္ေပမဲ့ တဝမ္းပူ ၉၀% ေလာက္ကို စသတ္နဲ႔ ေရးလာၾကတယ္။ ဥပမာ တေကာင္း၊ ဗိုလ္တေထာင္၊ ေဗာဓိတေထာင္။ အလြဲသည္ အမွားကို ဖိတ္ေခၚ၏။ တကိုစသတ္ရင္ျပီးေရာ က်န္တာဘယ္လိုေရးေရး ရတယ္လို႔ ထင္ကုန္ၾကသလာ မေျပာတတ္။ အမွားသည္ အေမွာင္တိုက္ထဲ သြင္းေပး။ အလားအလာ တမာကို စသတ္လာၾကမည္။ တရားကို စသတ္လာၾကမည္။ ငါးပါး ေမွာက္ေတာ့မည္။

၂၅။ အလားအလာ

လက္ညွိဳးထိုး အျပစ္ရွာတာနဲ႔ေတာ့ မွန္လာမွာမဟုတ္ပါ။ ပညာေရးကို တမင္တကာေရာ မသိမတတ္လို႔ပါ ခ်ိဳးႏွိမ္ရာကေန ဆက္ျဖစ္တဲ့ အမွားေပါင္းမ်ားစြာထဲက တခုသာျဖစ္တယ္။ ရာစုႏွစ္တဝက္ၾကာျပီ။ စဥ္းစားေတြးေခၚမႈ တည့္မွန္သူ အေရအတြက္ မ်ားလာမွသာ စာေရးမွန္လာၾကမယ္။ စာေရးမွန္သူေတြ ေနထိုင္တဲ့တိုင္းျပည္ ျဖစ္လာမယ္။ အလားအလာ ခပ္မိွန္မိွန္သာ ျမင္ရေသးတယ္။ ကြ်န္ေတာ္ ဒီစာကို တလေက်ာ္ အခ်ိန္ယူေရးပါတယ္။ 

ေဒါက္တာတင့္ေဆြ

၃၁-၈-၂၀၂၀